Kuzgun Baraj Gölü Havzasında Orman, Mera ve Çayır Bitki Örtüsü Altında Gelişen Toprakların Bazı Fiziksel ve Kimyasal Özellikleri

Yıl 2012, Cilt: 22 Sayı: 1, 1 - 9, 17.07.2012

Turgay Dindaroğlu , Mustafa Yıldırım Canbolat

Öz

Bu araştırma, orman, mera ve çayır bitki örtüsü altında gelişen toprakların, bazı
fiziksel ve kimyasal özelliklerinin mevcut arazi kullanım durumuna göre değerlendirilmesi
amacıyla yürütülmüştür. Araştırma, Erzurum İli Aziziye (Ilıca) İlçesinin 60 km kuzey batısında ve Yukarı Fırat havzası sınırları içerisinde kalan Kuzgun Baraj Gölü havzasında yürütülmüştür. Araştırmada, mevcut arazi kullanım durumuna göre %0-5 eğim grubunda yer
alan orman, çayır ve mera alanlarında açılan 15 adet profilden bozulmuş toprak örnekleri
alınmıştır. Örnekler üzerinde fiziksel (tekstür, agregat stabilitesi ve hidrolik iletkenlik) ve
kimyasal analizler (toprak reaksiyonu, organik madde içeriği, katyon değişim kapasitesi ve
elektriki iletkenlik) yapılmıştır. Çayır alanlarında alınan toprak örneklerinin pH, agregat
stabilitesi oranı, organik madde içeriği ve Eİ değerleri orman ve mera alanlarına göre daha
yüksek bulunmuştur. Orman ve mera topraklarının pH, Organik madde içeriği ve Eİ değerleri
bakımından birbirlerinden farksız olduğu bulunmuştur. Açılan profillerde organik maddenin
yüzey horizondan itibaren derinlikle düzenli olarak azaldığı tespit edilmiştir

Anahtar Kelimeler

Toprak, Fiziksel ve Kimyasal Özelliği, Orman, Mera, Çayır

Kaynakça

• Ahmad, N., 1983. Pedogenesys and Soil Taxonomy, II. The Soil Orders. Elsevier, Amsterdam, 91- 281.
• Aran, S. 1948. Orta Anadolu Süs Bahçeciliği İçin Ziynet Ağaçları Temini. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları Sayı:2, Ankara Üniversitesi Basımevi, Ankara.
• Aydın, A., ve Sezen, Y., 1995. Toprak Kimyası Laboratuar Kitabı. Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakül- tesi Yayınları No: 174 Erzurum.
• Canbolat, M., Hanay A., Anapalı Ö., 1996. Aralık ilçesi rüzgar erozyon alanı sorunlu topraklarına organik atık materyal uygulanıasının etkileri. Atatürk Üni. Zir. Fak. Der., No: 27. (3), 448- 460, Erzurum.
• Canbolat, M.Y., 1992. Toprağa organik materyal ilavesinin toprağın organik maddesi, agregat stabilitesi ve geçirgenliği üzerine etkileri. Ata. Üni. Zir. Fak. Der. 23 (2), 113-123.
• Demiralay, İ., 1993. Toprak Fiziksel Analizleri. Atatürk Üni. Yayınları No: 143. Erzurum. S: 90-95
• Dexter, A.R., 2004. Soil physical quality. Part I. Theory, effects of soil texture, density and organic matter, and effects on root growth. Geoderma 120: 201-214.
• Dmi, 2010. http://www.dmi.gov.tr/veridegerlendirme/il-ve-ilceleri 19.01.2011. Saat:17:11
• Frank, B., Betts C. A., 1946. Water and our Forest. Miscelleneous Pablication NO:600.U.S Department Of Agriculture. Forest Service
• Gee, G. W., ve Hortage, K.H.,1986. Particle- Size Analysis. Methods of Soil Analysis. Part 1. Physical and Minerological Methods Secand Edition. Agronomy No: 9. 2. Edition P: 383- 441.
• Jang, Y.S., Kim, Y.W., Lee, S.I. 2002. Hydrolik Properties and Leachate Level Analysis of Kimpo Metropolitan Landfill, Korea. Waste management, 22; 261-267.
• Karlen, D.L., N.C. Wollenhaupt, D.C. Erabach, E.C. Berry, J.B. Swan, N.S. Eash, J.L. Jordahl, 1994. Crop residue effects on soil quality following 10-years of no-till corn, Soil Till. Res. 31:149-167.
• Karlen, D.L., Stott, D.E., 1994. A framework for evaluating physical and chemical indicators of soil quality. SSSA Special Publication No. 35. SSSA Madison, WI, pp. 53-72.
• Kemper, W. D., Rosenau, R. C., 1986. Aggregate stability and size distribution. In: Klute A. (ed), Methods of soil analysis, part 1. Agron. Monog. 9. ASA, Madison, WI.
• Larson, W.E., Pierce F.J., 1991. Conservation and enhancement of soil quality, in evaluation for sustainable land management in the developing world. IBSRAM Proceedings 12(2), vol. 2, Bangkok, Thailand. International Board for Soil Research and Management.
• Mclean, E. O., 1982. Soil pH and Lime Requirement. Methods of Soil Analysis Part2. Chemical and Microbiological Properties Second Edition. Agronamy. No: 9 Part 2 . Edition P: 199-224
• Nelson, D. W., ve Sommers L. E., 1982. Organic Matter. Methods of Soil Analysis Part2. Chemical and Microbiological Properties Second Edition. Agronamy. No: 9 Part 2 . Edition P: 574- 579.
• Okatan, A., Reis M., Yüksel M., Aydın M. 2001. Çorum-Karhın Çayı Yağış Havzasında Dere Akım- larını Etkileyen Fizyografik Etmenler İle Bazı Hidro-Fiziksel Toprak Özellikleri Arasındaki İlişkiler Üzerine Bir Araştırma. Fen ve Mühendislik Dergisi 2001, Cilt 4, Sayı 2, 16.
• Özhan, S. 1977. Belgrad Ormanı Orta Dere Yağış Havzasında Ölü Örtünün Hidrolojik Bakımdan Önemli Özelliklerinin Bazı Yöresel Etkenlere Göre Değişimi İ Ü. Orman Fak Y., İ.Ü. Ya- yın No: 2330, O. F. Y.No:235, İstanbul.
• Öztaş, T., 2002. Assessment of Soil Quality. In: International Conference on Sustainable Land Use and Management, 10-13 June 2002, Çanakkale, 484-485.
• Papendick, R.I., J.E Parr, 1992. Soil quality the key to a sustainable agriculture. Amer. J. Altern. Agric. 7, pp. 2–3.
• Rhoades, J.D., 1982. Cation Exchange Capacity . Methods of Soil Analysis Part 2. Chemical and Microbiological Properties Second Edition. Agronamy. No: 9 Part 2 . Edition P: 149-157.
• Richards, L.A Ed. 1954. Diagnosis and Improvement of Saline and Alkali Soils. United States De- partment of Agriculture Handbook 60:94.
• Şimşek, U., Çakal Ş., M. Özgöz M., Sürmen M., Aksakal E., Dumlu S., 2005. Erzurum Çat İlçesi Doğal Çayırlarının Verim ve Toprak Özelliklerinin Belirlenmesi. Türkiye VI. Tarla Bitkileri Kongresi, 5-9 Eylül 2005, Antalya (Araşttrma Sunusu Cilt II, Sayfa 851-856)
• (Bu makale Turgay DİNDAROĞLU’nun doktora tezinin bir kısmından faydalanılarak yazılmıştır.)