Sezaryen İle Doğuma Güncel Bir Bakış: Modern Sezaryen Teorisi

Yıl 2021, Cilt: 30 Sayı: 4, 226 - 235, 30.12.2021

Hava Özkan , Betül Uzun Özer , Özlem Arı

Öz

Doğum, tüm toplumlarda sağlık sisteminin en hassas ve en önemli indekslerinden biridir. Bu nedenle hem vajinal yolla hem de sezaryen ile doğum yapacak herkese sunulan bakım; kanıta dayalı, sağlığı iyileştirici ve düşük maliyetli olmalıdır. Sezaryen ameliyatı, maternal ve fetal sağlık için hayat kurtarıcı bir müdahale olmakla birlikte cerrahi bir girişimdir, sağlığı kısa veya uzun süreli etkileyebilir ve maliyeti vajinal doğuma göre daha yüksektir. Buna rağmen günümüzde sezaryen oranlarında önemli ölçüde artış görülmektedir. Modern sezaryen teorisine göre bu artışın yaşanmasında sağlık ve teknoloji alanında yaşanan gelişmelerin etkisi oldukça büyüktür. Aynı zamanda bu teori, kendi bedenine güvenmeyen, sezaryenin bebeğinin sağlığı için en uygun seçenek olduğuna inandırılan kadınların daha düşük olasılıkla vajinal doğum yaptığını belirtmekte ve bu konuda en büyük sorumluluğun ebelere düştüğünü savunmaktadır. Ebeler, prekonsepsiyonel dönemden itibaren kadın ve ailesinin gereksinim duyduğu tüm alanlarda bilgilendirilmesini sağlamalıdır. Ayrıca yasa ve politikalar ile ebelerin görev ve sorumlulukları net bir şekilde belirlenmeli ve vajinal doğumun sorumluluğu ebelere bırakılmalıdır.

Anahtar Kelimeler

Doğum, ebe, sezaryen, teknokratik

A Current Overview of Cesarean Birth: The Modern Cesarean Theory

Öz

Birth is one of the most sensitive and important indexes of the health system in all societies. For this reason, the care offered to everyone who will give birth both by vaginal delivery and by cesarean section; It should be evidence-based, health-promoting and cost-effective. Although cesarean section is a life-saving intervention for maternal and fetal health, it is a surgical intervention, it can affect health in the short or long term, and its cost is higher than vaginal birth. Despite this, there is a significant increase in cesarean section rates today. According to the modern cesarean section theory, the effects of developments in health and technology in this increase are quite large. At the same time, this theory states that women who do not trust their own bodies and who are convinced that cesarean section is the most appropriate option for their baby's health are less likely to give birth naturally, and argues that the biggest responsibility in this regard falls to midwives. Midwives should ensure that women and their families are informed in all areas they need from the preconceptional period. In addition, the duties and responsibilities of midwives should be clearly defined with laws and policies and the responsibility of vaginal birth should be left to midwives.

Anahtar Kelimeler

Birth, midwife, cesarean section, technocratic.

Kaynakça

• 1. Khan A, Ghani T, Rahim A, Rahman MM. Changing trends in incidence and indications of caesarean section. Mymensingh Med J. 2014;23(1):52–5
• 2. Vogel JP, Betran AP, Vindevoghel N, Paulo Souza J, Regina Torloni M, Zhang J, et al. Use of the Robson classification to assess caesarean section trends in 21 countries: a secondary analysis of two WHO multicountry surveys. Lancet Glob Health. 2015;3(5):e260–70.
• 3. Sung S, Mahdy H. Cesarean Section. In: StatPearls [Internet]. Treasure Island (FL): StatPearls Publishing; 2021 Jan-. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK546707/
• 4. World Health Organization (WHO). WHO statement on caesarean section rates. Available from: https://www.who.int/reproductivehealth/publications/maternal_perinatal_health/cs-statement/en/. Accessed: 20 June 2021
• 5. Betran AP, Torloni MR, Zhang JJ, Gulmezoglu AM. WHO Working Group on Caesarean Section. WHO Statement on Caesarean Section Rates. BJOG. 2016;123:667–70.
• 6. Alkaş, S. Sezaryen ile doğum yapan annelerde doğum sonu konfor (Yüksek lisans tezi). Ankara, Ankara Üniversitesi, 2019.
• 7. Khasawneh W, Obeidat N, Yusef D, Alsulaiman JW. The impact of cesarean section on neonatal outcomes at a university-based tertiary hospital in Jordan. BMC Pregnancy and Childbirth, 2020;20(335)1-9.
• 8. Aşıcı N. Kadın hastalıkları ve doğum uzmanlarının sezaryen doğum yöntemi ile ilgili görüş ve düşünceleri: Nitel bir çalışma, Sakarya ili örneği (Uzmanlık tezi). Sakarya, Sakarya Üniversitesi, 2021.
• 9. Mazzoni A, Althabe F, Liu N, Bonotti A, Gibbons L, Sanchez A. Women’s preference for caesarean section: a systematic review and meta-analysis of observational studies. BJOG. 2011;118:391–9.
• 10. Karabulutlu Ö. Kadınların doğum şekli tercihlerini etkileyen faktörler. İ.Ü.F.N. Hem. Derg. 2012;20(3):210-8.
• 11. Bal DM, Yılmaz DS, Beji KN. Kadınların sezaryen doğum tercihleri. FNJN Florence Nightingale Journal of Nursing. 2013;21(2):139-46.
• 12. Naeem M, Khan MZUI, Abbas SH, Khan A, Adil M, Khan MU. Rate and indications of elective and emergency caesarean section; a study in a tertiary care hospital of Peshawar. J Ayub Med Coll Abbottabad. 2015;27(1):151–4
• 13. World Health Organization (WHO). Appropriate Technology For Birth. Lancet. 1985:436-7.
• 14. Betrán AP, Ye J, Moller AB, Zhang J, Gülmezoglu AM, Torloni MR. The ıncreasing trend in caesarean section rates: Global, regional and national estimates: 1990-2014. PLoS One. 2016; 11(2):e0148343. doi: 10.1371/journal.pone.0148343.
• 15. Organisation for Economic Co-operation and Development (OECD). Caesarean sections. Available from:https://www.statista.com/statistics/283123/cesarean-sections-in-oecd-countries/ Accessed: 20 June 2021
• 16. T.C. Sağlık Bakanlığı Sağlık İstatistikleri Yıllığı, 2018. Ankara, 2019.
• 17. Türkiye Nüfus ve Sağlık Araştırması 2018. Hacettepe Üniversitesi Nüfus Etütleri Enstitüsü Yayınları. 2019.
• 18. Bhatia M, Banerjee K, Dixit P, Dwivedi LK. Assessment of variation in cesarean delivery rates between public and private health facilities in İndia from 2005 to 2016. JAMA Netw Open. 2020;3(8):e2015022. Doi: https://doi.org/ 10.1001/jamanetworkopen.2020.15022.
• 19. Başkaya Y, Sayıner FD. Sezaryen oranını azaltmaya yönelik kanıta dayalı ebelik uygulamaları. HSP. 2018;5(1):113-9.
• 20. Türk Dil Kurumu (TDK). Sezaryen nedir? Available from: https://sozluk.gov.tr/ Accessed: 18 June 2021
• 21. T.C. Sağlık Bakanlığı Doğum ve Sezaryen Eylemi Yönetim Rehberi 2010. Available from: https://sbu.saglik.gov.tr/Ekutuphane/kitaplar/a%C3%A7sap27.pdf Accessed: 18 June 2021
• 22. Karabel MP, Demirbaş M, İnci MB. Türkiye’de ve Dünya’da değişen sezaryen sıklığı ve olası nedenleri. Sakarya Med J. 2017;7(4):158-63.
• 23. Korkut S, Kaya N. Sezaryen doğum kararına ebe farkındalığı ile etik yaklaşım. HSP. 2019;6(1):144-52. Doi: 10.17681/hsp.442171.
• 24. Boley JP. The history of caesarean section. Can Med Assoc J. 1991;145(4):319-22.
• 25. O'Sullivan FJ. Caesarean birth. The Ulster Medical Journal. 1990; 59(1):1-10.
• 26. Eldridge J. Obstetric anaesthesia and analgesia. In Oxford handbook of anaesthesia, 3rd ed (Eds KG Allman, IH Wilson): 754-764. New York, Oxford University Press, 2011.
• 27. Barber EL, Lundsberg LS, Belanger K, Pettker CM, Funai EF, Illuzzi JL. Indications contributing to the increasing cesarean delivery rate. Obstet Gynecol. 2011;118(1):29-38.
• 28. Boyle A, Reddy UM, Landy HJ, Huang CC, Driggers RW, Laughon SK. Primary cesarean delivery in the United States. Obstet Gynecol. 2013;122(1):33-40.
• 29. Ebrashy AE, Kassab A, Nada A, Saleh WF, Soliman A. Caesarean section in a university and general tertiary hospitals in Cairo; Egypt: Rates, indications and limits. KAJOG. 2011;2(1):20-6.
• 30. Sotoodeh Jahromi A, Rahmanian K, Madani A. Relation of knowledge about cesarean disadvantages and delivery mode selection in women with first pregnancy; south of Iran. Journal of Research in Medical and Dental Sciences. 2018;6(2):550-6.
• 31. Cunningham FG, Leveno KJ, Blooom SL. Cesarean Delivery and Peripartum Hysterectomy. In William’s obstetrics, 24rd ed: 587-608. New York, 2014.
• 32. Sandall J, Tribe RM, Avery L, Mola G, Ha Visser G, Se Homer C, et al. Short-term and long-term effects of caesarean section on the health of women and children. The Lancet. 2018;392(10155):1349-57.
• 33. Demir İ. Sezaryen ile doğum yapan annelerin ilk hafta memnuniyet durumları (Uzmanlık tezi). İzmir, Sağlık Bilimleri Üniversitesi, 2020
• 34. Dahlgren LS, Dadelszen PV, Christilaw J, Janssen AP, Lisonkova S, Marquette GP, et al. Caesarean section on maternal request: risks and benefits in healthy nulliparous women and their infants. J Obstet Gynaecol Can. 2009;31(9):808-17. Doi: https://doi.org/10.1016/S1701-2163(16)34299-2.
• 35. Gregory KD, Jackson S, Korst L, Fridman M. Cesarean versus vaginal delivery: Whose risks? whose benefits? Am J Perinatol. 2012;29(1):7-18. Doi: https://doi.org/10.1055/s-0031-1285829.
• 36. Liu X, Landon MB, Cheng W, Chen Y. Cesarean delivery on maternal request in China: what are the risks and benefits? Am J Obstet Gynecol. 2015;212:817.e1-9. Doi: https://doi.org/10.1016/j.ajog.2015.01.043
• 37. Keag OE, Norman JE, Stock SJ. Long-term risks and benefits associated with cesarean delivery for mother, baby, and subsequent pregnancies: Systematic review and meta-analysis. PLoS Med. 2018;15(1):e1002494. Doi: https://doi.org/10.1371/journal.pmed.1002494.
• 38. Signorello LB, Harlow BL, Chekos AK, Repke JT. Postpartum sexual functioning and its relationship to perineal trauma: A retrospective cohort study of primiparous women. Am J Obstet Gynecol. 2001;184(5):881-8. Doi: https://doi.org/10.1067/mob.[phone].
• 39. Klein K, Worda C, Leipold H, Gruber C, Husslein P, Wenzl R. Does the mode of delivery ınfluence sexual function after childbirth? Journal of Women’s Health. 2009;18(8):1227-31. Doi: https://doi.org/10.1089=jwh.2008.1198.
• 40. American College of Obstetricians and Gynecologists (ACOG). Committee on Practice Bulletins-Obstetrics. Practice Bulletin No. 183: Postpartum Hemorrhage. Obstet Gynecol. 2017;130(4):e168-e186. Doi: https://doi.org/10.1097/AOG.0000000000002351.
• 41. Gupta M, Saini V. Caesarean section: Mortality and morbidity. Journal of Clinical and Diagnostic Research. 2018;12(9):QE01-QE06. Doi: https://doi.org/ 10.7860/JCDR/2018/37034.11994.
• 42. Otkjaer AM, Jorgensen HL, Clausen TD, Krebs L. Maternal short-term complications after planned cesarean delivery without medical indication: A registry-based study. Acta Obstet Gynecol Scand. 2019;98(7):905-12. Doi: https://doi.org/10.1111/aogs.13549.
• 43. Diallo MH, Balde IS, Diallo AD, Balde O, Diallo BS, Sylla I, et al. Maternal complications of caesarean section in a resource-limited country: The case of the maternity unit of Kankan Regional Hospital, Guinea. Open Journal of Obstetrics and Gynecology. 2019;9(7):981-90. Doi: https://doi.org/10.4236/ojog.2019.97095.
• 44. Şahin NH. Seksio-sezaryen: Yaygınlığı ve sonuçları. Maltepe Üniversitesi Hemşirelik Bilim ve Sanatı Dergisi. 2009;2(3):93-8.
• 45. American College of Obstetricians and Gynecologists (ACOG). Cesarean delivery on maternal request.Committee Opinion No. 559. Obstet Gynecol. 2013;121:904–7.
• 46. Kıyak Çağlayan E, Kara M, Cihan Gürel Y. Kliniğimizdeki sezaryen operasyonlarında görülen komplikasyonlar ve olası risk faktörlerinin değerlendirilmesi. Medical Journal of Bakırköy. 2011;7:65-8. Doi:10.5350/BTDMJB201107205.
• 47. Buhimschi CS, Buhimschi IA. Advantages of vaginal delivery. Clinical Obstetrics and Gynecology. 2006;49(1):167-83.
• 48. Şentürk Erenel A, Çiçek S. Doğum şeklinin anne ve yenidoğan sağlığına etkisi. Süleyman Demirel Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi. 2018;9(2):123-9.
• 49. Kupari M, Talola N, Luukkaala T, Tihtonen K. Does an increased cesarean section rate improve neonatal outcome in term pregnancies? Archives of Gynecology and Obstetrics. 2016;294(1):41-6.
• 50. Visser GHA, Ayres-de-Campos D, Barnea ER, de Bernis L, Di Renzo GC, Vidarte MFE, et al. FIGO position paper: how to stop the caesarean section epidemic. Lancet. 2018;392(10155):1286e7.
• 51. Boerma T, Ronsmans C, Melesse DY, Barros AJD, Barros FC, Juan L, et al. Global epidemiology of use of and disparities in caesarean sections. Lancet. 2018;392(10155):1341e8.
• 52. Spong C. Uterine rupture more likely with repeated C-sections. FIGO; 2012. Available from: https://www.figo.org/uterine-rupture-more-likely-repeatedc-sections. Accessed: 18 June 2021
• 53. The International Federation of Gynecology and Obstetrics (FIGO). C-Sections: How to stop the epidemic. 2018. Available from: https://www.figo.org/c-sections-how-stop-epidemic. Accessed: 15 June 2021
• 54. Kingdon C, Downe S, Betran AP. Non-clinical interventions to reduce unnecessary caesarean section targeted at organisations, facilities and systems: Systematic review of qualitative studies. PLoS ONE. 2018;13(9):e0203274. Doi: https://doi.org/10.1371/journal.pone.0203274
• 55. Hofberg K, Ward MR. Fear of childbirth, tocophobia, and mental health in mothers: the obstetric-psychiatric interface. Clin Obstet Gynecol. 2004;47(3):527-34. Doi: https://doi.org/10.1097/01.grf.0000132527.62504.ca.
• 56. Fuglenes D, Aas E, Botten G, Oian P, Kristiansen IS. Why do some pregnant women prefer cesarean? The influence of parity, delivery experiences, and fear. Am J Obstet Gynecol. 2011;205(45):e1-9. Doi: https://doi.org/10.1016/j.ajog.2011.03.043.
• 57. Storksen HT, Eberhard-Gran M, Garhus-Niegel S, Eskild A. Fear of childbirth; the relation to anxiety and depression. Acta Obstetricia et Gynecologica Scandinavica. 2012;91:237–42.
• 58. Larsson B, Karlström A, Rubertsson C, Hildingsson I. The effects of counseling on fear of childbirth. Acta Obstetricia et Gynecologica Scandinavica. 2015;94(6):629-36.
• 59. Ryding EL, Lukasse M, Parys AS, Wangel AM, Karro H, Kristjansdottir H, et al. Fear of childbirth and risk of cesarean delivery: a cohort study in six European countries. Birth. 2015;42:48-55.
• 60. Uçar T, Gölbaşı Z. Nedenleri ve sonuçlarıyla doğum korkusu. İnönü Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi. 2015;4(2):54-8.
• 61. Hou L, Li G, Zou L, Li C, Chen Y, Yuan Y, et al. Cesarean delivery rate and indications in mainland China: a cross sectional study in 2011. Zhonghua Fu Chan Ke Za Zhi. 2014;49(10):728–35.
• 62. Liu Y, Li G, Chen Y, Wang X, Ruan Y, Zou L, et al. A descriptive analysis of the indications for caesarean section in mainland China. BMC Pregnancy Childbirth. 2014;14:410.
• 63. Çakmak B, Arslan S, Nacar MC. Kadınların isteğe bağlı sezaryen konusundaki görüşleri. Fırat Tıp Dergisi. 2014;19(3):122-5.
• 64. Ergöl Ş, Kürtüncü M. Bir üniversite hastanesinde kadınların sezaryen doğum tercihlerini etkileyen faktörler. Hacettepe Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi. 2014;1(3):26-34.
• 65. Güler ES, Yanıkkerem E. Kadınların doğum yöntemleri ve sezaryen sonrası vajinal doğum hakkında düşünceleri. STED. 2018;27(1):27-36.
• 66. Liang H, Fan Y, Zhang N, Chongsuvivatwong V, Wang Q, Gong J, et al. Women’s cesarean section preferences and influencing factors in relation to China’s two-child policy: a cross-sectional study. Patient Preference and Adherence. 2018;12:2093-2101.
• 67. Özkul Gürol S. Modern Sezaryen Teorisi: Risk Belirsizlikler ve Korku. İçerisinde Ebelik Uygulamaları İçin Teori, 1. Baskı (Editör Tuna Oran N, Öztürk Can H): 287-309. Ankara, Alter Yayıncılık, 2017.
• 68. Rathfisch G. Doğal Doğum Felsefesi. İstanbul, Nobel Matbaacılık, 2012.
• 69. Ekşi Z, Can Gürkan Ö. Doğal doğum. Turkiye Klinikleri Obstetric-Women’s Health and Diseases Nursing-Special Topics. 2015;1(3):35-40.
• 70. Happel-Parkins A, Azim KA. At pains to consent: A narrative inquiry into women’s attempts of natural childbirth. Women and Birth. 2016;29(4):310-20.
• 71. Sayıner F, Özerdoğan N. Doğal doğum. Maltepe Üniversitesi Hemşirelik Bilim ve Sanatı Dergisi. 2009;2(3):143-8.
• 72. Amanak K, Akdolun Balkaya N. Ebelik bölümü öğrencilerinin doğal doğuma yönelik bilgi ve düşünceleri. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi. 2013;2(2):7-14.
• 73. Cahill HA. Male appropriation and medicalisation of childbirth: An historical analysis. Journal of Advanced Nursing. 2001;33(3):334–42.
• 74. Erenel ŞA. Kadın sağlığı hizmetlerinin tarihçesi. In Kadın Sağlığı. (Editör Ahsen Şirin): 124-35. İstanbul, Bedray Basın Yayıncılık, 2008.
• 75. Vural G, Erenel ŞA. Doğumun medikalizasyonu neden artmıştır, azaltabilir miyiz? Hacettepe Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi. 2017;4(2):76-83.
• 76. Mongan M. HypnoBirthing: The Mongan Method. 4th Edition. 2007.
• 77. Zadoroznyj M. Social class, social selves and social control in childbirth. Sociology of Health & Illness. 1999;21(3):267-89.
• 78. Davis‐Floyd R. The technocratic, humanistic, and holistic paradigms of childbirth. International Journal of Gynecology & Obstetrics. 2001;75:5-23.
• 79. Kealy MA, Liamputtong P. Contemporary caesarean section theory : risk, uncertainty and fear. In Theory for Midwifery Practice. (Eds R. Bryar & M. Sinclair): 262-284. 2011. 80. Parsons T. The social system. London: Routledge & Kegan Paul. 1951.
• 81. Beckett K. Choosing cesarean: Feminism and the politics of childbirth in the United States. Feminist Theory, 2005;6(3):251-75.
• 82. Işık Sönmez C, Sıvaslıoğlu AA. Gebe kadınların doğum şekli tercihi ve bunları etkileyen faktörler. Konuralp Tıp Dergisi. 2019;11(3):369-76.
• 83. Wirtz V, Cribb A, Barber N. Patient–doctor decision-making about treatment within the consultation—A critical analysis of models. Social science & medicine. 2006;62(1):116-24.
• 84. Thompson AG. The meaning of patient involvement and participation in health care consultations: a taxonomy. Social Science & Medicine. 2007;64(6):1297-310.
• 85. Şendoğdu AA, Erdirençelebi M. Paternalist liderlik ile örgütsel vatandaşlık davranışı arasındaki ilişkiye yönelik bir araştırma. Sosyal Ekonomik Araştırmalar Dergisi. 2014;14(27):253-74.
• 86. Feldman GB, Freiman JA. Prophylactic cesarean at term? N Engl J Med. 1985; 312:1264-67.
• 87. Nilstun T, Habiba M, Lingman G, Saracci R, Da Frè M, Cuttini M. Cesarean delivery on maternal request: can the ethical problem be solved by the principlist approach?. BMC medical ethics. 2008;9(1):1-8.
• 88. Hausman BL. Risky business: framing childbirth in hospital settings. Journal of Medical Humanities. 2005;26(1):23-38.
• 89. Wagner M. Fish can't see water: the need to humanize birth. International Journal of Gynecology & Obstetrics. 2001;75:25-37.
• 90. Lane K. The medical model of the body as a site of risk: A case study of childbirth. Sociology of Health & Illness Monograph Series. 1995;53-72.
• 91. Possamai-Inesedy A. Confining risk: Choice and responsibility in childbirth in a risk society, Health Sociology Review. 2006;15(4):406-14, DOI: 10.5172/ hesr.2006.15.4.406 92. Wagner M. Choosing caesarean section. The Lancet. 2000, 356(9242):1677-80.
• 93. Liamputtong P, Watson LF. The meanings and experiences of cesarean birth among Cambodian, Lao and Vietnamese immigrant women in Australia. Women & Health. 2006;43(3):63-82.
• 94. Toker E, Aktaş S. İngiltere’de ebelik. Maltepe Üniversitesi Hemşirelik Bilim ve Sanatı Dergisi. 2010;2(3):89-97.
• 95. Wiegers TA, Hukkelhoven CW. The role of hospital midwives in the Netherlands. BMC pregnancy and childbirth. 2010; 10(1):1-9.
• 96. Wernham E, Gurney J, Stanley J, Ellison-Loschmann L, Sarfati D. A comparison of midwife-led and medical-led models of care and their relationship to adverse fetal and neonatal outcomes: a retrospective cohort study in New Zealand. PLoS Medicine. 2016;13(9): e1002134.
• 97. Cheung NF, Mander R, Wang X, Fu W, Zhou H, Zhang L. Clinical outcomes of the first midwife-led normal birth unit in China: a retrospective cohort study. Midwifery 2011;27:582–7.