MÜZİĞE YETENEKLİ OTİZMLİ BİREYLERİN EĞİTİMLERİNİ DESTEKLEYİCİ ÇALIŞMALAR: OTİZM VE MÜZİK YAZ OKULU ÖRNEĞİ

Yıl 2022, Cilt: VIII Sayı: 15, 105 - 131, 28.01.2022

Ayşegül Göklen , Güldane Evginer

Öz

Profesyonel müzik eğitiminde, özellikle çalgı eğitimini destekleyici çalışmaların önemi ilgililerce bilinmektedir. Atölye çalışmaları, yaz okulları, usta öğreticilik sınıfları gibi birçok bilimsel ve sanatsal etkinliğin, müziğe yetenekli ve çalgı eğitimi alan otizmli bireyler için de gerekli olduğu düşünülmektedir. Müziğe yetenekli otizmli bireylerin müzik eğitiminin çeşitli yönlerden desteklenmesi amacıyla ortaya çıkan ve Türkiye’de ilk kez yapılan Otizm ve Müzik Yaz Okulu 8-10 Temmuz 2021 tarihleri arasında Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi bünyesinde gerçekleştirilmiştir. Konuya ilişkin farklı alanlardan uzmanların sunumları ve etkinlikler çerçevesinde oluşturulan program, gelecek organizasyonlar için model oluşturmayı hedeflemektedir. Bu araştırma ile Otizm ve Müzik Yaz Okulu’nu tanıtmak ve yaz okulunda uygulanan programın analizini gerçekleştirmek amaçlanmıştır. Araştırma, nitel araştırma modellerinden doküman incelemesi yöntemi kullanılarak tasarlanmıştır. Araştırmada, verilerin toplanması için Otizm ve Müzik Yaz Okulu Programı içeriğine Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Devlet Konservatuvarı’nın internet sayfasından; katılımcı öğrencilere ait bilgiler, öğrencilerin aileleri ile yapılan görüşmelerden; program uygulayıcılarına ait bilgiler, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Devlet Konservatuvarı Müdürlüğü’nden alınan dokümanlardan elde edilmiştir. Araştırmanın verileri betimsel analiz yöntemi ile çözümlenmiştir. Yaz okulu programının içeriklerine ilişkin verilerin analizi gerçekleştirilirken, programın içerikleri incelenerek temalar belirlenmiştir. Elde edilen bulgular doğrultusunda, yaz okulu programındaki içeriklerin “otizm ve müzik” konusunu çeşitli yönleriyle ele aldığı ve alana yönelik uzmanlaşmayı destekler nitelikte olduğu görülmüş; gelecek yıllarda yapılacak organizasyonlara yönelik önerilerde bulunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Otizm, yaz okulu, program.

Kaynakça

• KAYNAKÇA Aamodt, S. ve Wang, S. (2013). Çocuğunuzun beynine hoş geldiniz (C. Duran, Çev.). İstanbul: NTV.
• American Psychiatric Association. (2013). Diagnostic and statistical manual of mental disorders. Washington & London: American Psychiatric Publishing.
• Büyüköztürk, Ş., Çakmak, K. E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2021). Eğitimde bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem.
• Dayı, E. & Öztürk, F. G. (2019). Türkiye’de zihinsel engelli öğrencilere hizmet veren özel eğitim okulları, müzik öğretmenleri ve müzik sınıflarının durumunun incelenmesi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 18(69), 218-231. https://doi.org/10.17755/esosder.426211
• Diken, İ. H. (2020). Otizm Spektrum Bozukluğu (OSB) olan öğrenciler. İ. H. Diken (Ed.) Özel eğitime gereksinimi olan öğrenciler ve özel eğitim içinde (s. 429-468). Ankara: Pegem Akademi.
• Berrakçay, O. (2008). Müzı̇ğı̇n bı̇r yaygın gelı̇şı̇msel bozukluk tı̇pı̇ olan otı̇zmde ortaya çıkan problemlı̇ davranışlar üzerı̇ndekı̇ etkı̇sı̇: Rı̇tı̇m uygulaması çerçevesı̇nde 4 örnek olay. Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi Güzel Sanatlar Enstitüsü, İzmir.
• Ekici, B. & Bıçakı, Y. M. (2020). Otizmi oyuna getir: Nöroplay yöntemi. İstanbul: Ekinoks.
• Erden, Ş. & Reyhanoğlu, G. (2019). Conservatory education of a musical savant with autism: a case study in Turkey. Advances In Autism, 5(4) 2019, 282-292. DOI 10.1108/AIA-11-2018-0046
• Eren, B. (2012). Orff yaklaşımına göre hazırlanan müzı̇k etkı̇nlı̇klerı̇ ı̇çı̇nde ı̇pucunun gı̇derek azaltılması yöntemı̇ ı̇le yapılan gömülü öğretı̇mı̇n otı̇stı̇k çocuklara kavram öğretmedekı̇ etkı̇lı̇lı̇ğı̇. Doktora Tezi, Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Eren, B. (2014). Use of music in special education and application examples from Turkey. Procedia Social and Behavioral Sciences, 116, 2593 – 2597. doi:10.1016/j.sbspro.2014.01.617
• Fong, C. E. & Jelas, Z. M. (2010). Music education for children with autism in Malaysia. Procedia Social and Behavioral Sciences, 9, 70–75. doi:10.1016/j.sbspro.2010.12.117
• Geboloğlu, B. (2016). Otzm spektrum bozukluğu olan breylere sosyal becerı̇ kazandırmada sosyal öykü ve müzklı̇ sosyal öykü uygulamalarının etkllı̇k ve vermliliklernn karşılaştırılması. Doktora Tezi, Necmettin Erbakan Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Konya.
• Gürdağ, B. (2019). Otizmli bireylere yönelik mekan tasarımı. M. Yılmaz (Ed.), Otizm ve eğitim, sanat, mekan içinde (s. 229-241). Ankara: Pegem.
• Hourigan, R. & Hourigan, A. (2009). Teaching music to children with autism: understanding and perspectives. Music Educators Journal, 96(1), 40-45.
• Howlin, P., Goode, S., Hutton, J. & Rutter, M. (2009). Savant skills in autism: psychometric approaches and parental reports. Philosophical Transactions of The Royal Society, 364, 1359–1367. doi:10.1098/rstb.2008.0328
• Karasar, N. (2014). Bilimsel araştırma yöntemi. Ankara: Nobel.
• Kim, J., Wigram, T., Gold, C. (2009). Emotional, motivational and interpersonal responsiveness of children with autism in improvisational music therapy. Autism, 13(4), 389–409. DOI: 10.1177/1362361309105660
• Maenner M.J., Shaw K. A., Baio J, vd. (2020). Prevalence of Autism Spectrum Disorder among children aged 8 years — Autism and developmental disabilities monitoring network, 11 sites, United States, 2016. MMWR Surveill Summ, 69, 1–12. http://dx.doi.org/10.15585/mmwr.ss6904a1external icon.
• Milli Eğitim Bakanlığı (2018). Özel eğitim hizmetleri yönetmeliği. https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2018/07/20180707-8.htm sayfasından erişilmiştir.
• Molnar-Szakacs, I & Heaton, P. (2012). Music: A unique window into the world of autism. Annals of The New York Academy Of Sciences, 1252, 318-324. doi: 10.1111/j.1749-6632.2012.06465.x
• Otizm Dernekleri Federasyonu (2021). Türkiye’de otizm. http://www.odfed.org/otizm/ sayfasından erişilmiştir.
• Özorak, Ö. O. (2019). Çocuk şarkılarının otizmli çocuklardaki konuşma problemlerine etkileri. Yüksek Lisans Tezi, Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Afyonkarahisar.
• Pektaş, S. (2016). Otizm spektrum bozukluğu tanısı almış çocuklarda müzik eğitiminin önemi. Sanat Eğitimi Dergisi, 4(1), 95-110. DOI: 10.7816/sed-04-01-06
• Sağırkaya, B. (2014). Temel motor becerlerı̇nı̇ kullanabilen ozm özellğı̇ gösteren çocuklarda iletişim becerilerinin geliştirilmesinde Orff-Schulwerk yönteminin kullanımı. Yüksek Lisans Tezi, Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Afyonkarahisar.
• Sarvan, G. (2020). Flüt eğitiminde ekoller, evrenselleşme süreci ve bu sürece ustalık sınıflarının etkisi. Afyon Kocatepe Üniversitesi Akademik Müzik Araştırmaları Dergisi, 6(11), 1-22. DOI NO: 10.36442/AMADER.20201158174
• Simpson, K. & Keen, D. (2011). Music interventions for children with autism: Narrative review of the literature. Journal Of Autism and Developmental Disorders, 41, 1507-1514. DOI 10.1007/s10803-010-1172-y
• Töre, E. (2017). Öğretmenlerin mesleki gelişimi için atölye çalışması modeline dayalı bir uygulamanın geliştirilmesi ve değerlendirilmesi. Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 46, 133-150. DOI: 10.15285/maruaebd.2740
• Treffert, D. A. (2009). The savant syndrome: an extraordinary condition. A synopsis: past, present, future. Philosophical Transactions Of The Royal Society, 364, 1351–1357. doi:10.1098/rstb.2008.0326
• Turan, D. (2006). Özel eğitimde müzikten yararlanmada karşılaşılan sorunlarla ilgili öğretmen görüşlerinin incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Uçan, A. (2018). Müzik eğitimi temel kavramlar ilkeler yaklaşımlar ve Türkiye’deki durum. Ankara: Arkadaş.
• Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2013). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin.
• Yükseköğretim Kurulu (2021). Müzik öğretmenliği lisans programı. https://www.yok.gov.tr/Documents/Kurumsal/egitim_ogretim_dairesi/Yeni-Ogretmen-Yetistirme-Lisans-Programlari/Muzik_Ogretmenligi_Lisans_Programi.pdf sayfasından erişilmiştir.
• Yüksek Planlama Kurulu (2016). Otizm spektrum bozukluğu olan bireylerle yönelik ulusal eylem planı (2016-2019). https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2016/12/20161203-16.htm sayfasından erişilmiştir.
• Whipple, J. (2004). Music in intervention for children and adolescents with autism: A meta-analysis. Journal of Music Therapy, 41(2), 90-106.