Haberde Söylem Üretimi: 2018 Döviz Kuru Krizinin Haber Medyasındaki Yansımaları

Yıl 2019, Sayı: 31, 254 - 275, 30.06.2019

A. Fulya Şen , Hacer Taşdelen

https://doi.org/10.31123/akil.532292

Cited By: 2

Öz

Türkiye ekonomisi 2018 yılı Temmuz-Ağustos döneminde Türk
Lirası’ndaki aşırı değer kaybı nedeniyle zor günler geçirmiş ve döviz
kurlarında ani ve keskin yükseliş ve düşüşlerin karakterize ettiği bir kur
krizi deneyimlemiştir. Bu çalışmada, haber medyasının neoliberal ideolojiyi
doğallaştırmasını örneklemek amacıyla Türkiye ekonomisinde yaşanan
kırılganlıklar sonucunda 2018 yılında TL’nin döviz karşısında değer kaybetmesi
olarak beliren döviz kuru krizinin haber medyasında nasıl temsil edildiği ve
haberin söylemini belirleyen temel öğeler olan sözcük seçimleri ve durum
tanımları analiz edilmiştir.Bu çalışmada, gazetelerde yer alan haberlerin
ardalanındaki ideolojik etkileri ortaya  çıkarmak amacıyla, Teun van
Dijk’ın haber metinlerine uyguladığı eleştirel söylem çözümlemesi yöntemini
temel alarak basının döviz kuru krizi bağlamında ekonomide ortaya çıkan olumsuz
tabloyu nasıl tanımladığı ele alınmıştır.

Anahtar Kelimeler

Haber söylemi, ideoloji, eleştirel söylem çözümlemesi

Kaynakça

• Akçay, Ü. (2018). Beş soruda 2018-2019 ekonomik krizi. https://www.gazeteduvar.com.tr/yazarlar/2018/12/13/bes-soruda-2018-2019-ekonomik-krizi/, 13.12.2018. Erişim tarihi: 16.02.2019. Barker, C. and Galasiński, D. (2001). Cultural studies and discourse analysis: A dialogue on language and identity. London: Sage.
• Berry, M. (2019). The Media, the Public and the Great Financial Crisis. Palgrave Macmillan.
• Croteau, D. & Hoynes, W. (2014). Media/Society: Industries, Images, and Audiences, Thousand Oaks, California: Sage.
• Fairclough, N. (2003). Söylemin Diyalektiği. İçinde Söylem ve İdeoloji, Barış Çoban ve Zeynep Özarslan (haz.), ss. 173-184, İstanbul: Su Yayınları.
• Fairclough, N. (2003a). Analysing Discourse: Textual analysis for social research. London: Routledge.
• Hall, S. (2013). Introduction, In: Representation: Cultural Representations and Signifying Practices. Hall, S., Evans, J. and Nixon, S (eds.), London: Sage.
• İnal, A. (1996). Haberi Okumak, Temuçin Yayınları, İstanbul.
• MİSAM (Mülkiye İktisadi ve Sosyal Araştırmalar Merkezi). 2018 Yılı Döviz Kuru Krizi’ne İlişkin Görüş. Error! Hyperlink reference not valid., Erişim tarihi: 16.02.2019. O’Keeffe, A. (2006). Investigating Media Discourse, Oxon: Routledge. O’Keeffe, A. (2011). Media and discourse analysis. The Routledge Handbook of Discourse Analysis, In: James Paul Gee, Michael Handford (eds.). London: Routledge.
• Özer, Ö. (2018). Gökyüzüne Çığlık: Öncülerden Eleştirel Söylem Yaklaşımları ve Örnek Çözümlemeler. Konya: Literatürk.
• Phelan, S. (2014). Neoliberalism, Media and the Political, New York, N.Y. Palgrave Macmillan.
• Scharp, K.M. and Thomas, L. J. (2017). Discourse Analysis. The International Encyclopedia of Communication Research Methods, Volume I, In Jörg Matthes (ed.), Hoboken: Wiley Blackwell, ss. 473-481.
• Schiffrin, A. (2015). The Press and the Financial Crisis: A Review of the Literature. Sociology Compass 9/8 (2015): 639–653, 10.1111/soc4.12288
• Şen, F. ve Avşar, Z. (2012). "Türkiye’de Neoliberal Politikaların Haber Medyasına Yansımaları: Anaakım Medyanın Ekonomi Haberleri Üzerine Bir İnceleme", Gazi Üniversitesi İletişim Fakültesi İletişim Kuram ve Araştırma Dergisi, Sayı: 35, s.42-60.
• Temple, L. (2015). Neoliberalism, austerity and the UK media, SPERI British Political Economy Brief No. 18, Sheffield. van Dijk, T. A. (1986). “News Schemata”, İçinde: S. Greenbaum & Cooper, (Eds.) StudyingWriting. Linguistic approaches, Beverly Hills, CA: Sage, ss. 155-186.
• van Dijk, T.A., (1988). News As Discourse, Hillsdale, New Jersey: Lawrence ErlbaumAssociates Publishers. van Dijk, T. A. (1999). “Söylemin Yapıları ve İktidarın Yapıları”, Medya, İktidar, İdeoloji, Mehmet Küçük (der.) içinde, Ark Yayınları, Ankara. van Dijk, T. A. (2009). News, Discourse, and Ideology. The Handbook Of Journalism Studies. İçinde Karin Wahl-Jorgensen ve Thomas Hanitzsch (ed.). ss. 191-204. New York: Routledge.
• van Dijk, T.A. (2016). Critical Discourse Studies: A Sociocognitive Approach. Methods of Critical Discourse Studies. In: Ruth Wodak and Michael Meyer (eds.). London: Sage.
• Wodak, R. & Meyer, M. (2016). Critical Discourse Studies: History, Agenda, Theory, and Methodology, Methods of Critical Discourse Studies. In: Ruth Wodak & Michael Meyer (eds.). London: Sage.
• Wooffitt, R. (2005). Conversation Analysis and Discourse Analysis: A Comparative and Critical Introduction. London: Sage.