KURUMSAL YÖNETİM DERECELENDİRMESİ: BIST KURUMSAL YÖNETİM ENDEKSİ’NDE BİR İNCELEME

Yıl 2020, Cilt: 22 Sayı: 2, 149 - 168, 29.12.2020

Murat Düzer

https://doi.org/10.33707/akuiibfd.679871

Cited By: 2

Öz

Şirketlerin kurumsal yönetim ilkelerine hangi ölçüde uyum sağladığına ilişkin en önemli göstergelerden birisi, derecelendirme kuruluşları tarafından şirketlere verilen kurumsal yönetim derecelendirme notlarıdır. Bu çalışmanın amacı; en son yayınlanan kurumsal yönetim tebliğinden sonra, Kurumsal Yönetim Endeksi’nde yer alan şirketlerin kurumsal yönetim derecelendirme notlarını incelemektir. Bu amaçla Kurumsal Yönetim Endeksi’nde yer alan şirketlerin 2013-2018 dönemindeki her yıla ilişkin derecelendirme notları elde edilmiş ve bu derecelendirme notlarının sektöre, derecelendirmeyi yapan kuruluşa, şirketlerin aynı zamanda Sürdürülebilirlik Endeksi’nde yer alıp almamasına ve sahiplik yapısına göre farklılık gösterip göstermediği incelenmiştir. Çalışmada Kruskal Wallis ve Mann Whitney U testi kullanılmıştır. Çalışmanın sonuçlarına göre; Kurumsal Yönetim Endeksi’nde yer alan şirketlerin derecelendirme notlarının genel olarak düzenli bir artış gösterdiği görülmüştür. Bununla birlikte Kurumsal Yönetim Endeksi’nin lokomotifinin mali sektör ve imalat sektörü şirketleri olduğu ve sektörler arasında kurumsal yönetim derecelendirme notlarının anlamlı farklar gösterdiği sonucuna ulaşılmıştır. Çalışmanın bir diğer sonucu ise; Kurumsal Yönetim Endeksi’nde yer alan şirketlerin yaklaşık %70’inin SAHA Kurumsal Yönetim Derecelendirme Kuruluşu tarafından derecelendirilmesidir. Ayrıca Kurumsal Yönetim Endeksi’yle beraber Sürdürülebilirlik Endeksi’nde de yer alan şirketlerde ve yerli sahipliği yüksek olan şirketlerde kurumsal yönetim derecelendirme notlarının daha yüksek olduğu görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Kurumsal Yönetim, Kurumsal Yönetim Derecelendirmesi, Kurumsal Yönetim Endeksi

CORPORATE GOVERNANCE RATING: A STUDY IN THE BIST CORPORATE GOVERNANCE INDEX

Öz

One of the most important indicators of the extent to which companies comply with the corporate governance principles is the corporate governance rating ratings given to the companies by the rating agencies. The purpose of this study is to examine the corporate governance ratings of the companies included in the Corporate Governance Index after the latest published corporate governance communique. For this purpose, the ratings of the companies included in the Corporate Governance Index have been obtained for each year in the period of 2013-2018 and it has been examined whether these ratings differ according to the sector, the organization making the rating, whether the companies are also included in the Sustainability Index and the ownership structure. Kruskal Wallis and Mann Whitney U test were used in the study. According to the results of the study, it is observed that the ratings of the companies in the corporate governance index have generally increased. In addition, it is concluded that the locomotive of the Corporate Governance Index is the financial sector and manufacturing sector companies, and the corporate governance ratings differ significantly between the sectors. Another result of the study is that approximately 70% of the companies included in the Corporate Governance Index are rated by SAHA Corporate Governance Rating Agency. Moreover, it has been observed that corporate governance ratings are higher in companies included in the Sustainability Index along with the Corporate Governance Index and companies with high domestic ownership.

Anahtar Kelimeler

Corporate Governance, Corporate Governance Rating, Corporate Governance Index.

Kaynakça

• Ak, B. (2014), “Parametrik Hipotez Testleri”, (Ed.) Ş. Kalaycı, SPSS Uygulamalı Çok Değişkenli İstatistik Teknikleri, Ankara: Asil Yayın Dağıtım.
• Akdoğan, N. ve Akdoğan, M.U. (2011),“Türk Ticaret Kanunu’nun Kurumsal Yönetim İlkelerine İlişkin Düzenlemelerinin Sermaye Piyasası Kurulu Tarafından Yayınlanan Kurumsal Yönetim İlkeleriyle Uyumunun Karşılaştırmalı Olarak Analizi”, Muhasebe ve Denetime Bakış Dergisi, Ekim 2011, 1-32.
• Aktan, C.C. (2005), Kurumsal şirket yönetimi, http://www.canaktan.org/yonetim/kurumsal-yonetim/aktan-kurumsal.pdf, (12.02.2019).
• Alp, A. ve Kılıç S. (2014), Kurumsal Yönetim-Nasıl Yönetilmeli. İstanbul: Doğan Kitap.
• Aras, G. (2019), Kurumsal Yönetim ve Sürdürülebilir İşletme Performansı, http://www.denetimnet.net/UserFiles/Documents/G%C3%BCler%20Aras%20makale.pdf, (20.03.2019).
• Aras, G. ve Crowther, D. (2008), “Governance and Sustainability: An Investigation in to the Relationship Between Corporate Governance and Corporate Sustainability”, Management Decision, 46(3), 433-448.
• Ataman, B., Gökçen, G., Cavlak, H. ve Cebeci, Y. (2017), “Kurumsal Yönetim Algısı ile Kurumsal Yönetim Notu Arasındaki İlişkinin Analizi”, Maliye ve Finans Yazıları Dergisi, 107, 161-186.
• Aysan, M. A. (2007), “Muhasebe ve Kurumsal Yönetim”, Muhasebe ve Finansman Dergisi, 35, 17-24.
• Berthelot, S., Morris, T. ve Morril, C. (2010), “Corporate Governance Rating and Financial Performance: A Canadian Study”, Corporate Governance: The international journal of Business in Society, 10(5), 635-646.
• Borsa İstanbul (2020), Sürdürülebilirlik Endeksi, https://www.borsaistanbul.com/endeksler/bist-pay-endeksleri/surdurulebilirlik-endeksi, 30.04.2020.
• Borsa İstanbul (2019), Kurumsal Yönetim Endeksi, https://www.borsaistanbul.com/endeksler/bist-pay-endeksleri/kurumsal-yonetim-endeksi, 15.03.2019.
• Cadbury Report (1992), The Financial Aspects of Corporate Governance, https://ecgi.global/sites/default/files/codes/documents/cadbury.pdf, 15.09.2019.
• Çonkar, M. K., Elitaş, C. ve Atar, G. (2011), “İMKB Kurumsal Yönetim Endeksi’ndeki (XKURY) Firmaların Finansal Performanslarının Topsis Yöntemi ile Ölçümü ve Kurumsal Yönetim Notu ile Analizi”, İstanbul İktisat Dergisi, 61 (1), 81-115.
• Dağlı, H., Ayaydın, H. ve Eyüboğlu, K. (2010), “Kurumsal Yönetim Endeksi Performans Değerlendirmesi: Türkiye Örneği”, Muhasebe ve Finansman Dergisi, 48, 18-31.
• Demirgil, H. (2014),“Parametrik Olmayan (Non-Parametric) Hipotez Testleri”, (Ed.) Ş. Kalaycı, SPSS Uygulamalı Çok Değişkenli İstatistik Teknikleri, Ankara: Asil Yayın Dağıtım.
• Donker, H. ve Zahir, S. (2008), “Towards an Impartial and Effective Corporate Governance Rating System”, Corporate Governance: The International Journal of Business in Society, 8 (1), 83-93.
• Drobetz, W., Schillhofer, A. ve Zimmermann, H. (2003), “Corporate Governance and Firm Performance: Evidence from Germany” https://www.cofar.uni-mainz.de/dgf2003/paper/paper146.pdf, (10.09.2019).
• Ercan, M. ve Selvi, Y. (2013), “Kurumsal Yönetim Endeksi: İstanbul Menkul Kıymetler Borsası için Durum Analizi”, İ. Ü. İşletme Fakültesi İşletme İktisadı Enstitüsü Yönetim Dergisi, 74 (2013), 198-215.
• Eroğlu, A. (2014),“Çok Değişkenli İstatistik Tekniklerin Varsayımları”,(Ed.) Ş. Kalaycı, SPSS Uygulamalı Çok Değişkenli İstatistik Teknikleri, Ankara: Asil Yayın Dağıtım.
• Güçlü, H. (2010), Kurumsal Yönetim Uyum Derecelendirmesi, İstanbul: İMKB Yayınları.
• Hair Jr, J. F., Black, W. C., Babin, B. J., Anderson, R. E., &Tatham, R. L. (2010), Multivariate Data Analysis (7th Edition), ABD: Pearson Education International.
• International Corporate Governance Network-ICGN, (2014), ICGN Global Governance Principles. http://icgn.flpbks.com/icgn_global_governance_principles/ICGN_Global_Governance_Principles.pdf, (30.06.2019).
• International Finance Corporation-IFC, (2010), Corporate Governance, https://www.ifc.org/wps/wcm/connect/c09ff531-b7a6-405a-bbd6-89780979f271/CG+manual+for+Vietnam-second+edition-Eng.pdf?MOD=AJPERES&CVID=jog7Uju, (30.06.2019).
• Kamuyu Aydınlatma Platformu, (2020), Genel Bilgi, https://www.kap.org.tr/tr/menu-icerik/KAP-Hakkinda/Genel-Bilgi, 01.05.2020.
• Kılıç, M. (2009), “Kurumsal Yönetim”, (Ed.)S. Besler, Yönetim Yaklaşımlarıyla KurumsalSürdürülebilirlik, İstanbul: Beta Yayıncılık.
• Kılıç, M. ve Benligiray, Y. (2012), “Kurumsal Yönetim ve Derecelendirme Süreci”, Denetişim Dergisi, 9, 60-73.
• Kocmanova, A.,Hrebicek, J. ve Docekalova, M. (2011), “Corporate Governance and Sustainability”, Economics and Management, (16), 543-550.
• Onbulak, E. (2018), “Kurumsal Yönetim ve Türkiye Yansımaları”, Sosyal Siyaset Konferansları Dergisi, 72 (2017/1), 101-126.
• Otrar, M.(2017), Dağılımların Normalliği ve Normalliğin Test Edilmesi,http://mustafaotrar.net/istatistik/dagilimlarin-normalligi-ve-normalligin-test-edilmesi/ (05.05.2020)
• Önalan, G. O. ve Tan, F. Z. (2018), “Kurumsal Yönetim Derecelendirme Notlarının Şirket Performansları Üzerine Etkisi”, Journal of Social Sciences and Humanities, 2(2), 47-59.
• SAHA Rating. (2019a), Kurumsal Yönetim Derecelendirme Notlarının Anlamı, http://www.saharating.com/~saharati/kurumsal-yonetim-derecelendirmesi/kurumsal-yonetim-derecelendirme-notlarinin-anlami/, (20.03.2019).
• SAHA Rating, (2019b). Dünya Kurumsal Yönetim Endeksi, http://www.saharating.com/~saharati/dunya-kurumsal-yonetim-endeksi/, (25.10.2019).
• Sakarya, Ş. (2011), “İMKB Kurumsal Yönetim Endeksi Kapsamındaki Şirketlerin Kurumsal Yönetim Derecelendirme Notu ve Hisse Senedi Getirileri Arasındaki İlişkinin Olay Çalışması (Event Study) Yöntemi İle Analizi”, ZKÜ Sosyal Bilimler Dergisi, 7 (13), 147-162.
• Sandıkçıoğlu, A. (2005), “Kurumsal Yönetim Uyum Derecelendirmesi”, https://www.spk.gov.tr/SiteApps/Yayin/YayinGoster/374, (24.03.2019).
• Sermaye Piyasası Kurulu. (1999), Kurumsal Yönetim, SPK Denetleme Dairesi.
• Sermaye Piyasası Kurulu. (2019a), Kurumsal Yönetim İlkelerine Uyum Derecelendirmesi, http://www.spk.gov.tr/Sayfa/Index/6/10/2, (10.04.2019).
• Sermaye Piyasası Kurulu. (2019b), http://www.spk.gov.tr/Sayfa/AltSayfa/1219, (24.03.2019).
• Sermaye Piyasası Kurulu. (2019c), Derecelendirme Faaliyetiyle Yetkili Kuruluşlar, https://www.spk.gov.tr/sayfa/index/6/10/1, 24.03.2019.
• Şengür, E. D. ve Püskül, S. Ö. (2011), “İMKB Kurumsal Yönetim Endeksindeki Şirketlerin Yönetim Kurulu Yapısı ve İşletme Performansının Değerlendirilmesi”, Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 31,33-50.
• Tabachnick, B. G. ve Fiddell, L. S. (2011), Using Multivariate Statistics, (6th Edition), ABD: Pearson Education International.
• Toraman, C. ve Abdioğlu H. (2008), “İMKB Kurumsal Yönetim Endeksinde Yer Alan Şirketlerin Kurumsal Yönetim Uygulamalarında Zayıf ve Güçlü Yanları: Derecelendirme Raporlarının İncelenmesi”, Muhasebe ve Finansman Dergisi, 40, 96–109.
• Türkiye Kurumsal Yönetim Derneği. (2019), www.tkyd.org.tr, (30.03.2019).
• TÜSİAD, (2002), Kurumsal Yönetim En İyi Uygulama Kodu: Yönetim Kurulunun Yapısı ve İşleyişi, https://www.tusiad.org/tr/yayinlar/raporlar/item/1877-kurumsalyonetim-%09en-iyi-uygulama-kodu--yonetim-kurulunun-yapisi-ve-isleyisi, (30.06.2019).
• Uygun, H. (2019), “Kurumsal Yönetim Uygulamalarının Denetim Kalitesi Üzerine Etkisi: BIST-100 Şirketleri Üzerine Bir Araştırma”, Yüksek Lisans Tezi, Kütahya Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kütahya.
• Yenice S. ve Dölen, T. (2013), “İMKB’de İşlem Gören Firmaların Kurumsal Yönetim İlkelerine Uyumunun Firma Değeri Üzerindeki Etkisi”, Uluslararası Yönetim, İktisat ve İşletme Dergisi, 9 (19), 199-214.
• Yıldırım, S. ve Bilen, A. (2014), “Türkiye’de İşletmelerin Kurumsal Yönetim İlkelerine Uyum Notlarının İncelemesi”, Dicle Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 4 (7), 38-48.