Sosyal Bilgiler Öğretmen Adaylarının Değerler Eğitimi Öz-Yeterlilikleri

Yıl 2016, Cilt: 2 Sayı: 1, 1 - 16, 31.01.2016

Taner Şahin , Ahmet Katılmış

Öz

Bu çalışma, sosyal bilgiler öğretmen adaylarının değerler eğitimi öz-yeterliliklerini incelemek amacıyla yürütülmüştür. Araştırmada, nicel ve nitel araştırma yöntemlerinin birlikte kullanıldığı karma yöntemden (mixed method) yararlanılmıştır. Araştırma Ü1, Ü2, Ü3, Ü4, Ü5, Ü6 ve Ü7 üniversiteleri eğitim fakülteleri 4. sınıf sosyal bilgiler öğretmen adayları ile yürütülmüştür. Çalışmada nicel veri toplama aracı olarak “Sosyal Bilgiler Öğretmen Adaylarının Değerler Eğitimi Öz-Yeterlik Ölçeği” nitel veri toplama aracı olarak ise, “Değerler Eğitimi Görüşme Formu” kullanılmıştır. Nicel verilerin analizinde, betimsel istatistikî süreçler takip edilmiştir. Nitel verilerin yorumlanmasında ise betimsel analiz yöntemi kullanılmıştır. Araştırmanın nicel sonuçlarına göre sosyal bilgiler öğretmen adaylarının değerler eğitimi öz-yeterliliklerinin yüksek olduğu söylenebilir. Araştırmanın nitel sonuçların çoğunluğu ise nicel verilerle ve literatürle paraleldir.

Kaynakça

• Akkiprik, G. B. (2007) Genel lise öğretmenlerine göre karakter eğitimi yoluyla öğrencilere kazandırılacak değerler. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Yedi Tepe Üniversitesi, Eğitim Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Avcı, E. (2011). İlköğretim sosyal bilgiler öğretmenlerinin karakter eğitimine dair öz-yeterliklerinin incelenmesi. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Aydın, M. (2003).Gençliğin değer algısı: Konya örneği. Değerler Eğitimi Dergisi, 1 (3), 121- 144.
• Aydın, M. Z. (2003). Ahlak öğretiminde örnek olay incelemesi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Balcı, A. (2004). Sosyal bilimlerde araştırma yöntem, teknik ve ilkeleri. Pegem Yayınları, Ankara.
• Balcı, N. (2008). İlköğretim 6. sınıf sosyal bilgiler dersinde değerler eğitiminin etkililiği. Yayınlanmamış Yüksek Lisan Tezi, Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2010). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: PegemA.
• Creswell, J. W. (2003). Research design: qualitative, quantitative and mixed methodsapproaches. Second Edition. , USA: Sage Publications.
• Çağatay, Ş. M. (2009). Öğretmen görüşlerine göre karakter eğitiminde ve karakter gelişiminde okulun rolü. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Çanakkale.
• Çapri, B. Çelikkaleli, Ö. (2008)Öğretmen adaylarının öğretmenliğe ilişkin tutum ve mesleki yeterlik inançlarının cinsiyet, program ve fakültelerine göre incelenmesi. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 9 (15), 33–53.
• Çelikkaya, H. (1998). Fonksiyonel eğitim sosyolojisi (pedagojik formasyon amaçlı). (2. Basım), İstanbul: Alfa Basım Yayım Dağıtım.
• Deveci, H. Ve Selanik, A.T. (2009). İlköğretim Öğrencilerinin Günlüklerine Göre Günlük Yaşamda Değerler. Uluslararası sosyal araştırmalar Dergisi, 2 (6), 67-181.
• Demirel, M.(2009) Sınıf öğretmenlerinin ve okul yöneticilerinin karakter eğitimine ilişkin öz-yeterlilik inançları. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 37, 36-9.
• Dilmaç, B. (2007)Bir Grup fen lisesi öğrencisine insani değerler eğitiminin insani değerler ölçeği ile sınanması. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
• Doğan, İ. (2011). Eğitim sosyolojisi. Ankara: Nobel Yayınları.
• Doğanay, A. (2006). Değerler eğitimi. C. Öztürk (Der.) Hayat bilgisi ve Sosyal bilgiler öğretimi (s.256-284). Ankara: PegemA.
• Ekşi, H. (2003). Temel insani değerlerin kazandırılmasında bir yaklaşım: Karakter eğitimi programları. Değerler Eğitimi Dergisi, 1 (1), s.76 -96.
• Fidan, N. K. (2009). Öğretmen adaylarının değer öğretimine ilişkin görüşleri. Kuramsal Eğitim bilim, 2 (2), 1-18.
• Genç, S. Z. ve Eryaman, M. Y. (2007). Değişen değerler ve yeni eğitim paradigması. Sosyal Bilimler Dergisi, 9 (1), 91-102.
• Gömleksiz, N. (2007). Lise öğrencilerinin toplumsal değerlere ilişkin tutumları: Elazığ ili örneği. R. Kaymakcan, S. Kenan, H. Hökelekli, Ş. Arslan ve M. Zengin (Der.). Değerler ve Eğitimi Uluslararası Sempozyumu, s.727-741, 26-28 Kasım 2004, İstanbul.
• Gündüz, M. (2005 ). Ahlak sosyolojisi.Ankara: Anı Yayıncılık.
• Johnson, R. B. & Onwuegbuzie, A. J. (2004). Mixed methods research: A research paradigm whose time has come. Educational Researcher, Vol. 33, No. 7, pp. 14-26.
• Katılmış, A. (2010). Sosyal bilgiler derslerindeki bazı değerlerin kazandırılmasına yönelik bir karakter eğitimi programının geliştirilmesi. Yayınlanmamış doktora tezi, Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Keskin, Y. (2008). Türkiye’de sosyal bilgiler öğretim programlarında değerler eğitimi: Tarihsel gelişim, 1998 ve 2004 programlarının etkililiğinin araştırılması. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Kolaç, E. (2010). Hacı bektaş veli, mevlana ve yunus felsefesiyle türkçe derslerinde değerler ve hoşgörü eğitimi. Türk Kültürü Ve Hacı Bektaş Veli Araştırma Dergisi, 55, 193-208.
• Köylü, M. (2006). Küresel ahlak eğitimi. İstanbul: Değerler Eğitimi Merkezi Yayınları.
• Milson A.J. and Mehlig L.M. (2002). Elementary School Teachers’ Sense Of Efficacy For Character Education. The Journal of Educational Research, 6 (1), 47-53.
• Parlar, H. Cavuş, H. Levent, F. ve Ekşi, H. (2010). Yöneticilerin karakter eğitimi yeterlik inancı ölçeğinin türkçe geçerlik ve güvenirlik çalışması. Journal of Values Education. 8,(19), 177-205.
• Sarı, M. (2007). Demokratik değerlerin kazanımı sürecinde örtük program: düşük ve yüksek “okul yaşam kalitesi”ne sahip iki ilköğretim okulunda nitel bir çalışma. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana.
• Sayılan, F. (2007). Küreselleşme ve eğitimdeki değişim. Oğuz, E. ve Yakar, A.(Der.). Küreselleşme Ve Eğitim (213-261). Ankara: Dipnot Yayınları.
• Şahin, T. (2013). Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının değerler eğitimi öz-yeterliliklerinin incelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans tezi, Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Şen, Ü. (2008). Altıncı sınıf türkçe ders kitaplarındaki metinlerin ilettiği değerler açısından incelenmesi. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 1 (5), 763-779.
• Öztürk, C. (2006). Hayat bilgisi ve sosyal bilgiler öğretimi. C. Öztürk (Der.) Sosyal Bilgiler: Toplumsal yaşama disiplinler arası bir bakış içinde (22-49). Ankara: Pegem-A.
• Öztürk, C ve Balcı, N. (2009). İlköğretim 6. sınıf sosyal bilgiler dersinde değerler eğitiminin etkililiği. IV. Sosyal bilgiler eğitimi kongresi bildiri kitabı. İstanbul: Birleşik Yayın Gurubu.
• Öztürk, C. ve Otluoğlu, R. (2002). Sosyal bilgiler öğretiminde edebi ürünler ve yazılı materyaller. Ankara: Pegem Akademi.
• Türk, N. ve Nalçacı, A. (2011). İlköğretim beşinci sınıf öğrencilerinin sosyal bilgiler programında verilen değerleri edinme düzeyleri (Erzincan Örneği) Erzincan Eğitim Fakültesi Dergisi, 13 (2), 39-56.
• Turan, S. ve Aktan, D. (2008). Okul hayatında var olan ve olması düşünülen sosyal değerler. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 6 (2), 227-259.
• Yaman, H. Taflan, S. ve Çolak, S. (2009). İlköğretim ikinci kademe türkçe ders kitaplarında yer alan değerler. Değerler Eğitimi Dergisi, 7 (18), 107-120.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2006). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (5.Basım), Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Yiğittir, S. ve Öcal, A. (2010). İlköğretim 6. sınıf öğrencilerinin değer yönelimleri. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 24, 407-416.
• Yüksel, G. (2012). İlköğretim öğretmenlerinin karakter eğitimi yetkinlik inançları ile ahlaki olgunluk düzeyleri arasındaki ilişki. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.
• Zembylas, M. & Vrasıdas, C. (2005). Globalization, information and communication technologies, and the prospect of a ‘global village’: promises of inclusion or electronic colonization? Journal of Curriculum Studies, 37 (1), 65–83.