1921’DE SEYYAR JANDARMA MÜFREZELERİNİN İLGASI MESELESİ

Yıl 2020, , 125 - 135, 31.12.2020

İsmet Türkmen , Betül Tekinsoy

https://doi.org/10.30913/alinterisosbil.800835

Öz

Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde teşkil olunan İcra Vekilleri Heyeti’nin ilk girişimi, Millî Mücadele’nin ilk yılında Anadolu’da idarî ve siyasî otoritenin pekiştirilmesi, güvenlik tedbirlerinin etkin bir surette ele alınmasına yönelik olmuştur. Bu dönemde Dâhiliye Vekâleti uhdesinde görev üstlenen Jandarma Teşkilatı, Meclis’in önceliği olmuş, bu doğrultuda nitelikli komutan ve rütbeli personelden yoksun durumda bulunan Jandarma Teşkilatı’nın tekrar “ıslah ve tevsiki” bir zorunluluk halini almıştır. Bu duruma çözüm arayan Meclis Hükümeti tarafından “Seyyar Jandarma Müfrezeleri Teşkili Hakkında Kanun Layihası” Meclis gündemine alınmıştır. Meclis’te 7 Haziran 1920 tarihli 5 sayılı “Piyade, Süvari Sınıfından Mürekkep Olmak Üzere Jandarma Müfrezeleri Teşkili Hakkındaki Kanun” kabul edilmiştir. Kanunun uygulamaya geçirildiği sırada, seyyar jandarma birliklerinin askerî otoritenin elinde olması durumu, beklendiği gibi idarî ve siyasî alanda sıkıntılar da yaşatmıştır. Yeni kurulan Seyyar Jandarma Teşkilatı, Milli Müdafaa Vekâleti emrinde olmasına karşın, ayrıca Dâhiliye Vekâleti emrinde de mutat jandarma birlikleri bulunmaktaydı. Meclis görüşmeleri sonrasında Bolu Mebusu Yusuf İzzet Paşa ve beraberindeki mebusların verdiği kanun teklifi, kırsal güvenlik işlerinin Dâhiliye Vekâleti’ne bağlı jandarmaya verilmesine dair düzenlemenin yapılmasıyla neticelenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Jandarma, TBMM, Güvenlik

The Issue of Abolishment of the Mobile Gendarmerie Platoon in 1921

Öz

The first initiative of the Government of the National Assembly of the Grand National Assembly, the first year of the National Struggle, the consolidation of administrative and political authority in Anatolia, aimed at the effective handling of security measures. During this period, the Gendarmerie was the priority of the Assembly. In this respect, the Gendarmerie Organization, which is deprived of qualified commander and ranking personnel, has become a necessity again. The Parliamentary Government, seeking a solution to this situation, “The Law on the Establishment of Mobile Gendarmerie Detachments” was received. Number of 5 “Infantry, Cavalry Class, Gendarmerie Platoon Formation of Gendarmerie Plates” and was adopted on June 7, 1920. When the law was put into practice, the fact that the mobile gendarmerie units were in the hands of the military authority had experienced difficulties in the administrative and political spheres as expected. The newly established mobile gendarmerie organization, although under the command of the National Defense Act. in addition, there were regular gendarmerie units under the Ministry of Internal Affairs. Following the parliamentary meetings, the proposal of Bolu Mufti Yusuf İzzet Pasha and his accompanying deputies resulted in the regulation of the issuance of the rural security works to the gendarmerie attached to the Ministry of Interior.

Anahtar Kelimeler

Gendarmerie, TBMM, Security

Kaynakça

• Akın, R. (2001), TBMM Devleti (1920–1923) Birinci Meclis Döneminde Devlet Erkleri ve İdare, İstanbul.
• Başa, Ş. (2013), Kurumsallaşma Bağlamında Dâhiliye Nezaretinden Dâhiliye Vekâletine Geçiş, Ankara: Türkiye ve Orta Doğu Amme İdaresi Enstitüsü Yayınları.
• Goloğlu, M. (2010), Millî Mücadele Tarihi-III Üçüncü Meşrutiyet (1920), Birinci Büyük Millet Meclisi, İstanbul: Türkiye İş Bankası Yayınları.
• Güneş, İ. 1920’de Seyyar Jandarma Müfrezelerinin Kurulması ve Bunların İç Güvenliğin Sağlanmasındaki Rolü, Birinci Askerî Tarih Semineri Bildirileri II, Ankara.
• Işık, H. (1999), Birinci Dünya Savaşında Seyyar Jandarma Birlikleri, Ankara.
• Jandarma Genel Komutanlığı Tarihi (2002), C. I, Ankara: Jandarma Genel Komutanlığı Yayınları.
• Jandarma Karakollarının Devriye ve Muhabere Hizmetleri Hakkında Talimat (1335/1919), Jandarma Matbaası.
• Karal, Enver Ziya (1964), Türkiye Cumhuriyeti Tarihi, İstanbul.
• Türkiye Cumhuriyeti Devleti Resmî Gazete, (07.03.1921), Sayı: 5.
• Türkiye Cumhuriyeti Devleti TBMM Kavanin Mecmuası, Devre: 1, Cilt: 1.
• TBMM Zabıt Ceridesi, Devre: 1, İçtima Senesi: 1, Cilt: 1, (2 Haziran 1920).
• TBMM Zabıt Ceridesi, Devre: 1, İçtima Senesi: 1, Cilt: 2, (6 Temmuz 1920).
• TBMM Zabıt Ceridesi, Devre: 1, İçtima Senesi: 1, Cilt: 8, (10 Şubat 1921).
• Türk İstiklal Harbi. (1992), Mondros Mütarekesi ve Tatbikatı, C.I, Ankara: Genelkurmay Basımevi.
• Türkmen, Zekeriya. (2001), Mütareke Döneminde Ordunun Durumu ve Yeniden Yapılanması (1918-1920), Ankara: TTK Yayınları.
• Umum Jandarma Kumandanlığı. (1335/1919), Jandarmaya Müteallik Kavânin ve Nizâmât ve Mukarrerat, Üçüncü Kitap, İstanbul: Dersaadet Jandarma Matbaası.
• Umum Jandarma Kumandanlığı (1335/1919), Jandarmaya Müteallik Kavânin ve Nizâmât ve Mukarrerat, Birinci Kitap, İstanbul: Jandarma Matbaası.
• Yalçın, E. Semih, (1990). İçişleri Bakanlığının Cumhuriyet Dönemi Teşkilatlanması (1920-1946), Erciyes Üniversitesi, Kayseri: Sosyal Bilimler Enstitüsü.