Örgüt Kültürü Tipinin Zorunlu Vatandaşlık Davranışına Etkisinde Örgütsel Adalet Algısının Aracı Rolü: Türkiye’deki En Büyük 500 Şirket Üzerinde Bir Araştırma

Yıl 2024, Cilt: 26 Sayı: 2, 595 - 617, 28.06.2024

Şerif Durmuş , Ali Erbaşı

https://doi.org/10.32709/akusosbil.1145512

Öz

Bu araştırmanın amacı, örgüt kültürü tipinin zorunlu vatandaşlık davranışına etkisinde örgütsel adalet algısının aracı rolünü incelemektir. Araştırmanın evrenini, “Türkiye’nin 500 Büyük Sanayi Kuruluşu” (İSO-500) listesindeki firmaların çalışanları (N=430132) oluşturmaktadır. Evrende yer alan firmaların hepsine ulaşılmaya çalışılmış, bunlar arasındaki 100 firma yöneticisinden olumlu geri dönüş alınmıştır. Her firmaya 5’er anket gönderilmiş ve geri dönen 414 anket değerlendirmeye alınmıştır. Elde edilen veriler, SPSS 25.0 ve AMOS 23.0 programları kullanılarak çözümlenmiştir. Elde edilen bulgulara göre katılımcıların çalıştıkları örgüte ait kültür tipini algılama düzeylerinin orta seviyede olduğu, örgütsel adalet algılarının orta düzeyde olduğu ve zorunlu vatandaşlık davranışını orta düzeyde sergiledikleri tespit edilmiştir. Araştırmanın bir başka bulgusu, örgüt kültürü tipinin zorunlu vatandaşlık davranışı üzerinde istatistiksel açıdan anlamlı ve negatif yönde bir etkisi olduğu ve bu etkide örgütsel adalet algısının kısmi aracı rolüne sahip olduğudur. Elde edilen bulguların, örgüt kültürü ve tipleri, zorunlu vatandaşlık davranışı ve örgütsel adalet ile ilgilenen örgütsel davranış alan yazınına katkı sağlaması umulmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Örgüt Kültürü Tipi, Zorunlu Vatandaşlık Davranışı, Örgütsel Adalet Algısı, İSO-500.

Destekleyen Kurum

Selçuk Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Koordinatörlüğü (BAP)

Proje Numarası

20213004

The Mediating Role of Perception of Organizational Justice in the Effect of Organizational Culture Type on Compulsory Citizenship Behavior: A Research on Top 500 Companies in Turkey

Öz

The purpose of this research is to examine the mediating role of organizational justice perception in the effect of organizational culture type on compulsory citizenship behavior. The universe of the research consists of the employees (N=430132) of the companies in the list of “Turkey's Top 500 Industrial Enterprises” (ISO-500). All of the companies in the universe were tried to be reached, and positive feedback was received from 100 company managers among them. 5 questionnaires were sent to each company and 414 returning questionnaires were evaluated. The obtained data were analyzed using SPSS 25.0 and AMOS 23.0 programs. According to the findings, it was determined that the participants had a medium level of perception of the culture type of the organization they worked for, had a medium level of organizational justice perception and exhibited a medium level of compulsory citizenship behavior. Another finding of the study is that the type of organizational culture has a statistically significant and negative effect on compulsory citizenship behavior and the perception of organizational justice has a partial mediator role in this effect. It is hoped that the findings will contribute to the organizational behavior literature dealing with organizational culture and types, compulsory citizenship behavior and organizational justice.

Anahtar Kelimeler

Organizational Culture Type, Compulsory Citizenship Behavior, Perception of Organizational Justice, ISO-500

Proje Numarası

20213004

Kaynakça

• Ahmadian, S., Şeşen, H., ve Soran, S. (2017). Expanding the Boundaries of Compulsory Citizenship Behavior: Its Impact on Some Organizational Outputs. Business and Economic Horizons, 13(1), 110-118.
• Alkan, S., ve Turgut, T. (2015). A Research About the Relationship of Psychological Safety and Organizational Politics Perception With Compulsory Citizenship Behavior And The Pressures Behind Compulsory Citizenship Behavior. Research Journal of Business and Management, 185-203.
• Armstrong, M. (1999). Managing Activities. London: CIPD Publishing.
• Bolino, M. C., Klotz, A. C., Turnley, W. H., ve Harvey, J. (2013). Exploring the Dark Side of Organizational Citizenship Behavior. Journal of Organizational Behavior, 34, 542-559.
• Bolino, M. C., Turnley, W. H., ve Gilstrap, J. B. (2010). Citizenship Under Pressure: What’s a ‘‘Good Soldier’’ to do? Journal of Organizational Behavior, 31, 835-855.
• Bolino, M. C., Turnley, W. H., ve Niehoff, B. P. (2004). The Other Side of The Story: Reexamining Prevailing Assumptions About Organizational Citizenship Behavior. Human Resource Management Review, 14, 229-246.
• Brockner, J. (2006). Why It's So Hard to Be Fair. Harvard Business Review, March, 122-129.
• Colquitt, J. A., Conlon, D. E., Wesson, M. J., Porter, C. O., ve Ng, K. Y. (2001). Justice at the Millennium: A Meta-Analytic Review of 25 Years of Organizational Justice Research. Journal of Applied Psyhology, 86(3), 425-445.
• Cropanzano, R., Byrne, Z. S., Bobocel, D. R., ve Rupp, D. E. (2001). Moral Virtues, Fairness Heuristics, Social Entities, and Other Denizens of Organizational Justice. Journal of Vocational Behavior, 58, 164-209.
• Dehon, C., Weems, C. F., Stickle, T. R., Costa, N. M., ve Berman, S. L. (2005). A Cross-Sectional Evaluation of the Factorial Invariance of Anxiety Sensitivity in Adolescents and Young Adults. Behaviour Research and Therapy, 43(6), 799-810.
• Demirkiran, M., Taskaya, S., ve Dinç, M. (2016). A Study on the Relationship between Organizational Justice and Organizational Citizenship Behavior in Hospitals. International Journal of Business Management and Economic Research, 7(2), 547-554.
• Desselle, S. P., Raja, L., Andrews, B., ve Lui, J. (2018). Perceptions of Organizational Culture and Organizational Citizenship by Faculty in U.S. Colleges and Schools of Pharmacy. Currents in Pharmacy Teaching and Learning, 10, 403-412.
• Dizer, L. B. (2018). The Relationship Among Organizational Justice, Trust in Manager and Organizational Citizenship Behavior. Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Doğan, E. (2019). İstismarcı Yönetim Algısının Zorunlu Vatandaşlık Davranışlarına Etkisinde Kariyerizmin Moderatör Etkisi. Yüksek Lisans Tezi, Gebze Teknik Üniversitesi, Gebze.
• Doll, W. J., Xia, W., ve Gholamreza, T. (1994). A Confirmatory Factor Analysis of the End-User Computing Satisfaction Instrument. Information Systems Research, 18(4), 453-461.
• Donglong, Z., Taejun, C., Julie, A., ve Sanghun, L. (2020). Relationship Between Organizational Justice and Organizational Citizenship Behavior in University Faculty in China: The Mediating Effect of Organizational Commitment. Asia Pacific Education Review, 21, 167-179.
• Ehrhart, M. G., ve Naumann, S. E. (2004). Organizational Citizenship Behavior in Work Groups a Group Norms Approach. Journal of Applied Psychology, 89, 960-974.
• Farh, J.-L., Earley , P. C., ve Lin, S.-C. (1997). Impetus for Action: A Cultural Analysis of Justice and Organizational Citizenship Behavior in Chinese Society. Administrative Science Quarterly, 42(3), 421-444.
• Folger, R., ve Konovsky, M. A. (1989). Effects of Procedural and Distributive Justice on Reactions to Pay Raise Decisions. Academy of Management Journal, 32(1), 115-130.
• Fryxell, G. E., ve Gordon, M. E. (1989). Workplace Justice and Job Satisfaction as Predictors of Satisfaction with Union and Management. Academy of Management Journal, 32(4), 851–866.
• Genel, B., ve İyigün, N. Ö. (2020). The Role of Organizational Citizenship Behavior on the Relationship Between Organizational Culture and Organizational Deviance. İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 39(3), 1149-1166.
• Ghashghaeinia, A. R., ve Hafezi, S. (2015). Relationship Between Organizational Culture and Organizational Citizenship Behavior among Personnel of Islamic Azad University of Fars. Journal of Applied Environmental and Biological Sciences, 5(11), 131-138.
• Gliner, J. A., Morgan, G. A., ve Leech, N. L. (2015). Uygulamada Araştırma Yöntemleri Desen ve Analizi Bütünleştiren Yaklaşım. (S. Turan, Dü., S. A. Bayar, ve V. Bayar, Çev.) Ankara: Nobel Yayın.
• Greenberg, J. (1990). Organizational Justice: Yesterday, Today, and Tomorrow. Journal of Management, 16(2), 399-432.
• Greenberg, J. (1993). Justice and Organizational Citizinship: A Commentary on the State of the Science. Employee Responsibilities and Rights Journal, 6(3), 249-256.
• Güçlü, N. (2003). Örgüt Kültürü. Kırgızistan Manas Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 6, 147-159.
• Güneş, A., ve Küçüksüleymanoğlu, R. (2020). Öğretmenlerin Örgütsel Adalet Algıları ile Örgütsel Vatandaşlık Davranışları Arasındaki İlişki. Yaşadıkça Eğitim., 34(2), 313-330.
• Gürbüz, S., ve Şahin, F. (2017). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri Felsefe-Yöntem-Analiz. Ankara: Seşkin Yayıncılık.
• Gürsoy, A., ve Köksal, K. (2019). Okul Yöneticilerinin İletişim Stili, Öğretmenlerin Zorunlu Vatandaşlık Davranışı Algısını Etkiler Mi? Milli Eğitim, 49(227), 389-404.
• Harwiki, W. (2016). The Impact of Servant Leadership on Organization Culture, Organizatinal Commintment, Organizational Citizenship Behaviour (OCB) and Employee Performance in Women Cooperatives. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 219, 283-290.
• Hayes, A. F. (2013). Introduction To Mediation, Moderation, and Conditional Process Analysis: A Regression-Based Approach. New York: The Guilford Press.
• He, P., Zhou, Q., Zhao, H., Jiang, C., ve Jim Wu, Y. (2020). Compulsory Citizenship Behaviorand Employee Creativity: CreativeSelf-Efficacy as a Mediator and Negative Affect as a Moderator. Frontiers in Psychology, 11, 1-16.
• Hooper, D., Coughlan, J., ve Mullen, M. (2008). Structural Equation Modelling: Guidelines for Determining Model Fit. Electronic Journal of Business Research Methods, 6(1), 53-60.
• Hu, L.-t., ve Bentler, P. M. (1999). Cutoff Criteria for Fit Indexes in Covariance Structure Analysis: Conventional Criteria Versus New Alternatives. Structural Equation Modeling: A Multidisciplinary Journal, 6(1), 1-55.
• Jeong, Y., Kim, E., Kim, M., ve Zhang, J. J. (2019). Exploring Relationships among Organizational Culture, Empowerment, and Organizational Citizenship Behavior in the South Korean Professional Sport Industry. Sustainability, 11(19), 1-16.
• Kaçan, A. (2020). Örgüt Kültürü ve Yenilikçi Davranış İlişkisinde Örgütsel Adalet Algısının Aracı Rolü: Bir Alan Araştırması. Yüksek Lisans Tezi, Bandırma Onyedi Eylül Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bandırma.
• Kara, A. İ. (2020). Algılanan Liderlik Tarzları, Örgüt Kültürü ve Örgütsel Adaletin İşgören Performansı ile İlişkisi. Doktora Tezi, Beykent Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, İstanbul.
• Karaca, E., ve Özmen, A. (2018). Örgütsel Adaletin Örgütsel Vatandaşlık Davranışına Etkisi: Kamu ve Özel Sektörde Karşılaştırmalı Bir Araştırma. Kastamonu Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 20(1), 7-30.
• Khalifa, S. M., ve Awad, N. (2018). The Relationship Between Organizational Justice and Citizenship Behavior as Perceived by Medical-Surgical Care Nurses. Journal of Nursing and Health Science, 7(4), 31-37.
• Koçak, D. (2018). Kişi-Örgüt Uyumu, Zorunlu Örgütsel Vatandaşlık Davranışı ve Lider-Üye Etkileşimi İlişkisi. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 22(3), 1487-1508.
• Köksal, K. (2018). Örgüt Kültürünün Örgütsel Adalet Algısına Etkisinde Etik İlkelere İlişkin Algıların Aracılık Rolü. Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, 14(2), 479-504.
• Leibowitz, Z. B., Farren, C., ve Kaye, B. L. (1986). Designing Career Development Systems (Cilt 1). San Francisco: Jossey-Bass.
• Lepine, J. A., Erez, A., ve Johnson, D. E. (2002). The Nature and Dimensionality of Organizational Citizenship Behavior: A Critical Review and Meta-Analysis. Journal of Applied Psychology, 87(1), 52-65.
• Liu, Y., Zhao, H., ve Sheard, G. (2017). Organizational Citizenship Pressure, Compulsory Citizenship Behavior, and Work–Family Conflict. Social Behavior and Personality, 45(4), 695-704.
• Mardiyanti, I., ve Suharnomo, S. (2018). The Moderating Role of Organizational Culture on the Effect of Organizational Justice on Organizational Citizenship Behavior. Diponegoro International Journal of Business, 1(1), 49-54.
• Meydan, C. H., ve Şeşen, H. (2015). Yapısal Eşitlik Modellemesi Amos Uygulamaları. Ankara: Detay Yayıncılık.
• Mohanty, J., ve Rath, B. P. (2012). Influence of Organizational Culture on Organizational Citizenship Behavior: A Three-Sector Study. Global Journal of Business Research, 6(1), 65-76.
• Moorman, R. H. (1991). Relationship Between Organizational Justice and Organizational Citizenship Behaviors: Do Fairness Perceptions Influence Employee Citizenship? Journal of Applied Psychology, 76(6), 845-855.
• Moorman, R. H., Niehoff, B. P., ve Organ, D. W. (1993). Treating Employees Fairly and Organizational Citizenship Behavior: Sorting the Effects of Job Satisfaction, Organizational Commitment, and Procedural Justice. Employee Responsibilities and Rights Journal, 6(3), 209-225.
• Nakış, O. (2018). Doğu Aanadolu Bölgesinde Çalışan Akademisyenlerin Örgüt Kültürünün Örgütsel Vatandaşlık Davranışlarına Etkisinin Yapısal Eşitlik Modeli ile Analizi. Yüksek Lisans Tezi, Munzur Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Tunceli.
• Niehoff, B. P., ve Moorman, R. H. (1993). Justice as a Mediator of the Relationship Between Methods of Monitoring and Organizational Citizenship Behavior. Academy of Management Journal, 36(3), 527-556.
• Nisa, N. U., ve Fayaz, F. (2018). Role of Organizational Culture in Enhancing the Organizational Citizenship Behavior of Employees A Review of Literature. International Journal of Management Studies, 3(4), 64-73.
• Ogwuche, C. H., Urama, D. A., ve Nyam, J. I. (2019). Influence of Organizational Culture and Justice on Employee Job Performance among Private Organizations in Makurdi Metropolis. Ife Psychologia; Ile-Ife, 27(1), 36-44.
• Ogwuche, C. H., Musa, M. H., ve Nyam, J. (2018). Influence of Perceived Organisational Justice and Organisational Climate on Job Performance Among Secondary School Teachers in Makurdi Metropolis of Benue State. Management and Organizational Studies, 5(2), 34-46.
• Omerzel, D. G. (2016). The Impact of Entrepreneurial Characteristics and Organisational Culture on Innovativeness in Tourism Firms. Managing Global Transitions, 14(1), 93-110.
• Organ, D. W. (1988). Organizational Citizenship Behavior: The Good Soldier Syndrome. Lexington, England: Lexington Books.
• O'Leary-Kelly, A. M., Griffin, R. W., ve Glew, D. J. (1996). Organization-Motivated Aggression: A Research Framework. Academy of Management Review, 21(1), 225-253.
• Örücü, E., Gizlier, Ö., ve Nazır, A. (2020). Örgüt Kültürünün Örgütsel Sinizme Etkisi: Karacabey İlçesi Gıda Sektörü Üzerine Uygulama. Karadeniz Sosyal Bilimler Dergisi, 12(22), 99-112.
• Örücü, E., Korkmaz, E., ve Kırboğa, R. (2020). Örgütsel Adalet Algısının Örgütsel Vatandaşlık Davranışına Etkisinde Örgüt Kültürünün Rolü. Ekonomik ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 16(1), 197-218.
• Özdere, M. (2018). Örgüt Kültür Algısı ile Örgütsel Adalet Algısı Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Journal of Social and Humanities Sciences Research, 5(19), 681-689.
• Özdevecioğlu, M. (2003). Algılanan Örgütsel Adaletin Bireylerarası Saldırgan Davranışlar Üzerindeki Etkilerinin Belirlenmesine Yönelik Bir Araştırma. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 21, 77-96.
• Peng, Z. I., ve Zhao, H. -d. (2012). Does Organization Citizenship Behavior Really Benefit the Organization? Study on the Compulsory Citizenship Bbehavior in China. Nankai Business Review International, 3(1), 75-92.
• Pradhan, S., ve Gupta, P. (2021). Abusive Supervision and Work-Family Conflict: an Empirical Investigation of Indian Professionals. International Journal of Conflict Management, 1-21.
• Robbins, S. P. (1996). Organizational Behavior: Cooncepts, Controversies, Applications. New Jersey: Prentice-Hall.
• Salamon, S. D., ve Deutsch, Y. (2006). OCB as a Handicap: An Evolutionary Psychological Perspective. Journal of Organizational Behavior, 27, 185-199.
• Samancı, S., ve Basım, H. N. (2018). Akademisyenlerin Örgütsel Adalet Algıları ve Örgütsel Vatandaşlık Davranışları: Psikolojik Sermayenin Aracılık Rolü. Business and Economics Research Journal, 9(2), 363-380.
• Saruhan, Ş. C., ve Özdemirci, A. (2005). Bilim, Felsefe ve Metadoloji Araştırmada Yöntem Problemi (SPSS Uygulamalı). İstanbul: Alkım Yayınevi.
• Saunders, M. N., ve Thornhill, A. (2003). Organizational Justice, Trust and the Management of Change. Personnel Review, 32(3), 360-375.
• Schermelleh-Engel, K., ve Moosbrugger, H. (2003). Evaluating the fit of Structural Equation Models: Tests of Significance and Descriptive Goodness-of-fit Measures. Methods of psychological research online, 8(2), 23-74.
• Setyaningrum, R. P. (2017). Relationship between Servant Leadership in Organizational Culture, Organizational Commitment, Organizational Citizenship Behaviour and Customer Satisfaction. European Research Studies Journal, 20(3), 554-569.
• Shevlin, M., Miles, J. N., ve Lewis, C. A. (2000). Reassessing the Fit of the Confirmatory Factor Analysis of the Multidimensional Students Life Satisfaction Scale: Comments on Confirmatory Factor Analysis of the Multidimensional Students' Life Satisfaction Scale'. Personality and Individual Differences, 28, 181-185.
• Sharoni, G., Tziner, A., Fein, E. C., Shultz, T., Shaul, K., ve Zilberman, L. (2012). Organizational Citizenship Behavior and Turnover Intentions: Do Organizational Culture and Justice Moderate Their Relationship. Journal of Applied Social Psychology, 42(1), 267-294.
• Shao, R., Rupp, D. E., Skarlicki, D. P., ve Jones, K. S. (2013). Employee Justice Across Cultures: A Meta-Analytic Review. Journal of Management, 39(1), 263-301.
• Shu, C. -Y., Chiang, Y. -H., ve Lu, C. -H. (2018). Authoritarian Leadership Supervisor Support And Workers’ Compulsory Citizenship Behavior. International Journal of Manpower, 39(3), 468-485.
• Soelton, M., Noermijati , N., Vizano , N. A., Parmariza, Y., Abadi, Y. B., ve Zulfriadi, S. (2020). Recognizing the Role of Job Satisfaction in Predicting the Relationship Between Political Organization, Organizational Climate, and Organizational Culture on Organizational Citizenship Behaviour on Liquor Distributor Companies in Indonesia. European Journal of Business and Management, 12(13), 72-82.
• Simon, D., Kriston, L., Loh, A., Spies, C., Scheibler, F., Wills, C., et al. (2010). Confirmatory Factor Analysis and Recommendations for Improvement of the Autonomy-Preference-Index (API). Health Expect, 13(3), 234-243.
• Sujonoa, D., Tunas, B., ve Sudiardithab, I. R. (2020). Itality of Work Involvement in Mediation: The Effect of Organizational Justice on Organizational Citizenship Behavior. Management Science Letters, 10(5), 1061-1068.
• Surucu, L., Maslakci, A., ve Sesen, H. (2020). Zorunlu Vatandaşlık Davranışı Ölçeğinin Türkçeye Uyarlanması: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. Business and Economics Research Journal, 11(2), 571-579.
• Şentürk, F. K., ve Carman, Y. (2019). Örgüt Kültürünün ve Örgütsel Adaletin Bilgi Paylaşımı Üzerine Etkisi: Bir Devlet Üniversitesi Örneği. Alanya Akademik Bakış, 3(1), 1-18.
• Şeşen, H. (2013). Örgüt Kültürü. Ü. Sığrı, ve S. Gürbüz içinde, Örgütsel Davranış (s. 545-582). İstanbul: Beta Yayınları.
• Şeşen, H., ve Soran, S. (2013). Örgütsel Vatandaşlıktan Zorunlu Vatandaşlığa: Zorunlu Vatandaşlık Davranışının Bazı Faktörlerle İlişkisi. 21. Ulusal Yönetim ve Organizasyon Kongresi Bildiriler Kitabı. 1, s. 407-410. Kütahya: Nobel Yayınevi.
• Trisnawati, N. K., Ardana, I. K., ve Suwandana, I. M. (2020). The Effect of Organizational Justice, Organizational Commitment and Job Satisfaction on Employees Organizational Citizenship Behavior. American Journal of Humanities and Social Sciences Research, 4(8), 371-378.
• Uludağ, O., Aktaş, İ., ve Özdoğaç Özgit, H. (2019). Eğitim Çalışanlarının Örgütsel Adalet Algılarının ve Örgüt Kültürünün Bilgi Paylaşımı Üzerindeki Etkileri: Örgüt Kültürünün Aracı Rolü. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 34(1), 160-181.
• Vigoda-Gadot, E. (2006). Compulsory Citizenship Behavior: Theorizing Some Dark Sides of the Good Soldier Syndrome in Organizations. Journal for the Theory of Social Behaviour, 36(1), 77-93.
• Vigoda-Gadot, E. (2007). Redrawing the Boundaries of OCB? An Empirical Examination of Compulsory Extra-Role Behavior in the Workplace. Journal of Business and Psychology, 21(3), 377-405.
• Wallach, E. J. (1983). Individuals and Organizastions: The Cultural Match. Training and Development Journal, 29-36.
• Williams, A., Dobson, P., ve Walters, M. (1993). Changing Culture: New Organizational Approaches (Cilt 2). London: Institute of Personnel Management.
• Wulansari,, N. A., Ranihusna, D., Putri, V. W., ve Wijayanto, G. (2017). The Effects of Organizational Justice on Organizational Citizenship Behavior Using Perceived Organizational Support as Mediation. Advanced Science Letters, 23(3), 7306-7308.
• Yahyagil, M. Y. (2004). Denison Örgüt Kültürü Ölçme Aracının Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması: Ampirik bir uygulama. İÜ İşletme İktisadı Enstitüsü, Yönetim Dergisi,, 47, 53-76.
• Yıldırım, F. (2002). Çalışma Yaşamında Örgüte Bağlılık ve Örgütsel Adalet İlişkisi. Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Yıldız, D., ve Uzunsakal, E. (2018). Alan Araştırmalarında Güvenilirlik Testlerinin Karşılaştırılması ve Tarımsal Veriler Üzerine Bir Uygulama. Uygulamalı Sosyal Bilimler Dergisi, 2(1), 14-28.
• Zehtab, M. A. (2018). Örgüt Kültürünün İş Tatmini ve Örgütsel Vatandaşlık Davranışı Üzerindeki Etkisi: Antalya Sağlık Kurumları Örneği. Yüksek Lisans Tezi, Alanya Alaaddin Keykubat Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Alanya.
• Zellars, K. L., Tepper, B. J., ve Duffy, M. K. (2002). Abusive Supervision and Subordinates’ Organizational Citizenship Behavior. Journal of Applied Psychology, 87(6), 1068-1076.
• Zhang, Y., Liao, J., ve Zhao, J. (2011). Research on the Organizational Citizenship Behavior Continuum and Its Consequences. Frontiers of Business Research in China, 5(3), 364-379.
• Zhao, H., Peng, Z., Han, Y., Sheard, G., ve Hudson, A. (2013). Psychological Mechanism Linking Abusive Supervision and Compulsory Citizenship Behavior: A Moderated Mediation Study. The Journal of Psychology, 147(2), 177-195.
• Zhao, H., Peng, Z., ve Chen, H. -K. (2014). Compulsory Citizenship Behavior and Organizational Citizenship Behavior: The Role of Organizational Identification and Perceived Interactional Justice. The Journal of Psychology, 148(2), 177-196.