Institutional Initiatives Coming with the Presidential Government System in Determination and Development of Competency-Based Human Resources

Yıl 2023, Cilt: 7 Sayı: 2, 771 - 790, 31.05.2023

Hava Tahtalıoğlu

https://doi.org/10.29023/alanyaakademik.1133339

Öz

With the Presidential Government System, which started to be implemented on 09 July 2018 in Turkey, various organizational structures were created in the central organization structure, the subject of that is human resources. There are three institutions in this context. Among these institutions, the Presidency Human Resources Office is more related to pre-service training and development and determines the potential workforce as the target audience. The other two are the Strategy and Budget Department and the Administrative Affairs General Directorate of Personnel and Principles, which take an active role in personnel transactions and policies in the public sector. The aim of the study is to draw attention in which proportion these institutions can direct the plans, programs and policies that provide their competence by making human resource inventory. In the study, literature data, regulations in the legislation and the websites of the relevant institutions/units were examined. In this context, firstly, the concept of competency, its components and the importance of competency were focused on. Subsequently, the duties and practices of the aforementioned institutional structures are examined. With the information obtained, various policies and practices aimed at identifying and developing competence-based human resources in new institutional structures are included. However, these policies and practices are not sufficient due to the new institutional structures.

Anahtar Kelimeler

Human Resources Competency, The Presidency of Strategy and Budget, The Human Resources Office, The General Directorate of Personnel and Principles

Yetkinliğe Dayalı İnsan Kaynağının Tespiti ve Geliştirilmesinde Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemiyle Gelen Kurumsal Girişimler

Öz

Türkiye’de 09 Temmuz 2018 tarihinde uygulanmaya başlanan Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemiyle, merkez teşkilat yapısı içinde, öznesi insan kaynağı olan çeşitli örgütsel yapılar oluşturulmaktadır. Bu kapsamda hizmet öncesi eğitim ve gelişimle daha fazla ilişkili olan, potansiyel iş gücünü hedef kitle olarak belirleyen T.C. Cumhurbaşkanlığı İnsan Kaynakları Ofisi ile kamusal alandaki personel işlem ve politikalarında aktif rol alan Strateji ve Bütçe Başkanlığı ve İdari İşler Başkanlığı Personel ve Prensipler Genel Müdürlüğü öne çıkmaktadır. Çalışmanın amacı, bu Ofis, Başkanlık ve Müdürlüğün Türkiye’deki insan kaynağı envanterini çıkartarak, yetkinliğini sağlayıcı plan, program ve politikalara ne düzeyde yön verebildiklerine/verebileceklerine, bunları uygulamaya nasıl yansıttıklarına dikkat çekmektir. Çalışmada; literatür verileri, mevzuattaki düzenlemeler ve ilgili kurumların/birimlerin internet sitelerinden elde edilen bilgiler irdelenmektedir. Bu kapsamda ilk olarak yetkinlik kavramı ve bileşenleri ele alınmakta ve yetkinliğin insan kaynağı açısından önemi üzerinde durulmaktadır. Akabinde bahsi geçen kurumsal yapıların görevleri ve uygulamaları incelenmektedir. Elde edilen bilgiler doğrultusunda, yeni kurumsal yapılarda yetkinliğe dayalı insan kaynağının tespitine ve geliştirilmesine yönelik çeşitli politikalar ve uygulamalar var olsa da bu politika ve uygulamalar kurumsal yapıların yeni olmasından da kaynaklı olarak henüz istenen düzeyde değildir.Çalışmanın amacı, bu Ofis, Başkanlık ve Müdürlüğün Türkiye’deki insan kaynağı envanterini çıkartarak, yetkinliğini sağlayıcı plan, program ve politikalara ne düzeyde yön verebildiklerine/verebileceklerine, bunları uygulamaya nasıl yansıttıklarına dikkat çekmektir. Çalışmada; literatür verileri, mevzuattaki düzenlemeler ve ilgili kurum/birimlerin internet sitelerinden elde edilen bilgiler irdelenmektedir. Bu kapsamda ilk olarak yetkinlik kavramı ve bileşenleri ele alınmakta ve yetkinliğin insan kaynağı açısından önemi üzerinde durulmaktadır. Akabinde bahsi geçen kurumsal yapıların görevleri ve uygulamaları incelenmektedir. Elde edilen bilgiler doğrultusunda, yeni kurumsal yapılarda yetkinliğe dayalı insan kaynağının tespitine ve geliştirilmesine yönelik çeşitli politikalar ve uygulamalar dikkat çekmektedir. Ancak bu politika ve uygulamalar kurumsal yapıların yeni olmasından da kaynaklı henüz istenen düzeyde değildir.

Anahtar Kelimeler

İnsan Kaynağı Yetkinliği, İnsan Kaynağı Ofisi, Strateji ve Bütçe Başkanlığı, Personel ve Prensipler Genel Müdürlüğü

Kaynakça

• ACAR, O. K. (2019). “Personel Yönetiminden İnsan Kaynakları Yönetimine: Cumhuriyet Dönemi Kamu Personel Yönetim Tarihçesi”. Süleyman Demirel Üniversitesi İİBF Dergisi. 24(1): 119-146.
• AKGEYİK, T. (2002). “İnsan Kaynaklarında Yetkinlik Yönetimi”. İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Mecmuası. 52(1): 69-89.
• AKŞİRİN, Ç. N. (2008). “Yetkinlik Temelli Performans Değerlendirme: Sağlık Sektöründen Bir Uygulama”. Verimlilik Dergisi. 2: 1-16.
• AYKAÇ, B. (1990). “Personel Sisteminde Yeterlik İlkesi”. Amme İdaresi Dergisi. 24(4): 91-109.
• BLAŠKOVÁ, M. (2014). “Influencing Academic Motivation, Responsibility and Creativity”. Procedia-Social and Behavioral Sciences. 159: 415-425.
• BOYATZIS, R. E. (2008). “Competencies in the 21st Century”. Journal of Management Development. 27(1): 5-12.
• CHOUHAN, V. S., & SRIVASTAVA, S. (2014). “Understanding Competencies and Competency Modeling―A Literature Survey”. IOSR Journal of Business and Management. 16(1): 14-22.
• ÇAKIR, Ö., & KELLEVEZİR, I. (2020). “Yükseköğretim Mezunlarında İşsizlik ve Nitelik Uyumsuzluğu Olgusu: UNI-VERI Araştırma Sonuçları Işığında Bir Değerlendirme”. Çalışma İlişkileri Dergisi. 1: 1-17.
• ÇİFTÇİ, M., & ÖZTÜRK, U. C. (2013). “Yetkinlik Bazlı Personel Seçme Faaliyetleri ve Türkiye’deki Büyük Ölçekli İşletmelerin İşgören Seçme Modeli Tercihlerindeki Eğilimler”. Selçuk Üniversitesi İİBF Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi. 13(25): 145-172.
• DE VOS, A., DE HAUW, S., & VAN DER HEIJDEN, B. IJM. (2011). “Competency Development and Career Success: The Mediating Role of Employability”. Journal of Vocational Behavior. 79(2): 438-447.
• DEMİR, S., & ÇELİKKALELİ, Ö. (2022). “Akademik Motivasyonun Yordanmasında Akademik Yetkinlik ve Akademik Sorumluluk”. Mustafa Kemal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 6(9): 67-78.
• DEMİRELLİ, L., & AYDIN, R. (2020). “Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sisteminde Türk Kamu Personel Yönetiminin Örgütlenmesi”. Yasama Dergisi. 42: 49-96.
• DPT (1963) Kalkınma Planı (Birinci Beş Yıl) (1963-1967) https://www.sbb.gov.tr/wp-content/uploads/2022/07/Kalkinma_Plani_Birinci_Bes_Yillik_1963-1967.pdf. 21.05.2022.
• DPT (1968). İkinci Beş Yıllık Kalkınma Planı (1968-1972) https://www.sbb.gov.tr/wp-content/uploads/2022/07/Ikinci_Bes_Kalkinma_Plani-1968-1972.pdf. 21.05.2022.
• DPT (1972) Yeni Strateji ve Kalkınma Planı Üçüncün Beş Yıl (1973-1977). (https://www.sbb.gov.tr/wp-content/uploads/2022/08/Yeni-Strateji-ve-Kalkinma-Plani_Ucuncu-Bes-Yil_1973_1977.pdf. 21.05.2022.
• DPT (1979). Dördüncü Beş Yıllık Kalkınma Planı (1979-1983). https://www.sbb.gov.tr/wp-content/uploads/2022/08/Dorduncu-Bes-Yillik-Kalkinma-Plani_1979_1983.pdf. 21.05.2022.
• DPT (1984). Beşinci Beş Yıllık Kalkınma Planı (1985-1989). https://www.sbb.gov.tr/wp-content/uploads/2022/08/Besinci-Bes-Yillik-Kalkinma-Plani-1985-1989.pdf. 21.05.2022.
• DPT (1989). Altıncı Beş Yıllık Kalkınma Planı (1990-1994). https://www.sbb.gov.tr/wp-content/uploads/2022/07/Altinci_Bes_Yillik_Kalkinma_Plani-1990-1994.pdf. 21.05.2022.
• DPT (1995). Yedinci Beş Yıllık Kalkınma Planı’nda (1996-2000). https://www.sbb.gov.tr/wp-content/uploads/2022/07/Yedinci_Bes_Yillik_Kalkinma_Plani-1996-2000.pdf. 21.05.2022.
• DPT (2000). Uzun Vadeli Strateji ve Sekizinci Beş Yıllık Kalkınma Planı (2001-2005). https://www.sbb.gov.tr/wpcontent/uploads/2022/07/Uzun_Vadeli_Strateji_ve_Sekizinci_Bes_Yillik_Kalkinma_Plani-2001-2005.pdf. 21.05.2022.
• DPT (2006). Dokuzuncu Kalkınma Planı (2007-2013). https://www.sbb.gov.tr/wp-content/uploads/2022/07/Dokuzuncu_Kalkinma_Plani-2007-2013.pdf. 21.05.2022.
• FORRIER, A., & SELS, L. (2003). “The Concept Employability: A Complex Mosaic”. Human Resources Development and Management. 3(2): 102-124.
• GONCZI, A. (1994). “Competency Based Assessment in the Professions in Australia”. Assessment in Education: Principles, Policy & Practice. 1: 27-44.
• KALKAVAN, G. (2003). Competency-Based Human Resource Management Systems: Case Studies of a Multinational Company in FMCG Industry and a Native Human Resources Company in Service Industry. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Işık Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• KARAHAN, A., & KAV, S. (2018). “Hemşirelikte Mesleki Yetkinlik”. Hacettepe Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi. 5(2): 160-168.
• KILINÇ, E. İ. (2020). “Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sisteminde Kamu Personel Yönetiminin Kurumsal Görünümü”. Kamu Yönetimi ve Politikaları Dergisi. 1(2): 50-65.
• LADO, A. A., BOYD, N. G., & WRIGHT, P.  (1992). “A Competency-Based Model of Sustainable Competitive Advantage: Toward a Conceptual Integration”. Journal of Management. 18(1): 77-91.
• LAIBHEN-PARKES, N. (2014). “Evidence-Based Practice Competence: A Concept Analysis”. International Journal of Nursing Knowledge. 25(3): 173-82.
• MCCLELLAND, D. C. (1973). Testing for Competence Rather Than for “Intelligence”. American Psychologist. 28(1): 1-14.
• MCCLELLAND, D. C. (1998). “Identifying Competencies with Behavioural-Event Interviews”. Psychological Science. 9(5): 331-339.
• MOORE, D. R., CHENG, M. I., & DAINTY, A. R. J. (2002). “Competence, Competency and Competencies: Performance Assessment in Organizations”. Work Study. 51(6): 314-319.
• ORÇANLI, K., BEKMEZCİ, M., & GÖRMEN, M. (2020). “Yetkinlik Geliştirmenin Kariyer Tatmini ve İş Performansına Etkisi: Algılanan İstihdam Edilebilirliğin Aracılık Rolü”. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi. 55: 35-76.
• ÖZEROĞLU, A. İ. (2015). “Yerel Yönetimlerde Toplam Kalite Yönetimi”. Tarih Okulu Dergisi (TOD), 8(21): 539-581.
• ÖZKAL-SAYAN, İ., & GÜNEŞER-DEMİRCİ, A. (2018). “Kamu Personelinin Değerlendirilmesinde Performans Sistemine Geçiş Sürecinin Analizi”. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi. 73(2): 667-700.
• ÖZKAL-SAYAN, İ., & URHAN, F. (2020). “Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sisteminde Merkezi Personel Hizmetleri Örgütlenmesi”. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi. 13(70): 1007-1022.
• PARLAK, B. (2011). Kamu Yönetimi Sözlüğü. MKM Yayıncılık, Bursa.
• SAĞIR, H. (2006). Yetkinlik Bazlı İnsan Kaynakları Süreçleri ve Bir Araştırma. M.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. İstanbul.
• SPENCER, L. M., & SPENCER, S. M. (1993). Competence at Work: Models for Superior Performance. John Wiley & Sons, Inc. New York.
• T.C. CUMHURBAŞKANLIĞI STRATEJİ VE BÜTÇE BAŞKANLIĞI (2019). On Birinci Kalkınma Planı (2019-2023). https://www.sbb.gov.tr/wp-content/uploads/2022/07/On_Birinci_ Kalkinma_Plani-2019-2023.pdf. 21.05.2022.
• T.C. KALKINMA BAKANLIĞI (2013). Onuncu Kalkınma Planı (2014-2018). https://www.sbb.gov.tr/wp-content/uploads/2022/08/Onuncu_Kalkinma_Plani-2014-2018.pdf. 21.05.2022.
• T.C. KALKINMA BAKANLIĞI (2018). On Birinci Kalkınma Planı (2019-2023) Kamuda Kurumsal Yönetim ve Yenilikçilik Özel İhtisas Komisyonu Raporu. https://www.sbb.gov.tr/wp-content/uploads/2020/04/Kamuda KurumsalYonetim_ve_YenilikcilikOzelIhtisasKomisyonuRaporu.pdf. 12.06.2022.
• TUCKER, S. A., & COFSKY, K. M. (1994). “Competency-Based Pay on a Banding Platform: A Compensation Combination for Driving Performance and Managing Change”. The Journal of Total Rewards. 3(1). 30-45.
• TUTAR, H., & ÇOBAN-TERZİ, D. (2020). “Azerbaycan Atasözlerinde Yetkinlik Yönetimi: Bir Hermeneutik Sarmal Çalışması”. Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 37: 315-341.
• ÜN, L. (2022). “Türk Kamu Yönetiminde Liyakat İlkesinin Uygulanmasını Denetleyici Kurumların Rolü”. Anemon Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 10(1): 459-475.
• WOODRUFFE, C. (1991). “Competent by any Other Name”. Personnel Management. 23(9): 30-33.
• https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuat?MevzuatNo=13&MevzuatTur=19&MevzuatTertip=5/21.05.2022.
• https://www.sbb.gov.tr/wp-content/uploads/2022/03/SBB_TeskilatGorevYonergesi_ 24032022_2.pdf. 29.01.2023.
• https://sozluk.gov.tr/21.02.2022.
• https://www.cbiko.gov.tr/15.03.2022.
• https://www.sbb.gov.tr/orta-vadeli-programlar/20.03.2022.
• https://www.sbb.gov.tr/yillik-programlar/21.05.2022.