Sustainability Perceptions of Urban Actors: A Research with Q-Methodology Method

Yıl 2020, Cilt: 22 Sayı: 1, 244 - 260, 22.03.2020

Levent Memiş

https://doi.org/10.32709/akusosbil.578554

Cited By: 1

Öz

The sustainability approach has started to come to the agenda as a means of solution to the social and economic problems encountered in the 1970s and its popularity has increased by finding answers on different issues over time. Urban settlements are important areas where sustainability approach is put on the agenda. The main purpose of the research is to measure the sustainability perceptions of the actors who take responsibility in urban spaces that contain the density of the population and to determine the importance they attach to waste management in particular. In this research, the distribution of the differences and consensus among the actors based on the determined sustainable urban development criteria is examined. In the research, Q-Methodology method is used with its unique structure. The data obtained by this method were analysed using PQMethod 2.0 software. The scope of the study consists of the province of Giresun. In this context, six NGOs (non-governmental organizations) and seven municipalities were included in the study. According to the general results of the research, it is determined that there are both consensus (such as energy efficiency, cycling, public transportation, environmental education) and differentiation (such as green enterprise, waste management, agricultural areas and water resources). On the other hand, while NGOs have reached consensus on environmental issues, it is understood that there is differentiation on issues under socio-cultural main head. The consensus of CSOs on the environment reflects the results of their environment-oriented study areas. In the context of waste management, it is understood that both NGOs and municipalities give great importance to waste management in the range of 1 to 4, including separation and recycling at source.

Anahtar Kelimeler

Sustainability, sustainable urban development, urban actors, Q-Methodology

Kentsel Aktörlerin Sürdürülebilirlik Algıları: Q-Metodoloji Yöntemiyle Bir Araştırma

Öz

Sürdürülebilirlik yaklaşımı, karşılaşılan toplumsal, ekonomik ve çevresel sorunlara bir çözüm aracı olarak 1970’li yıllardan itibaren gündeme gelmeye başlamış ve zaman içinde farklı konularda karşılık bularak popülerliğini artırmıştır. Sürdürülebilirlik yaklaşımının, diğer konuların (tarım, ormancılık, balıkçılık, yoksulluk gibi) yanında gündeme alındığı önemli bir alanda kentsel yerleşimlerdir. Barındırdığı nüfus ve yerleşim özelliklerinden dolayı ayırıcı yönleri bulunan kentlerde karşılaşılan sorunlara bir çözüm aracı olarak sürdürülebilirlik yaklaşımı gündeme gelmektedir. Bu bağlamda araştırmanın temel amacı, kentsel mekanlarda sorumluluk üstlenen aktörlerin sürdürülebilirlik algılarını ölçmek ve özelde de atık yönetimine ne derece önem verdiklerini tespit etmektir. Araştırmada, belirlenen sürdürülebilir kentsel kalkınma kriterleri üzerinden uzlaşının ve farklılıkların, aktörler arasında nasıl bir dağılım gösterdiği inceleme konusu yapılmaktadır. Araştırmada, Q-Metodoloji yöntemi kullanılmaktadır. Belirlenen kapsam (Giresun ili) çerçevesinde araştırmaya altı STK ve yedi belediye dahil edilmiştir. Araştırmanın genel sonuçlarına göre belediyelerde, çevre ana başlığı altındaki konularda hem uzlaşmanın (enerji verimliliği, bisiklet, toplu taşıma, çevre eğitimi gibi) hem de farklılaşmanın (yeşil işletme, atık yönetimi, tarım alanları ve su kaynakları gibi) olduğu tespit edilmektedir. Diğer taraftan STK’larda da çevre başlığı altındaki konularda uzlaşı bulunurken, sosyo-kültürel ana başlığı altındaki konularda farklılaşmanın olduğu anlaşılmaktadır. Atık yönetimi bağlamında ele alındığında ise hem STK’ların hem de belediyelerin, kaynakta ayrıştırma ve geri dönüşüm dahil olmak üzere, atık yönetimi konusuna 1 ile 4 aralığında (büyük oranda) önem verdikleri anlaşılmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Sürdürülebilirlik, sürdürülebilir kentsel kalkınma, kentsel aktörler, Q-Metodoloji

Kaynakça

• Agranoff, R. ve Mcguire, M. (2003). Collaborative public management: New strategies for local governments. Washington, DC.: Goorgetown University Press.
• Akbulut, F. ve Beren, F. (2012). Terörle mücadelede bütüncül yaklaşımın sosyal politika uygulamaları bağlamından algılanması: Suruç İlçesi örneği. Akademik İncelemeler Dergisi (Journal of Academic Inquiries), 7 (2), 257-283.
• Akdoğan, A. ve Güleç, S. (2005). Belediyelerde katı atık yönetimi ve il belediyelerinde gerçekleştirilen ampirik bir araştırma. Çağdaş Yerel Yönetimler, 14 (4), 51-78.
• Aykan, S. (2014). İstanbul’da kentsel sürdürülebilirlik. A. Bartu Candan ve C. Özbay (Ed.), Yeni İstanbul çalışmalar: Sınırlar, mücadeleler, açılımlar içinde (s. 241-261). İstanbul: Metis Yayınları.
• Barry, J. ve Proops, J. (1999). Seeking sustainability discourses with Q Methodology. Ecological Economics, (28), 337-345.
• Bumin, K.(2010). Demokrasi arayışındaki kent. Konya: Çizgi Kitapevi.
• Cohen, S. (2011). Sustainability management: lessons from and for New York City, Americ, and The Planet. New York: Columbia University Press.
• Cullinan, C. (2014). Vahşi hukuk: bir yeryüzü adaleti manifestosu (M. Güneşdoğmuş, Çev.). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Cuppen, E., Breukers, S., Hisschemöller, M. veBergsma, E. (2010). Q Methodology to select participants for a stakeholder dialogue on energy options from biomass in the Netherlands. Ecological Economics, (69), 579–591.
• Çetinkaya, Ç. (2013). Eko-Kentler: Kent ve doğa ilişkisinde yeni bir sistem tasarımı. Türk Bilimsel Derlemeler Dergisi, 6 (1), 12-16.
• Demir, F. ve Kul, M. (2011). Modern bir araştırma yöntemi Q Metodu. Ankara: Adalet Yayınevi.
• Demir, F. (2013). Kamu politikası sürecinde müzakerenin rolü ve sürecin demokratikleştirilmesi. A. Kaptı (Ed.), Kamu politikası süreci: Teorik perspektifler, modeller ve analiz yöntemleri içinde (s. 205-236 ). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Dinler, Z. (2014). Bölgesel iktisat. Bursa: Ekin Kitapevi.
• Doğru, B. (2016). Sürdürülebilir şehirler için katılımcılık, akılcılık, liderlik, ölçme ve yaptırım. EkoIQ, (62), 56-59.
• Doody, D.G., Kearney, P., Barry, J., Moles, R. ve O’Regan, B. (2009). Evaluation of the Q-Method as a method of public participation in the selection of sustainable development indicators. Ecological Indicators, (9), 1129–1137.
• Edwards, A. D. (2005). The sustainability revolution portrait of a paradigm shift. Canada: New Society Publishers.
• Eley, C. C. (2008). Absolutely positively wellington: A model for smart growht. L. C. Heberle ve S. M. Opp (Ed.), Local sustainable urban development in a globalized world içinde (s. 33-44). England: Ashgate Publishing Limited.
• Engelman, R. (2013). Sürdürülebilirlik sakızının ötesi, dünyanın durumu 2013: Sürdürülebilirlik hâlâ mümkün mü? (C. Ulutaş Ekiz ve Ç. Ekiz, Çev.). İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• Fiorino, D. J. (2010). Sustainability as a conceptual focus for public administration. Public Administration Review, 70 (1), 78–88.
• Frantzi, S., Carter, N. T. ve Lovett, J. C. (2009). Exploring discourses on international environmental regime effectiveness with Q Methodology: A case study of the Mediterranean Action Plan. Journal of Environmental Management, (90), 177-186.
• Furuseth, O. J., Lord, J. D. ve Barcus, H. (1999). Defining and measuring neighborhood sustainability in Charlotte, North Carolina. Applied Geographic Studies, 3 (1), 1–21.
• Gültekin, M., Burak, D. ve Yaşar, E. (2018). Eğitim fakültesi akademisyenlerinin mesleki kimlikleri: Q Metodolojik bir araştırma. 27. Uluslararası Eğitim Bilimleri Kongresi, 18-22 Nisan 2018, Antalya, Özet kitabı içinde (s. 3215-3218)
• Harmon, K. M. (2008). Moving toward urban sustainability: A comparison of the development of sustainability indicators in Seattle and Minneapolis. L. C. Heberle ve S.n M. Opp (Ed.), Local sustainable urban development in a globalized world içinde (s. 93-110). England: Ashgate Publishing Limited.
• Hiremath, R. B., Balachandra, P., Kumar, B., Bansode, S. S. ve Muralı, J. (2013). Indicator-based urban sustainability a review. Energy for Sustainable Development, 17 (6), 555–563.
• Jenks, M., Burton, E. ve Williams, K. (1996). Compact cities and sustainability: An introduction. M. Jenks, E. Burton ve K. Williams (Ed.), The Compact City: A Sustainable Urban Form? içinde (s. 2-6). Oxford: Oxford Brookes University.
• Kara, N. (2006). Feminizm(ler)in toplumsal hareket olarak medyada yansıma(ma)sı. Küresel İletişim Dergisi, (1), 1-33.
• Karakurt, E. (2008). Sürdürülebilir kentsel yaşam açısından sosyal sermayenin rolü. “İş,Güç” Endüstri İlişkileri ve İnsan Kaynakları Dergisi, 10 (2), 76-100.
• Keleş, R. ve Hamamcı, C. (2005). Çevre politikası. Ankara: İmge Kitapevi.
• Keivani, R. (2010). A Review of the main challenges to urban sustainability. International Journal of Urban Sustainable Development, 1 (1-2), 5-16.
• Kılınç, İ. (2011). Çöp Ekomisi ya da Atık “dedikleri”. Ankara: Epos Yayınları.
• Kuban, B. (2014). Yerel seçimler için sürdürülebilir kentler şartı: Yeni bir şey söylemek mümkün mü?. EkoIQ, Mart, 28-36.
• Leach, M., Scoones, I. ve Stirling, A. (2010). Dynamic sustainabilities: Technology, environment, social justice. London and Washington, DC.: Earthscan.
• Lehmann, S. (2012). Optimizing urban material flows and waste streams urban development through principles of zero waste and sustainable consumption. S. U. Azeem ve S. B. Rav (Ed.), Sustainable Solid Waste management içinde (s. 102-132). Toronto ve New Jersey: Apple Academic Press.
• Maczulak, A. (2010). Sustainability: Building eco-friendly communities (green technology), New York: Infobase Publishing.
• Mori, K. ve Christodouleu, A. (2012). Review of sustainability indices and indicators: Towards a new city sustainability index (CSI). Environmental Impact Assessment Review, (32), 94–106.
• Newman, P. ve Kenworthy, J. (2000). Sustainable urban form: The big picture. K. Williams, E. Burton ve M. Jenks (Ed.), Achiving Sustainable Urban Form, London: E&FN Spon.
• Newman, P. ve Jennings, I. (2008). Cities as sustainable ecosystems: Principles and practices. Washington, DC: Island Press.
• Özgül, C. G. (2015). Avrupa Birliği’nin sürdürülebilir kentsel gelişme politikaları. A. Çoban (Ed.), Yerel yönetim, kent ve ekoloji: Can Hamamcı’ya armağa içinde (s. 111-1329). Ankara: İmge Kitabevi.
• Portney, K. E. (2003). Taking sustainable cities seriously economic development, the environment and quality of life in American cities. Massachusetts London: The MIT Press Cambridge.
• Portney, K. ve Berry, J. M. (2010). Participation and the pursuit of sustainability in U.S. cities. Urban Affairs Review, XX (X), 1-21.
• Promoting Sustainable Urban Development in Europe Achievements and Opportunities (2009). https://ec.europa.eu/regional_policy/en/information/publications/guides /2009/promoting-sustainable-urban-development-in-europe-achievements-and-opportunities (Erişim tarihi: 25. 02. 2019).
• Raje, F. (2007). Using Q Methodology to develop more perceptive insights on transport and social inclusion. Transport Policy, (14), 467–477.
• Rana, M. P. (2009). Sustainable city in the global North and South: Goal or principle?. Management of Environmental Quality: An International Journal, 20 (5), 506-521.
• Rydin, Y. (2010). Governing for sustainable urban development. London: Earthscan.
• Saha, D. ve Paterson, R. G. (2008). Local government efforts to promote the “Three Es” of sustainable development survey in medium to large cities in the United States. Journal of Planning Education and Research, (28), 21-37.
• Scerri, A. ve James, P. (2010). Accounting for sustainability: Combining qualitative and quantitative research in developing ‘indicators’ of sustainability. International Journal of Social Research Methodology, 13 (1), 41-53.
• Scoones, I. (2007). Sustainability. Development in Practice, 17 (4-5), 589-596.
• Skelcher, C., Sullıvan, H. ve Jeffares, S. (2013). Hybrid governance in european cities: Neighbourhood, migration and democracy. US.: Palgrave Macmillan.
• Tağmat, T. S. (2009). Yerel yönetim modelleri ve katılımcı süreçler: Avrupa’da güncel belgeler. Erişim adresi: http://www.mo.org.tr/mimarlikdergisi/index.cfm?sayfa=mimarlik& DergiSayi=360&RecID=2014 (Erişim tarihi: 15.10.2012).
• Tanguay, G. A., Rajaonson, J., Lefebvre, J.F. ve Lanoie, P. (2010). Measuring the sustainability of cities: An analysis of the use of local indicators. Ecological Indicators, (10), 407–418.
• Tosun, E. K. (2010). Kentsel ekolojinin korunması bağlamında sürdürülebilir kentleşme yaklaşımı. B. Parlak (Ed.), Yerel yönetimler, yerel siyaset ve kentsel politikalar içinde (s. 375-392). Bursa: Dora Yayın Basım Ltd. Şti.
• Wheeler, S. (1996). Sustainable urban development: A literature review and analysis. IURD Monograph Series, Institute of Urban and Regional Development. UC Berkeley, Erişim adresi: http://escholarship.org/uc/item/6mx0n01x (Erişim tarihi:11.11.2014).
• Zafir, C. Z. (2014). Sürdürülebilir kalkınma yaklaşımı. A. F. Aysan ve D. Dumluoğlu (Ed.), Kalkınmada yeni yaklaşımlar içinde (s. 243-276). Ankara: İmge Kitabevi.
• Zavadskas, E. K., Kaklauskas, A., Vainiūnas, P. ve Saparauskas, J. (2004). A model of sustainable urban development formation. International Journal of Strategic Property Management, 8 (4), 219-229.
• Zeemering, E. S. (2009). What does sustainability mean to city officials?, Urban Affairs Review, 45 (2), 247-273.