Empirical Analysis of the Relationship of Stock Market, Exchange Rate, CDS Spreads and VIX Index in Turkey

Yıl 2022, Cilt: 24 Sayı: 3, 1090 - 1103, 26.09.2022

Şevket Pazarcı , Asım Kar , Emre Kılıç , Alican Umut

https://doi.org/10.32709/akusosbil.1084718

Cited By: 2

Öz

With the acceleration of global integration processes, it is seen that the common point in the structure of the crises is, in general, the increases in the country's risk premium and the volatility in large open economies. The aim of this study is to examine the relationships between stock market index, exchange rate, risk premium (CDS) and fear index (VIX) in Turkey. To this end, ARDL test was used. The period after February 2001, which is a structural turning point for the Turkish economy as well as for data availability, was used as the analysis period. Unlike the literature, both the CDS premium, which represents the country risk premium, and the VIX index, which reflects the foreign risk appetite and thus the foreign conjuncture, are used in the same model. In this way, it has been tried to shed light on the question of whether the effects on the stock market index are at the same level as a result of using the CDS and VIX indicators in the same model. Based on the findings, the exchange rate, CDS premium and VIX index affect the stock market index in Turkey. It can be said that this result is within expectations in Turkey, which is a country integrated with global markets. In other words, changes in exchange rate, country risk premium and external risk appetite affect stock market movements. Our results show that the CDS premium, which represents the country risk, is an important indicator for the BIST 100 compared to the VIX index, which represents the global risk appetite. In this case, it highlights the importance of the variables examined in the stock markets.

Anahtar Kelimeler

Stock market, exchange rate, CDS, VIX

Türkiye’de Borsa, Döviz Kuru, CDS Primi ve VIX Endeksi İlişkisinin Ampirik Analizi

Öz

Küresel entegrasyon süreçlerinin hız kazanmasıyla yaşanan krizlerin yapısındaki ortak noktanın genel olarak ülke risk primindeki artışlar veya büyük açık ekonomilerde ortaya çıkan oynaklıkların olduğu görülmektedir. Bu çalışmanın amacı Türkiye’de borsa endeksi, döviz kuru, risk primi (CDS) ve korku endeksi (VIX) arasındaki ilişkileri incelemektir. Bunun için ARDL sınır testinden yararlanılmıştır. Analiz dönemi olarak hem veri bulunabilirliği açısından hem de Türkiye ekonomisi için yapısal bir dönüm noktası olan Şubat 2001 sonrası dönem kullanılmıştır. Literatürden farklı olarak hem ülke risk primini temsil eden CDS primi, hem de yurtdışı risk alma iştahını ve dolayısıyla yurtdışı konjonktürü yansıtan VIX endeksi aynı modelde kullanılmıştır. Bu şekilde CDS ve VIX göstergelerinin aynı modelde kullanılması sonucunda borsa endeksi üzerindeki etkilerinin aynı düzeyde olup olmadığı sorusuna ışık tutulmaya çalışılmıştır. Elde edilen ampirik bulgulara göre Türkiye’de borsa endeksini döviz kuru, CDS primi ve VIX endeksi etkilemektedir. Küresel piyasalara entegre bir ülke olan Türkiye’de bu sonucun beklentiler dahilinde düşünülmektedir. Yani döviz kuru, ülke risk primi ve yurtdışı risk alma iştahında meydana gelen değişimlerin borsa hareketleri üzerinde etkisi bulunmaktadır. Sonuçlarımız, küresel risk alma iştahını temsilen VIX endeksine kıyasla ülke riskini temsil eden CDS priminin BİST 100 için önemli bir gösterge olduğunu göstermektedir. Bu durumda hisse senedi piyasalarında incelenen değişkenlerin önemini öne çıkarmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Borsa, döviz kuru, CDS, VIX

Kaynakça

• Acaravcı, S. K., & Karaömer, M. Y. (2017). Borsa İstanbul (BİST-100) ve kredi temerrüttakası(CDS) arasındaki ilişkinin incelenmesi. In Mediterranean International Conference on Social Sciences by UDG, 260.
• Akdağ, S. (2019). Effect of VIX Fear Index on Financial Indicators: Turkey Case. Hitit University Journal Of Social Sciences Institute, 12 (1), 235-256.
• Akgüneş, A. O. (2021). Kredi Temerrüt Takasları, Borsa Endeksleri, Tahvil Faizleri ve Döviz Kuru Arasındaki İlişki: Türkiye Örneği. İktisadi İdari ve Siyasal Araştırmalar Dergisi, 6(14), 71-83.
• Asandului, M., Lupu, D., Mursa, G. C., & Muşetescu, R. (2015). Dynamic relations between CDS and stock markets in Eastern European countries. Economic Computation and Economic Cybernetics Studies and Research, 4, 151-170.
• Bagchi, D. (2012). Cross‐sectional analysis of emerging market volatility index (India VIX) with portfolio returns. International Journal of Emerging Markets.
• Basher, S. A., & Sadorsky, P. (2016). Hedging emerging market stock prices with oil, gold, VIX, and bonds: A comparison between DCC, ADCC and GO-GARCH. Energy Economics, 54, 235-247.
• Başarır, Ç., & Keten, M. (2016). Gelişmekte Olan Ülkelerin Cds Primleri İle Hisse Senetleri Ve Döviz Kurları Arasındaki Kointegrasyon İlişkisi, Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8(15), 369-380.
• Bektur, Ç., & Malcıoğlu, G. (2017). Kredi Temerrüt Takaslari ile BİST 100 Endeksi Arasindaki İlişki: Asimetrik Nedensellik Analizi. Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 17(3), 73-83.
• Chicago Board Options Exchange, CBOE Volatility Index: VIX [VIXCLS], retrieved from FRED, Federal Reserve Bank of St. Louis; https://fred.stlouisfed.org/series/VIXCLS, March 2, 2022.
• Demir, Y., & Dinç, M. (2021). Kredi Temerrüt Swapları, Döviz Kuru ile Borsa İstanbul Arasındaki İlişkinin Analizi. Yaşar Üniversitesi E-Dergisi, 16(64), 1642-1656.
• Dickey, D. A., & Fuller, W. A. (1979). Distribution of the estimators for autoregressive time series with a unit root. Journal of the American statistical association, 74(366a), 427-431.
• Dickey, D. A., & Fuller, W. A. (1981). Likelihood ratio statistics for autoregressive time series with a unit root. Econometrica: journal of the Econometric Society, 1057-1072.
• Fonseca, J.D., & Gottschalk, K. (2015). The Co-movement of Credit Default Swap Spreads , Stock Market Returns and Volatilities : Evidence from Asia-Pacific Markets, International Review of Finance, 1-29.
• Fung, H. G., Sierra, G. E., Yau, J., & Zhang, G. (2008). Are the US stock market and credit default swap market related?: Evidence from the CDX indices. The Journal of Alternative Investments, 11(1), 43-61.
• Gülhan, Ü. (2020). Altın Fiyatları ile VİX Endeksi, BİST 100 Endeksi, Döviz Kuru ve Petrol Fiyatları İlişkisi: Ekonometrik Bir Analiz. Gümüşhane Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Elektronik Dergisi, 11(2), 576-591.
• Güngör, M. (2021) Döviz Kuru, VIX Korku Endeksi ve Yabancı Portföy Yatırımları Etkileşimi. Avrupa Bilim ve Teknoloji Dergisi, (32), 1034-1042.
• Korkmaz, T., & Çevik, E. İ. (2009). Zımni volatilite endeksinden gelişmekte olan piyasalara yönelik volatilite yayılma etkisi. BDDK Bankacılık ve Finansal Piyasalar Dergisi, 3(2), 87-106.
• Münyas, T. (2018). CDS Primi ve Piyasa Göstergeleri Arasındaki İlişkinin Değerlendirilmesi Üzerine Ekonometrik Bir Analiz: Türkiye Örneği, Atlas International Refereed Journal on Social Sciences, 4(15), 1689-1696.
• Münyas, T., & Bektur, Ç. (2021). Korku Endeksi (VIX) ile Kredi Temerrüt Swap (CDS), Dolar Kuru, Euro Kuru, BİST 100 ve Altın Arasındaki İlişkinin Değerlendirilmesi: Türkiye Örneği. TESAM Akademi Dergisi, 8(2), 555-571.
• Neffelli, M., & Resta, M. R. (2018). Is VIX still the investor fear gauge? Evidence for the US and BRIC markets. Evidence for the US and BRIC Markets (March 23, 2018).
• Öner, F. H., İçellioğlu, C. Ş., & Öner, S. (2018). Volatilite Endeksi (VIX) ile Gelişmekte Olan Ülke Hisse Senedi Piyasası Endeksleri Arasındaki Engel-GrangerEş-Bütünleşme ve Granger Nedensellik Analizi. Finansal Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi, 10(18), 110-124.
• Pesaran, M. H., Shin, Y., & Smith, R. J. (2001). Bounds testing approaches to the analysis of level relationships. Journal of applied econometrics, 16(3), 289-326.
• Phillips, P. C., & Perron, P. (1988). Testing for a unit root in time series regression. Biometrika, 75(2), 335-346.
• Ratner, M., & Chiu, C. C. J. (2013). Hedging stock sector risk with credit default swaps. International Review of Financial Analysis, 30, 18-25.
• Sadeghzadeh, K. (2018). Borsanın Psikolojik Faktörlere Duyarlılığı: Oynaklık Endeksi (VIX) Ve Tüketici Güven Endeksi (TGE) İle BİST 100 Endeksi Arasındaki İlişkiler. Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 19(2), 238-253.
• Sarıtaş, H., & Nazlıoğlu, E. H. (2019). Korku endeksi, hisse senedi piyasası ve döviz kuru ilişkisi: Türkiye için ampirik bir analiz. Ömer Halisdemir Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 12(4), 542-551.
• Sarwar, G. (2012). Is VIX an investor fear gauge in BRIC equity markets?. Journal of Multinational Financial Management, 22(3), 55-65.
• Senol, Z. (2021). Borsa Endeksi, Döviz Kuru, Faiz Oranları ve CDS Primleri Arasındaki Oynaklık Yayılımları: Türkiye Örneği. Business and Economics Research Journal, 12(1), 111-126.
• Şahin, E. E., & Özkan, O. (2018). Kredi Temerrüt Takası, Döviz Kuru ve Bist100 Endeksi İlişkisi. Hitit Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 11(3), 1939-1945.
• Telek, C. (2020). VIX Endeksinin Türkiye’de Portföy Yatırımları ve Döviz Kurlarıyla İlişkisi. İzmir İktisat Dergisi, 35(3), 635-646.
• Topaloğlu, E. E., & Ege, İ. (2020). Kredi Temerrüt Swapları (CDS) ile Borsa İstanbul 100 Endeksi Arasındaki İlişki: Kısa ve Uzun Dönemli Zaman Serisi Analizleri. İşletme Araştırmaları Dergisi, 12(2), 1373-1393.
• Tsai, I. C. (2014). Spillover of fear: Evidence from the stock markets of five developed countries. International Review of Financial Analysis, 33, 281-288.