THE MODERATING EFFECT OF PSYCHOLOGICAL VULNERABILITY IN THE RELATIONSHIP BETWEEN TOXIC EMOTION EXPERIENCES AND INTENTION OF LEAVE

Yıl 2019, Cilt: 21 Sayı: 2, 98 - 113, 25.12.2019

Mehmet Ali Taş , Hande Akdemir , Hüseyin Çiçek

https://doi.org/10.33707/akuiibfd.592311

Cited By: 2

Öz

Organizational atmosphere, which is poisoned by the negative behaviors of
managers and employees, causes poisoning of employees. This toxicity is
spreading within the organization and can affect all employees. However, it is
thought that psychologically fragile and vulnerable people may be affected more
negatively from this situation. As the toxicity intensifies, the intention to
leave is expected to increase.

In order to test this expectation, a survey was conducted on 275 people
working in a bakery factory in Burdur city. As a result of the linear regression
analysis, it was found that toxic emotional experiences significantly increased
psychological vulnerability and intention to leave. In addition, psychological
vulnerability was found to have a significant effect on intention to leave. The
most important and unique finding of this study is the regulatory effect
determined by using SPSS Process Macro. Accordingly, the psychological
vulnerability plays a moderating role in the relation between toxic emotion
experiences and intention to leave.

Anahtar Kelimeler

Toxic Emotions, Psychological Vulnerability, Intention to Leave

TOKSİK DUYGU DENEYİMLERİ VE İŞTEN AYRILMA NİYETİ İLİŞKİSİNDE PSİKOLOJİK KIRILGANLIĞIN DÜZENLEYİCİ ETKİSİ

Öz

Yönetici ve
çalışanların olumsuz davranışlarının etkisiyle kirlenen örgüt atmosferi
çalışanların zamanla zehirlenmelerine sebep olmaktadır. Bu toksisite örgüt
içerisinde yayılmakta ve tüm çalışanları etkisi altına alabilmektedir. Fakat
psikolojik olarak kırılgan ve hassas kişilerinbu durumdan daha fazla olumsuz etkilenebileceği
düşünülmektedir. Toksisite yoğunlaştıkça da işten ayrılma niyetinin artması
beklenmektedir.

Bu beklentiyi sınamak
amacıyla, Burdur ilinde faaliyet gösteren bir unlu mamul tesisinde çalışan 275
kişi üzerinde anket yöntemi kullanılarak bir araştırma yürütülmüştür. Yapılan
doğrusal regresyon analizi sonucunda toksik duygu durumlarının psikolojik
kırılganlığı ve işten ayrılma niyetini önemli ölçüde arttırdığı tespit
edilmiştir. Bunun yanında psikolojik kırılganlığın da işten ayrılma niyetini
anlamlı şekilde etkilediği saptanmıştır. 
Bu araştırmanın en önemli ve özgün bulgusu ise SPSS Process Makrosu
kullanılarak tespit edilen düzenleyici etkidir. Buna göre toksik duygu
deneyimleri ve işten ayrılma niyeti ilişkisinde psikolojik kırılganlığın
anlamlı şekilde düzenleyici etkiye sahip olduğu saptanmıştır. 

Anahtar Kelimeler

Toksik Duygular, Psikolojik Kırılganlık, İşten Ayrılma Niyeti

Kaynakça

• Akın, A., Eker, H. (2011), “Turkish Version of the Psychological Vulnerability Scale: A study of Validity and Reliability” 32th International Conference of the Stress and Anxiety Research Society, 18-20 Temmuz, Münster, Almanya.
• Andersen, C. M., Bro R. (2010), “Variable Selection in Regression-A Tutorial”, Journal of Chemometrics, 24(11‐12), 728-737.
• Ashford S.J., Lee C., Bobko P. (1989), “Content, Causes and Conseguences of Job Insecurtıy: A Theory-Based Measure and Substantıve Test”, Academy of Management Journal, 32(4), 803-829.
• Barlett, K.R. (1999), “The Relationship Between Training and Organizational Commitment in the Health Care Field”, The Degree of Doctor of Philosophy, The University of Illionis, Urbana.
• Bektaş, M., Erkal, P. (2015), “Toxicity Behaviors in Organizations: Study of Reliability and Validity of Toxic Emotional Experiences Scale”, Research. Journal of Business and Management, 2(4), 519-529.
• Bowling N.A., Michel J.S. (2011), “Why do You Treat Mebadly? The Role of Attributions Regarding the Cause of Abusein Subordinates’ Responses to Abusive Supervision”, Work and Stress, 25(4), 309–320.
• Can, A. (2013), SPSS ile Bilimsel Araştırma Sürecinde Nicel Veri Analizi, Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Chu, L. C. (2014), “Mediating Toxic Emotions in The Workplace-The Impact of Abusive Supervision”, Journal of Nursing Management, 22(8), 953-963.
• Conner, K. R., Duberstein, P. R., Conwell, Y., Seidlitz, L., Caine, E. D. (2001), “Psychological Vulnerability to Completed Suicide: A Review of Empirical Studies”, Suicide and Life-Threatening Behavior, 31(4), 367-385.
• Çekmecelioğlu, H. (2006), “İş Tatmini ve Örgütsel Bağlılık Tutumlarının İşten Ayrılma Niyeti ve Verimlilik Üzerindeki Etkilerinin Değerlendirilmesi: Bir Araştırma”, ISGUC The Journal of Industrial Relations and Human Resources, 8(2), 153-168.
• Çetinkaya, H., Ordu, A. (2018), “Okul Yöneticilerinin Toksik (Zehirli) Liderlik Davranışları ile Öğretmenlerin Tükenmişlik Düzeyleri Arasındaki İlişki”, Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (31), 15-28.
• Çöl, G. (2004), “Güçlendirme ve Örgütsel Bağlılık İlişkisi Üzerine Bir Araştırma”, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Gebze Yüksek Teknoloji Enstitüsü, Gebze.
• Daloğlu, M. (2002), “Türk Silahlı Kuvvetlerinde İş gücü Devri: İş Tatmini, Örgütsel Bağlılık ve Ayrılma İsteği Çerçevesinde Bir İnceleme”, Yüksek Lisans Tezi, Başkent Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Durmuş, B., Yurtkoru, E. S., Çinko, M. (2011), Sosyal Bilimlerde SPSS’le Veri Analizi, İstanbul: Beta Basım Yayım.
• Dykman, B. M., Johll, M. (1998), “Dysfunctional Attitudes and Vulnerability to Depressive Symptoms: A 14-Week Longitudinal Study”, Cognitive Therapy and Research, 22(4), 337-352.
• Eğinli, A. T., Bitirim, S. (2008), “Kurumsal Başarının Önündeki Engel: Zehirli (Toksik) İletişim”, Selçuk Üniversitesi İletişim Fakültesi Akademik Dergisi, 5(3), 124-140.
• Erdil O., Keskin H. (2003), “Güçlendirmeyle İş Tatmini, İş Stresi ve Örgütsel Bağlılık Arasındaki İlişkiler: Bir Alan Çalışması”, İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi, 32(1), 7-24.
• Erkuş, A., Fındıklı, M. A. (2013), “Psikolojik Sermayenin İş Tatmini, İş Performansı ve İşten Ayrılma Niyeti Üzerindeki Etkisine Yönelik Bir Araştırma”, Istanbul University Journal of the School of Business Administration, 42(2), 302-318.
• Erözkan, A. (2004), “Üniversite Öğrencilerinin Kişilerarası Duyarlılıkları ile Reddedilme Duyarlılıklarının Bazı Değişkenlere Göre İncelenmesi”, Gazi Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi, 5(2), 85-98.
• Frederick, C. (2009), “Toxic employees‟, Motor Age, 62-66.
• Frost, P.J. (2004), “Handling Toxic Emotions: New Challenges for Leaders and their Organization”, Organizational Dynamics, 33(2), 111-127.
• Gewirth, A. (1981), “Are There Any Absolute Rights?”, The Philosophical Quarterly, 31(122), 1-16.
• Gökçakan, Z., Gökçakan, N. (2005), “Depresyonda Bilişsel Terapi”, Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(1), 91-101.
• Gürbüz, S. (2019), Sosyal Bilimlerde Aracı, Düzenleyici ve Durumsal Etki Analizleri, Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Gürbüz, S., Bekmezci, M. (2012), “İnsan Kaynakları Yönetimi Uygulamalarının Bilgi İşçilerinin İşten Ayrılma Niyetine Etkisinde Duygusal Bağlılığın Aracılık ve Düzenleyicilik Rolü”, Istanbul Business Research, 41(2), 189-213.
• Gürbüz, S., Şahin F. (2015), Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri, Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Hayes, A.F. (2013), Introduction to Mediation, Moderation, and Conditional Process Analysis: A regression-based Approach, London: Guilford Press.
• Kalaycı, Ş. (2010), SPSS Uygulamalı Çok Değişkenli İstatistik Teknikleri, Ankara: Asil Yayın Dağıtım.
• Kanten, P. (2014), “İşyeri Nezaketsizliğinin Sosyal Kaytarma Davranışı ve İşten Ayrılma Niyeti Üzerindeki Etkisinde Duygusal Tükenmenin Aracılık Rolü”, Aksaray Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 6(1), 11-26.
• Kasalak, G., Aksu, M. B. (2016), “How Do Organizations Intoxicate? Faculty's Perceptions on Organizational Toxicity at University”, Hacettepe University Journal of Educatıon, 31(4), 676-694.
• Kiefer T., Barclay L.J. (2012), “Understanding the Mediating Role of Toxic Emotional Experiences in the Relationship Between Negative Emotions and Adverse Outcomes”, Journal of Occupational and Organizational Psychology, 85(4), 600–625.
• Kimlinger, D. C., Mines, R. A., Kent, M. S., Hull, S., Hiester, P., Moore, Y. (2011), “Psychology of Performance: Toxicity in the Workplace”, Bizpsyc Executive Coaching Series, 1-6.
• Kong, Y. D. (2011), “Emotional Intelligence: An Approach for Coping with Toxic Co-workers”, In National Conference on Entrepreneurship and Innovation, 2011 Conference Proceedings, Manila, 154-163.
• Kömürcüoğlu, H. (2003), “Belirsizlik Ortamında İş Tatmini ve İşe Bağlılık”, İş Güç Endüstri İlişkileri ve İnsan Kaynakları Dergisi, 1(5), http://www.isguc.org/?p=article&id=36&cilt=5&sayi=1&yil=2003 (12.07.2019).
• Kusy M., Holloway E. (2010), Toxic Workplace!: Managing Toxic Personalities and their Systems of Power, San Francisco CA: Jossey‐Bass.
• Loi, R., Hang-Yue, N. Folay, S. (2006), “Linking Employees’ Justice Perceptions to Organizational Commitment and Intention to Leave: the Mediating Role of Perceive Organizational Support”, Journal of Occupational and Organizational Psychology, (79), 101-120.
• Long, C.S., Thean, L.Y., Khairuzzaman, W., Ismail, W., Jusoh, A. (2012), “Leadership Styles and Employees’ Turnover Intention: Exploratory Study of Academic Staff in a Malaysian College”, World Applied Sciences Journal, 19(4), 575-581.
• Mines, R. A., Meyer, R. A., Mines, M. R. (2004), “Emotional Intelligence and Emotional Toxicity: Implications for Attorneys and Law Firms”, The Colorado Lawyer, 33(4), 91-96.
• Monroe, S. M., Simons, A. D. (1991), “Diathesis-Stress Theories in the Context of Life Stress Research: Implications for the Depressive Disorders”, Psychological Bulletin, 110(3), 406-425.
• Nogueira, M. J., Barros, L., Sequeira, C. (2017), “Psychometric Properties of the Psychological Vulnerability Scale in Higher Education Students”, Journal of the American Psychiatric Nurses Association, 23(3), 215-222.
• Onay, M., Kılcı, S. (2011), “İş Stresi ve Tükenmişlik Duygusunun İşten Ayrılma Niyeti Üzerine Etkileri: Garsonlar ve Aşçıbaşılar”, Organizasyon ve Yönetim Bilimleri Dergisi, 3(2), 363-372.
• Ökten, S. S. (2008), “Güçlendirmenin İş Tatmini ve İşten Ayrılma Niyeti Üzerine Etkisinde Kalite Kültürünün Ara Değişken Olarak İncelenmesi”, Yüksek Lisans Tezi, Gebze Yüksek Teknoloji Enstitüsü, Gebze.
• Pelletier, K. L. (2010), “Leader Toxicity: An Empirical Investigation of Toxic Behavior and Rhetoric‟, Leadership, 6 (4), 373-389.
• Polat, M., Meydan, C. H. (2010), “Örgütsel Özdeşleşmenin Sinizm ve İşten Ayrılma Niyeti ile İlişkisi Üzerine Bir Araştırma”, Savunma Bilimleri Dergisi, 9(1), 145-172.
• Poyraz, K., Kama, U. B. (2008), “Algılanan İş Güvencesinin, İş Tatmini, Örgütsel Bağlılık ve İşten Ayrılma Niyeti Üzerindeki Etkilerinin İncelenmesi”, Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 13(2), 143-164.
• Rogers, A. C. (1997), “Vulnerability, Health and Health Care”, Journal of Advanced Nursing, 26(1), 65-72.
• Sabuncuoğlu, E. T. (2007), “Eğitim, Örgütsel Bağlılık ve İşten Ayrılma Niyeti Arasındaki İlişkilerin İncelenmesi”, Ege Akademik Bakış Dergisi, 7(2), 613-628.
• Sarıçalı, M. (2018), “Üniversite Öğrencilerinde Olumlu Mizah Kullanımı ve Özgünlük İlişkisinde Bilişsel Esnekliğin ve Psikolojik Kırılganlığın Aracılığı: Karma Desen Araştırma”, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Anadolu Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.
• Sarıçalı, M., Satıcı, S. A. (2017), “Bilinçli Farkındalık ile Psikolojik Kırılganlık İlişkisinde Utangaçlığın Aracı Rolü”, Hitit Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 10(1), 655-670.
• Satici, S. A. (2016), “Psychological Vulnerability, Resilience, and Subjective Well-Being: The Mediating Role of Hope”, Personality and Individual Differences, 102, 68-73.
• Schmidt, A. A. (2008), “Development and Validation of the Toxic Leadership Scale”, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Maryland Üniversitesi, ABD.
• Scholten, A. (2016), ‟10 signs that your workplace is toxic and what you should do abouth it,‟ http://www.innermedpublishing.com/toxic%20workplace.html, erişim tarihi: 24-04-2016.
• Seçer, B., Çınar E. (2011), “Bireycilik ve Yeni Kariyer Yönelimleri, Yönetim ve Ekonomi”, Celal Bayar Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 18(2), 49-62.
• Sınclair, V. G., Wallston, K. A. (1999), “The Development and Validation of the Psychological Vulnerability Scale”, Cognitive Therapy and Research, 23(2), 119- 129.
• Sinclair, V. G., Wallston, K. A. (2010), “Psychological Vulnerability Predicts Increases in Depressive Symptoms in Individuals with Rheumatoid Arthritis”, Nursing Research, 59(2), 140-146.
• Spector P.E., Fox S. (2002), “An Emotion-Centered Model of Volun-Tary Work Behavior: Some Parallels Between Counterproductivework Behavior (CWB) and Organisational Citizenship Behavior (OCB)”, Human Resource Management Review, 12, 269–292.
• Steele, J. P. (2011), “Antecedents and Consequences of Toxic Leadership in the U.S. Army: A Two Year Review and Recommended Solutions, Kansas, U.S.: Center for Army Leadership”, Technical Report No: 2011–3, 1–42.
• Tokmak, İ., (2014), “Duygusal Emek ile İşe Yabancılaşma İlişkisinde Psikolojik Sermayenin Düzenleyici Etkisi”, İşletme Araştırmaları Dergisi, 6(3), 134-156.
• Töremen, F., Çankaya, İ. (2008), “Yönetimde Etkili Bir Yaklaşım: Duygu Yönetimi”, Kuramsal Eğitimbilim Dergisi, 1(1), 33-47.
• Turunç, Ö., Çelik, M. (2010), “Algılanan Örgütsel Desteğin Çalışanların İş-Aile, Aile-İş Çatışması, Örgütsel Özdeşleşme ve İşten Ayrılma Niyetine Etkisi: Savunma Sektöründe Bir Araştırma”, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 14(1), 209-232.
• Unur, K., Pekerşen, Y. (2017), “İş Stresi ile Toksik Davranışlar Arasındaki İlişki: Aşçılar Üzerinde Bir Araştırma”, Journal of Travel and Hospitality Management, 14(1), 108-129.
• Uysal, R. (2015), “Psikolojik Kırılganlık”, (Ed.) Ahmet Akın ve Ümran Akın, “Psikolojide Güncel Kavramlar I: Pozitif Psikoloji”, Ankara: Nobel Akademik.
• Van Dick, R., Christw, O., Stellmacherw J., Wagnerw U., Ahlswedew, O., Grubbaw, C. Hauptmeierw, M., Ho C., Hfeldw, K. M., Patrick, A. T. (2004), “Should I Stay Or Should I Go? Explaining Turnover Intentions With Organizational Identification and Job Satisfaction”, British Journal of Management, 15, 351–360.
• Wei F., Si S. (2013), “Tit For Tat? Abusive Supervision and Counterproductive Work Behaviors: The moderating Effects Oflocus of Control and Perceived Mobility”, Asia Pacific Journal of Management, 30(1), 281–296.
• Yalçınsoy, A., Işık, M. (2018), “Toksik Liderlik ile Örgütsel Bağlılık ve İşten Ayrılma Niyeti İlişkisine Yönelik Bir Araştırma”, Gaziantep University Journal of Social Sciences, 17(3), 1016-1025.
• Yıldız, B., Özdemir, F., Habib, E., Çakı, N. (2017), “Aşırı Nitelikliliğin İşten Ayrılma Niyeti Üzerindeki Etkisinde Kolektif Şükranın Moderator Etkisi”, Örgütsel Davranış Araştırmaları Dergisi, 2(2), 40-61.
• Yıldız, S. (2008), “Örgüt Kültürünün, İşten Ayrılma Eğilimi ve Çalışan Verimliliği Üzerindeki Etkisi: Bir Ara Değişken Olarak Örgütsel Destek Algısı”, Yüksek Lisans Tezi, Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bolu.