TÜRKİYE’DE SAĞLIK HİZMETLERİNE ERİŞİMİN SAĞLIK COĞRAFYASINA DAYALI MORTALİTEYE ETKİSİ

Yıl 2023, Sayı: 15, 133 - 154, 30.06.2023

Bilgen Şimşek , Mustafa Mete

Öz

Sağlık hizmetlerine erişimde zorluk yaşayan bireylerin, Türkiye sınırları içerisinde en fazla ölüme sebep olan hastalılar sıralamasında durumunun gözlemlenmesi ve sağlık hizmetlerine erişimin bu bölgeler için dezavantaj yaratıp yaratmadığı üzerine değerlendirme yapılması amaçlanmaktadır. Nedensel ölümlerle sağlık hizmetlerine erişim arasındaki ilişki varlığı ve ilişki yönünün belirlenmesinin literatüre katkı sağlayacak bir çalışma olacağı düşünülmektedir.
Çalışmada Covid-19 Pandemisinin bilinen ya da henüz bilinmeyen etkilerinin elemine edilmesi amacıyla 2018 yılı verilerinin kullanımı daha uygun görülmüştür. Ayrıca, İstanbul ili, yoğun popülasyon sebebiyle istisnai durumu düşünülerek çalışmaya dahil edilmemiştir.
Araştırmada yöntem olarak, illerin hastalık bazında ölümlerinin toplam ölümlere oranı ve tüm il nüfusuna oranı hesaplanmıştır, Bulgular küçük değerden başlayarak sıralanmış ve en küçük değere sahip yani performansı en yüksek 15 il verileri değerlendirme için kullanılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Sağlık Sistemi, Sağlık göstergeleri, mortalite, morbidite, Doğum Oranı

Destekleyen Kurum

Yok

Proje Numarası

yok

Teşekkür

Teşekkür ederim.

Kaynakça

• Aday, Lu Ann and Ronald Andersen (1974), “A Framework for the Study of Access to Medical Care”, Health Services Research, 9(3) p.208-220
• Anderson G. and Hussey P. S. (2001) Comparing Health Systems Performance in OECD Countries. Health Affairs 20(3).
• Anell A. and Willis M. (2000) International Comparison of Health Care Systems Using Resource Profiles. Bulletin of the World Health Organization 78(6): 770-778.
• Barlas, Emin; Şantaş, Fatih ve Ahmet Kar (2014), “Türkiye’de Bölgesel Bebek Ölüm hızlarının Sağlık Ekonomisi Perspektifinden Karşılaştırmalı Analizi,” International Conference on Eurasian Economies 2014.
• Ergin, Işıl ve Hür Hassoy (2011), “Bebek Ölümlülüğünde Eşitsizlikler:Dünya ve Türkiye’deki Duruma Dair Bir Değerlendirme,” İzmir Dr. Behçet Uz Çocuk Hastalıkları Dergisi, 1(3):98-104.
• First National Center (2007), Understanding Health Indicators. Ottawa: National Aboriginal Health Organization. IHSD (The Institute for Health Sector Development) (2000a) World Health Report 2000- Summary and Comments. London
• Kurt, Öner (2007), “Ülkemizde Sağlık Hizmetlerine Erişim Sorunlu Mudur? Aile Hekimleri Bu Sorunu Çözebilir Mi?”, Muzaffer Eskiocak (Edi.), “Kentsel Bölgede Sağlık örgütlenmesi: Çok Sektörlü Yaklaşım Aile Hekimliği Ülkemiz İçin Uygun Bir Model Midir?” İçinde (s. 69-78), (Ankara: Türk Tabipler Birliği Yayınları
• MANAVGAT, G., ve ÇELİK, N., (2017). Sağlık Düzeyinin Belirleyicilerine Yönelik Mekânsal Bir Analiz: Türkiye İBBS-3 Örneği. Sosyo-ekonomi Dergisi, 25(34), 53-67.
• Murray C.J.L. and Frenk J. (2000) A Framework for Assesing the Performance of Health Systems. Bulletin of the World Health Organization 78(6): 717-731.
• Murray C.J.L. and Frenk J. (2001) World Health Report 2000: A Step Towards Evidence-Based Health Policy. The Lancet 357(26): 1698-1700.
• ÖZ, Necdet (2017), Hücresel Membranlar (Tıbbî Biyoloji ve Genetik Ders Notu, necdetersoztip.blogspot.com, e.10.3.2023
• Öztürk, Zekai ve Esma Tuğba Karakaş (2015), “Avrupa Birliği’ne Üye Ülkelerde Sağlık Sistemleri Yönetim ve Organizasyon Yapısı Almanya, Fransa, İrlanda ve İngiltere Örnekleri,” Uluslararası Sağlık Yönetimi ve Stratejileri Araştırma Dergisi, 1(2): 39-59.
• PAHO (Pan American Health Organization) (2001) Work Group of The Region of Americas on Health Systems Performance Assessment. Report of The Meeting Held in Ottawa, Canada, 4-6 September.
• Pransky G.; Benjamin K.; Dembe A. E. (2001), Performance and Quality Measurment in Occupational Health Services: Current Status and Agenda for Further Research. American Journal of Industrial Medicine, 40:295-306.
• Russell, J. Deborah; Humphreys, S. John; Ward, Bernadette,;Marita, Chisholm;Penny,Buykx;Matthew,McGrail and John Wakerman (2013), “Helping PolicyMakersAddressRural Health Access Problems”, The Australian Journal of Rural Health, Vol.21, p.61-71.
• Tunstall, H., Shaw, M., & Dorling, D. (2004). Places and Health. (J. TREVOR, Editör) J Epidemiol Comm Health, 58, 6-10.
• T.C. Sağlık Bakanlığı. Sağlık İstatistikleri Yıllıkları https://www.saglik.gov.tr/TR,84930/saglik-istatistikleri-yilliklari.html / (e. 3.12.2022)
• Türkiye İstatistik Kurumu, Bölgesel Hesaplar, https://biruni.tuik.gov.tr/medas/?kn=116&locale=tr (e.3.12.2022)
• Türkiye İstatistik Kurumu. Çocuk İstatistikleri–Sağlık. https://biruni.tuik.gov.tr/medas/?kn=116&locale=tr (e. 3.12.2022)
• Ütone, J. (2013). Geography of Health. EszterházyKárolyCollege. WHO. (2010), World Health Organization.
• WHO (2000), World Health Report 2000: Health Systems-Improving Performance. Geneva, Switzerland.
• WHO (2001), European RagionalConsultation on Health System Performance Assessment. Geneva.
• Yetim, B. ve Çelik, Y. (2020), Sağlık hizmetlerine erişim: Karşılanmamış ihtiyaçlar sorunu. Toplum ve Sosyal Hizmet, 31(2), 423-440.