Enerji Muhasebesinde GRI 302 Enerji Raporlama Standardının Rolü: BIST Sürdürülebilirlik Endeksindeki Şirketlerin Raporları Üzerinde Bir Araştırma

Yıl 2022, Cilt: 6 Sayı: 3, 3043 - 3068, 30.09.2022

Ali Bertan Savaş

https://doi.org/10.29023/alanyaakademik.1099136

Cited By: 1

Öz

Bu çalışmada, enerjinin sürdürülebilirliği bağlamında “Enerji Muhasebesi”, “GRI 302: Enerji” sürdürülebilirlik raporlama standardı ile sürdürülebilirlik raporları arasındaki ilişki irdelenmekte ve Enerji Muhasebesi üzerinde, GRI 302 Enerji Raporlama Standardının rolü tespit edilmeye çalışılmaktadır. Enerji, sürdürülebilir kalkınmanın temel girdileri arasında yer almakta ve stratejik bir kaynak olarak karşımıza çıkmaktadır. Yapılacak her üretim için mutlaka enerji tüketilmesi gerektiğinden, enerjinin etkin ve verimli kullanımı sürdürülebilirlik açısından önem kazanmaktadır. İçerik analizi yöntemi ile incelenen sürdürülebilirlik raporlarında, “GRI 302: Enerji” standardı açıklamalarına uyulup uyulmadığının tespit edilmesi amacıyla yapılan bu çalışmanın sonucunda, sürdürülebilirlik raporlarının %94,64’ünün açıklamaların tamamını içermediği tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Enerji Muhasebesi, GRI 302: Enerji, Sürdürülebilirlik Raporu, Enerji Sürdürülebilirliği

The Role of GRI 302 Energy Reporting Standard in Energy Accounting: A Research on Sustainability Reports of Companies in The BIST Sustainability Index

Öz

The study investigates the relationship between “Energy Accounting”, “GRI 302: Energy” sustainability reporting standard, and sustainability reports in the context of energy sustainability, and aims to determine the role of GRI 302 Energy Reporting Standard on Energy Accounting. Energy is one of the fundamental inputs for sustainable development and has emerged as a strategic resource. Because energy is required for every production, productive and efficient energy use becomes increasingly important in terms of sustainability. As a result of this study, which has been conducted to determine whether the "GRI 302: Energy" standard explanations have been followed in the sustainability reports examined using the content analysis method, it has been determined that 94.64 percent of the sustainability reports did not include all the explanations.

Anahtar Kelimeler

Energy Accounting, GRI 302: Energy, Sustainability Report, Energy Sustainability

Kaynakça

• A SHORT INTRODUCTION TO THE GRI STANDARDS. https://www.globalreporting.org/ media/wtaf14tw/a-short-introduction-to-the-gri-standards.pdf (Erişim Tarihi: 01.03.2022).
• ABU AL-HAIJA, E., KOLSI, M. C., & KOLSI, M. C. C. (2021). “Corporate Social Responsibility in Islamic Banks: To Which Extent does Abu Dhabi Islamic Bank Comply With the Global Reporting Initiative Standards?”. Journal of Islamic Accounting and Business Research, 12(8), 1200-1223.
• ADAMS, C. A., DRUCKMAN, P. B., & PICOT, R. C. (2020). “Sustainable Development Goals Disclosure (SDGD) Recommendations”. Published by ACCA, Chartered Accountants ANZ, ICAS, IFAC, IIRC and WBA, ISBN: 978-1-909883-62-8 EAN: 9781909883628.
• ALBAYRAK, M. (2015). "İç Denetçiler İçin Sürdürülebilirlik Raporlamalarına Güvence Verme Kılavuzu". İç Denetim Dergisi, 41, 32-37.
• ALMAGTOME, A. H., AL-YASİRİ, A. J., ALİ, R. S., KADHİM, H. L., & BEKHEET, H. N. (2020). “Circular Economy Initiatives Through Energy Accounting and Sustainable Energy Performance Under Integrated Reporting Framework”. International Journal of Mathematical, Engineering and Management Sciences, 5(6), 1032-1045.
• BABAKOL, T., CANINO, A., MAHMOUD, K., SAXENA, R., & LIU, Y. D. (2020). “Calm Energy Accounting for Multithreaded Java Applications”. In Proceedings of the 28th ACM Joint European Software Engineering Conference and Symposium on the Foundations of Software Engineering (ESEC/FSE ’20), 976-988.
• BADEM, A. C., & KARATAŞ, Y. (2019). “Enerji Maliyetinin Ürün Fiyatlandırma Kararları Üzerine Etkisi”. Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 37, 235-262.
• BIST (2014). Sürdürülebilirlik Rehberi. https://www.borsaistanbul.com/data/kilavuzlar/ surdurulebilirlik-rehberi.pdf (Erişim Tarihi: 01.03.2022).
• BIST (2022). Sürdürülebilirlik Endeksi. https://borsaistanbul.com/tr/sayfa/165/bist-surduruebilirlik-endeksi (Erişim Tarihi: 01.03.2022).
• BIST (Haziran, 2022). Piyasa Değeri Ağırlıklı Pay Endeksleri Temel Kuralları. https://borsaistanbul.com/files/bist-piyasa-degeri-agirlikli-pay-endeksleri-temel-kurallari.pdf (Erişim Tarihi: 01.03.2022).
• CECH, F. (2021). “Tackling Algorithmic Transparency in Communal Energy Accounting through Participatory Design”. C&T '21: Proceedings of the 10th International Conference on Communities & Technologies - Wicked Problems in the Age of Tech, 258–268.
• ÇŞİDB (1990). “Montreal Protokolü”. https://iklim.csb.gov.tr/montreal-protokolu-i-4364 (Erişim Tarihi: 29.03.2022).
• ÇŞİDB (1998). “Kyoto Protokolü”. https://iklim.csb.gov.tr/kyoto-protokolu-i-4363 (Erişim Tarihi: 29.03.2022).
• ÇŞİDB (2002). “Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi”. https://iklim.csb.gov.tr/birlesmis-milletler-iklim-degisikligi-cerceve-sozlesmesi-i-4362 (Erişim Tarihi: 29.03.2022).
• ÇŞİDB (2021). “Paris Anlaşması”. https://iklim.csb.gov.tr/paris-anlasmasi-i-98587 (Erişim Tarihi: 29.03.2022).
• EYSENBACH, G., & KOHLER, C. (2002). “How do Consumers Search for and Appraise Health Information on the World Wide Web? Qualitative Study Using Focus Groups, Usability Tests, and In-Depth Interviews”. BMJ, 324(7337), 573-577.
• GÖKTEN, P. O. (2017). “Su Muhasebesi ve GRI 303 Su 2016 Sürdürülebilirlik Raporlaması Standardı”. Muhasebe Bilim Dünyası Dergisi, 19(4), 957-980.
• GÖKTEN, P. O, MARŞAP, B., & GÖKTEN, S. (2018). “Sera Gazı Emisyon Raporlaması Bir Tercih mi Yoksa Zorunluluk mu? Kuramsal Bir Değerlendirme”. Muhasebe Bilim Dünyası Dergisi, Özel Sayı 2018 (20), 911-922.
• GRI 1: FOUNDATION. https://www.globalreporting.org/how-to-use-the-gri-standards/gri-standards-english-language/ (Erişim Tarihi: 18.03.2022).
• GRI 2: GENERAL DISCLOSURES. https://www.globalreporting.org/how-to-use-the-gri-standards/gri-standards-english-language/ (Erişim Tarihi: 18.03.2022).
• GRI 3: MATERIAL TOPICS. https://www.globalreporting.org/how-to-use-the-gri-standards/gri-standards-english-language/ (Erişim Tarihi: 18.03.2022).
• GRI 11: OIL AND GAS SECTOR. https://www.globalreporting.org/how-to-use-the-gri-standards/gri-standards-english-language/ (Erişim Tarihi: 18.03.2022).
• GRI 12: COAL SECTOR. https://www.globalreporting.org/how-to-use-the-gri-standards/gri-standards-english-language/ (Erişim Tarihi: 18.03.2022).
• GRI 13: AGRICULTURE, AQUACULTURE AND FISHING SECTORS. https://www.globalreporting.org/how-to-use-the-gri-standards/gri-standards-english-language/ (Erişim Tarihi: 01.08.2022).
• GRI 101: FOUNDATION. https://www.globalreporting.org/how-to-use-the-gri-standards/gri-standards-english-language/ (Erişim Tarihi: 18.03.2022).
• GRI 302: ENERGY. https://www.globalreporting.org/how-to-use-the-gri-standards/gri-standards-english-language/ (Erişim Tarihi: 18.03.2022).
• GRI, ABOUTH GRI. https://www.globalreporting.org/about-gri/ (Erişim Tarihi: 01.03.2022).
• GRI, CONTINUOUS IMPROVEMENT. https://www.globalreporting.org/standards/ (Erişim Tarihi: 01.03.2022).
• GRI, OUR MISSION AND HISTORY. https://www.globalreporting.org/about-gri/mission-history/ (Erişim Tarihi: 01.03.2022).
• GRI, STANDARDS. https://www.globalreporting.org/how-to-use-the-gri-standards/gri-standards-english-language/ (Erişim Tarihi: 01.08.2022).
• GUBA, E. G., & LINCOLN, Y. S. (1982). “Epistemological and Methodological Bases of Naturalistic Inquiry”. Educational Communication and Technology Journal, 30 (4), 233-252.
• GÜNEY, S., & DİNLER, S. (2021). “Sustainability Reports Frames & GRI-Specific Standard Disclosures Series: Evaluation of The Turkish Airlines 2018- 2019 Sustainability Reports. Anadolu University Journal of Faculty of Economics, 3(2), 100-118.
• IFRS (2022). https://www.ifrs.org/news-and-events/news/2022/06/issb-and-gri-provide-update-on-ongoing-collaboration/ (Erişim Tarihi 08.08.2022).
• JIANG, W., REN, S., LIU, F., & JIN, H. (2018). “Non-IT Energy Accounting in Virtualized Datacenter”. 2018 IEEE 38th International Conference on Distributed Computing Systems (ICDCS), 300-310.
• KAP ENDEKSLER: BIST SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK. https://www.kap.org.tr/tr/Endeksler (Erişim Tarihi: 01.03.2022).
• KAPLAN, E. (2004). “Tekstil Sektöründe Maliyet Unsurları-Enerji Maliyetlerinin Genel Değerlendirilmesi”. Çukurova Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, 1-353.
• KARWOWSKI, M., GRZYBEK, M. R., & CHRÓSTNY, T. (2020). “The Application of the GRI 2016 Standards in Polish Enterprises”. Zeszyty Teoretyczne Rachunkowości, 108(164), 61-87.
• KIRLI, M., & KULU, T. (2016). “Enerji Yönetimi ve Enerji Muhasebesi”. Journal of Human Size, 13(3), 4891-4905.
• KURUN, E. (2004). “Faiz Riskinin Riske Maruz Değer (RMD) Yöntemi ile Ölçümü ve Faiz Riski Yönetiminde Türev Araçların Rolü Bireysel Emeklilik Fonu Portföyü Uygulaması”. İstanbul Üniversitesi SBE Doktora Tezi.
• LI, Y., WANG, Y., & LAN, T. (2018). “Mobile Ad Prefetching and Energy Optimization via Tail Energy Accounting”. IEEE Transactions on Mobile Computing, 18(9), 1-12.
• MIKLOSIK, A., STARCHON, P., & HITKA, M. (2021). “Environmental Sustainability Disclosures in Annual Reports of ASX Industrials List Companies”. Environment, Development and Sustainability, 23, 16227–16245.
• MILES, M, B., & HUBERMAN, A. M. (1994). “Qualitative Data Analysis: An Expanded Sourcebook. (2nd ed)”. Thousand Oaks, CA: Sage Publications, Inc.
• MORIARTY, P., & HONNERY, D. (2019). “Energy Accounting for a Renewable Energy Future”. Energies, 12(22), 4280-4295.
• ORDONEZ-PONCE, E., & KHARE, A. (2021). “GRI 300 As a Measurement Tool for the United Nations Sustainable Development Goals: Assessing the Impact of Car Makers on Sustainability.” Journal of Environmental Planning and Management, 64(1), 47-75.
• ÖĞÜNÇ, H. (2021). “BİST 100 Endeksindeki Şirketlerin Sürdürülebilirlik Raporlarının Sektörler Açısından İncelenmesi”. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Meslek Yüksekokulu Dergisi, 24(2), 340-351.
• ÖKTEM, B. (2020). “Sera Gazı Emisyon Muhasebesi ve Raporlamasının GRI 305: Emisyon Standardı Çerçevesinde İncelenmesi”. Kırıkkale Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 9(2), 186-211.
• ÖNCE, S., ONAY, A., & YEŞİLÇELEBİ, G. (2015). “Corparate Sustainability Reporting and Situation in Turkey”. Journal of Economics Finance and Accounting, 2(2), 230-252.
• QIAN, A., ZHU, X., & WANG, F. (2020). “Economic Loss Dynamics of Rare Earth Industry along the Yellow River: Taking Renewable Energy Accounting as an Observation Indicator”. Journal of Coastal Research, 103, 101–106.
• STONE, P. J., DUNPHY, D. C., MARSHALL, S. S., & OGILVIE, D. M. (1966). “The General Inquirer: A Computer Approach to Content Analysis”. Cambridge, Mass.: The M.I.T. Press.
• SU, R. (2019). “Research on Energy Accounting Under Energy Conservation and Emission Reduction Policies”. In IOP Conference Series: Materials Science and Engineering, 677(3), 1-5.
• ŞAHİN, Z., & ÇANKAYA, F. (2018). “Türkiye’de GRI Rehberine Göre Hazırlanan Sürdürülebilirlik Raporlarının İçerik Analizi”. Muhasebe Bilim Dünyası Dergisi, 20(4), 860-879.
• ŞEKER, Y., & ATASEL, O. Y. (2021). “Firmaların Çevresel Sürdürülebilirlik Değerleri ve Kurumsal Yönetim Derecelendirme Notu: BİST Kurumsal Yönetim Endeksi'nde Bir Araştırma”. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 39, 722 – 761.
• U. N. BRUNDTLAND REPORT (1987). “Report of the World Commission on Environment and Development: Our Common Future”. https://sustainabledevelopment.un.org/ content/documents/5987our-common-future.pdf (Erişim Tarihi: 01.03.2022).
• WORLD ENERGY OUTLOOK (2020). https://www.iea.org/reports/world-energy-outlook-2020/overview-and-key-findings (Erişim Tarihi: 20.02.2022).
• YEŞİLÇELEBİ G. 2020. “Türkiye’de Faaliyet Gösteren Bağımsız Denetim Kuruluşlarının Sürdürülebilirlik Açıklamaları: Sürdürülebilirlik Raporlarının İçerik Analizi”. Gümüşhane Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Elektronik Dergisi, 11(Ek), 229-244.