60-72 Aylık Çocukların Benlik Algısı ve Sosyal Problem Çözme Becerileri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi

Yıl 2023, Cilt: 25 Sayı: 2, 487 - 496, 24.06.2023

Ayşe Alptekin , Ayşegül Sarıkaya Alper Yusuf Köroğlu

https://doi.org/10.32709/akusosbil.1064505

Öz

60-72 aylık çocukların benlik algıları incelenerek, sosyal problem çözme becerisine etkisinin belirlenmesi amacıyla nicel araştırma yöntemlerinden genel tarama modelinde tasarlanmış olan bu çalışmada Konya ili Selçuklu ilçesinde anaokuluna devam eden yaş ortalamaları 66.7 ay olan 43 kız, 74 erkek toplam 117 çocuk çalışma grubuna dahil edilmiştir. Verilerin toplanmasında “Demoulin Benlik Algısı Ölçeği” ve “Sosyal Problem Çözme Becerileri Ölçeği” kullanılmıştır. Sonuçlar incelendiğinde katılımcılardan 20’sinin düşük (%17.1), 61’inin orta (%52.1), 36’sının yüksek (%30.8) benlik öz saygısına sahip olduğu; 28’inin düşük (%23.9), 68’inin orta (%58.1), 21’inin ise yüksek (%17.9) benlik öz yeterliliğine sahip olduğu görülmektedir. Çocukların sahip oldukları öz saygıları ile sosyal problem çözme becerileri arasındaki fark incelendiğinde, yüksek benlik saygısına sahip çocukların düşük benlik saygısına sahip çocuklardan sosyal problem çözme becerileri puanlarının anlamlı olarak daha yüksek olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Ancak farklı benlik öz yeterliliklerine sahip çocukların sosyal problem çözme beceri puanlarında herhangi bir anlamlı farka rastlanmamıştır. Ayrıca katılımcıların sosyal problem çözme beceri puanlarının cinsiyete göre de farklılaşmadığı görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Benlik algısı, sosyal problem çözme becerisi, okul öncesi eğitim

Investigation of the Relationship between Self-Perception and Social Problem Solving Skills of 60-72 Month-old Children

Öz

This study was designed in the general screening model, which is one of the quantitative research methods, in order to examine the self-perceptions of 60-72 month-old children and to determine its effect on social problem solving skills. A total of 117 children, 43 girls and 74 boys, with an average age of 66.7 months, attending kindergarten in Selçuklu district of Konya were included in the study group. “Demoulin Self-Perception Scale” and “Social Problem Solving Skills Scale” were used to collect data. When the results are examined, it is seen that 20 (17.1%) of the participants have low self-esteem, 61 (52.1%) middle, 36 (30.8%) high self-esteem. In addition, 28 (23.9%) of the participants had low self-efficacy, 68 (58.1%) had middle self-efficacy, and 21 (17.9%) had high self-efficacy. When the difference between children's self-esteem and their social problem-solving skills was examined, it was concluded that children with high self-esteem had significantly higher social problem-solving skills scores than children with low self-esteem. However, no significant difference was found in the social problem solving skill scores of children with different self-efficacy. In addition, it was observed that the social problem solving skill scores of the participants did not differ according to gender.

Anahtar Kelimeler

Self-perception, social problem-solving skills, preschool education

Kaynakça

• Adams, J.F. (1995). Ergenliği anlamak. Ankara: Simge Yayınları.
• Allodi, M.W. (2000). Self-concept in children receiving special support at school. European Journal of Special Needs Education, 15(1), 69-78.
• Anlıak, Ş. ve Dincer, Ç. (2005). Okul öncesi dönemde kişiler arasi bilişsel problem çözme becerilerinin geliştirilmesi. Eurasian Journal of Educational Research (EJER), (20).
• Arı, M. ve Yaban, H. (2012). 9-11 yaşındaki çocukların sosyal problem çözme becerilerinde cinsiyet ve yaş farklılıkları. Eğitim ve Bilim, 37(164).
• Başol Göçmen, G. (2004). Değerlendirmeye genel bir bakış: Kriter-referanslı (mutlak) ya da norm-referanslı (bağıl) değerlendirme. XIII. Ulusal Eğitim Bilimleri Kurultayı, İnönü Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Malatya.
• Biggam, F.H. ve Power, K.G. (1999). Social problem solving skills and psychological distress among incarcerated young offenders: The issue of bullying and victimization. Cognitive Therapy and Research, 23(3), 307-326.
• Bingham, A. (1983). Çocuklarda problem çözme yeteneklerinin geliştirilmesi. (F. A. Oğuzkan, Çev. ) . 4. Basım., İstanbul: MEB Basımevi.
• Boivin, M. ve Begin, G. (1989). Peer status and self-perception among early elementary school children: The case of the rejected children. Child Development, 591-596.
• Demoulin, D.F. (1999). A personalized development of self-concept for beginning readers. Journal Of Education, 120(1),14-16.
• Dereli İman, E. (2013). Çocuklar için sosyal problem çözme ölçeği’nin 6 yaş grubu için Türkiye uyarlaması ve okul öncesi davranış problemleri ile sosyal problem çözme becerileri arasındaki ilişkiler. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 13(1), 479-498.
• Dubow, E.F. ve Tisak, J. (1989). The relation between stressful life events and adjustment in elementary school children: The role of social support and social problem-solving skills. Child development, 1412-1423.
• Fraser, M.W., Nash, J.K., Galinsky, M.J. ve Darwin, K.M. (2000). Making choices: Social problem-solving skills for children. NASW, 750 First St., NE, Suite 700, Washington, DC 20002-4241.
• George, D. ve Mallery, M. (2010). SPSS for windows step by step: A simple guide and reference, 17.0 update (10a Editio.). Boston: Pearson.
• Günindi, N. (2008). Okul öncesi eğitim kurumlarına devam eden altı yaş çocuklarının sosyal uyum becerileri ile anne-babalarının empatik becerileri arasındaki ilişkinin incelenmesi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Güven, G., Sezer, T. ve Yılmaz, E. (2015). 60-72 aylık çocukların sosyal problem çözme becerileri ile benlik algıları arasındaki ilişkinin sosyo-ekonomik değişken açısından incelenmesi. III. Çocuk Gelişimi ve Eğitimi Kongresi, Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
• James, W. (1992). Principles of psychology. Great books. Chicago: University of Chicago.
• Kahraman, H. (2009). Yatılı ilköğretim bölge okulu (YİBO) ve normal okullara devam eden ergenlerde mizah duygusu ile benlik algısı arasındaki ilişkinin incelenmesi (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
• Köklü, N., Büyüköztürk, Ş. ve Çokluk Bökeoğlu, Ö. (2006). Sosyal bilimler için istatistik. Ankara: Pegem A Yayıncılık.
• Krasnor, L.R. ve Rubin, K.H. (1983). Preschool social problem solving: Attempts and outcomes in naturalistic interaction. Child Development, 1545-1558.
• Kurt, F. (2007). Okul öncesi eğitim kurumlarına devam eden beş-altı yaş çocuklarının sosyal uyum ve becerilerine proje yaklaşımlı eğitim programlarının etkisinin incelenmesi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Lochman, J.E. ve Lampron, L.B. (1986). Situational social problem-solving skills and self-esteem of aggressive and nonaggressive boys. Journal of Abnormal Child Psychology, 14(4), 605-617.
• Marshall, C. ve Rossman, G. B. (2014). Designing Qualitative Research. New York: Sage.
• Okur, Ö.D. (2016). Altı yaş çocuklarının kendilik algılarına göre sosyal yeterliklerinin incelenmesi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Pamukkale Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Denizli.
• Orçan, M. ve Deniz, E. (2006). Anaokuluna devam eden altı yaş çocuklarının sosyal uyumlarının incelenmesi. Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi I. Uluslararası Okul Öncesi Eğitimi Kongresi, İstanbul.
• Özkan, H.K. (2015). Annelerin duygu sosyalleştirme davranışları ile çocukların benlik algısı ve sosyal problem çözme becerilerinin incelenmesi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Pettit, G.S., Dodge, K.A. ve Brown, M.M. (1988). Early family experience, social problem solving patterns, and children's social competence. Child Development, 107-120.
• Putallaz, M. ve Gottman, J.M. (1981). Social skills and group acceptance. The Development of Children's Friendships, 116-149.
• Rubin, K. H., Bream, L. A. ve Rose-Krasnor, L. (1991). Social problem solving and aggression in childhood. The Development and Treatment of Childhood Aggression, 219-248.
• Seven, S. (2006). 6 yaş çocuklarının sosyal beceri düzeyleri ile bağlanma durumları arasındaki ilişkilerin incelenmesi. (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Shavelson, R.J., Hubner, J.J. ve Stanton, G.C. (1976). Self-concept: Validation of construct interpretations. Review of Educational Research, 46(3), 407-441.
• Shure, M.B. ve Spivack, G. (1982). Interpersonal problem-solving in young children: A cognitive approach to prevention. American Journal of Community Psychology, 10(3), 341-355.
• Taylor, A.R., Asher, S.R. ve Williams, G.A. (1987). The social adaptation of mainstreamed mildly retarded children. Child Development, 1321-1334.
• Temiz, D. (2019). Okul öncesi dönem çocuklarının sosyal problem çözme becerilerinin incelenmesi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Trakya Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Turaşlı, N.K. (2006). 6 yaş grubu çocuklarda benlik algısını desteklemeye yönelik sosyal-duygusal hazırlık programının etkililiğinin incelenmesi, (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Turaşlı, N.K. ve Zembat, R. (2013). 6 yaş grubu çocuklarda benlik algısını desteklemeye yönelik sosyal-duygusal hazırlık programının etkililiğinin incelenmesi. Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi SBE Dergisi, 2(2).
• Tuzcuoğlu, N., Efe Azkeskin, K. , İlçi Küsmüs, G. ve Cengiz, Ö. (2019). Okul öncesi dönem çocuklarının öz düzenleme becerileri ile benlik algıları arasındaki ilişkisinin incelenmesi. IBAD Sosyal Bilimler Dergisi, Special Issue , 607-623 . DOI:10.21733/ibad.613920
• Yılmaz, E. (2016). 48-72 aylık çocuklara yönelik sosyal problem çözme becerileri ölçeğinin geliştirilmesi. (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Yılmaz, E. ve Tepeli, K. (2013). 60-72 aylık çocukların sosyal problem çözme becerilerinin duyguları anlama becerileri açısından incelenmesi. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 18, 117-130.
• Zembat, R., Koçyiğit, S., Akşin Yavuz, E. ve Tunceli, H. İ. (2018). Çocukların benlik algısı, mizaç ve sosyal becerileri arasındaki ilişkiler. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim (TEKE) Dergisi, 7(1), 548-567.