Erzurum İli Büyükbaş Hayvancılığının Durumu Ve Gelişmesine Yönelik Öneriler

Yıl 2015, Cilt: 29 Sayı: 2, 34 - 46, 21.01.2016

Rıdvan Koçyiğit , Recep Aydın , Abdulkerim Diler

Öz

Bu çalışmada Türkiye ve Erzurum Büyükbaş hayvancılığın durumu incelenerek Erzurum
hayvancılığının sorunları ve gelişmesine yönelik çözüm önerileri değerlendirilerek sunulmuştur.
Erzurum’da toplam büyükbaş hayvan varlığının %78.51’ini melez, %11.39’unu kültür ırkı sığırlar
%9,92’sini ise yerli ırklar teşkil etmektedir. Erzurum ilinin ülkemiz büyükbaş hayvan varlığındaki
katkı oranı toplam büyükbaş hayvan varlığında % 4.6 dır. Erzurum ilinin Türkiye sağılan sığır
varlığına katkısı % 4,5 ve toplam süt üretimine katkısı ise % 4,3’tür. Hayvan başına düşen
ortalama süt verimi Türkiye ortalamasına göre Erzurum ilinde %4,2 daha az bulunmuştur.
Erzurum ili ortalama karkas ağırlıkları Türkiye ortalamasından %31,4 daha düşüktür.
Erzurum ilinde Büyükbaş hayvancılıkta daha iyi ve daha karlı bir hayvancılık yapılması için; Kaba
ve kesif yem üretiminin artırılması, ticari amaçlı sığır yetiştiriciliğinin teşviki, çoban yada sürü
yönetim elemanı mesleğinin cazip hale getirilmesi gereklidir. Et ve süt üretiminin karlı olması ve
artırılması için uygun süt/yem paritesinin sağlanması, mevcut birlik ve dernekler tarafından
hayvan yetiştirme ve besleme konusunda çiftçilerin eğitimi ve takibi, süt ve etin işlenmesi,
paketlenmesi ve pazarlanması, ihracatı konusunda projeler üretilmesi, damızlık hayvan temini ve
satışı amaçlı yetiştiricilik yapılması, AB'de uygulanan hayvan sağlığı ve refahı konularındaki
standartlara uyumun sağlanması, eski ve kullanışsız olan ahırların daha basit, maliyeti düşük ve
kullanışlı barınaklara dönüştürülmesi gerekir.

Anahtar Kelimeler

Erzurum, büyükbaş hayvan, et üretimi, süt üretimi

Situation of the Cattle Production in Erzurum Province and Some Suggestions for Its Improvement

Öz

In this study, problems of the livestock production of Erzurum and suggestions of the
solution for improvement of the cattle husbandry were presented, after investigation of the current
situation of cattle rearing in Erzurum and Turkey.
Total cattle available in Erzurum province was composed of crossbreds (78.51 %), European cattle
breeds (11.39 %) and native cattle breeds (9.92 %). 4.6 % of the total number of the cattle in
Turkey is
Contribution ratio of the total number of cattle in Erzurum to number of these in Turkey is 4.6 %.
Contribution of Erzurum Province to Turkey in terms of number of milking cows and total milk
production were 4.5 % and 4.3 % respectively. Average milk yield per animal in Erzurum
province was 4.2 % lower than mean milk production per cow in Turkey. Average carcass weight
of cattle in Erzurum is 31.4 % lower than average of Turkey.
To achieve better and more profitable livestock production in Erzurum Province, production of
roughage and concentrate feeds has to be increased, and commercial cattle breeding has to be
encouraged, and herdsman’s occupation has to be more attractive. In order to make more
profitable productions of beef and milk, appropriate ratio of milk/feed has to realized, and training
for the cattle breeders has to given by the current cattle breeding associations about cattle nutrition
and rearing, and projects have to be made for processing, packaging, marketing as well as export
of beef and milk, breeding animals has to be reared for sale purpose, EU standards for animal
health and welfare has to be followed, and old as well as useless barn buildings have to be
reconstructed and their plans have to be modernized and renewed.

Anahtar Kelimeler

Erzurum, cattle, meat production, milk production

Kaynakça

• Akpınar, R., Özsan, M.E., Taşçı, K. 2012. Doğu Anadolu Bölgesinde Hayvancılık sektörünün Rekabet Edebilirliğinin Analizi Gümüşhane Üniversitesi Sosyal Bilimler Elektronik Dergisi Sayı 5 Ocak 2012.
• Aksoy A., 2008 Doğu Anadolu Hayvancılığının Avrupa Birliğine Uyumu ve Rekabet edebilirliğinin Analizi Doktora Tezi.
• Aksoy A., ve Denizli G., 2012. Erzurum İli Damızlık Sığır Yetiştiricileri Birliği Faaliyetlerinin Değerlendirilmesi. Atatürk Üniv. Ziraat Fak. Derg., 43 (2): 123-131, 2012
• Altuntaş, M., 2010. Süt fiyatlarının otuz yıllık serüveni. http://www.turkvet.biz/yazi/thp_Sut_fiyat_yuksek_degil.pdf
• Anonim, 1999, Türkiye I. Besi Ve Süt Hayvancılığı Sempozyumu Bildirileri 2-3 Aralık 1999- Menemen/İzmir Editörler Sibel Tan Yakup Erdal Ertürk Temmuz 2000 Ankara http://www.tepge.gov.tr/Dosyalar/Yayinlar/f69970c9a1e44cf7a58a9c7495e3e97a.pdf
• Anonim, 2011. Batı Akdeniz Kalkınma Ajansı Süt ve süt ürünleri sektör raporu Şubat 2011, http://baka.org.tr/uploads/1303486719sut-urunleri-turkce-katalog.pdf).
• Anonim, 2012. Hayvan Genetik Kaynakları Yerinde Koruma ve Geliştirme Desteklemeleri Hakkında Uygulama Esasları Tebliği. (Tebliğ No: 2012/54) Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı 17 Temmuz 2012 Salı, Resmî Gazete, Sayı : 28356.
• Anonim, 2013. TRA1 Düzey 2 Bölge Planı Taslağı (2014 – 2023), Kuzeydoğu Anadolu Kalkınma Ajansı (KUDAKA). http://kudaka.org.tr/apb/tra1_duzey_2_bolge_plani.pdf Erişim tar. 10.12.2014
• Anonim, 2014a. Sertifikalı Çoban İçin 5 Bin Lira Destek! haberi http://www.tarim.com.tr/Haber/19322/Mehdi-Eker-Sertifikali-Coban-Projesi-Cok-BasariliGidiyor.aspx 20.11.2014.
• Anonim, 2014b. 2. Erzurum çalıştayı ve ortak akıl platformu sunumları. 2023’e Doğru Erzurum Gündemi. 22 Haziran 2014 Erzurum Ticaret ve Sanayi Odası Erzurum.
• Anonim, 2014c “3 bin 500 TL maaşa çoban bulunamıyor!” http://www.memurhaber.com/3-bin-500-tl-maasacoban-bulunamiyor-h15295.html
• Anonim, 2014d. “3500 Tl Maaşla Çoban Aranıyor. Http://www.aktifhaber.com/3500-tl-maasla-cobanaraniyor-766794h.htm
• Anonim, 2015, Çiğ süt yem paritesi. SETBİR - Türkiye Süt, Et, Gıda Sanayicileri ve Üreticileri Birliği. http://www.setbir.org.tr/ana/istatistik.asp?uid=33 erişim tarihi: 19.01.2015 http://www.setbir.org.tr/kaynaklar/istatistikler_dosyalar/2014_12_18_761452.doc
• Atasever, S., Erdem, H. Kul, E., 2004. Süt Sığırlarında Verim Üzerine Etkili Bazı İklimsel Stres Faktörleri. 4. Ulusal Zootekni Bilim Kongresi, 1-4 Eylül 2004, Isparta
• Çakal M.A. ve Sert F., 2013 TRA1 Bölgesinde Doğu Anadolu Bölgesi Süt ve Süt Ürünleri Stratejisi.http://kudaka.org.tr/apb/tarim_raporlari/tra1_bolgesi_sut_ve_sut_urunleri_ sektoru_strateji_dokumani.pdf, Erişim tar.19.11.2014
• Galiç, A., Baydilli, T., Özfiliz, A., Kumlu, S., 2004. İzmir İlinde Yetiştirilen Siyah Alaca Sığırlarda Sürü Büyüklüğünün Süt ve Döl Verimi Özelliklerine Etkisi. Hayvansal Üretim Dergisi, 45 (2): 17-22.
• Gökçe O., 2011. Türkiye Tarımında İşletme Büyüklüğü İle İlgili Sorunlar ve Çözüm Yaklaşımları, 09 Ocak 2011 tarihli yazısıi http://www.osmangokce.com/yazilar/tarim/127--letme-bueyueklueue- Erişim tar. 19.11.2014.
• Güler A., 2000. Türkiye I. Besi ve Süt Hayv. Semp. Bild. 2-3 Aralık 1999. S6 http://www.genctarim.com/home/haber/sertifikali-coban-icin-5-bin-lira-destek-2. 08 Ekim 2014
• Mert S., 2014 Hayvancılığımızın Sorunları Ve Çözüm Yolları http://www.agrosan.net/ziraat/sorunlar_cozumler.php
• Özhan, M., Tüzemen, N., Yanar, M. 2011. Büyükbaş Hayvan Yetiştirme. Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Ders Notu, Yayın No: 134, Erzurum
• Öztürkler, Y., 2007. “Bir kaç inekle hayvancılığı bir yere götüremeyiz” haberi http://www.haberler.com/docdr-ozturkler-bir-kac-inekle-hayvanciligi-bir-haberi/
• Öztürkler, Y., 2007. “Doğu Anadolu’da hayvancılık sorunları artıyor” haberi . http://www.erzurumgazetesi.com.tr/haber/Doguözt-Anadolu8217-da-hayvancilik-sorunlariartiyor/17729, Erişim tarihi 07.06.2014.
• TUİK, 2014. Türkiye İstatistik Kurumu http://tuikapp.tuik.gov.tr/hayvancilikapp/hayvancilik.zul
• Tüzemen, N., Yanar, M., Akbulut, Ö., 2003. Sığır Besisi İlkeleri. Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Ders Notu, Erzurum (Basılmamış)
• Tüzemen, N., Yanar, M., Aydın, R. 2012. Erzurum İli Büyükbaş Hayvancılığının (Sığır Yetiştiriciliğinin) Durumu, Sorunları ve Çözüm Önerileri. Erzurum Tarım Raporu s:70-94
• Tüzemen, N., Yanar, M., Akbulut, Ö. 2013. Hayvan Islahı, Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Ders Yayınları No:230, Erzurum. s327