An Attempt to Read the Concept of Emphaty Focusing on Dostoyevsky’s Novel Hero Prince Myshkin

Yıl 2019, Sayı: 32, 528 - 550, 31.12.2019

Nazmiye Kete Tepe

Öz

Today, desolation in social interaction and communication has necessitated a deep understanding of the concept of empathy. We need to be able to see the central role of empathy, an important human capacity against reification and alienation, in our lives. The absence of empathy in the development of the individual since childhood inhibits emotions and connection to intrinsic life, causing identification with authority as a survival

strategy. The individual can direct hate arising due to the inhibition to others who show his/her victimhood, weakness and despair or to himself/herself. These destructive

impulses emerge as different forms of violence. It is necessary for the individual to recognize, question and transform the prevailing social system and values as the causes of the destructiveness he/she can see in himself/herself and in others. Our ability to sense ourselves freely, to experience our human existence and to reveal our human potential depends on the effectiveness and content of our social relations and communications. A wealth of impression and experience of human relations created by literary works, especially in social conditions where communication becomes desolate, is powerful enough to remind us of our human existence. This study is a small contribution for the revival of affinity, love, understanding, and responsibility in our social life.

Anahtar Kelimeler

empathy, communication, loss of empathy, literary works

Empati Kavramını Dostoyevski’nin Roman Kahramanı Prens Mışkin Odağında Bir Okuma Denemesi

Öz

Günümüzde, toplumsal etkileşim ve iletişimdeki
ıssızlık empati kavramının derin bir kavranışını ihtiyaç haline getirmiştir. Şeyleşme
ve yabancılaşmaya karşı önemli bir insani yeti olan empatinin hayatımızdaki
merkezi rolünü görebilmemiz gerekmektedir. Bireyin çocukluktan itibaren
gelişiminde empatinin olmayışı duyguları ve içsel yaşantısı ile bağ kurmasını
engellemekte, hayatta kalma stratejisi olarak otoriteyle özdeşleşmesine neden
olmaktadır. Birey bu engellenmenin açığa çıkardığı nefret duygularını kendi
kurban oluşunu, zayıflığını ve çaresizliğini ona gösteren diğerlerine ya da
kendine yöneltebilmektedir. Bu yıkıcı dürtüler şiddetin değişik biçimleri
olarak açığa çıkmaktadır. Bireyin kendisinde ve diğerlerinde görebildiği
yıkıcılığın nedenleri olarak toplumsal sistemin örgütlenme biçimi ve egemen
toplumsal değerleri fark etmesi, sorgulaması ve dönüştürmesi gerekmektedir. Kendiliğimizi
özgürce duyumsayabilmemiz, insan oluşumuzu deneyimlememiz ve insani
potansiyellerimizi açığa çıkarabilmemiz toplumsal ilişki ve iletişimlerimizin
etkinliği ve içeriğine bağlıdır. Yazınsal yapıtların yarattığı insani
ilişkilere dair izlenim ve deneyim zenginliği; özellikle ietişimin ıssızlaştığı
toplumsal koşullar içerisinde bize insan oluşumuzu yeniden hatırlatabilecek
güçtedir. Bu çalışma, toplumsal hayatımızda yakınlık, sevgi, anlayış ve
sorumluluğun yeniden canlanmasına küçük bir katkı çabasıdır.

Anahtar Kelimeler

empati, iletişim, empatinin yitimi

Kaynakça

• Adorno, T. W., Horkheimer, M. (2013). Teori ve Pratik Üzerine Bir Tartışma. Çev. O. Kılıç, İstanbul: Metis Yayınları.
• Bahtin, M. (2004). Dostoyevski Poetikasının Sorunları. Çev. C. Soydemir. İstanbul: Metis Yayınları.
• Bauman, Z. (2000). Ölümlülük, Ölümsüzlük ve Diğer Hayat Stratejileri. Çev. N. Demirdöven, İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Batur, E. (1986). Estetik Ütopya. İstanbul: BFS Yayınları.
• Benjamin, W. (2001). Dostoyevski’nin ‘Budala’sı, Dostoyevski, Hayatı, Eserleri Üzerine Makaleler ve Aforizmalar. O. Düz (Haz.) İstanbul: Kaknüs Yayınları.
• Bennett; A ve Royle, N. (2016). Şu Edebiyat Denen Şey, Çev. M. Erkan, İstanbul: Notos Kitap Yayıncılık.
• Bilgin, N. (2003). Sosyal Psikoloji Sözlüğü. Ankara: Bağlam Yayıncılık.
• Boym, S. (2016). Başka Bir Özgürlük, Bir Fikrin Alternatif Tarihi. Çev. C. Yardımcı, İstanbul: Metis Yayınları.
• Cevizci, A. (2002). Felsefe Sözlüğü. İstanbul: Paradigma Yayınları.
• Chandler, D., Munday, R. (2018). Medya ve İletişim Sözlüğü. Çev. B. Taşdemir, İstanbul: İletişim Yayınları.
• Demir, S. (2016). Umberto Eco ve Yazınsal İletişim: Okur ve Yorum. İstanbul: Dante Kitap Yayınları.
• Dinçer, Y. (2010). Raskolnikov’un İstenci, Roman Kahramanları, 3, 81-84.
• Dostoyevski F. M. (2005). Budala, Çev. Mazlum Beyhan, İstanbul: İletişim Yayınları.
• Dursun, Ç. (2013). İletişim, Kuram, Kritik. Ankara: İmge Kitabevi.
• Eagleton, T. (2015). Edebiyat Nasıl Okunur. Çev. E. Ersavcı, İstanbul: İletişim Yayınları.
• Carr, E. H. (2002). Dostoyevski. Çev. A. Gerçeker, İstanbul: İletişim Yayınları.
• Gruen, A. (2015). Empatinin Yitimi, Kayıtsızlık Politikası Üzerine. Çev. İ. İgan, İstanbul: Çitlembik Yayınları.
• György, L. (2001) Dostoyevski, Dostoyevski, Hayatı, Eserleri Üzerine Makaleler ve Aforizmalar. O. Düz (Haz.), İstanbul: Kaknüs Yayınları.
• Knapp, L. (2005). Budala’nın Yazılışı Üzerine, Budala, Dostoyevski, F. M., Çev. M. Beyhan, İstanbul: İletişim Yayınları.
• Kohen, J. (2009). Tarih ve Tin, Özgürleşme Felsefesi Üzerine Bir İnceleme. Çev. H. Pekinel, İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Köse, H. (2007). İletişimin Issızlaşması. İstanbul: Yirmidört Yayınevi.
• Mills, C. W. (2000). Toplumbilimsel Düşün. Çev. Ü. Oskay, İstanbul: Der Yayınları.
• Moran, B. (2014). Edebiyat Kuramları ve Eleştiri. 25. Baskı, İstanbul: İletişim Yayınları.
• Özgül, M. (1996). Budala, Budala, Dostoyevski, F. M., Çev. M. Özgül, İstanbul: Cem Yayınları.
• Özlem, D. (Aralık 1983-Ocak 1984) Tinsel Bilimlere Giriş’in Yüzüncü Yılı ve Dilthey, Seminer, 2/3, İzmir: Ege Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yayını.
• Pamuk, O. (2019). Babamın Bavulu. 4. baskı, İstanbul: İletişim Yayıncılık.
• Sennett, R. (2012). Beraber. Çev. İ. Özküralpli, İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Toprak, M. (2003). Hermeneutik (Yorum Bilgisi) ve Edebiyat, İstanbul: Bulut Yayınları.
• Vaneigem, R. (1996). Gençler İçin Hayat Bilgisi El Kitabı. Çev. A. Çakıroğlu, I. Ergüden, İstanbul: Ayrıntı Yayınları