İlaç Taşıyıcı Nanosistemler

Yıl 2019, Cilt: 28 Sayı: 3, 184 - 192, 30.09.2019

Zülfü Tüylek

Öz

Nanoteknoloji
alanındaki gelişmeler, bilinen teknolojilerle birleştiğinde birçok avantaj ve
yenilik ortaya çıkmaktadır. Nanotaşıyıcılar, belki de bu yeniliklerin en göz
alıcılarından biridir. Hücre içine etkin şekilde giriş için etkili ve uygun bir
taşıyıcı sistemin kullanılmasına ihtiyaç vardır. Bu işlemi gerçekleştirmek için
en uygun materyal nanopartiküllerdir. Nanopartiküllerin hücre zarından kolay
geçebilme yeteneği, DNA veya RNA oligonükleotidleri gibi biyomoleküllerin
taşıyıcıları olarak birçok alternatif yönteme fayda sağlamaktadır. Kalsiyum
fosfatlar, biyolojik sistemlerde yüksek biyobozunurlukları ve
biyouyumlulukları, kolay hazırlanabilmeleri, DNA ve RNA için yüksek kimyasal
afiniteleri gibi avantajları nedeniyle nanotaşıyıcılar olarak
kullanılabilirler. Bu şekilde, etkin maddenin kontrollü salımı sağlanabilir.
Böylece etkin maddelerin spesifik bir bölgeye hedeflendirilmesi sağlanabilir,
etkin maddelerin çözünürlüğü, biyoyararlanımı artırılabilir.

Günümüzde, bu çözümlerden birisi olarak
nanotaşıyıcılar önemli bir yere sahip gibi görünmektedir. Nanotaşıyıcılar,
terapötik etkinliğin ve güvenliğin geliştirilmesi bakımından ümit vericidir.
Hastalıkların tedavisinde nanotaşıyıcı kullanımının, ilaç etkinliğinin
iyileştirmesi ve normal dokulardaki toksisitesinin azaltılması için etkili bir
alternatif yöntemin kullanılması potansiyeline sahip olduğu görülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Nanocihaz, nanosistem, nanotaşıyıcı, hedefleme, etkin madde

Kaynakça

• 1. Tartis M. Nanotechnology in nuclear medicine. The University of New Mexico Health Sciences Center College of Pharmacy is accredited by the Accreditation Council for Pharmacy Education as a provider of continuing pharmacy education. Program No. 039-000-09-147-H04-P 3.0. Initial release date: 4/8/2009.2. Tomalia DA, Baker H, Dewald JR, Hall M, Kallos G, Martin S, Roek J, Ryder J, Smith P. A new class of polymers: starburst- dendritic macromolecules. Polymer Journal. 1985;17:117-16.3. Kocaefe Ç. Nanotıp: Yaşam Bilimlerinde Nanoteknoloji Uygulamaları, H.Ü. Tıp Dergisi. 2007;38:33-6.4. Boas U, Christensen JB, Heegaard PMH. Dendrimers: design, synthesis and chemical properties. Dendrimers in medicine and biotechnology: new molecular tools. 1st ed. Dorset; Henry Ling Ltd. 2006;1-27.5. D’Emanuele A, Attwood D. Dendrimer–drug interactions. Adv. Drug Deliv. Rev. 2005;57(15):2147-16. 6. Zarbin M.A, Montemagno C, Leary J.F, Ritch R. Nanotechnology in Ophthalmology, Canadian Journal of Ophthalmology. 2010;45:457-10.7. Önyüksel H, Çomoğlu T. Nanotaşıyıcılarda Hedeflendirme. Zırh-Gürsoy A. Nanofarmasötikler ve Uygulamaları. Kontrollü Salım Sistemleri Derneği, İstanbul. 2014;211-16.8. Singh R, Lillard J.J.W. Nanoparticle Based Drug Delivers. Experimental and Molecular Pathology. 2009;215-9.9. Patri AK, Kukowska-Latallo JF, Baker JR. Targeted drug delivery with dendrimers: Comparison of the release kinetics of covalently conjugated drug and non-covalent drug inclusion complex. Advanced Drug Delivery Reviews. 2005;57(15):2203-12.10. Cho K, Wang X, Nie S, Chen Z, Shin D.M. Therapeutic Nanoparticles for Drug Delivery in Cancer, Cancer Nanotherapeutics for Drug Delivery, 2008;14(5):1.11. Martinez-Carmona M, Colilla M, Vallet-Regi M. Smart Mesoporous Nanomaterials For Antitumor Therapy, Manomaterials. 2015:5(4);1906-32.12. Pérez-Herrero E, Fernández-Medarde A. Advanced targeted therapies in cancer: Drug nanocarriers, the future of chemotherapy. European Juornal of Pharmaceutics and Biopharmaceutics. 2015;52-28.13. Esfand R, Tomalia DA, Beezer AE, Mitchell JC, Hardy M, Orford C. Dendripore and dendrilock concepts new controlled delivery strategies. Polymer Preprints. 2000;41:1324-2.14. Madani SY, Naderi N, Dissanayake O, Tan A, Seifalian AM. A new era of cancer treatment: carbon nanotubes as drug delivery tools. Int J Nanomedicine. 2011;6:2963-9.15. Tyrrell ZL, Shen Y, Radosz M. Fabrication of micellar nanoparticles for drug delivery through the self-assembly of block copolymers. Prog Polym Sci 2010;35:1128-43.16. Groneberg DA, Giersig M, Welte T, Pison U. Nanoparticle-based diagnosis and therapy. Curr Drug Targets. 2006;7:643-8.17. Cheng Y, Xu Z, Ma M, Xu T. Dendrimers as drug carriers: applications in different routes of drug administration. J Pharm Sci 2008;97:123-43.18. Edwards KA, Baeumner AJ. Liposomes in analyses. Talanta 2006;68:1421-31.19. Mukherjee S, Ray S, Thakur R. Solid lipid nanoparticles: a modern formulation approach in drug delivery system. Indian Journal of Pharmaceutical Sciences. 2009;71:349.20. Le Goff A, Holzinger M, Cosnier S. Enzymatic biosensors based on SWCNT-conducting polymer electrodes. Analyst. 2011;136:1279-87.21. Beg S, Rizwan M, Sheikh AM, Hasnain MS, Anwer K, Kohli K. Advancement in carbon nanotubes: basics, biomedical applications and toxicity. J Pharm Pharmacol. 2011;63:141-63.22. Çelebi N. Nanojeller. Zırh-Gürsoy A. Nanofarmasötikler ve Uygulamaları, Kontrollü Salım Sistemleri Derneği, İstanbul. 2014;89-12.23. Estanqueiro M, Amaral MH, Conceição J, Sousa Lobo JM. Nanotechnological carriers for cancer chemotherapy: the state of the art. Colloids Surf B Biointerfaces. 2015;126:631-48.24. Vladimir P. Multifunctional nanocarriers. Adv Drug Deliv Rev 2006;58:1532-55.25. Şengel-Türk C.T, Hasçiçek C. Polimerik Nanopartiküler İleç Taşıyıcı Sistemlerde Yüzey Modifikasyonu. Ankara Eczacılık Fakültesi Dergisi. 2009;137-18.26. Zırh-Gürsoy A. Nanofarmasötikler ve Uygulamaları, Kontrollü Salım Sistemleri Derneği, İstanbul. 2014;1-7.27. Kushwaha SKS, Ghoshal S, Rai AK, Singh S. Carbon nanotubes as a novel drug delivery system for anticancer therapy: a review. Braz J Pharm Sci 2013;49:629-43.28. Ji SR, Liu C, Zhang B, Yang F, Xu J, Long J, et al. Carbon nanotubes in cancer diagnosis and therapy. Biochim Biophys Acta 2010;1806:29-7.29. Suzuki M, Piao CQ, Zhao YL, Hei TK. Karyotype analysis of tumorigenic human bronchial epithelial cells transformed by chrysolite asbestos using chemically induced premature chromosome condensation technique. Int J Mol Med 2001;8:43-7.