Zoom Uygulamasının Eğitsel Açıdan Kullanılabilirliğinin Göz İzleme Tekniği ile İncelenmesi

Yıl 2022, Cilt: 11 Sayı: 2, 1 - 18, 30.12.2022

Rumeysa Erdoğan , Ali Haydar Kıcıman , Gülay Karakaş , Gizem Karaoğlan Yılmaz

Öz

Covid-19 virüsünün hayatımıza girmesiyle beraber teknolojinin kullanımı özellikle eğitim alanında bir anda artmıştır. Bu artış zorunlu ve hızlı olduğu için uyum sağlamak hem eğiticiler hem de öğrenciler için zor olmuştur. Eğitim alanında teknolojinin en yüksek verimle kullanılabilmesi için bu teknolojinin hem eğiticiler hem de öğrenciler açısından kullanılabilirlik derecesi yüksek olmalıdır. Bu çalışma uzaktan eğitimde sıklıkla kullanılan ve çevrimiçi birden fazla kişinin görüşmesine imkan sağlayan Zoom uygulamasının kullanılabilirliğinin göz izleme cihazı kullanılarak akademisyen ve öğrenciler tarafından test edilmesi amacıyla yapılmaktadır. Kullanılabilirlik testlerinde, katılımcılardan verilen otantik görevleri Zoom uygulamasında tamamlamaları beklenmektedir. Zoom uygulamasını çevrimiçi derslerde kullanan 6 üniversite öğrencisi ve 6 akademisyen bu çalışmaya katılımcı olarak belirlenmiştir. Araştırma sonuçları incelendiğinde öğrencilerin de akademisyenlerinde Zoom uygulamasını kolayca kullanabildiği görülmektedir. Öğrenciler kendilerine verilen görevlerin büyük bir kısmını başarıyla tamamlamışlardır. Bunun yanında uygulamayı az kullanan öğrencilerin görevleri tamamlamakta zorluk çektiği görülmektedir. En çok zorlanılan görevler içerisinde bir dosya paylaşımı yapma görevi olanlar olmuştur. Araştırmaya katılan akademisyenlerin hepsinin bütün görevleri başarıyla tamamladığı görülmektedir. Akademisyenler verilen otantik görevlerin birçoğunu daha önce hiç yapmamış olduklarını, çalışma sırasında deneyerek bulduklarını ve öğrendiklerini belirtmişlerdir. Araştırmanın sonunda elde edilen bulgular Zoom’un kullanılabilirliğinin ve uygulamaya yönelik memnuniyet düzeyinin yüksek olduğunu göstermektedir.

Anahtar Kelimeler

Zoom, Uzaktan Eğitim, Göz İzleme Cihazı, Kullanılabilirlik, Covid-19

Kaynakça

• Akın, T., & Koçak Usluel, Y. (2020). Özel gereksinimli çocuklar için tasarlanan elektronik performans destek sisteminin kâğıt prototip kullanılabilirliği. Kastamonu Education Journal, 18(3), 1105-1123. doi: 10.24106/kefdergi.3199
• Arslan, H., & Şahin, İ. (2013). Hizmet içi eğitimlerin video konferans sistemiyle verilmesine yönelik öğretmen görüşleri. The Journal of Instructional Technologies and Teacher Education, 1(3), 34-41.
• Baimurzayev, B. ve Tekdere, H. (2019). Bulut tabanlı moodle öğrenme yönetim sisteminin kullanılabilirlik analizi Türk Bilim Araştırmaları Vakfı, 12(4), 16-25.
• Birişçi, S. (2013). Video konferans tabanlı uzaktan eğitime ilişkin öğrenci tutumları ve görüşleri. Journal of Instructional Technologies & Teacher Education, 2(1), 24-40.
• Can, E. (2020). Coronavirüs (Covid-19) pandemisi ve pedagojik yansımaları: Türkiye’de açık ve uzaktan eğitim uygulamaları. Açıköğretim Uygulamaları ve Araştırmaları Dergisi, 6(2), 11–53. https://dergipark.org.tr/en/pub/auad/issue/55662/761354
• Çağıltay, K. (2018). Teoriden pratiğe İnsan bilgisayar etkileşimi ve kullanılabilirlik mühendisliği. Ankara, Türkiye: Seçkin Yayınevi.
• Çağıltay, K. (2020). İnsan bilgisayar etkileşimi ve öğretim teknolojileri. Kürşat Çağıltay, Yüksel Göktaş (Ed.), Öğretim Teknolojilerinin Temelleri (s.297-312). Ankara: Pegem.
• Zain, A. (2020). Yaşlanma dostu akıllı telefonlar: yaşlıların akıllı telefon kullanabilirliğini anlamak için tasarım ve kullanıcı arayüzü analizi. In M. Figan & Y. Dede Özdemir (Eds.) Dijital kültür, dijital eşitsizlikler ve yaşlanma (s.297-314). Ankara: Alternatif Bilişim Derneği.
• Doğan, Y. (2020). Üniversite öğrencilerinin uzaktan çevrim-içi yabancı dil öğrenmeye yönelik görüşlerinin değerlendirilmesi. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 18(1), 483-504.
• Durak, G., Çankaya, S., & İzmirli, S. (2020). COVID-19 pandemi döneminde Türkiye’deki üniversitelerin uzaktan eğitim sistemlerinin incelenmesi. Necatibey Eğitim Fakültesi Elektronik Fen ve Matematik Eğitimi Dergisi, 14(1), 787-809.
• Eken, İ. (2020). Görme Engelli Kullanıcıların Mobil Erişebilirliği: Kullanılabilirlik Yaklaşımı ile Sosyal Medya Uygulamalarının Analizi. Uluslararası Kültürel ve Sosyal Araştırmalar Dergisi (UKSAD), 6(1), 375-391.
• Ercan, M. ve Tiryakioğlu, F. (2020). Hürriyet mobil haber sitesinin kullanıcı deneyim tasarımı bağlamında incelenmesi Karadeniz İletişim Araştırmaları Dergisi, 10(2), 270-300.
• Erkut, E. (2020). Covid-19 sonrası yükseköğretim. Yükseköğretim Dergisi, 10(2), 125-133.
• Gök, B., & Kılıç Çakmak, E. (2020). Uzaktan Eğitimde Ders Veren Öğretim Elemanlarının Uzaktan Eğitim Algısı. Kastamonu Eğitim Dergisi, 28(5), 1915–1931. https://doi.org/10.24106/kefdergi.3914
• ISO, “Ergonomics of human-system interaction - Part 11: Usability: Definitions and concepts” Iso/Np 9241-11, 2018. https://www.iso.org/obp/ui/#iso:std:iso:9241:-11:ed-2:v1:en adresinden erişilmiştir. (Erişim Tarihi: 14.02.2021) Kaçan, A., & Gelen, İ. (2020). Türkiye’deki uzaktan eğitim programlarına bir bakış. Uluslararası Eğitim Bilim ve Teknoloji Dergisi, 6(1), 1-21.
• Kaplan, A. M., & Haenlein, M. (2016). Higher education and the digital revolution: About MOOCs, SPOCs, social media, and the Cookie Monster. Business Horizons, 59(4), 441–450. doi:10.1016/j.bushor.2016.03.008
• Kocayiğit, A., & Uşun, S. (2020). Milli eğitim bakanlığına bağlı okullarda görev yapan öğretmenlerin uzaktan eğitime yönelik tutumları (Burdur ili örneği). Avrasya Uluslararası Araştırmalar Dergisi, 8(23), 285-299.
• Koçer, E. (2001). Web Tabanlı Uzaktan Eğitim. (Yayınlanmış yüksek lisans tezi). Selçuk Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Konya.
• Korkmaz, A. (2016). Kilis 7 Aralık Üniversitesi uzaktan eğitim sisteminin kullanılabilirlik analizi. International Conference on Quality in Higher Education (ICQH 2016), ed. Muzaffer Elmas, Aytekin İşman, Ahmet Eskicumalı. 486-491. Sakarya Üniversitesi: Sakarya.
• MEB. (2020). Bakan Selçuk, Koronavirüs’e Karşı Eğitim Alanında Alınan Tedbirleri Açıkladı. https://www.meb.gov.tr/bakan-selcuk-koronaviruse-karsi-egitim-alaninda-alinan-tedbirleri-acikladi/haber/20497/tr
• Odabaş, H. (2003). Internet tabanlı uzaktan eğitim ve bilgi ve belge yönetimi. Türk Kütüphaneciliği, 17(1), 22-36. Özdemir, M. B., & Barut, Y. Psikolojik Danışma Uygulamalarında Post Modern Bakış Açısı: Çevrimiçi Psikolojik Danışma. Kıbrıs Türk Psikiyatri ve Psikoloji Dergisi, 2(3), 192-199.
• Sözer, B., Özdamar, N. ve Pilancı, H. (2020). Yabancı dil öğrenimi için hazırlanan e-öğrenme ortamlarına ilişkin kullanılabilirlik araştırmalarının incelenmesi. Açıköğretim Uygulamaları ve Araştırmaları Dergisi (AUAd), 6(4), 174-207.
• Tokmak-Sancar, H. Doğrusoy, B. Bilgiç, K. (2020) 2014-2020 yılları arasında Türkiye’de kullanılabilirlik üzerine yayımlanan araştırma makalelerinin incelenmesi. Eğitim Teknolojisi Kuram ve Uygulama 10(1), 280-320.
• Türkoğlu, R. (2003). İnternet tabanlı uzaktan eğitim programı geliştirme süreçleri. The Turkish Online Journal Of Educational Technology – Tojet, 2(3), 116-125. http://www.tojet.net/articles/v2i3/2314.pdf
• Üstün, A. B., Karaoğlan Yılmaz, F. G. ve Yılmaz, R. (2020). Öğretmenler e-öğrenmeye hazır mı? Öğretmenlerin e-öğrenmeye yönelik hazır bulunuşluklarının incelenmesi üzerine bir araştırma, Ahmet Keleşoğlu Eğitim Fakültesi Dergisi, 2(1), 54-69.