Ortaokul Öğretmenlerinin Türkiye’deki Merkezi Sınavlara Yönelik Görüşlerinin İncelenmesi

Yıl 2019, Cilt: 8 Sayı: 2, 352 - 372, 16.12.2019

Ferhat Karakaya , Selçuk Arık , Osman Çimen , Mehmet Yılmaz

Öz

Ülkelerin
nüfus yapıları ve nitelikli bireylere olan ihtiyacın artması, okullarda da
farklılaşmalar meydana getirmiştir. Farklı okul türlerinde öğrenim görecek
öğrencilerin seçimi, merkezi sınavlarla yapılmaktadır. Bu araştırmada, ortaokul
öğretmenlerinin merkezi sınavlara yönelik görüşlerinin çeşitli değişkenlere
göre incelenmesi amaçlanmıştır. Araştırmada tarama modeli kullanılmıştır.
Araştırmanın çalışma grubunu, 2018-2019 eğitim-öğretim yılında Türkiye’nin
farklı illerinde görev yapan 152 ortaokul öğretmeni oluşturmaktadır. Öğretmenlerin
merkezi sınavlara yönelik görüşleri cinsiyet, çalışılan kurum, eğitim düzeyi,
kitap yazarlığı ve branş değişkenleri açısından incelenmiştir. Veriler “Merkezi
Sınavlara Yönelik Görüşler Ölçeği” kullanılarak toplanmıştır. Ölçek, “Olumlu
Görüşler” ve “Olumsuz Görüşler” olmak üzere iki alt faktör ve 12 sorudan oluşan
beşli Likert tipindedir. Sorular; 1= Kesinlikle katılmıyorum, 5= Kesinlikle
katılıyorum şeklinde numaralandırılarak değerlendirilmiştir. Bu araştırmada,
ölçeğe ait güvenirlik Cronbach’s alpha katsayısı (α=.86) belirlenirken; ölçeği
oluşturan “olumlu görüşler” alt faktörlerine ait Cronbach’s alpha katsayısı (α=.84)
ve “olumsuz görüşler” Cronbach’s alpha katsayısı (α=.68) olarak belirlenmiştir.
Araştırma bulguları, öğretmenlerin merkezi sınavlara yönelik görüşlerinin
cinsiyet, eğitim düzeyi, kitap yazarlığı ve çalışılan kurum değişkenlerine göre
istatistiksel olarak anlamlı farklılık göstermediğini ortaya koymaktadır. Ancak
bu durumun tersine öğretmenlerin merkezi sınavlara yönelik görüşlerinin branş
değişkenine göre istatistiksel olarak anlamlı farklılık olduğu tespit
edilmiştir. Sonuçta elde edilen veriler, öğretmenlerin merkezi sınavlara
yönelik görüşlerini etkileyen faktörlerin belirlenmesi bakımından alanyazına
katkı sağlayacaktır. 

Anahtar Kelimeler

Merkezi sınavlar, ortaokul öğretmeni, öğretmen görüşleri

Kaynakça

• Afflerbach, P. (2005). High stakes testing and reading assessment. National reading conference policy brief. Journal of Literacy Research, 37(2), 151–162.
• Bakırcı, H., & Kırıcı, M. G. (2018). Temel eğitimden ortaöğretime geçiş sınavına ve bu sınavın kaldırılmasına yönelik fen bilimleri öğretmenlerinin görüşleri. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 15(1), 383-416.
• Buldur, S., & Acar, M. (2019). Ortaokul öğretmenlerinin merkezi sınavlara yönelik görüşleri. Kastamonu Education Journal, 27(1), 319-330. doi:10.24106/kefdergi.2543.
• Buyruk, H. (2014). Öğretmen performansının göstergesi olarak merkezi sınavlar ve eğitimde performans değerlendirme. Trakya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 4(2), 28-42.
• Carraher, J. M. (2014). Students’ perceptions of academic self-efficacy and self-regulation while learning in a 1:1 laptop environment. Unpublished PhD Thesis. Nebraska: The Graduate College at the University of Nebraska.
• Çakmak, Z., & Aslan, S. (2016). Sosyal bilgiler dersi öğretimine yönelik öğretmen ve öğretmen adayı görüşlerinin değerlendirilmesi. Current Research in Education, 2(1), 29-41.
• Çetin, A. & Ünsal, S. (2016). Orta öğretim destekleme ve yetiştirme kursunda görev yapan öğretmenlerin kursların işlevine ilişkin görüşlerin incelenmesi. 4. Uluslararası Eğitim Programları ve Öğretim Kongresi, Antalya.
• Çetin, A., & Ünsal, S. (2019). Merkezi sınavların öğretmenler üzerinde sosyal, psikolojik etkisi ve öğretmenlerin öğretim programı uygulamalarına yansıması. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 34(2), 304-323.
• Genç, E. (2005). Development and validation of an instrument to evaluate science teachers’ assessment beliefs and practice. Unpublished Doctoral Dissertation, College of Education, the Florida State University.
• Greene, C.C. (2011). Third grade teachers’ experiences in preparing for and interacting with the Ohio achievement assessment: A hermeneutic phenomenological study of the effects of the 2001 no child left behind act. Unpublished Doctoral Dissertation, Kent State University.
• Gür, B., Çelik Z., & Coşkun, İ. (2013). Türkiye’de ortaöğretimin geleceği: Hiyerarşi mi eşitlik mi? Seta Analiz, 69, 1-26.
• Herman, J. (2004). The effects of testing on instruction. In S.H. Furhman & R.F. Elmore (Eds), Redesigning Accountability Systems for Education (pp. 141-166). New York, NY: Teachers College Press.
• Jones, B. D. & Egley, R. J. (2004). Voices from the frontlines: Teachers’ perceptions of high - stakes testing. Education Policy Analysis Archives, 12(39),1-34.
• Kahraman, İ. (2014). Merkezi ortak sınav uygulamasının etkilerine ilişkin öğretmen görüşleri. Tunceli Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 2(4), 53-74.
• Karakaya, F., Uzel, N., Gül, A., & Yılmaz, M. (2019). Öğretmen adaylarının öğretmenliğe hazır olma düzeyleri. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 39(1), 373-396.
• Karasar, N.(2006). Bilimsel Araştırma Yöntemi. Ankara: Nobel yayın Dağıtım.
• Keskin, D. (2012). Bitmeyen sınavlar yaşanmayan hayatlar. Eğitimde paradigma değişimi. Ankara: Dipnot Yayınları.
• Moses, M. S. & Nanna, M. J. (2007). The testing culture and the persistence of high stakes testing reforms. Education and Culture, 23(1), 55-72.
• Okutan, S., & Daşdemir, İ. (2018). Ortaokul öğrencilerinin TEOG sınavındaki fen bilimleri başarılarının bazı değişkenler açısından incelenmesi. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 19(1), 66-81.
• Smyth, T. S. (2008). Who is no child left behind leaving behind? The Clearing House: A Journal of Educational Strategies, Issues and Ideas, 81(3), 133-137.
• Şad, S. N., & Şahiner, Y. K. (2016). Temel eğitimden ortaöğretime geçiş (TEOG) sistemine ilişkin öğrenci, öğretmen ve veli görüşleri. İlköğretim Online, 15(1), 53-76.
• Tabachnick, B. G., & Fidell, L. S. (2013). Using Multivariate Statistics (sixth ed.) Boston: Pearson.
• Taşkın, G., & Aksoy, G. (2018). Öğrencilerin ve öğretmenlerinin TEOG sistemi görüşleri ışığında ortaöğretime geçiş sisteminden beklentileri. International Journal of Active Learning, 3(1), 19-43.