İlkel Toplumlardan Günümüze İnsan-Doğa İlişkileri Bağlamında Çevre Sorunları Üzerine Bir Değerlendirme

Yıl 2017, Cilt: 1 Sayı: 2, 77 - 89, 15.11.2018

Güney Nair

Öz

Tarih boyunca insanlık kendini doğanın bir parçası olarak görmüş ve parçası olduğu doğayı sürekli

denetim atına almayı arzulamıştır. Avcı toplayıcı toplum aşamasında doğa ile kurduğu ilişki

karşılıklı ve eşitlik temeline dayanırken, tarım toplumlarıyla birlikte bu denklem doğa aleyhine

bozulmaya başlamış, sanayi toplumlarına gelindiğinde tek yönlü olarak doğanın sömürüsü halini

almış, insanoğlu doğanın yer altı ve yer üstü zenginliklerini rahatı için cömertçe kullanmaya

başlamıştır. Sanayi devrimi sonrasında, teknolojik gelişme ve sanayileşme toplumların gelişmişlik

düzeylerini belirlerken, hızla artan nüfus ile birlikte gözlenen kentleşme süreci çevre sorunlarının

giderek büyümesinde en önemli paya sahip olmuştur. Birleşmiş Milletler’in belirlemelerine

göre, günümüz dünyasında aşırı yoksulluk, eşitsizlik ve adaletsizlikler kadar dünya toplumlarını

etkileyen en önemli sorunlar yumağı çevre konusundadır ve acilen çözüm beklemektedir. İçinde

bulunduğumuz yüzyılda çevre sorunları küresel boyutta insanlığın geleceğini tehdit etmeye

başlamıştır. Sorunların küresel ağırlığı kadar, çözümü de küresel çabaları zorunlu kılmakta ve

tüm dünya uluslarına bu konuda sorumluluklar düşmektedir.

Bu çalışma, toplumların tarihsel evriminde ortaya çıkan küresel çevre sorunlarını ve çözüm

yollarını bu çerçevede değerlendirmeyi amaçlamaktadır.

Anahtar Kelimeler

Çevre, Kent ve çevre, Sanayi ve çevre, Toplum ve çevre

Kaynakça

• Akdur, R. (2005). Avrupa Birliği ve Türkiye’de Çevre Koruma Politikaları. Ankara: Ankara Üniversitesi Avrupa Topluluğu Araştırma ve Uygulama Merkezi.
• Andersen, I. (2017). https://www.iucn.org/news/secretariat/201706/iucn-director-generalsstatement- world-environment-day (Erişim Tarihi: 13.07.2017).
• Aygün, B. (2007). Küresel ve Yerel Çevre Sorunlarının Risk Olarak Algılanması Üzerine Bir Araştırma, Çevre ve Politika,(Edit: A. Mengi). Ankara: İmge Yayınevi.
• Baykal H. Baykal T (2008) Küreselleşen Dünyada Çevre Sorunları, Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 5 (9), 1-17.
• Beck, M.J. (1990). Çevre ve Üçüncü Dünya. (Çev: Canatan, K.). İstanbul: Endülüs Yayınevi.
• Birleşmiş Milletler Türkiye, http://www.un.org.tr, (Erişim Tarihi: 14.04.2017).