MEHTER MÜZİĞİNE AVRUPALI BAKIŞI VE MEHTERANIN KLASİK BATI MÜZİĞİ ÜZERİNDEKİ ETKİLERİ

Yıl 2021, Cilt: 7 Sayı: 13, 34 - 44, 27.01.2021

Samir Mirzayev

Öz

Araştırmanın amacı Avrupalının Mehter müziğine bakışını, Mehteran’ın Klasik Batı müziği üzerindeki etkisini incelemektir ve kapsamı müzik alanı ile sınırlıdır. Yöntem olarak çoğunlukla Orta ve Doğu Avrupa kaynaklarının (kitaplar, tezler, notalar, siteler) taranıp incelenmesi seçilmiştir. Nitel araştırma yöntemi kapsamında kaynakların 5/1 kısmı yerel kaynaklara ayrılmıştır.
Osmanlının Avrupa’da zafer kazandığı zamanlarda Mehter takımları tüm savaşlarda orduya eşlik eder, Türk askerlerini coşturur, düşman askerlerine de psikolojik baskı yapardı. Mehteran orkestraları Avrupalının gözünde Osmanlının ta kendisi idi. Bu orkestralar özellikle gürültülü vurmalı enstrümanları ile ün kazanmıştı. Osmanlının bir tehlike olarak görülmemeye başladığı tarihlerden itibaren Avrupa’nın aristokrasi (soylu) çevrelerinde, kültür ve sanat alanında Oryantalizme merak artmaya başladı. Saraylarda “Yeniçeri orkestraları” kurulur ve sanat eserlerinde Doğu motifleri işleniyordu. Ünlü bestecilerin opera eserlerinde Osmanlı teması ile beraber enstrümantal müzikte de Mehteranın izleri görülmeye başladı. Bu anlamda özellikle ritmik “Türk marşları” popüler oldu. Mehteranın birkaç vurmalı enstrümanının Senfoni orkestralarında yer alması da Osmanlı-Batı etkileşiminin müzik alanındaki doğal sonucudur.

Anahtar Kelimeler

Osmanlı Dönemi Müziği, Mehter müziği, Klasik Batı Müziği, Türk marşı, vurmalı enstrümanlar

Kaynakça

• Beethoven L.(1864). Marchia alla Turca. Leipzig, Breitkopf und Härtel.
• Glück Ch.(1891). Les Pelerins de la Mesque. Paris, Gustave Legouix.
• Grout D. J., Williams H.W. (2003). A Short History of Opera. New-York, Columbia University press.
• Gültek B. (2007). Piyano Bir Çalgının Biyografisi. Ankara . Epilog yayınları.
• Lully J.B. (2014). Le Bourgeois gentilhomme. Bordeaux. Edition Nicolas Steaux.
• Mozart W.A. (1893). Nineteen Sonatas. New-York, G. Schirmer 1304.
• Ögel M. B. (1984). Türk Kültür Tarihine Giriş. c.VII: Türkler’de Ordu, Ordugâh ve Otağ-Devlet ve Aile Disiplininin Temelleri. Ankara.
• Öztuna Y. (2006). Türk musikisi. Akademik Klasik Türk San’at Musikisinin Ansiklopedik Sözlüğü , II cilt. Ankara, Orient yayınları.
• Tanrıkorur Ç. (2003).“Osmanlı dönemi Türk musikisi”. İstanbul, Dergah yayınları.
• Кириллина Л.(1996). Классический стиль в музыке XVIII – начала XIX в.: Самосознание эпохи и музыкальная практика. – Москва, МГК.
• Конен В. Д. (1975). Этюды о зарубежной музыке. – Москва, Музыка.
• Антипова Н. А. (2012). Янычарская музыка и театр Люлли / Н. А. Антипова. // Таврійські студії. Мистецтвознавство. - № 2. - Режим доступу: http://nbuv.gov.ua/UJRN/tsm_2012_2_5.
• Военный Музей. Часть Первая. Военный Оркестр Мехтер. (2012). 14,04.2020. https://yilmazsoy.livejournal.com/146105.html.
• Горбунова М.Ю.(2018). Военный Оркестр Мехтер в Контексте Турецкой Традиционной Культуры (Доктора тези). Москва, МГУ.
• Густерин П.В. 2008.Первый российский востоковед Дмитрий Кантемир. Москва. Восточная книга.
• Дмитрий Кантемир. 28.03.2020.http://www.moldovenii.md/ru/people/845
• Друскин М. Опера Моцарта “Похищение из сераля”. 04.04.2020. www.belcanto.ru/seral.html