Konaklama Arz Yapısı Bakımından Turistik Destinasyonlarda Dış Çevre Analizi: Ayvalık Örneği

Yıl 2020, Cilt: 22 Sayı: 1, 295 - 311, 22.03.2020

Muammer Bezirgan Taner Kömür

https://doi.org/10.32709/akusosbil.531518

Cited By: 3

Öz

Bu araştırmanın amacı, bölgede faaliyet gösteren konaklama işletmeleri açısından Ayvalık destinasyonunun dış çevre analizinin yapılmasıdır. Ayvalık turizm sektörü verilerinin incelenmesiyle birlikte turizm pazarının yapısı, sınırları ve pazarın gelişme hızı belirlenmiştir. Buna ek olarak rekabet analizi ile rakip analizleri yapılmıştır. Araştırmada, ikincil veri kaynaklarından yararlanılmıştır. Ayvalık, Türkiye’nin en büyük Doğa ve Tabiat Parkına sahip olmasının yanı sıra zeytin ve zeytinyağıyla Türkiye’de ve Dünya’da tanınmış markalardan biridir. Ayvalık’ta turizm işletme ve belediye belgeli toplam 291 adet konaklama tesisi bulunmaktadır. Ancak bu tesislerin sadece 22’si turizm işletme belgelidir. Bu noktada bölgede turizm işletme belgeli tesis sayısı oldukça azdır. Bu verilere göre Ayvalık’ın bugüne kadar turizm potansiyelini hedeflediği düzeyde değerlendirememesi, turizm işletme belgeli tesis yatırımı ihtiyacına işaret etmektedir. Gerçekleştirilen bu araştırma sonucunda bölgedeki turizm faaliyetinin artış eğilimi gösterdiği; bölgeyi ziyaret edenlerin % 20’sini yabancı turistler oluşturduğundan pazarın iç turizm ile sınırlandırılmış olduğu; bölgedeki arsa sıkıntısı ile kalifiye personel bulmanın zor olması, pazara girişteki başlıca engellerin olduğu; çok sayıda konaklama tesisi arasında tam rekabet piyasa koşullarının hakim olduğu; az sayıdaki tedarikçi arasında yeterince rekabet oluşmadığından tedarikçilerin gücünün yüksek ve çok sayıda konaklama tesisini seçebilme şansı olduğundan müşteri gücünün yüksek olduğu bulunmuştur.

Anahtar Kelimeler

Konaklama Arz Yapısı, dış çevre analizi, destinasyon, Ayvalık, Ayvalık

External Environmental Analysis in Tourist Destinations in Terms of Accommodation Supply Structure: The Case of Ayvalık

Öz

The aim of this study is to conduct an external environmental analysis of Ayvalık as a destination in terms of its accommodation facilities. The nature of tourism market, borders of the market and the development speed of the market have been examined through Ayvalık tourism sector data. In addition to this, competition and competitor analyses have been done. This study has benefited from secondary data sources. Along with having the largest nature park of Turkey, Ayvalık is one of the well-known brands with its olive and olive oil in Turkey and the world. There are all together 291 accommodation facilities in Ayvalık but only 22 of these facilities have a tourism establishment certificate which shows the facility has met certain standards. According to this data, that Ayvalık hasn’t been able to benefit from its tourism potential to the level intended, which indicates that it should be invested in accommodation facilities having tourism establishment certification. This study has found that tourism in the region is on the rise as the rate of foreign visitors coming to the region is about 20 %, the market is confined to domestic tourism; main market barriers are difficulty of hiring qualified personnel and land shortage; there is a perfect competition market among the numerous accommodation facilities; as there is no competition among the few suppliers, the power of suppliers is high and as there is many options where to stay for customers among the numerous accommodation facilities, the power of the customer is high.

Anahtar Kelimeler

Accommodation supply structure, external environment analysis, destination, Ayvalık

Kaynakça

• Babacan, M., Onaran, B., Alkan, G.İ., Bozkurt, Ö., Eriş, E.D. ve Bulut, Z.A. (2017). İşletme yönetimi. Ankara: Detay Yayıncılık.
• Bayın, G. (2014). Sistem yaklaşımı bakış açısıyla sağlık kurumlarında dış çevre analizi. Çankırı Karatekin Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 4(2), 99-120.
• Bedük, A., Zerenler, M. ve Soysal, A. (2007). Değişen Dünya’da yeni Yönetim Modelleri’nin turizm sektörü’nde kullanılması ve tanıtım stratejileri’nin belirlenmesi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (20), 135-162.
• Buhalis, D. (2000). Marketing the Competitive Destination of the future. Tourism Management, 21(1), 97-116.
• Camison, C. ve Fores, B. (2015). Is tourism firm competitiveness driven by different internal or external specific factors?: New empirical evidence from Spain. Tourism Management, (48), 477-499.
• Canbaz, S. (2014). Kobi’lerde stratejik planlama ve karar alma sürecinde yönetim bilgi sistemlerinin rolü ve önemi: Edirne’de bir araştırma (Doktora tezi). Trakya Üniversitesi, Edirne.
• Coşar, Y. (2006). Konaklama işletmelerinin rekabet gücü ve rekabet gücünü belirlemeye yönelik İzmir İli’nde dört ve beş yıldızlı otellerde bir uygulama (Yüksek lisans tezi). Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir.
• Çoşkun, R., Altunışık, R., Bayraktroğlu, S. ve Yıldırım, E. (2015). Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri. Sakarya: Sakarya Yayıncılık.
• Dwyer, L., Edwards, D., N., Mistilis, Roman, C. ve Scott, N. (2009). Destination and enterprise management for a tourism future. Tourism Management, 30(1), 63–74.
• Fettahlıoğlu, Ö.O., Birin, C. & Çiçeklioğlu, H. (2016). İşletmelerin çevresel unsurlarına yönelik süreç geliştirme. 3rd International Congress On Social Sciences, China To Adriatic Congress Book,746.
• Franch, M., Martini, U., & Tommasini, D. (2003). Hypothesis of destination management in the Alps through the analysis of regional tourist boards. In Atti del convegno XII International Symposium on Tourism and Leisure, Barcelona, 3-4.
• Göral, R. (2014). Turizm işletmelerinde stratejik yönetim. Ankara: Detay Yayıncılık.
• Güçlü, N. (2003). Stratejik yönetim. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 23(2), 61–85.
• Güripek, E. (2013). Turizm destinasyonlarının rekabet gücünün artırılmasında stratejik destinasyon yönetimi: Çeşme Alaçatı destinasyonu üzerine bir uygulama (Doktora Tezi). Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir.
• Hassan, S. S. (2000). Determinants of market competitiveness in an environmentally sustainable tourism ındustry. Journal of Travel Research, (38), 239-245.
• Indris, S. ve Primiana, I. (2015). Internal and external environment analysis on the performance of small and medium ındustries (Smes) in Indonesia. International Journal Of Scıentıfıc & Technology Research, 4(4), 2277-8616.
• İlban, M. O. (2007). Destinasyon pazarlamasında marka imajı ve seyahat acentalarında bir araştırma (Doktora tezi). Balıkesir Üniversitesi, Balıkesir.
• Johan, A.W., Baga, L.M. and Asmara, A. (2018). competitiveness ımprovement strategy formulation on ındividual hotel: Case Of Xyz Hotel At City Of Bogor. European Journal of Hospitality and Tourism Research, 6(2), 1-15.
• Karagiannopoulos, G.D., Georgopoulos, N. and Nikolopoulos, K. (2005). Fathoming Porter's five forces model in the internet era. Emerald Insight, info, 7(6), 66-76.
• Kayabaşı, A. (2012). İşletmelerin rekabet gücünün geliştirilmesinde lojistik faaliyetlerin performansının arttırılması: üretim işletmeleri üzerine bir uygulama (Doktora tezi). Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir.
• Koçoğlu, D. ve Serinkan, C. (2012). Türkiye’de yükseköğretimin dış çevre analizi ve Pamukkale Üniversitesi’nin rekabet edebilirliği. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 26(2), 39-64.
• Mathooko, F. M. ve Ogutu, M. (2015). Porter’s five competitive forces framework and other factors that ınfluence the choice of response strategies adopted By Public Universities in Kenya. International Journal of Educational Management, 29(3), 334-354.
• Ofluoğlu, G., Arslan, G. ve Aydemir, S. (2006). Küreselleşme sürecinde işletmelerde dış çevrenin analizi. Kamu-İş, 8(4).
• Önen, V. (2017). Porter’ ın beş güç metodu ile Türkiye havayolu yolcu pazarı rekabetçi analizi. International Journal of Academic Value Studies, 3(9), 371-393 (ISSN:2149-8598).
• Özdemir, E. G. ve Yılmaz, G. (2016). Konaklama işletmelerinin rekabet gücünü belirleyen faktörler üzerine Nevşehir ilinde bir uygulama. Journal of Multidisciplinary Academic Tourism, 1(1), 61-80.
• Özdemir, G. (2007). Destinasyon yönetimi ve pazarlama temelleri İzmir için bir destinasyon modeli önerisi (Doktora tezi). Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir.
• Sucu, M. E. (2010). Kobi'lerde stratejik yönetim ve bir araştırma (Yüksek lisans tezi). Pamukkale Üniversitesi, Denizli.
• T.C. Ayvalık Belediye Başkanlığı.
• T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı (2018). Konaklama istatistikleri, http://yigm.kulturturizm.gov.tr/TR-201122/belediye-belgeli-tesis-konaklama-istatistikleri.html ve http://yigm.kulturturizm.gov.tr/TR-201121/isletme-bakanlik-belgeli-tesis-konaklama-istatistikleri.html (Erişim tarihi: 09.11.2018).
• T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı (2019). Turizm işletme belgeli tesisler, http://yigm.kultur.gov.tr/TR-9579/turizm-tesisleri.html (Erişim tarihi: 08.02.2019).
• T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı, Ayvalık Turizm Danışma Bürosu Resmi İnternet Sitesi (2018). Genel Bilgiler, http://www.ayvalikturizmdanismaburosu.gov.tr/TR-142815/genel- bilgiler.html (Erişim tarihi: 09.11.2018).
• T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı. Ayvalık Turizm Danışma Bürosu.
• T.C. Tarım ve Orman Bakanlığı, Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü, Ayvalık Adaları Tabiat Parkı Resmi İnternet Sitesi (2018). Ayvalık doğal çevre bilgileri, http://ayvalikadalari.tabiat.gov.tr/ (Erişim tarihi: 09.11. 2018).
• Türkay, O., Solmaz, S. A. and Şengül, S. (2011). Strategic Analysis of the External Environment and the Importance of the Information: Research on Perceptions of Hotel Managers. Procedia Social and Behavioral Sciences, 24, 1060–1069.
• UNESCO – Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Kurumu (2019). Ayvalık Industrial Landscape, http://whc.unesco.org/en/tentativelists/6243/ (Erişim tarihi: 08.02.2019).
• UZZK - Ulusal Zeytin ve Zeytinyağı Konseyi (2019). Balıkesir İli 2016/2017 Sezonu Zeytin ve Zeytinyağı Rekoltesi, http://uzzk.org/Belgeler /2016_2017_REKOLTE_BALIKESIR.PDF (Erişim tarihi: 08.02.2019).
• Ülgen, H. ve Mirze, S.K. (2018). İşletmelerde stratejik yönetim. İstanbul: Beta Basın Yayım.
• Voiculet, A., Belu, N. Parpandel, D. E. ve Rizea, I. C. (2010). The impact of external environment on organizational development strategy.
• Wang, C.-H., Chen, K-Y., ve Chen, S-C. (2012). Total quality management, market orientation and hotel performance: the moderating effects of external environmental factors. International Journal of Hospitality Management, 31, 119–129.
• Yılmaz, N. (2012). Stratejik perspektifte yenilikçilik ve kurumsal girişimcilik temelli büyüme: Türkiye şeker sektörü örneği (Doktora tezi). Selçuk Üniversitesi, Konya.
• Yiğit, S ve Yiğit A. M. (2011). Stratejik yönetimde dış çevre analizi: Kobi’ler ve büyük işletmeler arasında bir karşılaştırma. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 120(38), 119-136.
• Zengin, B. ve Uyar, H. (2012). Türk turizm ve otelcilik sektöründe rekabet ve rekabeti etkileyen faktörlerin otel işletmelerine yönelik olarak değerlendirilmesi. Bartın Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi, 3(5), 1-22.