Mekanik Gözün Kaydı Olarak Maddi Dünya

Yıl 2020, Sayı: 34, 185 - 207, 31.12.2020

Eyüp Al

https://doi.org/10.31123/akil.780485

Cited By: 1

Öz

Kamera, teknolojik araç olarak dünyayla modern bir ilişki kurmakta; her mekânı ve her nesneyi kaydederek dönüştürmekte ve görselleştirmektedir. Bu makalede öncelikli olarak kameranın nasıl bir dünya yarattığı ve bu dünyanın modernlikle olan ilişkisi ele alınmaktadır. Ardından da kameranın hareket yetilerinin gelişimi irdelenmekte ve sinema tarihinin ilk dönemlerinde tiyatro seyircisiyle örtüşen sabit bir bakış açısına sahip olduğu görülmektedir. Ancak zaman içerisinde kameranın hareketlenmesi ile daha farklı bakış açıları yakalanmıştır. İtalyan tipi sahnenin ve perspektifin ortadan kaldırılması da kameranın hareket kazanması ile irtibatlı bir şekilde ele alınmaktadır. Makale boyunca nesne/araç merkezli bir bakıştan hareket edilmekte, kamera içerikten bağımsız bir biçimde tarihsel bir fenomen olarak incelenmektedir. Araç merkezli yaklaşımın karşılığı olarak mekanik gözün maddi dünyanın her köşesini kaydettiği görülmektedir. Bu tartışmalar eşliğinde makalenin son bölümünde Film Kameralı Adam filmi sinematografik unsurların maddi dünya ile olan irtibatı açısından incelenmektedir. Filmin analizinde kameranın gündelik hayata dâhil olması, bakış açılarının çoğalması, yakın ve uzak çekim gibi farklı sinematografik unsurların maddi dünyayı dönüştürdüğü gösterilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Bakış Açısı, Kamera, Mekanik Göz, Perspektif, Maddi Dünya

Kaynakça

• Andrew, D. (2010). Büyük Sinema Kuramları. (Z. Atam, Çev.) İstanbul: Doruk Yayınları.
• Armes, R. (2011). Sinema ve Gerçeklik. (Z. Ö. Barkot, Çev.) İstanbul: Doruk Yayımcılık.
• Arnheim, R. (2010). Sanat Olarak Sinema. (2. b.). (R. Ü. Tamdoğan, Çev.) İstanbul: Hil Yayınları.
• Bağce. H. E. (2004). Modernliğin Temelleri ve İkircikli Serüveni. Modernlik ve Modernleşme Sürecinde Türkiye içinde. Ankara: Babil Yayınları, 2004, 3-59.
• Baudrillard, J. (2012a). İmkansız Takas. (2. b.). (A. Sönmezay, Çev.) İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Baudrillard, J. (2012b). Sanat Komplosu. (4. b.). (E. Gen, ve I. Ergüden, Çev.) İstanbul: İletişim Yayınları.
• Baudrillard, J. (2013). Simülakrlar ve Simülasyon. (7. b.). (O. Adanır, Çev.) Ankara: Doğu Batı Yayınları.
• Berger, J. (2012). Görme Biçimleri. (18. b.). (Y. Salman, Çev.) İstanbul: Metis Yayınları.
• Burch, N. (1994). Zaman ve Mekân İle İlgili Bağlantılar. Y. Demir (Ed.). Filmde Zaman ve Mekan içinde (Y. Demir, Çev.) Eskişehir: Turkuaz Yayınları, 1994, 117-130.
• Bordwell, D. ve K, Thompson. (2012). Film Sanatı. (2. b.). (E. Yılmaz, ve E. S. Onat, Çev.) Ankara: De Ki Yayınları.
• Brown, B. (2014). Sinematografi: Kuram ve Uygulama. (4. b.). (S. Taylaner, Çev.) İstanbul: Hil Yayınları.
• Capra, F. (2018). Batı Düşüncesinde Dönüm Noktası. (4. b.). (M. Armağan, Çev.) İstanbul: İnsan Yayınları.
• Çitil, A. A. (2017). Selefiliğin Çözümlenmesi İçin Bir Anahtar: Modern Bilimlerin Gelişiminde Kuram-Gözlem Bağıntısının Dönüşümü. Modernleşme, Protestanlaşma ve Selefilik Kongresi. https://www.youtube.com/watch?v=XoUUTmOK_wU (10.04.2019).
• Demir, Y. (1994a). Filmde Zaman ve Mekan Üzerine. Y. Demir (Ed.). Filmde Zaman ve Mekan içinde. Eskişehir: Turkuaz Yayınları, 1994, 1-9.
• Demir, Y. (1994b). Filmsel Zamanın Yaratılmasında Filmsel Araçların Zamanı Etkilemedeki Rolleri. Y. Demir (Ed.). Filmde Zaman ve Mekan içinde. Eskişehir: Turkuaz Yayınları, 1994, 47-69.
• Demir, Y. (1994c). Mercekler ve Perspektif. Y. Demir (Ed.). Filmde Zaman ve Mekan içinde. Eskişehir: Turkuaz Yayınları, 1994, 109-116.
• Elsaesser, T. ve Hagener, M. (2014). Film Kuramı. (B. Soner, ve B. Yıldırım, Çev.) Ankara: Dipnot Yayınları.
• Florenski, P. (2011). Tersten Perspektif. (3. b.). (Y. Tükel, Çev.) İstanbul: Metis Yayınları.
• Freund, G. (2008). Fotoğraf ve Toplum. (2. b.). (Ş. Demirkol, Çev.) İstanbul: Sel Yayıncılık.
• Harvey, D. (2014). Postmodernliğin Durumu. (7. b.). (S. Savran, Çev.) İstanbul: Metis Yayınları.
• Kracauer, S. (2008). Siegfried Kracauer'ın 'Sine-Kent' Denemeleri. M. Öztürk (Ed.). Sinematografik Kentler içinde (Ö. B. Albayrak, Çev.) İstanbul: Agora Kitaplığı, 2008, 43-68.
• Mascelli, J. V. (1965). The Five C’s of Cinematography. Los Angeles: Silman-James Press.
• Mattelart, A. (2005). Gezegensel Ütopya Tarihi. İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Mercado, G. (2018). Sinemacının Gözü. (2. b.). (S. Taylaner, Çev.) İstanbul: Hil Yayın.
• Mumford, L. (1996). Makina Efsanesi. İstanbul: İnsan Yayınları.
• Özçınar, M. (2009). Toplumsal Kültürel Zaman Mekân Algısının Anlatı İnşasındaki Yeri ve Örnek Film İncelemeleri. İstanbul Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi. 37, 88-108.
• Özön, N. (2008). Sinema Sanatına Giriş. İstanbul: Agora Kitaplığı.
• Pezella, M. (2006). Sinemada Estetik. (F. Demir, Çev.) Ankara: Dost Kitabevi.
• Sayın, Z. (2013). İmgenin Pornografisi. İstanbul: Metis Yayınları.
• Süalp, Z. T. (2004). ZamanMekan - Kuram ve Sinema. İstanbul: Bağlam Yayınları.
• Touraine, A. (2016). Modernliğin Eleştirisi. (10. b.) (H. U. Tanrıöver, Çev.) İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Trusted, J. (2018). Fizik ve Metafizik. (3. b.). (S. Yılmaz, Çev.) İstanbul: İnsan Yayınları.
• Vertov, D. (2007). Sine-Göz. (A. Ergenç, Çev.) İstanbul: Agora Kitaplığı.
• Virilio, P. (2003). Enformasyon Bombası. (K. Şahin, Çev.) İstanbul: Metis Yayınları