AN ANALYSIS ON THE ADVERTISING CONTENT OF TURKISH NEWSPAPERS: HÜRRİYET, SABAH AND SÖZCÜ EXAMPLES

Yıl 2021, Sayı: 36, 436 - 456, 31.12.2021

İnci Tarı

https://doi.org/10.31123/akil.887995

Öz

The digital age we live in has changed not only our communication styles but also our media usage habits, causing newspapers which were once at the forefront of people's way of getting news lose one of their most important source of revenue, namely advertising, to digital media. This has eroded the amount and variety of advertisements given to newspapers, while reducing the financial resources required for quality journalism. The aim of this study is to determine the up-to-date percent advertising content within newspaper content as well as analyzing the ads according to categories determined for this study. With the assumption that best-selling newspapers will provide important clues for the rest of the sector, top three newspapers in 2020, namely Hürriyet, Sabah and Sözcü were chosen and Istanbul editions for the period 1-15 December 2020 were analyzed using content analysis method. Within the scope of the study, 896 ads which held 333.067 square centimeters were identified. The analysis of these ads under six main categories has revealed that social ads category has been the top category both in terms of number and space followed by official ads category which is the government support. The results of the study determine that ad space in newspapers, which was once almost as high as 60% for popular newspapers is between 14,0% and 24,7% for the newspapers analyzed. In addition, Turkish newspapers which obtained many ads from a variety of sectors in the past are currently dominated by obituaries and official ads.

Anahtar Kelimeler

Turkish newspapers, economics of newspapers, advertising revenues, ad ratio, media economics

Türk Gazetelerinde Reklam İçeriği Üzerine Bir İnceleme: Hürriyet, Sabah ve Sözcü Gazeteleri Örnekleri

Öz

İçinde bulunduğumuz dijital çağ sadece iletişim kurma biçimlerimizi değil medya kullanım alışkanlıklarımızı da değiştirirken, geçmişte insanların haber alma yöntemleri içinde en ön sıralarda yer alan gazetelerin önemli bir gelir kaynağı olan reklamların da dijital mecralara kaymasına neden olmuştur. Bu durum gazetelere verilen reklam miktarı ve çeşitliliğini erozyona uğratırken kaliteli bir gazetecilik için gereken finansal kaynakları da azaltmaktadır. Bu çalışmanın amacı güncel durumda reklamların gazete içeriği içindeki payını tespit etmek ve bu çalışma için belirlenen kategoriler ışığında analiz etmektir. Çalışmada, Türkiye’nin en yüksek tirajlı üç gazetesinin sektörün geneline dair önemli ipuçları sunacağı varsayımıyla hareket edilmiş, 2020 yılında bu konumda olan Hürriyet, Sabah ve Sözcü gazetelerinin 1-15 Aralık 2020 tarihli İstanbul baskılarında yayınlanan reklamlar içerik analizi yöntemiyle incelenmiştir. İncelenen dönemde üç gazetede toplamda 333,067 santimetrekare yer tutan, 896 adet reklam tespit edilmiştir. Tespit edilen reklamların altı ana kategori altında değerlendirilmesi sonucunda hem alansal hem de adetsel olarak sosyal ilanların en fazla yeri tuttuğu, sosyal ilanların ardından ise devletin basın desteği olarak sunduğu resmi ilanların geldiği görülmüştür. Çalışmanın sonuçları, popüler gazeteler için geçmişte %60’a varan reklam alanlarının incelenen üç gazete özelinde %14,0 ile %24,7 arasında olduğu, geçmişte çok farklı sektörlerden çok sayıda reklam alabilen gazetelerde günümüzde resmi ilan ve vefat ilanlarının ön planda olduğunu ortaya koymaktadır.

Anahtar Kelimeler

Türk gazeteleri, gazete ekonomisi, reklam gelirleri, reklam oranı, medya ekonomisi

Kaynakça

• Alemdar, K. ve Dursun, Ç. (1999). Medya Gücü ve Demokratik Kurumlar, Alemdar, K. (Der). İlan ve Reklam Gelirleri (s.195-205) içinde. İstanbul: Afa Yayınları.
• Aslama, Siira, Rice ve diğerleri (2007). Mapping Communication and Media Research in the U.S. Helsinki: Communication Research Centre, Department of Communication University of Helsinki.
• Atabek, N. ve Dağtaş, E. (1998). Kamuoyu ve İletişim. Eskişehir: Eğitim Sağlık ve Bilimsel Araştırma Çalışmaları Vakfı Yayını.
• Ayhan, B. & Demirsoy, A. (2005). 1960’dan Günümüze Konya’da Yerel Gazetecilik. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi , (14) , 131-155. https://dergipark.org.tr/tr/pub/susbed/issue/61791/924052 adresinden 10 Kasım 2021 tarihinde erişilmiştir.
• Aziz, A. (2020). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri ve Teknikleri, Ankara: Nobel.
• Basın İlan Kurumu, (2017). Türk Basının Lale Devri, Basın Hayatı, Sayı 40. https://www.basinhayati.net/turk-basininin-lale-devri-promosyonlu-gazete-donemi/ adresinden 3 Mayıs 2021 tarihinde erişilmiştir. BBC, (2020). https://downloads.bbc.co.uk/aboutthebbc/reports/annualreport/2020-21.pdf adresinden 1 Mayıs 2021 tarihinde erişilmiştir.
• Baytar, O. (2013). Teorik ve Pratik Açıdan Medya Ekonomisine Bakış. Konya: Çizgi.
• Bulunmaz, B. (2011). Holdingleşme Ekseninde Türk Medyasında Tekelleşme Sorunu. Öneri Dergisi, 9 (36) , 237-246. https://dergipark.org.tr/tr/pub/maruoneri/issue/17899/187786
• Çakır, H. , Yavalar, D.E (2017). Demokrat Parti İktidarı ve Basın. Manas Sosyal Araştırmalar Dergisi
• Dağtaş, B. , Dağtaş, E. (2003). Habermas'ın Burjuva Kamusal Alanı Tanımı Çerçevesinde Yazılı Basının Konumu ve Dönüşümü. Kurgu, 20 (1), 47-59.
• Dai, T. U. (2008). Basın İşletmelerinin Finansal Yapısı. İstanbul: Beta.
• Doyle, G. (2013). Understanding Media Economics (2nd Ed.). https://play.google.com/books/reader?id=P2xEAgAAQBAJ&hl=tr&pg=GBS.PT12 adresinden 1 Mayıs 2021 tarihinde erişilmiştir.
• Güz, N. (2014). Osmanlı Basını. Selçuk İletişim, 1 (3) , 40-57. https://dergipark.org.tr/tr/pub/josc/issue/19001/200924 adresinden 10 Kasım 2021 tarihinde erişilmiştir.
• Herrick, D.F. (2012). Media Management in the Age of Giants. Albuquerque: University of New Mexico Press.
• Hızal Gençtürk, S. (2013). Reklam Endüstrisi ve Medya. Dağtaş, E. (Der.) Medya Ekonomisi ve İşletmeciliği (s.60-87) içinde. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları.
• Hürriyet Gazetesi, (1948). 1 Mayıs 1948 Tarihli Hürriyet Gazetesi Basılı Kopyası.
• Hürriyet Kurumsal, (2015). 2015 Yılı Yatırımcı Sunumu. https://www.hurriyetkurumsal.com/wp-content/uploads/2020/12/review12m15.pdf adresinden 03.02.2021 tarihinde erişilmiştir.
• Hürriyet Yatırımcı İlişkileri, (t.y). https://www.hurriyetkurumsal.com/yatirimci-iliskileri/temel-bilgiler/ adresinden 20.02.2021 tarihinde erişilmiştir.
• Kamuya Açıklama Platformu (2019). Kendi İsteğiyle Kottan Çıkma. https://www.kap.org.tr/tr/Bildirim/740872 adresinden 15.01.2021 tarihinde erişilmiştir.
• Kara, T. (2009). Küresel Ekonomik Kriz ve Medya Sektörüne Yansımaları. Marmara İletişim Dergisi , (15) , 0-0. https://dergipark.org.tr/tr/pub/maruid/issue/25255/266979
• Koloğlu, O. (1993). Türk Basını Kuvayi Milliye’den Günümüze. Ankara: Kültür Bakanlığı.
• Nel, F., Milburn-Curtis, C. (2019) World Press Trends 2019. Frankfurt: WAN-IFRA, the World Association of News Publishers. https://anri.org.ru/wp-content/uploads/2019/11/WAN-
• Nel, François & Milburn-Curtis, Coral. (2020-21) World Press Trends 2020-21. Frankfurt: WAN-IFRA, the World Association of News Publishers. IFRA_WPT_2019.pdf adresinden 01.02.2021 tarihinde erişilmiştir.
• Oktay, A. (1987). Toplumsal Değişme ve Basın. İstanbul: Bilim/ Felsefe/Sanat Yayınları.
• Özkır, Y. (2017). Hürriyet Gazetesi 1948-2012 Kurumsal Kimlik, Mülkiyet Sahipliği ve Genel Yayın Politikası. Konya: Çizgi.
• Picard, R.G. (2006). Historical Trends and Patterns in Media Economics. Albarran, A.B., Chan-Olmsted, S. M., Wirth, M. O. (Der.). Handbook of Media Management and Economics (s. 23-36) içinde. London: Lawrence Erlbaum Associates, Publishers.
• Picard, R.G. (2011). The Economics and Financing of Media Companies. New York: Fordham University Press.
• PricewaterhouseCoopers, (2013). Turkey- A Leader in the Race to Digital Media Revenues in Central and Eastern Europe, https://www.pwc.com/gx/en/global-entertainment-media-outlook/segment-insights/assets/turkey-summary.pdf adresinden 5 Mayıs 2021 tarihinde erişilmiştir.
• Reklamcılar Derneği, (2017). Türkiye’de Tahmini Medya ve Reklam Yatırımları Reklamcılar Derneği Raporu, 2017 https://www2.deloitte.com/content/dam/Deloitte/tr/Documents/technology-media-telecommunications/RD%20Medya%20ve%20Reklam%20Yatirimlari%202017%20Raporu.pdf
• Reklamcılar Derneği, (2020). Türkiye’de Tahmini Medya ve Reklam Yatırımları 2020 Raporu http://rd.org.tr/Assets/uploads/1cc3c0b2-236d-4ada-9cbe-8a24420611c5.pdf adresinden 1 Mayıs 2021 tarihinde erişilmiştir.
• Sağnak, M. (1996). Medya Politik. İstanbul: Eti Yayınları.
• Söylemez, A. (1997). Medya Ekonomisi Üzerine, Ekonomik Yaklaşım Dergisi, (209-230)
• Şeker, T. ve Uzun B. (2018). Ciner Grubunun Ekonomi Politik Yapısı. İNİF E - Dergi, 3 (2) , 107-129. https://dergipark.org.tr/tr/pub/inifedergi/issue/41264/462068
• Şenyapılı, Ö. (1971). 1970' lerin Başında Sayılarla Türk Basını, Amme İdaresi Dergisi, Cilt: 4, Sayı: 4, (67-115).
• Şenyapılı, Ö. (1974). Cumhuriyetin 50. Yılında Türk Basını, 11 Ekim 1974 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Arşivi. https://www.cumhuriyetarsivi.com/cumweb/html/ adresinden 15.02.2021 tarihinde erişilmiştir.
• Tarı, İ. (2015). G7 Ülkeleri ve Türkiye’de Gazetelerin Finansal Yapısı. İstanbul: Beta.
• Türk Sanayici ve İş Adamları Derneği. (1976). 1975 Reklam Harcamaları. İstanbul: TÜSİAD