Denizcilikte Emniyet Konusu İle İlgili Yapılmış Çalışmaların Bibliyometrik Analizi

Yıl 2022, Cilt: 1 Sayı: 2, 48 - 73, 20.12.2022

Murat Yorulmaz , Sinan Avcı

Öz

Uluslararası ticaretin önemli aktörlerinden biri olan denizcilik sektörü faaliyetlerinin sürdürülebilir olması açısından deniz taşımacılığı faaliyetlerinin, emniyetli bir şekilde yönetilmesi oldukça önemlidir. Emniyetli yönetim sistemi, deniz taşımacılığı operasyonlarında can, mal ve çevre emniyetini tehdit eden risklerin belirlenmesi ve risklerin gerçekleşmesini önlemek veya gerçekleştiğinde olası olumsuz etkilerini azaltabilmek için geliştirilmiş bir yönetim sistemidir. Bu kapsamda çalışmanın amacı, ulusal literatürde denizcilikte emniyet konusu ile ilgili yapılmış makale ve tezlerin bibliyometrik yöntemle analiz edilmesidir. Araştırma verileri, ULAKBİM TR Dizin, Google Akademik, DergiPark ve YÖK Tez veri tabanlarından elde edilen makale ve tezlerdir. Çalışmalarda en çok kullanılan ilk beş anahtar kelime ise sırasıyla; “deniz”, “emniyet”, “kaza”, “iş” ve “gemi” kelimeleridir. En çok kullanılan anahtar kelimelerin frekansının bulunması ve kelime bulutunun oluşturulmasında MAXQDA 2022 programı kullanılmıştır. Araştırma verilerini, 2008 yılından 2022 yılına kadar denizcilikte emniyet konusu ile ilgili yapılmış toplam 88 çalışma oluşturmaktadır. Bu çalışmalar içinde makale, tezsiz yüksek lisans projesi, yüksek lisans ve doktora tezleri bulunmaktadır. Araştırma bulgularına göre, 2012 yılı Haziran ayında yürürlüğe giren, 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği kanunun çıkması ve bu alanda yükseköğretim programlarının açılması ile yapılan çalışmalarda ciddi bir artış gözlemlenmektedir. 2019 yılı, denizcilikte emniyet konusu üzerine 16 çalışma ile bu alanda en fazla çalışma yapılan yıl olmuştur. Bununla birlikte, Türkiye’deki üniversiteler arasında Dokuz Eylül Üniversitesi denizcilikte emniyet konusu üzerine; makale, tezsiz yüksek lisans projesi, yüksek lisans tezi ve doktora tezi olmak üzere her seviyede çalışma yapmış tek üniversitedir. Yine aynı üniversitenin denizcilikte emniyet konusu üzerine makaleler hariç 17 çalışma ile en fazla çalışma yapan üniversite olduğu tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Denizcilik, Emniyet, Emniyetli Yönetim Sistemi, Bibliyometrik Analiz.

Bibliometric Analysis of Studies Carried Out on Safety at Maritime

Öz

In the maritime sector, which is one of the major actors in international trade, it is very important to manage transportation activities safely in order to ensure the sustainability of its activities. The safety management system is a system developed to identify the risks that threaten the safety of life, property, and the environment in maritime transport operations and to prevent the realization of these risks or reduce the possible negative effects of these risks. In this context, the aim of this study is to analyze the articles and theses related to safety at sea in the national literature by means of the bibliometric method. The top five most frequently used keywords in these studies are respectively; “sea”, “safety”, “accident”, “work”, and “ship”. The MAXQDA 2022 program was used to find the frequency of the most used keywords and to compose the word cloud. The data of this research are articles and theses obtained from ULAKBİM TR Index, Google Academic, DergiPark, and YÖK Thesis databases. The data of this research consists of 88 studies prepared on the subject of safety at sea from 2008 to 2022. These studies include articles, non-thesis master's projects, and master's and doctoral theses. According to the research findings, after the Occupational Health and Safety Law No. 6331 entered into force in June 2012 and higher education programs were opened in this field, a significant increase is observed in the studies. 2019 was the year in which the most studies were conducted on the subject of safety at sea, with 16 studies. At the same time, among the universities in Turkey, Dokuz Eylül University is the only university that has done studies at all levels including articles, non-thesis master's projects, master's thesis, and doctoral thesis and it has been determined that this university has the highest number of studies with 17 studies on the subject of safety at sea, excluding articles.

Anahtar Kelimeler

Maritime, Safety, Safety Management System, Bibliometric Analysis.

Kaynakça

• Al, U. (2008). Türkiye’nin Bilimsel Yayın Politikası: Atıf Dizinlerine Dayalı Bibliyometrik Bir Yaklaşım. (Yayımlanmış Doktora Tezi). Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Albrechtsen, E. (2003). Security vs Safety. Erişim Adresi: https://webcache.googleusercontent.com/search?q=cache:ica8sl3WVEJ:https://zdocs.ro/ doc/safety-v-security-8pgk8jyjl56x+&cd=1&hl=tr&ct=clnk&gl=tr. (21.03.2022).
• Akkaşoğlu, S., Akyol, C., Ulama, Ş. ve Zengin, B. (2019). Tarım Turizmine Yönelik Hazırlanan Lisansüstü Tezlerin Bibliyometrik Analizi. Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 7 (2), 1193-1218.
• Bahçeli, V. ve Yılmaz, Ö. D. (2020). Ulusal Deniz Turizmi Sempozyumlarında Sunulan Bildirilerin Bibliyometrik Analizi. Dokuz Eylül Üniversitesi Denizcilik Fakültesi Dergisi, 85-102.
• Beşel, F. (2017). Türkiye’de Maliye Alanında Yapılmış Lisansüstü Tezlerin Bibliyometrik Analizi (2003-2017). International Journal of Public Finance, 2(1), 27-62.
• Bitiktaş, F. ve Fışkın, R. (2017). Konteyner Terminallerinde Rıhtım Vinci Çizelgeleme Probleminin Çözümüne Yönelik Önerilen Modeller Üzerine Bir Araştırma. Dokuz Eylül Üniversitesi Denizcilik Fakültesi Dergisi, 9(2), 136-161.
• Bueger, C. (2014). What is maritime security?. Marine Policy, 53(2015), 159-164.
• Bozkurt, Ö. Ç. ve Çetin A. (2016). Girişimcilik ve Kalkınma Dergisi’nin Bibliyometrik Analizi. Girişimcilik ve Kalkınma Dergisi, 11(2), 229-263
• Demirgil, H. (2018). Süleyman Demirel Üniversitesi Yayınlarında Bilimsel Yoğunlaşma Alanları ve Bibliyometrik Ağ Analizi. Süleyman Demirel Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Fen Dergisi, 13(2), 36-53.
• Deniz Ticaret Odası. (2021). Sektör Raporu: 2021 yılı. Erişim Adresi: https://www.denizticaretodasi.org.tr/media/SharedDocuments/sektorraporu/DenizcilikS ektorRaporu2021.pdf. (17.04.2022)
• Duran, G. ve Çelikkaya, S. (2019). Türkiye’de Lojistik Üzerine Yapılmış Lisansüstü Tezlerin Bibliyometrik Analizi. G. Ü. İslâhiye İİBF Uluslararası E-Dergi, 3(3), 152-167.
• Fışkın, C. S. ve Cerit A. G. (2020). Comparative Bibliometric And Network Analysis Of Maritime Transport/Shipping Literature Using The Web Of Science Database. Scientific Journals of the Maritime University of Szczecin. 61 (133), 160–170.
• Gerede, E. (2006). Havacılık Emniyeti ve Havacılık Güvenliği Kavramları Arasındaki İlişki ve Farkların Belirlenmesine Yönelik Bir Araştırma. Yönetim Dergisi, 17(54), 26-37.
• Güler, C. ve Keskin, İ. (2020). Türkiye’de Arşivcilik Alanındaki Araştırma Sorunları: Arşiv Dünyası Dergisinde Yayınlanan Makalelerin İçerik Analizi. Bilgi ve Belge Araştırmaları Dergisi, (13), 1-31.
• Güneş, Ü. (2021). Bibliometric Analysis for the Field of Ocean Engineering. Gemi ve Deniz Teknolojisi, (219), 124-141.
• Hertzel, D. H. (2003). Encyclopedia Of Library And Information Science içinde Bibliometrics History. Erişim Adresi: https://books.google.com.tr. (18.03.2022)
• IMO (Uluslararası Denizcilik Örgütü). (2022). Erişim Adresi: https://imo.org, (28.02.2022).
• İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu (2012). T.C. Resmi Gazete (28339, 20 Haziran 2012). Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığını.
• Kjellén, U. (2000). Prevention of Accidents Through Experience Feedback. Erişim Adresi: https://books.google.com.tr. (13.03.2022).
• Kol, B. (2010). Türkiye’nin Dış Ticaretinde Deniz Taşımacılığının Önemi ve Sorunları. (Yayımlanmış Yüksek Lisans Tezi). Dokuz Eylül Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
• MSC (Maritime Safety Committee). 2002. Guidelines For Formal Safety Assessment (FSA) For Use In The IMO Rule-Making Process. MSC 1023. Otlet, P. (1934). El Tratado De Documentación. Erişim Adresi: https://books.google.com.tr. (15.02.2022).
• Özdemir, M. (2010). Nitel Veri Analizi: Sosyal Bilimlerde Yöntembilim Sorunsalı Üzerine Bir Çalışma. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 11(1), 323-343.
• Özkılıç, Ö. (2014). Risk Değerlendirmesi (1.Baskı). Türkiye İşveren Sendikaları Konfederasyonu, Ankara: Ajans-Türk.
• Pritchard, A. (1969). Statistical Bibliography or Bibliometrics, Journal of Documentation, 25(4): 348-349.
• Polat, Z. A. ve Alkan, M. (2015). Jeodezi, Jeoinformasyon ve Arazi Yönetimi Dergisi’nin Bibliyometrik Analizi. TMMOB Harita ve Kadastro Mühendisleri Odası, 15, 25-28.
• Sahoo, S. ve Schönborn, A. (2020). A bibliometric overview of WMU Journal of Maritime Affairs since its inception in 2002. World Maritime University Journal of Maritime Affairs,19(2), 5-25.
• Suvacı, B. (2016). Sosyal Bilimler Veri Tabanında Yayımlanan Lojistik ve Tedarik Zinciri Makalelerinin Bibliyometrik Profili. Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 25, 263-281
• Tayfun, A., Ülker, B., Gökçe, Y., Tengilimoğlu, E., Sürücü, Ç. ve Durmaz, M. (2018). Turizm Alanında Yiyecek ve İçecek ile İlgili Lisansüstü Tezlerin Bibliyometrik Analizi. Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 6/2, 523-547.
• Tunalı, S. B., Gözü, Ö. ve Özen, G. (2016). Nitel ve Nicel Araştırma Yöntemlerinin Bir Arada Kullanılması “Karma Araştırma Yöntemi”. Kurgu, 24 (2), 106-112.
• Türkiye İstatistik Kurumu. (2021). İstatistiklerle Kadın, Erişim Adresi: https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Istatistiklerle-Kadin-2021-45635
• Uluslararası Emniyet Yönetimi Kodunun Türk Bayraklı Gemilere ve İşletmecilerine Uygulanmasına Dair Yönetmelik (2009). T.C. Resmi Gazete (27389, 27 Ekim 2009). Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı.
• Üstdiken, B. ve Pasadeos, Y. (1993). Türkiye'de Örgütler ve Yönetim Yazın. Amme İdaresi Dergisi, 26(2), 73-93.
• Yalın, B. ve Fışkın, R. (2016). Gemi Rotalama ve Çizelgeleme Çalışmaları Üzerine Bir Araştırma. Erişim Adresi: https://www.researchgate.net/profile/Burak-Yalin- 2/publication/311565087_Gemi_Rotalama_ve_Cizelgeleme_Calismalari_Uzerine_bir_ Arastirma/links/5c1ce749299bf12be3901b2a/Gemi-Rotalama-ve-Cizelgeleme- Calismalari-Uezerine-bir-Arastirma.pdf. (11.04.2022)
• Yorulmaz, M. (2009). Deniz Taşımacılığı ve Deniz Sigortaları. (Yayımlanmış Yüksek Lisans Tezi). Marmara Üniversitesi, Bankacılık ve Sigortacılık Enstitüsü, İstanbul.
• Yorulmaz, M. ve Barış, S. (2021). Journal of ETA Maritime Science Dergisinin Bibliyometrik Analizi. Asya Studies Academic Social Studies / Akademik Sosyal Araştırmalar 5(15), 113-127.
• Yorulmaz, M. ve Kaya, S. (2021). Dokuz Eylül Üniversitesi Denizcilik Fakültesi Dergisi’nde Yayımlanan Makalelerin Bibliyometrik ve İçerik Analizi. Business, Economics and Management Research Journal, 4(2), 138-155.
• Yükseköğretim Kurulu (2021). Erişim Adresi:https://yok.gov.tr/Sayfalar/Haberler/2021/turkuniversitelerindeki- kadin-profesor-orani-avrupa-ortalamasini-gecti.aspx. (15.03.2022).
• Zeren, D. ve Kaya N. (2020). Dijital Pazarlama: Ulusal Yazının Bibliyometrik Analizi. Çağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 17(1), 35-52.