NECİL KÂZIM AKSES'İN TERTİP ETTİĞİ 11'İNCİ TÜMEN MARŞI ÜZERİNE BİR İNCELEME

Yıl 2023, Cilt: IX Sayı: 17, 214 - 233, 23.02.2023

Tolga Ürün

Öz

Necil Kâzım Akses çağdaş Türkiye Cumhuriyeti vizyonunun yetiştirdiği, Türk müzik kültürü ve eğitimine büyük katkıları bulunan önemli bestecilerden biridir. Necil Kâzım Akses hayatı boyunca senfoni, opera, sonat, konçerto, suit, sahne müziği ve marş gibi çeşitli formlarda birçok esere imza atmıştır. Söz konusu eserler içerisinde yer alan ve bugüne kadar hiç bilinmeyen 11’inci Tümen Marşı bu çalışmanın konusunu oluşturmaktadır.11’inci Tümen, 1881 yılında kurulduktan sonra birçok muharebede görev almıştır. Türk İstiklal Harbi’nde de Batı Cephesi’nde bütün muharebelere katılmıştır. Bunlardan Başkomutan Meydan Muharebesi’nde ise Mustafa Kemal Paşa, muharebeyi 11’inci Tümen karargâhından komuta etmiş ve Büyük Taarruz’un zaferi, Zafertepe’de taçlandırılmıştır.
Çalışmada 11’inci Tümen marşını tertip eden Necil Kâzım Akses’e ve marşa adını veren 11’inci Tümenin tarihine değinilmiştir. Çalışma, tarihi araştırma ve müziksel analiz yaklaşımları temel alınarak yürütülmüştür. Bu minvalde 11’inci Tümen Marşı’nın form, ezgi, teknik, ölçü ve dinamikler bakımından müzikal analizi yapılarak mevcut el yazması üzerinden marşın notasyonuna yönelik yorumlarda bulunulmuştur.
Elde edilen veriler ışığında 11’inci Tümen Marşı’nın Necil Kâzım Akses’in kendine has titiz ve detaycı üslubuyla, 11’inci Tümenin şanına yakışır biçimde tertip edildiği gözlemlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Askerî Müzik, Bando, Marş, Necil Kâzım Akses, 11’inci Tümen

Kaynakça

• Aydın, Y. (2011). Türk Beşleri, Ankara: Müzik Ansiklopedisi Yayınları.
• Başeğmezler, N. (1993). Necil Kâzım Akses’e Armağan, Ankara: Sevda-Cenap And Vakfı Müzik Yayınları. Bıyıklıoğlu, T. (1999). Mondros Mütarekesi ve Tatbikatı, Ankara: Genelkurmay Basımevi.
• Ercan, T. (1999). Türk İstiklal Harbi Batı Cephesi, C.2, Ks. 2, Ankara: Genelkurmay Basımevi.
• Erkal, Ş. (1992). Büyük Taarruz’da Başkumanda Muharebesi (30 Ağustos 1922), Büyük Taarruz 70’inci Yıl Armağanı, Ankara: Genelkurmay Basımevi.
• Erkal, Ş. (1997). Birinci Dünya Harbi’nde Türk Harbi; Çanakkale Harekâtı 1’inci, 2’nci ve 3’üncü Kitapların Özetlenmiş Tarihi (Haziran 1914-9 Ocak 1916), Ankara: Genelkurmay Basımevi.
• Görgülü, İ. (2014). On Yıllık Harbin Kadrosu 1912-1922, Ankara: Türk Tarih Kurumu.
• İlyasoğlu, E. (1989). Yirmi Beş Türk Bestecisi/Twenty Five Turkish Composers, İstanbul: Pan Yayıncılık.
• İlyasoğlu, E. (1998). Necil Kâzım Akses-Minyatürden Destana Bir Yolculuk, İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Karatamu, S. (1971). Türk Silahlı Kuvvetleri Tarihi (1908-1920), Yay.Haz. H. Toker, C.3, Ks. 6, Ankara: Genelkurmay Basımevi.
• Mamuk, Ö. (1982). Form Bilgisi, Ankara: K.K.K. Ankara Basımevi ve Basılı Evrak Depo Müdürlüğü. Oguş, Ş., Kanat, Ş. (1996). Türk Kara Kuvvetleri Tarihi, Ankara: K.K. Basımevi.
• Oransay, G. (1965). Batı Tekniğiyle Yazan 60 Türk Bağdar, Ankara: Küğ Yayını.
• Refiğ, G. (2012). Necil Kâzım Akses, İstanbul: Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi Yayınları.
• Say, A. (2010). Müzik Ansiklopedisi, Ankara: Müzik Ansiklopedisi Yayınları.
• Tüzel, A., Cebecioğlu, G. (1995). Türk İstiklal Harbi; Batı Cephesi, C.2, Ks.6, Kitap 4, Ankara: Genelkurmay Basımevi.
• Yöre, S. (2011). Çağdaş Müzik: Bestecilik Ana Akımları, Teknikleri ve Başlıca Besteciler, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 20 (3).