TEKSTİL SEKTÖRÜNDE İŞ GÜVENCESİZLİĞİ ALGISININ DEMOGRAFİK ÖZELLİKLERE GÖRE İNCELENMESİ

Yıl 2017, Cilt: 19 Sayı: 2, 39 - 51, 29.12.2017

Neslihan Derin , Neslihan Şimşek Ilkım

Öz

Ekonomik ve sosyal hayatın gelişmesi ile birlikte yaşanan değişime ayak uydurmaya çalışan organizasyonlar varlıklarını devam ettirebilmek için bazı stratejiler geliştirmek zorunda kalmışlardır. İşletmelerin şirket satın alma, birleşme, dış kaynak kullanımı, yeniden yapılanma, özelleştirme, esnek çalışma düzenlemeleri ve küçülme gibi birçok farklı stratejiyi uygulamaları çalışanların işlerine son verilmesini gerekli kılmaktadır. Bu durum yüksek derecede iş güvencesizliğine sahip çalışanlar doğurmakta ve iş güvencesizliğini önemle üzerinde durulması gereken konulardan biri haline getirmektedir. Bu çalışmada iş güvencesizliği algısının önemi üzerinde durularak demografik özelliklerin bu algı üzerindeki etkileri araştırılmıştır. İşgören devir oranı yüksek olan tekstil sektörü tercih edilerek, sektör çalışanlarının demografik özelliklerine göre bilişsel ve duygusal iş güvencesizliği algılarının farklılık gösterip göstermediği, t ve Anova testleriyle incelenmiştir. Araştırma bulgularına göre; duygusal iş güvencesizliği algısı yaş, eğitim, medeni durum ve cinsiyet değişkenlerine göre farklılık göstermezken; bilişsel iş güvencesizliği algısı sadece cinsiyete göre farklılık göstermektedir. Erkek çalışanların bilişsel iş güvencesizliği algısı kadınlara göre anlamlı bir şekilde daha yüksektir. 

Anahtar Kelimeler

İş Güvencesizliği Algısı, Demografik Özellikler, Tekstil Sektörü

Kaynakça

• Alpar, R. 2003. Uygulamalı Çok Değişkenli İstatistiksel Yöntemlere Giriş, Ankara: Nobel Yayınevi.
• Altaş, D. ve Giray, S. 2005. Mali Başarısızlığın Çok Değişkenli İstatistiksel Yöntemlerle Belirlenmesi: Tekstil Sektörü Örneği, Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 2, 13-28.
• Aslan, K. 2011. Çalışanlarda İş Güvencesizliği ve İşini Kaybetme Kaygısının İş Verimi ve İş Üretkenliği Üzerindeki Etkilerinin İncelenmesi: Bilişim Sektöründe Bir Araştırma, Maltepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
• Azaklı, Ö. 2011. Çalışanların Örgüte Bağlılıkları ve İş Güvencesizliği Algısı ile İşten Ayrılma Niyeti Arasındaki İlişkinin İncelenmesine Yönelik Bir Uygulama, Yıldız Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
• Baran, M., Kanten, P., Kanten, S. ve Yaşlıoğlu, M. 2009. An Empirical Research on the Relationship Between Job Insecurity and Employee Health and Safety, Ege Akademik Bakış Dergisi, 9(3), 969-976.
• Borg, I. ve Elizur, D. 1992. Job Insecurity: Correlates, Moderators and Measurement. International Journal of Manpower, 13, 13-26.
• Boya, F. Ö., Demiralp, Y., Egör, A., Akvardar, Y. ve De Witte, H. 2008. Effects of Perceived Job Insecurity on Perceived Anxiety and Depression in Nurses, Industrial Health, 46, 613-619.
• Büyüköztürk, Ş. 2011. Sosyal Bilimler İçin Veri Analizi El Kitabı, Ankara: Pegem Yayıncılık.
• Callea, A., Urbini, F., Ingusci, E. ve Chirumbolo, A. 2016. The Relationship Between Contract Type and Job Satisfaction in a Mediated Moderation Model: The Role of Job Insecurity and Psychological Contract Violation, Economic and Industrial Democracy, 37(2), 399-420.
• Cuyper N., Bernhard-Oettel, C., Berntson, E. De Witte, H. ve Alarco, B. 2008. Employability and Employees’ Well-Being: Mediation by Job Insecurity, Applied Psychology: An Internatıonal Review, 57(3), 488-509.
• Çakır, Ö. 2007. İşini Kaybetme Kaygısı: İş Güvencesizliği, Çalışma ve Toplum, 1, 117-140.
• Çiğdem, S. 2010. İş Güvencesizliği Algısının Stres Düzeyine Etkisi, Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Kocaeli.
• Çokluk, Ö., Şekercioğlu, G. ve Büyüköztürk, Ş. 2012. Sosyal Bilimler İçin Çok Değişkenli İstatistik: SPSS ve Lisrel Uygulamaları, Ankara: Pegem Akademi Yayınları.
• De Witte, H. 1999. Job Insecurity and Psychological Well-Being: Review of the Literature and Exploration of Some Unresolved Issues. European Journal of Work and Organizational Psychology, 8(2), 155-177.
• Debus, M. E., König, C. J. ve Kleinmann, M. 2014. The Building Blocks of Job Insecurity: The Impact of Environmental and Person-Related Variables on Job Insecurity Perceptions, Journal of Occupational and Organizational Psychology, 87, 329-351.
• Dereli, B. 2012. İş Güvencesizliği Kavramı ve Banka Çalışanlarının İş Güvencesizliğine Yönelik Algılarının Demografik Özelliklerine Göre İncelenmesi, İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 21(1), 237-256.
• Dığın, Ö. ve Ünsar, S. 2010. Çalışanların İş Güvencesi Algısının Belirleyicileri ve İş Güvencesinden Memnuniyetin Organizasyonel Bağlılık, İş Stresi ve İşten Ayrılma Niyetine Etkisi, Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 26, 133-145.
• Doğan, M. 2014. Türkiye’de Tekstil Sektöründe İstihdamın Geliştirilmesi; Denizli ve Kayseri Örneği, Pamukkale Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Pamukkale.
• Dumlupınar, M. 2016. İş Görenlerin İş Güvencesizliği Algısı ile Örgütsel Güven Düzeyleri ve Bağlanma Modelleri Arasındaki İlişkilerin Etkisi: Isparta Özel Öğretim Sektöründe Bir Araştırma, Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Isparta.
• Dursun, S. ve Bayram, N. 2013. İş Güvencesizliği Algısının Çalışanların Kaygı Düzeyleri Üzerine Etkisi: Bir Uygulama, İş, Güç, Endüstri İlişkileri ve İnsan Kaynakları Dergisi, 15(3), 20-27.
• Emberland, J. S. ve Rundmo, T. 2010. Implications of Job Insecurity Perceptions and Job Insecurity Responses for Psychological Well-Being, Turnover Intentions and Reported Risk Behavior, Safety Science, 48, 452-459.
• Giunchi, M., Emanuel, F., Chambel, M. J. ve Ghislieri, C. 2016. Job Insecurity, Workload and Job Exhaustion in Temporary Agency Workers (Taws): Gender Differences, Career Development International, 21(1), 3-18.
• Glavin, P. 2015. Perceived Job Insecurıty and Health: Do Duration and Timing Matter?, The Sociological Quarterly, 56, 300-328.
• Greenhalgh, L. ve Rosenblatt, Z. 1984. Job Insecurity: Toward Conceptual Clarity, Academy Of Management Review, 9(3), 438-448.
• Gustafson, C. M. 2002. Employee Turnover: A Study of Private Clubs in the USA, International Journal of Contemporary Hospitality Management, 14(3), 106-113.
• Gürbüz, S. ve Şahin, F. 2016. Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri, Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Hellgren, J. ve Sverke, M. 2003. Does Job Insecurity Lead to Impaired Well-being or Vice Versa? Estimation Of Cross-Lagged Effects Using Latent Variable Modelling, Journal Of Organizational Behavior, 24(2), 215-236.
• Hellgren, J., Sverke, M. ve Isaksson, K. 1999. A Two-Dimensional Approach to Job Insecurity: Consequences for Employee Attitudes and Well-Being, European Journal of Work and Organizational Psychology, 8(2), 179-195. http://www.hurriyet.com.tr/son-dort-yilin-zirvesinde-29392659 (Erişim Tarihi: 21.01.2017).
• Hu, L. T. ve Bentler, P. M. (1996). Cut off Criteria for Fit Indexes in Covariance Structural Analysis: Conventional Criteriaversus New Alternatives, Structural Equation Modeling, 6(1), 1-55.
• Huang, G.-H., Nıu, X., Lee, C. ve Ashford, S. J. 2012. Differentiating Cognitive and Affective Job Insecurity: Antecedents and Outcomes, Journal of Organizational Behavior, 33, 752-769.
• İsaoğlu, F. G. 2004. Özel Sektör Çalışanlarında İş Güvencesizliğinin Öz Yeterlik ve İş Performansı ile İlişkisi, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Ankara.
• Jacobson, D. 1995. Trends in International Business Thought and Literature: Job Insecurity: Emerging Social Roles of the 90s, Thunderbird International Business Review, 37(3), 303-314.
• Karacaoğlu, K. 2015. Çalışanların İş Güvencesizliğinin İşten Ayrılma Niyetleri Üzerindeki Etkisi: Alanya Bölgesindeki Beş Yıldızlı Otellerde Bir Araştırma, Uluslararası Alanya İşletme Fakültesi Dergisi, 7(1), 13-21.
• Keser, A. 2009. Çalışma Psikolojisi, Bursa: Ekin Basın Yayın Dağıtım.
• Kinnunen, U. ve Natti, J. 1994. Job Insecurity in Finland: Antecedents and Consequences. European Journal of Work and Organizational Psychology, 4(3), 297-321.
• Lewicki, R. J., Mcallister, D. J. ve Bies, R. J. 1998. Trust and Distrust: New Relationships and Realities, Academy of Management Review, 23(3), 438-458.
• Mohr, G. B. 2000. The Changing Significance of Different Stressors After the Announcement of Bankruptcy: A Longitudinal Investigation With Special Emphasis on Job Insecurity, Journal Of Organizational Behavior, 21(3), 337-359.
• Önder, Ç. ve Wasti, A. S. 2002. İş Güvencesi Endeksi ve İş Güvencesi Memnuniyeti Ölçeği: Güvenirlik ve Geçerlik Analizi, Yönetim Araştırmaları Dergisi, 2(1), 23-47.
• Özdamar, K. 2003. Modern Bilimsel Araştırma Yöntemleri, Eskişehir: Kaan Kitapevi.
• Poyraz, K. ve Kama, B. 2008. Algılanan İş Güvencesinin, İş Tatmini, Örgütsel Bağlılık ve İşten Ayrılma Niyeti Üzerindeki Etkilerinin İncelenmesi, Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakülte Dergisi, 13(2), 143-164.
• Rosenblatt, Z., Ilan, T. ve Ruvio, A. 1999. A Gender-based Framework of the Experience of Job Insecurity and its Effects on Work Attitudes of Israeli Schoolteachers. European Journal of Work and Organizational Psychology, 8(2), 1-37.
• Seçer, B. 2009. Psikolojik Boyutlarıyla İş Güvencesizliği: Türleri, Başa Çıkma Süreci, Belirleyicileri ve Sonuçları, (Ed.) Tarık Solmuş, İş ve Özel Yaşama Psikolojik Bakışlar, İstanbul: Epilson Yayıncılık.
• Sora B., Caballer, A., Peiro, J. M. ve De Witte, H. 2009. Job Insecurity Climate’s Influence on Employees’ Job Aattitudes: Evidence From Two European Countries, European Journal of Work and Organizational Psychology, 18(2), 125-147.
• Storseth, F. 2006. Changes at Work and Employee Reactions: Organizational Elements, Job Insecurity, and Short-Term Stress as Predictors for Employee Health and Safety, Scandinavian Journal of Psychology, 47, 541-550.
• Sverke, M. ve Hellgren, J. 2002. The Nature of Job Insecurity: Understanding Employment Uncertainty on the Brink of a New Millennium, Applied Psychology, 51(1), 23-42.
• Şeker, S. 2011. Çalışanlarda İş Güvencesizliği ve Tükenmişlik İlişkisi: Tıbbi Tanıtım Sorumlularına Yönelik Bir Alan Araştırması, Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, İzmir.
• Wiesner, R., Vermeulen, L. P. ve Littler, C. R. 1999. Survivor Syndrome: Effects on Middle Managers in South Africa, SAJEMS NS, 2(3), 390-406.
• Yıldırım, H. ve Yavan, Ö. 2008. Örgütsel Küçülme ve Örgütleri Bekleyen Tehdit: Geride Kalan Sendromu, İş, Güç, Endüstri İlişkileri ve İnsan Kaynakları Dergisi, 10(1), 180-209.
• Yılmaz, V. ve Çelik, H. E. 2009. Lisrel ile Yapısal Eşitlik Modellemesi-I: Temel Kavramlar, Uygulamalar, Programlama, Ankara: Pegem Akademi Yayınları. Yüksekbilgili, Z. ve Akduman, G. 20-22 Nisan 2017. ‘Personel Memnuniyeti ve Personel Devir Hızı İlişkisi: Tekstil Perakendesinde Bir Alan Araştırması’, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Kongresi, Uşak.