Financing structure of SMEs and access to finance: What does the SAFE survey say for Türkiye’s SMEs?

Yıl 2024, Cilt: 26 Sayı: 1, 124 - 135, 01.06.2024

Ahmet Adnan Eken , Didem Yazıcı

https://doi.org/10.33707/akuiibfd.1367912

Öz

In this study, the structure of Small and Medium-Sized Enterprises (SMEs) access to finance in Türkiye has been examined by using Türkiye microdata of the Survey on Access to Finance of Enterprises (SAFE) organized by the European Commission, and the role of banks in SME finance has been revealed. In the study, the "Access to Bank Finance Index" was calculated by using the survey data, and the access of SMEs to bank finance on a scale basis was analyzed for the data period 2015-2021. The results show that there has been a significant improvement in SMEs' access to bank finance after 2018. However, it is observed that micro-scale enterprises face more difficulties in accessing finance than small and medium-sized enterprises. This situation reveals the need to differentiate policies towards SMEs on the basis of scale.

Anahtar Kelimeler

SME, Access to Finance, Survey

KOBİ’lerin finansman yapısı ve banka finansmanına erişimi: SAFE anketi Türkiye KOBİ’leri için ne söylüyor?

Öz

Bu çalışmada, Türkiye’deki Küçük ve Orta Büyüklükteki İşletmeler’in (KOBİ) finansmana erişimlerinin yapısı Avrupa Komisyonu tarafından düzenlenen İşletmelerin Finansmana Erişim Anketi (Survey on the Access to Finance of Enterprises (SAFE)) Türkiye mikro verileri kullanılarak incelenmiş, bankaların KOBİ finansmanındaki rolü ortaya konulmuştur. Çalışmada ayrıca anket verilerinden yararlanılarak "Banka Finansmanına Erişim Endeksi" oluşturularak, veri dönemi olan 2015-2021 yılları için KOBİ'lerin ölçek bazında banka finansmanına erişimleri ölçülmüştür. Sonuçlar 2018 sonrasında KOBİ’lerin banka finansmanına erişimde önemli iyileşme olduğunu göstermektedir. Bununla birlikte mikro ölçekteki işletmelerin finansmana erişimde küçük ve orta ölçektekilere göre daha fazla zorlukla karşılaştığı gözlenmektedir. Bu durum KOBİ’lere yönelik politikaların ölçek bazında da farklılaştırılması gereğini ortaya koymaktadır.

Anahtar Kelimeler

KOBİ, Finansmana Erişim, Anket

Kaynakça

• Aldaba, R. M. (2012). Small and Medium Enterprises' (SMEs) Access to Finance: Philippines, PIDS Discussion Paper Series No. 2012-05. http://hdl.handle.net/10419/126881
• Bayraktar, S., & Köse, Y. (2002). KOBİ’lerin Finansmanı ve Finansal Sorunları: Zonguldak Örneği, 21. Yüzyılda KOBİler: Sorunlar, Fırsatlar ve Çözüm Önerileri Sempozyumu 3-4 Ocak 2002. Gazimagusa: Doğu Akdeniz Üniversitesi. https://silo.tips/queue/koblern-fnansmani-ve-fnansal-sorunlari-zonguldak-rne?&queue_id=-1&v=1656413756&u=MTg1Ljk4LjI1Mi4yNDA=
• Bekçi, İ., & Usul, H. (2001). Göller Bölgesindeki Küçük ve Orta Boy İşletmelerin Finansal Sorunları ve Çözüm Yolları, Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 6(1), 111- 125.
• Casey, E., & O’Toole, C. (2013). Bank-lending constraints and alternative financing during the financial crisis: Evidence from European SMEs, ESRI Research Bulletin 2014/2/3. https://www.esri.ie/system/files?file=media/file-uploads/2015-07/WP450.pdf
• Chowdhury, M., & Alam, Z. (2017). Factors Affecting Access to Finance of Small and Medium Enterprises (SMEs) of Bangladesh, USV Annals of Economics and Public Administration, 2(26), 55-68.
• Dursun, İ. (2016). Küçük ve Ortaboy Ölçekli İşletmelerin Finansmana Erişim Sorunu ve Nedenleri, Maliye Araştırmaları Dergisi, 2(1), 1-19.
• Gomez, M. (2019). Credit constraints, firm investment and employment: Evidence from survey data, Journal of Banking and Finance, 99, 121-141.
• Kalladranis, C. (2020). An Overview of Systematically Rejected Loan Applicants in Eurozone SMEs: Evidence from SAFE Survey, Empirical Economics Letters, 19(12), 1491-1502.
• Karadeniz, E., Koşan, L., & Geçgin, E. (2018). Kobi Kapsamındaki Otel İşletmelerinin Finansal Sorunları: Kars ve Erzurum İllerinde Bir Araştırma, Seyahat ve Otel İşletmeciliği Dergisi, 15(2), 302- 319.
• Katı, M., & Erdoğan, B. (2021). KOBİ’lerin finansal sorunları ve çözüm önerileri: Sivas ili örneği, Turizm Ekonomi ve İşletme Araştırmaları Dergisi, 3(2), 185- 198.
• Kaya, G. A. (2014). Elazığ İlinde KOBİ’lerin Finansal Sorunları ve Çözüm Önerilerine İlişkin Bir Araştırma, Fırat Üniversitesi Harput Araştırmaları Dergisi, 1(1), 194-224.
• Kılıçlı, Y., & Aygün, M. (2018). KOBİ’lerin Finansman Sorunları ve Çözüm Önerileri: Van Organize Sanayi Bölgesi Üzerine Bir İnceleme, Vankulu Sosyal Araştırmalar Dergisi, 1, 135-152.
• Menéndez, Á., & Mulino, M. (2022). Recent Economic Performance of Spanish SMEs and Developments in Their Access to External Financing According to The European Central Bank’s Half-Yearly Survey, Banco de Espana Economic Bulletin 3/2022. https://www.bde.es/f/webbde/SES/Secciones/Publicaciones/InformesBoletinesRevistas/ArticulosAnaliticos/22/T3/Files/be2203-art14e.pdf
• Müslümov, A., & Aras, G. (2002). Küreselleşme sürecinde Türkiye ekonomisinde KOBİ'lerin yeri: finansman, ekonomik sorunları ve çözüm önerileri, 21. Yüzyılda KOBİler: Sorunlar, Fırsatlar ve Çözüm Önerileri Sempozyumu 3 - 4 Ocak 2002. Gazimagusa: Doğu Akdeniz Üniversitesi. https://openaccess.dogus.edu.tr/xmlui/handle/11376/565
• Survey On The Access To Finance Of Enterprises. (2021). Analytical Report 2021. https://ec.europa.eu/growth/system/files/2021-11/Analytical%20report%202021.pdf
• Survey On The Access To Finance Of Enterprises. (2023). Data and Surveys-SAFE. https://ec.europa.eu/growth/access-finance/data-and-surveys-safe_en
• Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası. (2023). FHA Metaveri. https://www.tcmb.gov.tr/wps/wcm/connect/34352274-ecd6-4c08-8ec4-50a19de26613/FHA-Metaveri.pdf?MOD=AJPERES&CACHEID=ROOTWORKSPACE-34352274-ecd6-4c08-8ec4-50a19de26613-oOvNvFH
• Torlak, Ö., & Uçkun, N. (2005). Eskişehir’deki KOBİ’lerin Pazarlama ve Finansman Sorunları Ara Kesiti, Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 5(1), 199- 215.
• Turan Kurtaran, A., Atukalp, M. E., & Çizgici Akyüz, G. (2016). İmalat Sektöründeki Küçük ve Orta Ölçekli İşletmelerin Finansal Durumlarının Değerlendirilmesi: Bir Alan Araştırması, Gümüşhane Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7(17), 141 – 169.
• Türkiye İstatistik Kurumu. (2023). 2020 KOBİ İstatistikleri. https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Kucuk-ve-Orta-Buyuklukteki-Girisim-Istatistikleri-2020-41129
• Yılmaz, H. (2007). Turizm Sektörü Kobilerinin Finansman Sorunlarının Diğer Sektörlerle Karşılaştırmalı Analizi: Bodrum Örneği, Muhasebe ve Finansman Dergisi, 33, 162- 170.
• Yörük, N. (2001). KOBİ’lerin Kredi Yoluyla Finansmanında Karşılaştıkları Sorunlar ve Tokat İlinde Bir Uygulama, Sosyal Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 1(1-2), 187- 204.
• Zengin, Y., & Ağ, A. (2016). KOBİ’lerdeki Başarıyı Etkileyen Finansman Sorunu: Neden mi? Sonuç mu? Literatür Taraması Sonucu Bir Değerlendirme, Akademik Bakış Uluslararası Hakemli Sosyal Bilimler Dergisi, 54, 227- 241.
• Zengin, Y., & Aykırı, M. (2012). Küçük Ve Orta Ölçekli İşletmelerde (KOBİ) Finansal Sorunlar: Kars İlinde Bir Uygulama, Kafkas Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 3(3), 91-116.