Evaluation of Sustainability Reports of Banks Traded on BIST with MCDM Method

Yıl 2024, Cilt: 8 Sayı: 3, 840 - 857, 30.09.2024

Özkan Çıtak , Ulaş Ünlü

https://doi.org/10.29023/alanyaakademik.1474388

Öz

Global climate change, environmental pollution, and rising social inequality pose significant threats to the future of humanity. As a critical component of the global financial system, banks have significant responsibilities towards society and the environment. Their activities have a major impact on economic development, social well-being, and environmental protection. This study utilizes 7 dimensions, and 75 criteria derived from GRI, UNGC, UNEP FI, and previous studies for the top 7 banks in terms of trading volume on BIST operating in Turkey. Sustainability data was obtained using the content analysis method from the integrated reports published by the banks. The banks' sustainability performances were then evaluated using the COBRA (Comprehensive Distance Based Ranking) technique from Multi-Criteria Decision Making (MCDM) methods. This study differs from others in that it determines 75 criteria in 7 dimensions for commercial banks operating in the Turkish financial system and examines them using the Merec-COBRA integrated analysis for the first time. The results of the study show that Akbank A.Ş. has the best sustainability performance, followed by Yapı ve Kredi Bankası A.Ş. and Ziraat Bankası A.Ş. in last place. It is noteworthy that public banks are at the bottom in terms of sustainability performance.

Anahtar Kelimeler

Sustainability, Banking, MCDM, Sensitivity Analysis

BİST’te İşlem Gören Bankaların Sürdürülebilirlik Raporlarının ÇKKV Yöntemi ile Değerlendirilmesi

Öz

Küresel iklim değişikliği, çevre kirliliği ve artan sosyal eşitsizlik gibi sorunlar, insanlığın geleceği için büyük bir tehdit oluşturmaktadır. Bu tehditlere karşı koymak ve gelecek nesiller için yaşanabilir bir dünya bırakmak için sürdürülebilirlik ilkelerini benimsemek ve uygulamak oldukça önemlidir. Global finansal sistemin önemli bir parçası olan bankalar, topluma ve çevreye karşı önemli sorumlulukları olan kurumlardır. Bu çalışmada, Türkiye’de faaliyet gösteren ve BIST’te en çok işlem hacmine sahip ilk 7 banka için, GRI, UNGC, UNEP FI ve literatürdeki çalışmalardan yola çıkılarak 7 boyut ve 75 kriter belirlenmiştir. Bankaların yayınladığı entegre raporlardan yararlanarak içerik analizi yöntemiyle sürdürülebilirlik hakkında veriler elde edilmiş ve sonrasında ise Çok Kriterli Karar Verme Yöntemlerinden (MCDM) COBRA (Comprehensive Distance Based Ranking) tekniği aracılığıyla sürdürülebilirlik performansları değerlendirilmiştir. Bu çalışma diğer çalışmalardan farklı Türkiye finansal sisteminde faaliyet gösteren ticari bankalar için, 7 boyutta ele alınan 75 kriter belirlenmesi ve ilk kez Merec-COBRA bütünleşik analizi kullanılarak incelenmesidir. Çalışmada sonucunda, en iyi sürdürülebilirlik performansına sahip olan bankanın Akbank A.Ş olduğu, ikinci sırada en iyi sürdürülebilir bankacılık performansına sahip olan bankanın ise Yapı ve Kredi Bankası A.Ş olduğu tespit edilmiştir. Son sırada ise Ziraat Bankası A.Ş’nin yer aldığı belirlenmiştir. Kamu bankalarının sürdürülebilirlik performansları açısından son sıralarda olması ise dikkat çekicidir.

Anahtar Kelimeler

Sürdürülebilirlik, Bankacılık, ÇKKV, Duyarlılık Analizi

Kaynakça

• Adu, D. A., Abedin, M. Z., & Hasan, M. (2023). Bank ownership structures and sustainable banking initiatives: The moderating effect of governance mechanism. International Review of Financial Analysis, 89, 105752. https://doi.org/10.1016/j.irfa.2023.102736
• Aguado-Correas, A. (2023). The role of civil society organizations in achieving the sustainable development goals: a comparative analysis. Journal of International Development, 55(2), 234-258.
• Akçakanat, Ö., Eren. H., Aksoy, E., & Ömürbek, V. (2017). Bankacılık sektöründe ENTROPI ve WASPAS yöntemleri ile performans değerlendirmesi. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 22(2), 285-300.
• Alp, İ., Öztel, A., & Köse, M. S. (2015). Entropi tabanlı MAUT yöntemi ile kurumsal sürdürülebilirlik performansı ölçümü: bir vaka çalışması. Ekonomik ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 11(2), 65-81.
• Anand, S., & Sen, A. K. (1996). Sürdürülebilir kalkınma: Kavramlar ve tanımlar. Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı. (s. 10-12)
• Aras, G., Tezcan, N., & Furtuna, Ö. K. (2018). Çok boyutlu kurumsal sürdürülebilirlik yaklaşımı ile Türk bankacılık sektörünün değerlemesi: Kamu-özel banka farklılaşması. Ege Akademik Bakış, 18(1), 47-62. https://doi.org/10.21121/eab.2018131895
• Aras, G., & Mutlu Yıldırım, F. (2022). Development of capitals in integrated reporting and weighting representative indicators with entropy approach. Social Responsibility Journal, 18(3), 551-572.
• Aras, G., & Sarıoğlu, G. U. (2015). Kurumsal raporlamada yeni dönem: Entegre raporlama, TÜSİAD Yayını, 21-85.
• Aras, G., Tezcan, N., & Furtuna, Ö. K. (2016). Geleneksel bankacılık ve katılım bankacılığında kurumsal sürdürülebı̇lı̇rlı̇k performansının TOPSIS yöntemiyle karşılaştırılması. Yönetim: İstanbul Üniversitesi İşletme İktisadı Enstitüsü Dergisi, 27(81), 58-81
• Dunphy, B. S., & Griffiths, A. (2014). Organizational change for corporate sustainability. Third edition published 2014 by Routledge 2 Park Square, Milton Park, Abingdon, Oxon OX14 4RN.
• Besong, S. E., Okanda, T. L., & Ndip, S. A. (2022). Corrigendum to “An empirical analysis of the impact of banking regulations on sustainable financial inclusion in the CEMAC region”. Economic Systems, 46(4), 100983.
• Bilgin, N. (2001). Sosyal bilimlerde içerik analizi: teknikler ve örnek çalışmalar, Siyasal Kitabevi, İstanbul.
• Chatzitheodorou, K., Tsalis, T. A., Tsagarakis, K. P., Grigoroudis, E., & Nikolaou, I. E. (2021). A new practical methodology for the banking sector to assess corporate sustainability risks with an application in the energy sector. Sustainable Production and Consumption, 27, 1775-1793.
• Ecer, F. (2019). Özel sermayeli bankaların kurumsal sürdürülebilirlik performanslarının değerlendirilmesine yönelik çok kriterli bir yaklaşım: Entropi-ARAS bütünleşik modeli. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 14(2), 365- 390.
• Ecer, F. (2015). Performance evaluation of internet banking branches via a hybrid MCDM model under fuzzy environment. Economic Computation & Economic Cybernetics Studies & Research, 49(2), 211-230
• Elkington, J. (1997), Cannibals with forks: The triple bottom line of 21st century business, Oxford: Capstone Publishing.
• Gayol, O. (2015). Sustainable banking: a new perspective for financial stability. Journal of Banking and Finance, 39, 2485-2501.
• Goodland, R. (1995). The concept of environmental sustainability. Annual Review of Ecology And Systematics, 26(1), 1-24.
• Goswami, S. S., Mohanty, S. K., & Behera, D. K. (2022). Selection of a green renewable energy source in India with the help of MEREC integrated PIV MCDM tool. Materials Today: Proceedings 52(3), 1153-1160.
• GRI, Global Reporting Initiative, G4 sustainability reporting guidelines/g4 sürdürülebilirlik raporlaması kılavuzları, https://www2.globalreporting.org/standards/g4/ Pages/default.aspx
• Hanson, K. O. (2011). The long history of conscious capitalism. California Management Review, 53(3).
• Jan, A., Azman-Saini, W. N., Mohd Zain, M. S., Abdul Samad, N. F., & Abu Mansor, N. A. (2023). Islamic corporate sustainability practices index aligned with SDGs towards better financial performance: Evidence from the Malaysian and Indonesian Islamic banking industry. Journal of Business Ethics, 405, 136860.
• Jeucken, M., & Bouma, J. (1999). Sürdürülebilir kalkınma hedeflerine ulaşmada uluslararası işbirliğinin rolü. Uluslararası İlişkiler Dergisi, 55(2), 456-478.
• Kaya, E. Ö. (2010). Sürdürülebilir kalkınma sürecinde bankaların rolü ve Türkiye’de sürdürülebilir bankacılık uygulamaları- İşletme Araştırmaları Dergisi 2(3), 75-94.
• Keshavarz-Ghorabaee, M. (2021). Assessment of distribution center locations using a multi-expert subjective–objective decision-making approach. Scientific Reports, 11(1), 1-19.
• Keshavarz-Ghorabaee. M., Amiri. M., Zavadskas. E. K., Turskis. Z., & Antucheviciene. J. (2021) Determination of objective weights using a new method based on the removal effects of criteria (MEREC). Symmetry, 13, 525.
• Khan, A. (2011). Sürdürülebilir kalkınma hedeflerine ulaşmada ekonomik büyüme ve kalkınmanın rolü. Ekonomik Kalkınma ve İncelemeler Dergisi, 39(2), 123-145.
• Korzeb, Z., & Samaniego-Medina, R. (2019). Sustainability performance: a comparative analysis in the Polish banking sector. Sustainability, 11(3), 653-668.
• Kotler, P., & Armstrong, G. (2017). Principles of marketing (17th ed.). Pearson Education.
• Krippendorff, K. (2004). Content analysis: an introduction to its methodology, Sage Publications, London.
• Krstic, M., Agnusdei, G. P., Miglietta, P. P., Tadic, S., & Roso, V. (2022). Applicability of industry 4.0 technologies in the reverse logistics: a circular economy approach based on comprehensive distance based ranking (COBRA) Method. Sustainability, 14, 5632. https://doi.org/10.3390/su14095632
• Kumar, A. K. (2020). Investigating factors that promote time banking for sustainable community-based socio-economic growth and development. Computers in Human Behavior, 107, 105623.
• Marimon, F., Alonso-Almeida, M. M., Rodríguez, M. P., & Alejandro, K. A. C. (2012). The worldwide diffusion of the global reporting initiative: what is the point? Journal of Cleaner Production, 33, 132-144
• Maubane, P., Prinsloo, A., & Van Rooyen, N. (2014). Sustainability reporting patterns of companies listed on the Johannesburg securities exchange. Public Relations Review, 40(2), 153-160.
• Nizam, E., Ng, A., Dewandaru, G., Nagayev, R., & Nkoba, M. A. (2019). The impact of social and environmental sustainability on financial performance: A global analysis of the banking sector. Journal of Multinational Financial Management, 49, 35-53.
• Nobanee, H., & Ellili, N. (2016). Corporate sustainability disclosure in annual reports: Evidence from UAE banks: Islamic versus conventional. Renewable and Sustainable Energy Reviews, 55, 1336-1341.
• Nwagwu, I. (2020). Driving sustainable banking in Nigeria through responsible management education: The case of Lagos Business School. The International Journal of Management Education, 18(1), 100432.
• Ömürbek, V., Aksoy, E., & Akçakanat, Ö. (2017). Bankaların sürdürülebilirlik performanslarının ARAS, MOOSRA VE COPRAS yöntemleri ile değerlendirilmesi. Süleyman Demirel Üniversitesi Vizyoner Dergisi, 8(19), 14- 32.
• Ömürbek, V., Cesur, F., Turhan, E., & Akalın, R. (2022). Uluslararası entegre raporlama çerçevesinde sermaye öğeleri: BİST kurumsal yönetim endeksi incelemesi. Uluslararası İşletme, Ekonomi ve Yönetim Perspektifi Dergisi, 6(2), 285.
• Öner Kaya, E. (2010). Sürdürülebilir kalkınma sürecinde bankaların rolü ve Türkiye’de sürdürülebilir bankacılık uygulamaları. İşletme Araştırmaları Dergisi, 2(3), 75-94.
• Özçelik, F., & Avcı Öztürk, B. (2014). Evaluation of banks' sustainability performance in Turkey with grey relational analysis. Muhasebe ve Finansman Dergisi, 63, 189-210.
• Öztürk, E. (2023). Çok kriterli karar verme yöntemleri. Ankara, Türkiye: Nobel Yayınları.
• Rahman, A. (2013). The role of education in achieving the sustainable development goals in Bangladesh. Education and Development Journal, 31(2), 189-208.
• Rebai, S., Azaiez, M. N., & Saidane, D. (2016). A multi-attribute utility model for generating a sustainability index in the banking sector. Journal of Cleaner Production, 113, 835-849.
• Roca, L. C., & Searcy, C. (2012). An analysis of indicators disclosed in corporate sustainability reports. Journal Of Cleaner Production, 20(1), 103-118.
• Salim, K., Seyed-Tajeddin, A., & Pourali, M. R. (2023). The impact of sustainable banking practices on bank stability: A review of the literature. Sustainable Finance Journal, 2023(1), 1-18.
• Sardianou, E., Stauropoulou, A., Evangelinos, K., & Nikolaou, I. (2021). A materiality analysis framework to assess sustainable development goals of banking sector through sustainability reports. Journal of Sustainable Production and Consumption, 27, 1775-1793.
• Sobhani, F. A., Amran, A., & Zainuddin, Y. (2012). Sustainability disclosure in annual reports and websites: a study of the banking industry in Bangladesh. Journal of Cleaner Production, 23(1), 75-85.
• Sobhani, F. A., Amran A., & Zainuddin, Y. (2009). Revisiting the practices of corporate social and environmental disclosure in Bangladesh, Corporate Social Responsibility and Environmental Management, 16, 167–183.
• Stephens, C., & Skinner, J. (2013). Banks for a better planet? The challenge of sustainable social and environmental development and the emerging response of the banking sector. Environmental Politics, 22(6), 891-910.
• Taneja, S., & Ali, L. (2021). Determinants of customers' intentions towards environmentally sustainable banking: Testing the structural model. Journal of Retailing and Consumer Services, 59, 102459.
• Thompson, A. A. Jr., & Strickland, A. J. (2016). Strategic management: Concepts and cases (18th ed.). McGraw-Hill Education.
• Thompson, P. (1998). Bank lending and the environment: policies and opportunities. International Journal of Bank Marketing, 16(6), 243- 252.
• Úbeda-Mellina, F., Forcadell, F. J., & Suárez-Suárez, N. (2022). Do formal and informal institutions shape the influence of sustainable banking on financial development? Finance Research Letters, 46, 102391.
• Urfalıoğlu F., & Genç, T. (2013). Çok kriterli karar verme teknikleri ile Türkiye‟nin ekonomik performansının avrupa birliği üye ülkeleri ile karşılaştırılması. Marmara Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, XXXV(II), 329-360.
• Ünlü, U., Yalçın, N., & Avşarlıgil, N. (2022). Analysis of efficiency and productivity of commercial banks in Turkey Pre- and during COVID-19 with an integrated MCDM approach. Mathematics, 10, 2300. https://doi.org/10.3390/math10132300
• Weber, R. P. (1990). Basic content analysis, Sage, Newbury Park, CA.
• Weber, M. (2012). The sustainable development goals: a critique. Development and Change Journal, 43(1), 123-145.
• Weber, O. (2016). The sustainability performance of Chinese banks: Institutional impact. Available at SSRN 2752439.
• Wu, J., Sun, J., Liang L., & Zha, Y. (2011). Determination of weights for ultimate cross efficiency using Shannon entropy. Expert Systems With Applications, 38(5), 5162-5165.
• Yip, W.-Y., & O'Connor, K. P. (2021). Sustainable business model archetypes for the banking industry. Sustainability, 13(1), 102.
• Zahid, M., Rahman, S., & Shahbaz, M. (2021). Sustainability and branchless banking: The development and validation of a distinct measurement scale. Technology in Society, 67, 101764.
• GRI, Global Reporting Initiative. (2024). G4 sustainability reporting guidelines / G4 sürdürülebilirlik raporlaması kılavuzları, https://www2.globalreporting.org/standards/g4/ Pages/default.aspx erişim tarihi:02.01.2024)
• IIRC, Entegre Raporlama Çerçevesi: IIRC-Integrated-Reporting-Framework-2013.pdf, erişim tarihi:21.11.23
• https://www.unepfi.org/about/(Erişim tarihi:12.02.2024)
• https://www.borsaistanbul.com/files/Surdurulebilirlik_Rehberi_2020.pdf(Erişim tarihi:06.02.2024)
• https://sdgs.un.org/(Erişim tarihi:12.09.2023)