İl Kültür ve Turizm Müdürlüklerinin Web Sitelerinin Türkçe Yazı Dili Yeterliliği Açısından İncelenmesi

Yıl 2023, Cilt: 25 Sayı: 1, 403 - 420, 28.03.2023

Derya Oğur Savaş Evren

https://doi.org/10.32709/akusosbil.1052392

Öz

Bu çalışmada, kültürün bir ögesi olan dilin korunmasından ve şehirlerin imajının güçlendirilip etkili bir şekilde pazarlanmasından ve yönetilmesinden sorumlu olan İl Kültür ve Turizm Müdürlüklerinin (İKTM) web sitelerinin Türkçe yazı dili yeterliliğini tespit etmek amaçlanmıştır. Verilerin sistematik ve kapsamlı bir şekilde toplanması için “Türkçe Yazı Dili Ölçeği” geliştirilmiştir. Ölçekte yazım yanlışlıkları, anlatım bozuklukları ve noktalama hataları başlıkları altında toplam 48 madde yer almıştır. İKTM web sitlerindeki tüm sayfalar incelenmiş ve ilgili maddelere ilişkin hata varsa “1” yoksa “0” şeklinde manuel kodlama yapılmıştır. Ayrıca yapılan hatalar, örnek vermek amacıyla iller bazında kayıt altına alınmıştır. Verilere betimleyici nicel analizler uygulanmıştır. Yazım yanlışlıkları kapsamında büyük harfler, kısaltmalar ve birleşik sözcüklerin yazımıyla ilgili hatalar; anlatım bozukluğu kapsamında sözcüğün yanlış anlamda kullanılması, ek yanlışlığı/fazlalığı/eksikliği ve bağlaçlarla ilgili hatalar; noktalama hataları kapsamında ise kesme, virgül ve noktalı virgül işaretinin kullanımıyla ilgili hatalar en sık görülen hatalar olmuştur. Bölgeler bazındaki bulgular; üç başlıkta da (yazım hatası, anlatım bozukluğu ve noktalama hatası) en fazla hatanın Doğu Anadolu, Ege ve Marmara bölgelerinde, en az hatanın ise genellikle İç Anadolu Bölgesi’nde yapıldığını göstermiştir.

Anahtar Kelimeler

Türkçenin doğru kullanımı, Türkçe yazı dili hataları, kurumsal imaj, İl Kültür ve Turizm Müdürlükleri, web sitesi inceleme

Teşekkür

Bu çalışma ikinci yazarın danışmanlığında birinci yazar tarafından yürütülen “İl Kültür ve Turizm Müdürlüklerinin Web Sitelerinin Türkçe Yazı Dili Kullanımı Açısından İncelenmesi” başlıklı yüksek lisans tezinden üretilmiştir.

Examining the Websites of Provincial Culture and Tourism Directorates in terms of Turkish Written Language Proficiency

Öz

In this study, it is aimed to determine the Turkish written language proficiency of the websites of the Provincial Directorates of Culture and Tourism (PDCT), which are responsible for the preservation of language, which is an element of culture, and the strengthening and effective marketing and management of the image of cities. To collect the data systematically and comprehensively The Turkish Written Language Scale was developed. A total of 48 items were included in the scale under three dimensions called spelling mistakes, expression disorders, and punctuation errors. All pages on the PDCT websites were examined and manual coding was made as "1" if there are errors in the relevant items, and "0" if not. In addition, the mistakes made are recorded on the basis of provinces to give examples. Descriptive level quantitative analyzes were applied to the data. Errors in spelling of capital letters, abbreviations, and compound words within the scope of spelling mistakes; misuse of the word, affix inaccuracy/excess/incompleteness, and errors related to conjunctions within the scope of expression disorder; the errors related to the use of apostrophes, commas and semicolons within the scope of punctuation errors were the most common errors. Findings on the basis of regions showed that the most mistakes in all three dimensions are made in Eastern Anatolia, Aegean, and Marmara regions, and the least mistakes are usually made in Central Anatolia Region.

Anahtar Kelimeler

Correct use of Turkish, Turkish written language errors, institutional image, Provincial Directorates of Culture and Tourism, web site review

Kaynakça

• Adana İKTM (2021a). Kronoloji: 1926. https://www.ktb.gov.tr/TR-96333/1926.html (Erişim tarihi: 15.08.2021).
• Adana İKTM (2021b). Genel bilgiler: Kültür ve tabiat varlıklarını koruma bölge kurullarının oluşum gerekçesi. https://korumakurullari.ktb.gov.tr/TR-88374/genel-bilgiler.html (Erişim tarihi: 16.08.2021).
• Akkoyunlu, B. ve Yılmaz Soylu, M. Y. (2011). Sosyal iletişim ağları ve dilin yanlış kullanımı üzerine nitel bir çalışma. İlköğretim Online, 10(2), 441-453.
• Aktaş, Ş. (2010). Dilin doğru ve güzel kullanımı üzerine. Türklük Bilimi Araştırmaları, 27, 37-42.
• Alkan, Z.N. (2007). İlköğretim beşinci sınıf öğrencilerinin yazılı anlatım hataları (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, Eskişehir.
• Atıf, Ö. (2018). Konaklama işletmelerinin web sayfa tasarımlarının pazarlama uygulamaları açısından incelenmesi: Eskişehir örneği. Journal of Turkish Tourism Research, 2(1), 15-26.
• Babacan, M. (2010). Yazılı ve sözlü anlatım (4. baskı). İstanbul: Akademik Kitaplar Yayınları.
• Bursa İKTM (2021). Atatürk için diyorlar ki!: Belçika. https://www.ktb.gov.tr/TR-96486/belcika.html (Erişim tarihi: 16.08.2021).
• Çanakkale İKTM (2021). Atatürk: Anıtkabir. https://www.ktb.gov.tr/TR-96392/anitkabir.html (Erişim tarihi: 17.08.2021).
• Demirci, N. (2009). 2006 yılı Türkçe öğretim programına göre hazırlanan 6. ve 7. sınıf Türkçe ders kitaplarındaki dil yanlışları ve anlatım bozuklukları. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Samsun.
• Dölek, O. (2016). Akran etkileşimine dayalı yazma etkinliklerinin 7. sınıf öğrencilerinin yazılı anlatım becerileri üzerindeki etkisi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Gaziantep Üniversitesi, Gaziantep.
• Esengül, M. (2006). İlköğretim 8. sınıf Türkçe ders kitaplarındaki dil ve anlatım yanlışları (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Ankara Üniversitesi, Ankara.
• Fogg, B. J., Marshall, J., Laraki, O., Osipovich, A., Varma, C., Fang, N., ... & Treinen, M. (2001, Mart). What makes web sites credible? A report on a large quantitative study. SIGCHI Conference on Human Factors in Computing Systems, Seattle Washington, USA. https://courses.ischool.berkeley.edu/i290-10/f05/bjfogg.pdf (Erişim tarihi: 10.07.2021).
• Gaziantep İKTM (2021). Geleneksel mutfak: Antep Katmeri. https://www.kulturportali.gov.tr/turkiye/gaziantep/neyenir/katmer-2 (Erişim tarihi: 17.08.2021).
• Göçer, A. (2013). Türkçe öğretmeni adaylarının dil kültür ilişkisi üzerine görüşleri: Fenomenolojik bir araştırma. Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 15(2), 25-38.
• Gülensoy, T. (2000). Türkçe el kitabı. Ankara: Akçağ Yayınları.
• Güllüdağ, N. (2014). Yazılı ve görsel basında dil estetiği. 21. Yüzyılda Eğitim ve Toplum Eğitim Bilimleri ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 1(1), 49-58.
• Güzel, E. ve Karakurt, A. (2016). Dil yozlaşması ve söyleyiş bozukluğu: Televizyon reklamlarının göstergebilimsel açıdan çözümlenmesi. Balkan and near Eastern Journal of Social Sciences, 2(4), 1-15.
• Hakkâri İKTM (2021). Kültür varlıkları: Türbe ve zaviyeler. https://hakkari.ktb.gov.tr/TR-159139/kulturel-degerler.html (Erişim tarihi:17.08.2021).
• Hilbrink, E. M. (2017). ‘The hotel were graet’: The effects of valence and language errors on the attitude towards the hotel, review credibility, booking intention and eWOM intention of consumers (Unpublished master's thesis), University of Twente, Twente.
• Hunutlu, Ü. (2007). Lise birinci sınıflarda öğrencilerin yaptıkları anlatım bozuklukları ve bunların giderilmesinde kullanılan metotlar (Yayımlanmamış lisans tezi). Gazi Üniversitesi, Ankara.
• İlaslan, B. (2007). Ortaöğretim ikinci sınıf öğrencilerinde görülen yazılı anlatım bozukluklarının giderilmesi için çeşitli öneriler- Kalecik/Pursaklar örneği (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Gazi Üniversitesi, Ankara.
• İşcan, A. (2018). Yabancı dil öğretimi ve yabancı dil olarak Türkçe öğretiminin tarihçesi. Ankara: Pegem Akademi.
• İzmir (İKTM, 2021). Atatürk: Selânik Atatürk Evi. https://www.ktb.gov.tr/TR-96346/selanik-ataturk-evi.html (Erişim tarihi: 18.08.2021).
• Karahisar, T. (2013). Dijital nesil, dijital iletişim ve dijitalleşen! Türkçe. AJIT-e: Bilişim Teknolojileri Online Dergisi, 4(12), 71-83.
• Kavcar, C., Oğuzkan F. ve Sever S. (2004). Türkçe öğretimi, Ankara: Engin Yayınevi.
• Kazancı, M. (2004). Kamuda ve özel kesimde halkla ilişkiler. Ankara: Turhan Kitabevi.
• Kıbrıslıoğlu, U.N ve Gelbal, S. (2018). PISA ve TÜİK verileri çerçevesinde Türkiye’de eğitimde eşitsizlik. Kastamonu Eğitim Dergisi, 26 (4), 1195-1206.
• Koehn, D. (2003). The nature of and conditions for online trust. Journal of Business Ethics, 43(1), 3-19.
• TDK (2000). İmlâ kılavuzu. Ankara: TDK Yayınları.
• Lawshe, C. H. (1975). A quantitative approach to content validity. Personnel Psychology, 28(4), 563-575.
• Müller, B., Martin-Lacroux, C. ve Lacroux, A. (2019, May 24-27). What a pity, there are so many errors! what mistakes really matter to consumers? 48th Annual EMAC Confrence, Hamburg. http://proceedings.emac-online.org/pdfs/A2019-9344.pdf (Erişim tarihi: 15.06.2021).
• Pekaz, K. (2007). İlköğretim sekizinci sınıf yazılı anlatımlarındaki ses olayları, imla hataları ve anlatım bozukluklarının düzeltilmesinde ipucu ve geribildirim teknikleri (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Bolu.
• Samsun İKTM (2021). Atatürk için diyorlar ki!: İngiltere. https://www.ktb.gov.tr/TR-96495/ingiltere.html (Erişim tarihi: 17.08.2021).
• Schindler, R. M. ve Bickart, B. (2012). Perceived helpfulness of online consumer reviews: The role of message content and style. Journal of Consumer Behaviour, 11(3), 234-243.
• Stiff, C. (2012). Watch what you write: How errors in feedback influence consumer attitudes and behavior. Journal of Internet Commerce, 11(1), 41-67.
• Şamlıoğlu, K. (2011). On ikinci sınıf öğrencilerinin yazılı anlatım bozuklukları üzerine bir çalışma: Ardeşen ilçesi örneği (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Karadeniz Teknik Üniversitesi, Trabzon.
• Şencan, H. (2005). Sosyal ve davranışsal ölçümlerde güvenirlik ve geçerlilik. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Şimşek Evren, E. ve Akoğlan Kozak, M. (2017). Otel işletmelerinin potansiyel çalışanlara yönelik izlenim yönetimi taktikleri: Web sitelerinin analizi. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 19(3), 441-469.
• Taş, M., Akkaşoğlu, S. ve Akyol, C. (2018). Turizm işletmelerinde bilgi teknolojileri kullanımı kapsamında seyahat acentesi web sitelerinin incelenmesi. Akademik Bakış Uluslararası Hakemli Sosyal Bilimler Dergisi, (66), 207-221.
• TDK (2017). İlköğretim okulları için yazım kılavuzu. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
• TDK (2021). Kurum ve kuruluş adlarından sonra gelen ekler kesme işareti ile ayrılır mı? https://www.tdk.gov.tr/icerik/sikca-sorulan-sorular/kurum-ve-kurulus-adlarindan-sonra-gelen-ekler-kesme-isareti-ile-ayrilir-mi/ (Erişim tarihi: 16.07.2021).
• Uygur, S. M., Sürücü, Ç. ve Sergen, Y. (2018). Yiyecek içecek işletmelerinin dijital pazarlama açısından incelenmesi: Ankara ili örneği. Güncel Turizm Araştırmaları Dergisi, 2(Ek1), 157-176.
• Ünalan, Ş. (2005). Dil ve kültür, Ankara: Nobel Yayınevi.
• Üstün, M. (2011). İlköğretimde ikinci kademe öğrencilerinin yazılarında görülen anlatım bozukluklarının incelenmesi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Onsekizmart Üniversitesi, Çanakkale.
• Yaman, H. ve Erdoğan, Y. (2007). İnternet kullanımının Türkçeye etkileri: Nitel bir araştırma. Journal of Language and Linguistic Studies, 3(2), 237-249.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2013). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Zafiropoulos, C. and Vrana, V. (2006). A framework for the evaluation of hotel websites: The case of Greece. Information Technology and Tourism, 8(3-4), 239-25.