SAĞLIK SEKTÖRÜNDE BEKLENTİLERİN KUŞAK DEVRİYLE KARŞILANABİLME ORANININ SENTEZLENMESİ

Yıl 2022, Sayı: 14, 95 - 106, 31.12.2022

Bilgen Şimşek , Mustafa Mete

Öz

Geçmişten günümüze tıp alanındaki gelişmelerin, beklenen yaşam sürelerini uzatması ve yaşam standartlarının yükselmesine sağladığı endirekt etki, sağlık sektörüne toplumsal bakış açısında ciddi düzeyde pozitif bir ivme kazandırmıştır. Bugüne değin sektörel işlevselliğin doğurduğu olumlu imaj, prestijli iş sahibi olmak isteyen, kariyer hedefleri yüksek gençlerin meslek seçimlerinde de önemli bir rol oynamıştır. Multidisipliner bir çalışma ortamı içerisinde, görev bilinci yüksek kişilerin meslek icrası ile olgunlaşan Sağlık Sektörü, her alanda olduğu gibi fizyolojik düzende yaşlanan, çalışma sürecini tamamlayan sağlık çalışanları yerine gelenlerin de mesleki olgunluğa ulaşmasına imkân vermiştir. Aslen yeni gelenler diye tabir edilen grupların, yeni bir jenerasyon ürünü olması sebebiyle, çift taraflı adaptasyon güçlüğünü yaşayan ve yaşatanlar olarak betimlenmesi de yanlış bir yaklaşım olmaz. Dönemsel yaşanmışlıkların izdüşümü olarak kabul edilen, ortak davranış ve eğilimler gösteren kuşakların, mesleki konumlanmaları üzerinde durulması meşguliyet doğuran konular arasında yer alsa da özünden çok uzak görülen Z kuşağı içerikli çalışmalar da bir o kadar hassastır denilebilir. Kuşaklar arasındaki benzerliklerin giderek azalması ve genetik özelliklerle bağıntısız ortaya çıkan yeni davranış tipleri, gelenlerin gidenlerin yerini doldurup dolduramayacağı, sektörel beklentileri karşılayıp karşılamayacağı gibi tartışmaların ortaya çıkmasına sebep olmuştur. Bu çalışmada; 21.yy’a aktif üreten ve yöneten olarak iz bırakacağı düşünülen “Z Kuşağı” nın sağlık sektöründe dengeleri nasıl etkileyeceği, kuşağa has tutumların toplumsal beklentileri yeteri düzeyde karşılayıp karşılayamayacağı, sağlık hizmetlerinin güven algoritması üzerindeki liderliğine negatif etki doğurup doğurmayacağı üzerine yapılan literatür taraması sonucu elde edilen bilgilerle derleme bir makale hazırlanmıştır. Ayrıca içerikte genel kuşak modellemeleri arasındaki farklar incelenerek, bu farkların sağlık sektöründe Z kuşağı için oluşturabilecekleri avantaj ve dezavantaj senaryoları kurgulanmıştır. Bu senaryolarda, Z kuşağının sektör entegrasyonunu negatif ya da pozitif yönde etkileyebileceği düşünülen verilerin, nitel istatistiklere dönüştürülerek yorumlanması ile ortaya çeşitli hipotezler konulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Sağlık Hizmetleri, Z Kuşağı, Kuşaklar Arası Sektörel Devir

Kaynakça

• 694 Sayılı Kanun Hükmünde Kararname (Resmî Gazete: 25.08.2017/30165) Aile Hekimliği Kanunu (Resmî Gazete: 09.12.2004 tarih ve 25665 sayılı)
• Altundağ N. (2012) “Kuşaktan Kuşağa Tüketim Olgusu ve Geleceğin Tüketici Profili”, Organizasyon ve Yönetim Bilimleri Dergisi, 1(4), 203-212, ISSN: 1309 -8039
• Anadolu Ajansı, https://www.aa.com.tr/tr/turkiye/turkiyede-en-itibarli-meslek doktorluk/1960735 e.30.05.2021
• Arar, T., (2016), “Z kuşağında kariyer geliştirmede yetenek yönetimi”. Yüksek Lisans Tezi, 104-105, Kırıkkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yönetim Ve Organizasyon Anabilim Dalı, Kırıkkale
• Ayhun, Erden, S. (2013). Kuşaklar arasındaki farklılıklar ve örgütsel yansımaları, Ekonomi ve Yönetim Araştırmaları Dergisi, 2(1), 93-112.
• Benlisoy S. (2008) “Mit ile Gerçeklik Arasında 68’i Hatırlamak”, Mesele Kitap Dergisi 24 (1), 30-33.
• Çağ A. (2012) “Kuşaklar”, http://aydancag.com/2012/01/kusaklar/. E.30.06.2021
• Cogin, J. (2011) “Are generational Differences in work values factor fiction? Multi-country evidence and implications”, he International Journal of Human Resource Management, 23:11, 2268-2294, https://doi.org/10.1080/09585192.2011.610967 e.29.05.2021,
• Çatalkaya C. (2008) “Y kuşağı ve İnsan Kaynakları”, Yetenek ve Kariyer, http://www.pazarlamablogu.com/y-kusagi-ve-insan-kaynaklari e.01.06.2021
• Çetin, C. Karalar, S. (2016). “X, Y ve Z kuşağı öğrencilerin çok yönlü ve sınırsız kariyer algıları üzerine bir araştırma”. Yönetim Bilimleri Dergisi, 14(28), 157-197.
• Deçenli, C.ve Deçenli S. (2012), Nabza Göre Şerbet, Kuşağa Göre Etkinlik: Eğlencenin Pazarlanması, https://studylibtr.com/doc/590173/nabza-g%C3%B6re-%C5%9Ferbet--ku%C5%9Fa%C4%9Fa-g%C3%B6re-etkinlik e. 03.06. 2021,
• Etlican, G. (2012) “X ve Y Kuşaklarının Online Eğitim Teknolojilerine Karşı Tutumlarının Karşılaştırılması”, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Bahçeşehir Üni. Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Guillot-Soulez, C. and Soulez, S. (2014), "On the heterogeneity of Generation Y job Preferences", Employee Relations, Vol. 36 No. 4, pp. 319-332. https://doi.org/10.1108/ER-07-2013-0073
• Habib D. (2013) “Y Kuşağını tanıyor musunuz?”, http://www.salom.com.tr/newsdetails.asp?id=87464#.UoPNtlUHj4 e. 03.06. 2021,
• İzmirlioğlu, K. (2008). Konumlandırmada Kuşak Analizi Yardımıyla Tüketici Algılarının Tespiti: Türk Otomotiv Sektöründe Bir Uygulama, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Muğla Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Karp H., Fuller C. ve Sirias D. (2002) “Bridging he Boomer Xer Gap: Creating Authentic Teams For High Performance at Work”, Nicholas Brealey Publishing; 1 Ed, ISBN-10: 0891061592.
• Kılıç M.S. (2013) “XYZ kuşağı!”, Yeni Şafak / Pazar Eki, http://yenisafak.com.tr/pazar-haber/kanaatkar-talepkar-sabirsiz- 16.12.2012-436173. E.30.06.2021
• Kuran, E. (2012) “Yaşasın Y Kuşağı”, Hürriyet Gazetesi, Hürriyet Magazin Hattı Ayşe Arman Röportajı, https://www.hurriyet.com.tr/kelebek/yasasin-y-kusagi-23448012 e.03.06.2021
• Lester, S.W., Standifer, R.L., Schultz, N.J. ve Windsor, J.M. (2012) “Actual Versus Perceived Generational Differences at Work: An Empirical Examination”, Journal of Leadership &Organizational Studies, 19(3), 341 –354, doi:10.1177/1548051812442747.
• Mengi, Z. (2009) “Bb, X, Y Ve Z Kuşakları Birbirinden Çoook Farklı”, Evrim KURAN ile Röportaj, Hürriyet İK Eki – (11 Ekim 2009 Sayısı), http://evrimkuran.com/haber/quotbb_x_y_ve_z_kusaklari_birbirinden_coook_farkliquot. e.03.06.2021 Mesutoğlu N. (2013) “Çekilin yoldan z kuşağı geliyor!”, http://www.kigem.com/cekilin-yoldan-z-kusagi-geliyor.html. E.07.06.2021
• Moss, S. (2010) “Generational Cohort heory”, Psychlopedia, Key theories, Developmental heories, http://www.psych-it.com.au/Psychlopedia/article.asp?id=374 e.27.05.2021
• Myers, K. K., & Sadaghiani, K. (2010). Millennials in the workplace: A communication perspective on millennials’ organizational relationships and performance. Journal of Business and Psychology, 25(2), 225–238. https://doi.org/10.1007/s10869-010-9172-7
• Özer M E. (2012) “Y KUŞAĞI 3”, http://www.alto.org.tr/en/component/k2/item/1427-%E2%80%9Cy%E2%80%9D-ku%C5%9Fa%C4%9Fi-3.html?tmpl=component&print=1 e.03.06.2021
• Seçkin, F.S. (2000) “Türkiye ‘nin Kuşak Profili”, Capital Dergisi, 12, 100
• Senbir H. (2004) “Z Son İnsan mı?”, Okuyan Us Yayınları, ISBN: 978-975-8420-98-8, İstanbul
• Strauss, W. ve Howe, N. (1991) “Generations: he History of America’s Future, 1584 to 2069”, William Morrow and Company, Inc., New York, ISBN-13: 978-0688119126.
• Sunar, Lütfi Sunar; Koytak, M. Elyesa; Esen, M. Fevzi (2020), “Türkiye’de Çalışma Hayatı Ve Meslekler”, Toplumsal Yapı Araştırmaları-1, Araştırma Raporları-1, ISBN: 978-625-44447-0-8, İstanbul
• Susuz H. (2012) “XYZ Kuşakları”, http://danisman-muratdanisman.blogspot.com/2012/06/x-y-z-kusaklar.html e.29.05.2021,
• Tamer, M. G. (2014). Kuşaklararası Dayanışma ve İş Birliği Çerçevesinde Gençlerin Yaşlı ve Yaşlılık Algısının Değerlendirilmesi. Toplum Bilimleri Dergisi, 8(3), 15-35
• Taylor, J.C. (2008) “Whither March the Cohorts: he validity of Generation heory as a Determinant of the Socio
• Cultural Values of Canadian Forces Personnel”, Canadian Forces College – Collège Des Forces Canadiennes, Nssp 10 - Pesn 10, https://www.cfc.forces.gc.ca/259/281/280/taylor.pdf e. 29 Mayıs 2021,
• Tolbize A. (2008) “Generational Differences in the Workplace”, Research and Training Center on Community Living at the University of Minnesota, 19(1), 1-13. https://rtc.umn.edu/docs/2_18_Gen_diff_workplace.pdf e.01.06.2021,
• Topçuoğlu, C. (2007). “İyide Kim Bu Y’ler?”, Reklamcılar Derneği Dergisi, Ağustos 2007, 5, s. 1-12.
• Türkiye İstatistik Kurumu (TUİK) Haber Bülteni, Yayım Tarihi :17 Eylül 2020, Sayı: 33711
• Türkiye İstatistik Kurumu (TUİK) Haber Bülteni, Yayım Tarihi: 04 Şubat 2021, Sayı: 37210
• TTB, 694 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin Getirdikleri, https://tdb.org.tr/icerik_goster.php?Id=2761 e.07.06.2021