Öğrenme Kültürünü Entelektüel Bir Meslek Alanında Aramak

Yıl 2022, Cilt: 24 Sayı: 2, 426 - 444, 27.06.2022

Perihan Tutar

https://doi.org/10.32709/akusosbil.870699

Öz

Öğrenme kültürü, son yılların popüler kavramlarından biri olarak çoğunlukla enformel öğrenme bağlamında sıkça ele alınmaktadır. Enformel öğrenme, kendiliğindenliği ve çekiciliği dolayısıyla yaşam boyu öğrenme için oldukça geniş öğrenme fırsatları içermektedir. Kültürel katılım ise, enformel öğrenmenin bir çok formunu kapsayan bir kavram olarak yaşam boyu öğrenme için zengin bir kaynaktır. Entelektüel bir meslek alanının icracıları olan öğretmenlerin kültürel sermaye dağılımındaki konumları, kültürel yeniden üretim ve aktarımda kritik bir rol oynamaktadır. Bu çalışma, öğretmen adaylarının kültürel katılımlarını yaşam boyu öğrenme kültürü bağlamında değerlendirmek amacıyla yapılmıştır. Araştırmada, nicel araştırma yöntemlerinden tarama modeli kullanılmıştır. Çalışma evrenini, Ankara Üniversitesi’nde öğrenim görmekte olan 538 öğretmen adayı oluşturmaktadır. Öğretmen adaylarının kültürel katılımına ilişkin veriler araştırmacı tarafından geliştirilen “Kültürel Katılım Anketi’’ ile toplanmıştır. Veriler, frekans ve yüzde dağılımları üzerinden analiz edilmiştir. Araştırma sonucunda, öğretmen adaylarının büyük çoğunluğunun enformel öğrenme kaynaklarını etkin kullanmadıkları ve kültürel katılımlarının sınırlı olduğu görülmektedir. 

Anahtar Kelimeler

Enformel öğrenme, kültürel katılım, yaşam boyu öğrenme, öğretmen adayları, öğrenme kültürü

Teşekkür

Bu çalışma, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Hayat Boyu Öğrenme ve Yetişkin Eğitimi Anabilim Dalında Doç. Dr. N. Fevziye Sayılan danışmanlığında tamamlanan doktora tezinden üretilmiştir. Tez çalışmamı gerçekleştirmemde yol göstericiliğiyle desteğini benden esirgemeyen danışmanım Doç. Dr. N. Fevziye Sayılan’a teşekkür ederim.

Searching the Learning Culture in an Intellectual Profession

Öz

Learning culture, as one of the popular concepts of recent years, is frequently discussed in the context of informal learning. Informal learning, due to its spontaneity and attractiveness, contains a wide range of learning opportunities for lifelong learning. On the other hand, cultural participation is a rich resource for lifelong learning as a concept that covers many forms of informal learning. The positions of teachers, who are the performers of an intellectual profession play a critical role in cultural reproduction and transfer. This study was conducted to evaluate the cultural participation of teacher candidates in the context of lifelong learning culture. The study employed the survey model as a quantitative research method. The universe of the study consists of 538 teacher candidates from Ankara University. The Cultural Participation Survey, developed by the author, was employed to collect data on the cultural participation patterns of teacher candidates. The data were analyzed in terms of frequency and percentage distributions. As a result of the research, it is seen that most of the teacher candidates do not use informal learning resources effectively and their cultural participation is limited.

Anahtar Kelimeler

Informal learning, cultural participation, lifelong learning, teacher candidates, learning culture

Kaynakça

• Avcı, Y. E. (2015). Öğretmenlerin kültürel sermaye yeterliklerinin incelenmesi (Yayımlanmamış doktora tezi). Gaziantep Üniversitesi, Gaziantep.
• Avrupa Konseyi (2016). Cultural participation and inclusive societies: A thematic report based on the indicator framework on culture and democracy. Council of Europe, Strasbourg.
• Bourdieu, P. (2015). Ayrım: Beğeni yargısının toplumsal eleştirisi. (D. F. Şannan ve A. G. Berkkurt Çev.), Ankara: Heretik Yayınları.
• Bourdieu, P. ve Darbel, A. (2017). Sanat sevdası: Avrupa sanat müzeleri ve ziyaretçi kitlesi. İstanbul: Metis Yayınları.
• Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E. K., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş., Demirel, F. (2012). Bilimsel araştırma yöntemleri (13. baskı) Ankara: Pegem Akademi.
• Çarkoğlu, A. ve Kalaycıoğlu, E. (2015). Türkiye'de ve Dünya’da vatandaşlık. https://bilimakademisi.org/wp-content/uploads/2015/12/T%C3%BCrkiyede-ve-Dunyada-Vatandaslik-2014-1.pdf, adresinden 15.12.2018 tarihinde erişilmiştir.
• DiMaggio, P. (1982). Cultural capital and school success: the impact of status culture participation on the grades of U.S. high school students. American Sociological Review. 47(2), 189-201. doi: 10.2307/2094962
• Enlil, Z., Uşakierali, C., Dinçer, İ., Evren, Y., Dervişoğlu Okandan, G., … Kozaman Som S., (2011). Kültür Endüstrileri. S. Ada (Ed.), Sivil toplum gözüyle Türkiye kültür politikası raporu içinde (ss. 87-103). İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Erbaş, H. (1993). Sınıf ve kültür: Kırıkkale ve Ankara örnekleri. (Yayımlanmamış doktora tezi), Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Ankara.
• Freire, P. (2014). Yüreğin pedagojisi. Ö. Orhangazi (Çev.). Ankara: Ütopya Yayınevi.
• Freire, P. (1998). Okuryazarlık: Sözcükleri ve dünyayı okuma. S. Ayhan (Çev.). Ankara: İmge Kitapevi.
• Güneş, F. (2016). Öğretmen yetiştirme yaklaşım ve modelleri. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi (KEFAD). 17(3), 413-435. http://kefad2.ahievran.edu.tr adresinden 16.12.2018 tarihinde erişilmiştir.
• Güven, İ. (2014). Türkiye’de öğretmen eğitiminin dönüşümü. A. Yıldız (Ed), İdealist öğretmenden sınava hazırlayıcı teknisyene öğretmenliğin dönüşümü içinde (ss. 57-95). İstanbul: Kalkedon Yayınları.
• Habitat Derneği (2016). Türkiye’de gençlerin iyi olma hali. http://habitatdernegi.org/wp-content/uploads/turkiye-de-genclerin-iyi-olma-hali-raporu.pdf adresinden 09.12.2018 tarihinde erişilmiştir.
• Habitat Derneği (2018). Türkiye’de gençlerin iyi olma hali raporu. http://habitatdernegi.org/tr/dl/turkiye-de-genclerin-iyi-olma-hali-raporu.pdf adresinden 09.12.2018 tarihinde erişilmiştir.
• Harvie, D. (2014). Derslikte değer üretimi ve mücadele: Sermayenin tarafında, karşısında ve ötesinde öğretmenler (N. Korkmaz, Çev.). A. Yıldız (Ed), İdealist öğretmenden sınava hazırlayıcı teknisyene öğretmenliğin dönüşümü içinde (ss.27-55). İstanbul: Kalkedon Yayınları.
• IFLA, (2004). The role of libraries in lifelong learning, final report of the IFLA project under the Section for Public Libraries, B. M. Häggström (Ed.), https://www.ifla.org adresinden 06.12.2018 tarihinde erişilmiştir.
• İKSV, (2017). Kültür sanatta katılımcı yaklaşımlar. İstanbul: İKSV Yayınları.
• İnce, C. (2014). Sosyal sermaye ve akademik başarı arasındaki ilişkinin sosyolojik bir analizi: Şanlıurfa’da bir alan araştırması (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi), Anadolu Üniversitesi, Eskişehir.
• İPSOS (2012). Türkiye’yi anlama kılavuzu. https://www.ipsos.com/tr adresinden 01.12.2018 tarihinde erişilmiştir.
• İPSOS (2018). Türkiye’yi anlama kılavuzu. https://www.ipsos.com/tr adresinden 01.01.2019 tarihinde erişilmiştir.
• Jeager, M.M. (2010). Does cultural capital really affect academic achievement?, Working Paper Series, No. 0001, Centre for Strategic Research in Education DPU, Aarhus University. doi: 10.1177/0038040711417010
• Katsillis, J. ve Rubinson, R. (1990). Cultural capital, student achievement and educational reproductiıon: The case of greece. American Sociological Review. Vol. 55, 270-279. doi: 10.2307/2095632
• Kılınç, E. ve Dere, İ. (2014). Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının topluma hizmet uygulamaları dersine ilişkin algıları. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Sayı 40, 209-220. http://www.insanbilimleri.com adresinden 04.01.2019 tarihinde erişilmiştir.
• Knowles, M. S. (1950). Informal adult education, New York: Association Press.
• KONDA (2013). Türkiye’de gençlerin katılımı. https://konda.com.tr adresinden 05.12.2018 tarihinde erişilmiştir.
• KONDA (2017). Türkiye 100 kişi olsaydı. https://konda.com.tr adresinden 06.12.2018 tarihinde erişilmiştir.
• Konrad-Adenauer-Stiftung. (2017). Gençlik araştırması raporu .https://www.kas.de/c/document_library/get_file?uuid=e6ea7dbf-77a4-1a06-35c1-ba8694cfdefb&groupId=252038 adresinden 03.04.2018 tarihinde erişilmiştir.
• Kumar, R. (1999). Research methodology: A step-by-step guide for beginners. London: Sage Publications.
• MEB, (2017). Öğretmenlik Mesleği Genel Yeterlikleri. https://meb.gov.tr adresinden 05.05.2018 tarihinde erişilmiştir.
• Memur-Sen (2013). Türkiye gençlik profili araştırması. http://gencmemursen.org.tr adresinden 02.04.2018 tarihinde erişilmiştir.
• Murray, C. (2005). Cultural participation: A fuzzy cultural policy paradigm. C. Andrew, M. Gattinger, M. S. Jeannotte and W. Straw (Eds.). In Accounting for culture: Thinking through cultural citizenship (s. 32-52). Ottawa: University of Ottawa Press.
• Özcan, M. (2011). Bilgi çağında öğretmen eğitimi, nitelikleri ve gücü, bir reform önerisi. Ankara: Önka Kağıt Ürünleri Matbaa Sanayi Ltd.
• Özgan, H. ve Karataşoğlu, D. (2016). Öğretmenlerin kültürel sermayeye ilişkin görüşlerinin incelenmesi, Anadolu Eğitim Liderliği ve Öğretim Dergisi, 4 (2), 1-14. https://dergipark.org.tr/ adresinden 02.04.2018 tarihinde erişilmiştir.
• Özkul, O. (2013). Kültür ve küreselleşme (2. Baskı). İstanbul: Açılım Kitap.
• Pektaş, N. (2013). “Kültürün özelleştirilmesi” adlı kitabın yayımlanmasının ardından Türkiye’de sanat ve sponsorluk ilişkisi hakkında bir değerlendirme. Sanat Tasarım Dergisi, 1(4), 35-38. https://dergipark.org.tr adresinden 03.04.2018 tarihinde erişilmiştir.
• Robson, K. (2003). Teenage time use as ınvestment in cultural capital. Working Papers of the Institute for Social and Economic Research. (12). Colchester: University of Essex.
• Serhat Kalkınma Ajansı (SERKA) (2018). TRA2 Bölgesi Gençlik Araştırması. http://www.serka.gov.tr adresinden 04.04.2019 tarihinde erişilmiştir.
• Seyfi, M. (2017), Sosyal medyada kültürel sermaye ölçeği: Ölçek geliştirme çalışması, MANAS Sosyal Araştırmalar Dergisi, 6(2), 183-194. https://dergipark.org.tr/ adresinden 04.04.2019 tarihinde erişilmiştir.
• Smith, A. (2002). The EU memorandum on lifelong learning. C. M. Anonueva (Ed.) In, Integrating Lifelong Learning Perspectives, Germany: UNESCO Institute for Education.
• Somtrakool, K. (2002). Lifelong learning for a modern learning society. C. M. Anonueva (Ed.), Integrating lifelong learning perspectives, Germany: UNESCO Institute for Education.
• Sosyal, Ekonomik ve Kültürel Araştırmalar Merkezi (SEKAM), (2013). Türkiye gençlik raporu: Gençliğin özellikleri, sorunları, kimlikleri ve beklentileri. http://www.sekam.com.tr adresinden 01.04.2018 tarihinde erişilmiştir.
• Sullivan, A. (2001). Cultural capital and educational attainment. Sociology, 35(4), 893- 912. doi: 10.1017/S0038038501008938
• Titmus, C., Buttedahl, P., Ironside, D. ve Lengrand, P. (1985), Yetişkin eğitimi terimleri. (F.Oğuzkan, Çev.) Ankara: UNESCO Türkiye Millî Komisyonu Yayınları.
• UNESCO (2012). Measuring cultural participation: 2009 framework for cultural statistics handbook no. 2, UNESCO Institute for Statistics, Montreal, Quebec.
• Ural, A. Ve Kılıç, İ. (2005). Bilimsel araştırma süreci ve spss ile veri analizi (SPSS 12.0 for Windows). Ankara: Detay Yayıncılık.
• Ülker Demirel, E. (2014). Kültürel ekonomi açısından kültür ve sanat ürünleri pazarlaması ile tüketimi arasındaki ilişkinin ampirik olarak analizi (Yayımlanmamış doktora tezi), Trakya Üniversitesi, Edirne.
• Yalman, M., Özkan E. ve Kutluca, T. (2013). Eğitim fakültesi öğrencilerinin kitap okuma alışkanlıkları üzerine betimsel bir araştırma: Dicle Üniversitesi örneği, Bilgi Dünyası, 14(2), 291-305. http://bd.org.tr/index.php/bd/article/view/379 adresinden 12.04.2018 tarihinde erişilmiştir.
• Yaşama Dair Vakfı (YADA) (2008). Türkiye gençlik halleri. http://tr.yada.org.tr adresinden 12.04.2018 tarihinde erişilmiştir.
• Yeaxle, B.A. (1929). Lifelong education, a sketch of the range and significant of the adult education Movement, London: Cassel and Company Ltd.
• Yıldız, A. (2014). Türkiye’de öğretmenlik mesleğinin dönüşümü: İdealist öğretmenden sınava hazırlayıcı teknisyen öğretmene. A. Yıldız (Ed), İdealist Öğretmenden Sınava Hazırlayıcı Teknisyene Öğretmenliğin Dönüşümü içinde (ss.13-26). İstanbul: Kalkedon Yayınları.
• Yıldız, D. Ceran, D. ve Sevmez, H. (2015). Eğitim fakültesi öğrencilerinin okuma alışkanlıkları profili, Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 8(3), 141-166. doi: 10.12780/uusbd.42426