KANITA DAYALI HEMŞİRELİK KAVRAMI VE KANIT NİTELİĞİ OLUŞTURAN DURUMLAR

Yıl 2023, Sayı: 15, 121 - 132, 30.06.2023

Berna Kahveci Ceylan , Mustafa Mete

Öz

Tüm sağlık profesyonellerinin uygulamalarını en iyi kanıtlara dayandırması son derece önemlidir. Kanıta dayalı uygulamalarında, klinik kararlarını desteklemek için mevcut en iyi kanıtları kullanma süreci olarak tanımlanabilir. Kanıta dayalı uygulamanın amacı; sağlık çalışanları tarafından güvenli, standart ve nitelikli bakımın verilmesini sağlamalıdır. Tıbbi uygulamalarda artan hatalar, gelişen sağlık hizmetleri ve teknolojiden gelen hasta talepleri ile birleştiğinde, hemşirelik alanında kanıta dayalı uygulamanın yaygın olarak benimsenmesi gerektiğini göstermektedir (Baran vd., 2020).

Hemşireler klinik kararlar verirken profesyonel bilgiye sahiptirler (Aslan, 2016). Hemşirelik uygulamaları hakkında bilgi kaynakları; gelenekler, İnançlar, Otoriteler, Bireysel deneyimler ve bilimsel araştırmalar yoluyla edinilmektedir (Erdoğan vd., 2015).

Anahtar Kelimeler

Kanıt, Hemşirelik, Bilim, Karar verme

Destekleyen Kurum

Yok

Proje Numarası

Yok

Teşekkür

Yok

Kaynakça

• Asan A., Sezgin M., Giray G. (2020), Web of Sciences Veritabanı Kapsamındaki Dergilerde Türkiye Adresli Tam Makalelerin Analizi: 1900-2019. Social Sciences, 15(4), 1-15.
• Aslan Ö. (2016), Kanıta dayalı uygulamada hemşirelik araştırmasının ve rolünün gözden geçirilmesi. Hemşirelik Araştırmasının Esasları Hemşirelik Uygulaması İçin Kanıtın Değerlendirilmesi. Alan Ö. Bebiş B. (Çeviri edts);1-20.
• Arslan S, Konuk Şener D, Küçük Ö. (2015). Pediatri kliniğinde çalışan hemşirelerin kanıta dayalı uygulamalara ilişkin görüşleri. Yıldırım Beyazıt Üniv Sağlık Bilim Fak Hem E-Dergisi. s:3:1–9.
• Ayhan Y. (2013). Kanıta dayalı hemşireliğe yönelik tutum ölçeğinin Türkçe ’ye uyarlanması: geçerlik ve güvenirlik çalışması. Dokuz Eylül Üniversitesi: Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, İzmir.
• Azak A., Taşçı S. (2009), Klinik Karar Verme ve Hemşirelik. Türkiye Klinikleri J Med Ethics;17(3):176-83.
• Babadağ, K., Kara, M. (2004), Kanıta dayalı hemşirelik ve meslekleşme. Atatürk Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 7(2): 112-117.
• Banning M. (2008), A review of clinical decision making: models and current research. J Clin Nurs.;17(2):187-95.
• Baran, G. K., Atasoy, S., & Şahin, S. (2020), Hemşirelerin kanıta dayalı hemşirelik uygulamalarına yönelik farkındalık ve tutumlarının değerlendirilmesi. Celal Bayar Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 7(3), 352-359.
• Berman A, Snyder JS, Frandsen G. Kozier & Erb’s (2016), Fundamentals of Nursing. Concepts, Process and Practice, 10th ed., St. Louis,
• Care Quality Commission (CQC) (2010), Guidance about compliance: Essential standards of quality and safety, http://www.tinyurl. com/CQCquality-standards
• Çopur, Ebru Öztürk; Kuru, Nilgün; Seyman, Çiğdem Canbolat (2015), «Hemşirelikte Kanıta Dayalı Uygulamalara Genel Bakış» Sağlık ve Hemşirelik Yönetimi Dergisi, Sayı / Number: 1 Cilt / Volume: 2 Yıl / Year: 2015 e-ISSN:2149-018X doi:10.5222/SHYD.2015.051
• Darıcı, A., & Turgut, M. D. (2020), Kanıta Dayalı Çocuk Diş Hekimliği Evidence-based Pedıatrıc Dentıstry, (2):504.
• Demir Y, Ak B, Bilgin NÇ, Efe H, Albayrak E, Çelikpençe Z, et al. Hemşirelik uygulamalarında araştırma sonuçlarının kullanımındaki engeller ve kolaylaştırıcı faktörler. J Contemp Med 2012;2:94–101.
• Dikmen Y, Filiz NY. (2018). Tanrıkulu F, Yılmaz D, Kuzgun H. Attitudes of Intensive Care Nurses towards Evidence-Based Nursing. Int J Health Sci Res;8:138–43.
• Erden A. (2004). Kanıta Dayalı Radyoloji. Tanısal ve Girişimsel Radyoloji 10:89-91
• Erdoğan S. Nahcivan N. Esin N. (2015), Araştırmaya giriş ve araştırma süreci. Hemşirelikte Araştırma Süreç, Uygulama ve Kritik. Ed. Nobel Tıp Kitapevleri.;3-27.
• Ertural, H. (2019), Üniversite öğrencilerinin karar vermede özsaygısının ve karar verme stillerinin üst bilişe ve öğrenilmiş güçlüğe göre incelenmesi (Doctoral dissertation).
• Güneş Ü. (2017), “Hemşirelikte Kanıta Dayalı Uygulama Sürecinin Adımları", Uluslararası Hakemli Hemşirelik Araştırmaları Dergisi.;9:171-187.
• Gerrish K, Ashworth P, Lacey A, Bailey J, Cooke J, Kendall S. (2007). McNeilly E. Factors influencing the development of evidence-based practice: a research tool. J Adv Nurs;57:328–38. [CrossRef] Grove SK, Burns N, Gray J. (2013), The Practice of Nursing Research: Appraisal, Synthesis and Generation of Evidence, Seventth Edition.:28.
• Grove SK, Gray J. (2018), Understanding Nursing Research. Building an Evidence-Based Practice. Seventh Edition.41.
• Hall AM. (2013), Evidence-Based Practice, In P.A. Potter, A. Perry, P.A. Stockert, & A.M. Hall, Fundamentals of nursing (8th ed.). St. Louis, MO: Mosby Elsevier. 50-65.
• Hemşirelik Yönetmeliği (R.G.: 8 Mart 2010 tarih ve 27515 sayılı)
• ICN (2012), Closing the gap: From evidence to action, http://www. icn.ch/shop/en/publications/131-ind-2012-closing-the-gap-fromevidence-to-action.html
• Jennings, B. M. (2000), Evidence-based practice: The road best traveled? Research in Nursing & Health, 23(5): 343-345.
• Karagözoğlu Ş. (2006), Bilim, Bilimsel Araştırma Süreci Ve Hemşirelik. Hacettepe Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi. 13(2): 64-71.
• Kocaman N. (2003), Hemşirelikte kanıta dayalı uygulama. Hemşirelikte Araştırma Geliştirme Dergisi. 61-69.
• Leufer T, Cleary-Holdforth J. (2003). Evidence-based practice: improving patient outcomes. Nurs Stand 2009;23:35–9. [CrossRef] Kocaman G. Hemşirelikte kanıta dayalı uygulama. Hem Araş Geliş Dergisi;2:61–9.
• Nursing and Midwifery Council (NMC) (2010), Standards for preregistration nursing education: Draft for consultation, http://www. tinyurl.com/NMC-education
• Seçkinli S. (2015), Hemşirelikte araştırma kullanımı ve kanıta dayalı uygulama. Hemşirelikte Araştırma Süreç, Uygulama ve Kritik. Erdoğan S. Nahcivan N. Esin N. Ed. Nobel Tıp Kitapevleri. s:335-358.
• Sitzia J. (2002). Barrier store search utilization: the clinical setting and nurses themselves. Intensive Crit Care Nurs;18:230–43. [CrossRef]
• Sucu G, Dicle A, Saka O. (2012), Hemşirelikte klinik karar verme, etkileyen etmenler ve karar verme modelleri. Hemşirelikte Eğitim ve Araştırma Dergisi. 9(1): 52-60.
• Standing M. (2010), Clinical Judgement and Decision-Making in Nursing and Interprofessional Healthcare. 1-28
• Uysal A. (2010). Temel AB, Ardahan M, Ozkahraman S. Barriers to research utilisation among nurses in Turkey. J Clin Nurs.;19(23-24):3443- 52. doi: 10.1111/j.1365-2702.2010.03318.x
• Yılmaz M. (2005), Hemşirelik bakım hizmetinin kalitesini geliştirme yolu olarak kanıta dayalı uygulama. C.Ü. Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 9 (1):41-48.
• Yurtsever S, Altınok M. (2006). Kanıta dayalı uygulamalar ve hemşirelik, F.Ü. Sağlık Bil. Dergisi. 20(2):159-166.