21. Yüzyılda Türkiye-Güney Kore İlişkileri

Yıl 2022, Cilt: 6 Sayı: 2, 95 - 111, 31.12.2022

Ilgın Gizem Sevim

https://doi.org/10.30913/alinterisosbil.1075140

Öz

20. yüzyılda gerçekleşen I. Dünya Savaşı, Büyük Buhran, II. Dünya Savaşı, Soğuk Savaş gibi büyük ve küresel etki yaratan bu olaylar devletleri uluslararası arenada yalnız kalması konusunda ittifak arayışlarına teşvik etmiştir. Bu çalışmada, bu ittifak arayışlarından biri olarak gerçekleşen Türkiye-Güney Kore ilişkileri değerlendirilmeye çalışılmıştır. İki ülkenin ilişkilerinin başlama sürecinden, ilişkilerinin dostluk aşamasına taşınmasını ve nedenlerini günümüze kadar olan ekonomik, siyasi, kültürel, askerî ve teknolojik ilişkileri dönemsel bazda ele alarak değerlendirmeyi amaçlamıştır. Ülkelerin birbiri ile iletişimleri küresel bazda bir zaruret gibi gözükse de gelişimleri açısından da olanaklar sağlamaktadır. Bu bakış açısıyla, aralarındaki benzerlikler ve farklılıklar ortaya konulmaya çalışılmış; iki ülke arasındaki ilişki boyutunun ne olduğu, günümüzdeki durumu incelenmiş, ilişkilerdeki eksiklikler, bu eksikliklerin hangi benzerliklerle ne boyuta taşınabileceği üzerinde değerlendirmeler yapılmış ve daha da geliştirilmesi noktasında öneriler sunulmuştur. İki ülkeden yola çıkarak, devletlerin uluslararası ilişkilerinin nasıl olması gerektiği kavranmaya çalışılmıştır. Kanaatimizce, Türkiye ve Güney Kore arasında kurulacak olan ilişkilerinin boyutu, seviyesi ve sağlamlığının kavranması ve iki ülkenin çabası sonucu ilişkilerin gelişmesi; uluslararası ilişkiler alanında “Türkiye-Güney Kore Modeli” nin oluşmasını sağlayacaktır.

Anahtar Kelimeler

Güç ilişkisi, Güney Kore, İttifak arayışı, Türkiye, Uluslararası ilişkiler, Alliance quest, International relations, Power relations, South Korea, Turkey

Teşekkür

Her zaman yanımda olan ve beni destekleyen değerli danışman hocam Doç. Dr. Fırat YALDIZ'a teşekkürlerimi ve minnetlerimi sunmayı bir borç bilirim.

Relations between Turkey and South Korea in 21st Century

Öz

Events that happened within the twentieth century such as World War I, Great Depression, World War II and the Cold War had a great and global impact that encouraged states to seek alliances in order not to be alone in the international arena. In this study, Turkey-South Korea relations examined as one of these alliance searches and tried to be evaluated. From the beginning of the relations of the two countries to the friendship stage and the reasons of this situation; economic, political, cultural, military and technological relations up to the present aimed to evaluate on a periodic basis. Although the communication of countries with each other seems to be a necessity on a global basis, it also provides opportunities for their development. From this point of view, the similarities and differences between them were tried to be revealed; what is the dimension of the relationship between the two countries, the present situation has been examined, the deficiencies in the relations, the similarities and the extent to which these deficiencies can be carried have been evaluated and suggestions have been made for further development. From the evaluations made upon two countries, it has been tried to comprehend how the country’s international relations should be. Therefore, in our opinion, with the understanding of the size, level and strength of the relations to be established between Turkey and South Korea and the development of relations as a result of the efforts of the two countries; it will ensure the formation of the “Turkey-South Korea Model” in the field of international relations.

Anahtar Kelimeler

Alliance quest, International relations, Power relations, South Korea, Turkey

Kaynakça

• Yayımlanmış Eserler
• Akbulak, Y., & Akbulak, S. (2010). Türkiye’nin rekabet gücü bağlamında araştırma ve geliştirme (ar-ge) faaliyetlerinin özendirilmesi. Finans Politik Ekonomik Yorumlar Dergisi, 47(544), 7-14.
• Aslan, C., & Taner, A. (2016). Kalkınma hamlelerinin batı dışı örnekleri: Türkiye ve Güney Kore’nin karşılaştırılması. Adam Akademi Sosyal Bilimler Dergisi, 1(6), 27-59.
• Atlı, C. (2020). İkinci dünya savaşı akabinde ülkemizde petrol arama çalışmaları. Tokat Gaziosmanpaşa Üniversitesi Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, XV(I), 119-128.
• Aydoğdu, Y. (2017). Güney Kore’de uygulanan hükümet sistemi üzerine incelemeler. Türkiye Adalet Akademisi Dergisi, 31, 691-720.
• Baek, O., Cho, J., Ham, D., Jung, B., Lee, H., & Sohn, J. (2011). Understanding Korean history. Jimoondang.
• Bakkal, M., Bakkal, S., & Göbekoğlu, M. (2012). Son 30 yılda Türkiye ve Güney Kore'nin ekonomik performansı. Hiperlink.
• Birsel, H. (2012). Başlangıçtan günümüze NATO sorunsalı “madalyonun iki yüzü”. SDÜ Fen Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, 2012(25), 109-124.
• Bulut, R. (2020). Güney Kore. Ayrıntı Dergisi, 8(85), 64-68.
• Cho, I. K. (1997). Güney Kore eğitim sistemi ile Türkiye eğitim sisteminin karşılaştırılması (Yüksek lisans tezi, Marmara Üniversitesi).
• Çakmak, U. (2016). Güney Kore’nin ekonomik kalkınmasının temel dinamikleri (1960-1990). Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 21(1), 151-171.
• Çalışır, M., & Gülmez, A. (2010). Teknoloji politikaları çerçevesinde ekonomik gelişim: Türkiye-Güney Kore karşılaştırması. Akademik İncelemeler Dergisi, 5(1), 23-55.
• Daban, C. (2017). Uluslararası ilişkilerde teorik tartışmaların yönteme etkisi. Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 27, 190-227.
• Danışan, E. (2020). Kore Cumhuriyeti (Güney Kore) kentleşme deneyimleri. Tarsus Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 1(1), 30-43.
• Dora, C. (1960). Kore savaşında Türkler 1950-1951. İsmail Akgün Matbaası.
• Dosovitskaya, V. (2013). Yaponiya i man’çjuriya naçalo otnoşeniye. Vlast, 10, 172-174.
• Eker, A. A. (2007). İkinci Dünya Savaşı sonrası Türk dış politikasındaki gelişmeler ve Türkiye'nin NATO’ya giriş süreci (1945-1952) (Yüksek lisans tezi, Kırıkkale Üniversitesi).
• Ekici, S., & Baharçiçek, A. (2016). NATO’ya üyelik sürecinde Türkiye ABD ilişkileri. Birey ve Toplum Dergisi, 6(1), 149-166.
• Elmacı, M. E. (2019). Kamuoyuna yansıması çerçevesinde Mustafa Kemal’in adının tanınması ve 1919’a gelişte Mustafa Kemal. Belgi, 2(18), 1205-1254. https://doi.org/10.33431/belgi.563500
• Emiroğlu, A. (2011). 27 Mayıs 1960 ihtilali ve Demokrat Parti’nin tasfiyesi. Selçuk Üniversitesi Sosyal ve Teknik Araştırmalar Dergisi, 1(1), 13-27.
• Esenbel, S. (2002). Türk-Japon ilişkilerinin tarihi. Türkler Ansiklopedisi 13.
• Gören, H. (2015). Türkiye'nin Doğu Asya politikasında Güney Kore ve Japonya'nın önemi (Yüksek lisans tezi, Adnan Menderes Üniversitesi).
• Gül, T. (2014). Ulusal basında Türkiye’nin Kore’ye asker gönderme kararı. Belgi, 7, 871-879.
• Hava, H. T. (2021). İhracata yönelik kalkınma: Güney Kore örneği. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 20(80), 2174-2201.
• Hong, Y. S. (2010). Private-public alliances for export development: The Korean case, Serie Comercio Internacional, 102, 1-97.
• Im, K. (2015). Korean exchange rate and FTAs under the Roh Moo-Hyun administration. International Relations of the Asia-Pacific, 15(2), 367-396. https://doi.org/10.1093/irap/lcu022
• Kahraman, N. (2020). Kore savaşı ve Türkiye’nin savaşa katılma kararının Türk basınına yansıması üzerine bir analiz (Haziran-Ağustos 1950). Gümüşhane Üniversitesi İletişim Fakültesi Elektronik Dergisi, 8(2), 1375-1408. https://doi.org/10.19145/e-gifder.733259
• Kanca, O. (2012). 1950-1960 arası Türkiye’de uygulanan sosyo-ekonomik politikalar. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9(19), 47-63.
• Kepenek, Y., & Yentürk, N. (2004). Türkiye ekonomisi. Remzi Kitabevi.
• Kerimoğlu, G., & Pınar, N. (2019). Türkiye ve Güney Kore eğitim sistemlerinin karşılaştırılmalı olarak incelenmesi (Yüksek lisans tezi, Hacettepe Üniversitesi).
• Keskin, M. (2021). Kore Cumhuriyeti’nin (Güney Kore) tarihsel akış kapsamında endüstri ilişkileri ve mevcut durum çalışma hayatı politikaları. Ekonomi, İşletme ve Maliye Araştırmaları Dergisi, 3(1), 1-16. https://doi.org/10.38009/ekimad.856583
• Kim, H., & Mehmedoğlu, A. (2001). Koreliler'in din değiştirme motifleri. Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 20(2001), 175-191.
• Koçtürk, O. M., & Gölalan, M. (2010). 1923-1950 Türkiye ekonomisinin yapısal analizi. Üçüncü Sektör Kooperatifçilik, 45(2), 48-65.
• Kongar, E. (1998). 21. yüzyılda Türkiye. Remzi Kitabevi.
• Korea Muslim Federation. (1996). Special issues on the 40th anniversary of Islam in Korea (1955-1995). KMF.
• Kozlu, C. (1999). Türkiye mucizesi için vizyon arayışları ve Asya modelleri. Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• Krueger, A. O. (1987). The importance of economic policy in development: Contrasts between Korea and Turkey. NBER Working Paper, 2195, 1-56.
• Küçük, A. (2019). Güney Kore’de Kendine özgü demokratik başkanlık sistemi. Süleyman Demirel Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 9(2), 1-82.
• Külünk, İ. (2020). Nasıl başardılar? Tayvan-Singapur-Güney Kore. Nobel Bilimsel Eserler.
• Lee, C. M., & Botto, K. (2018). President Moon Jae-in and the Politics of Inter-Korean Détente. Korean Strategic Review, 5.
• Lee, H. (2012). An analysis of Korean-Turkish relations: Rising trade partnership and deepening integration. USAK Yearbook of Politics and International Relations, 5, 227-242.
• Luther, H. U. (1984). Güney Kore bir model olabilir mi? Belge yayınları.
• Oğuztürk, B. S. (2011). Güney Kore’nin kalkınmasında inovasyonun rolü. Süleyman Demirel Üniversitesi Vizyoner Dergisi, 3(5), 48-53.
• Oktar, S., & Varlı, A. (2010). Türkiye’de 1950-54 döneminde Demokrat Parti’nin tarım politikası. Marmara Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 28(1), 1-22.
• Özcan, S. (2019). Kore savaşı ve savaşa katılan Amasyalı şehit ve gaziler. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 33, 714-755. https://doi.org/10.14520/adyusbd.546910
• Salmon, A. (2020). Kore nasıl Kore oldu? Metropolis Yayınları.
• Sarıyar Sezan, C. (2020). Celal Bayar’ın vefatının Türk basınına yansıması. Uluslararası Tarih ve Sosyal Araştırma Dergisi, 24, 37-53.
• Sertel, Y. (1999). Türkiye’de dışa dönük ekonomi ve çöküş. Alan Yayıncılık.
• Sipahi, S. (2007). Kore savaşı ve Türk kamuoyu (Yüksek lisans tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi).
• Snyder, S. (2016). South Korean identity under park Geun-hye: Crosscurrents & choppy waters. Joint Us Korea Academic Studies, 103-112.
• Sönmez, A. (2003). Doğu Asya mucizesi ve bunalımı, Türkiye için dersler. Bilgi Yayınları.
• Söylemez, İ. (2021). Güney Kore: Bir siyasal, ekonomik ve kültürel kalkınma örneği (Yüksek lisans tezi, Maltepe Üniversitesi).
• Süvari, K. (2018). Stratejik kültür bağlamında güvenlik politikaları: Güney Kore ve Japonya örnekleri. Güvenlik Bilimleri Dergisi, 7(2), 237-261.
• Şaylıkay, M., & Akın, A. (2020). Devlet bağımlı iş sistemi uygulayıcısı olarak Türkiye ve Güney Kore sendikal aktörlerinden TÜRK-İŞ ve KCTU karşılaştırılması. Uluslararası Sosyal Dergisi, 13(71), 989-998.
• Şenses, F., & Taymaz, E. (2003). Unutulan bir toplumsal amaç: Sanayileşme ne oluyor? Ne olmalı? ERC Working Papers in Economics, 1-23.
• Tatan, M. (2021). Türkiye ve Güney Kore’deki sosyal bilgiler eğitimi uygulamalarının karşılaştırılması (Doktora tezi, Kastamonu Üniversitesi).
• UN ESCAP (United Nations Economic and Social Commission for Asia and the Pacific). (1976). Guidelines for development of industrial technology in Asia and the Pacific. Bangkok United Nations Centre.
• Üzmez, A. (2006). İkinci Dünya Savaşı’ndan sonra gelişen olayların ışığında Kore savaşı ve Türkiye (Yüksek lisans tezi, İstanbul Üniversitesi).
• Yaman, A. E. (2005). Kore savaşı'nın Türk kamuoyuna yansıması. Atatürk Yolu Dergisi, 10(37), 231-245. https://doi.org/10.1501/Tite_0000000061
• Yerlikaya, G. K. (2015). Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği'nin uluslararası görevleri ve kurumların kapsamında dış ekonomik ilişkiler kurulu sorununun değerlendirilmesi. İnönü Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 6(1), 1-32.
• Gazete Kaynakları
• Cumhuriyet Gazetesi. 26 Haziran 1950.
• Cumhuriyet Gazetesi. 29 Temmuz 1950.
• Hürriyet Gazetesi. 1 Temmuz 1950.
• Tercüman Gazetesi. 13 Haziran 1987.
• İnternet Kaynakları
• Anadolu Ajansı (2018), Türkiye ile Güney Kore arasında 4 anlaşma imzalandı. TRT Haber. https://www.trthaber.com/haber/gundem/turkiye-ile-guney-kore-arasinda-4-anlasma-imzalandi-363502.html
• Antalya Valiliği. (2021). Akdeniz ülkeleri içerisinde en güvenli ve en kaliteli turizm hizmetini Antalya veriyor. Antalya Valiliği. http://www.antalya.gov.tr/akdeniz-ulkeleri-icerisinde-en-guvenli-ve-en-kaliteli-turizm-hizmetini-antalya-veriyor
• Arslanhan, S., & Kurtsal, Y. (2010). Güney Kore inovasyondaki başarısını nelere borçlu? Türkiye için çıkarımlar. TEPAV. https://www.tepav.org.tr/upload/files/1285828695-5.Guney_Kore_Inovasyondaki_Basarisini_Nelere_Borclu_Turkiye_icin_Cikarimlar.pdf
• Forbes. (2019). BTS lead he growth of hallyu to nearly 90 million fans worldwide in 2018. Forbes. https://www.forbes.com/sites/caitlinkelley/2019/01/11/bts-lead-growth-of-hallyu-90-million-fans-2018/?sh=4417b6ef70bc
• KİPO. (2022). www.kipo.go.kr
• Konupara Ekibi. (2021). Kore dalgası (Hallyu) nedir? Konupara. https://konupara.com/ekonomi/kore-dalgasi-hallyu-nedir-17618/
• Kore Cumhuriyet Elçiliği. (2022). İkili ilişkiler. Kore Cumhuriyeti Büyükelçiliği https://overseas.mofa.go.kr/tr-tr/brd/m_9154/view.do?seq=754666
• World Bank. (2002). World development indicators 2000-2002 verileri. The World Bank DataBank. https://databank.worldbank.org/