Gemi Kaptanlarının ve Baş Mühendislerinin Algılanan Liderlik Davranışlarının, Gemi İnsanlarının Bağlamsal Performansına Etkisi

Yıl 2023, Cilt: 2 Sayı: 3, 1 - 14, 30.06.2023

Murat Yorulmaz

Öz

Bu çalışma, gemi yöneticilerinin (kaptan ve mühendis) sergiledikleri liderlik davranışlarından görev ve ilişki odaklı liderlik davranışlarının, gemi insanlarının bağlamsal performansı üzerindeki etkisini ortaya çıkartmak amacıyla yapılmıştır. Ayrıca araştırmada gemi insanlarının liderlik davranışı algılamalarında ve çalıştıkları bölümlere göre bağlamsal performans düzeylerinde anlamlı farklar olup olmadığı da incelenmiştir. Çalışmada farklılık analizi için t-testi ile görev ve ilişki odaklı liderlik davranışlarının, gemi insanlarının bağlamsal performansı üzerinde bir etkisinin olup olmadığını ortaya çıkartmak için de yol analizleri AMOS 22 paket programı kullanılarak yapılmıştır. Araştırmada gemi yöneticisi olarak ele alınan, uluslararası sefer yapan konteyner gemilerinde görevli ve uzakyol yeterliliğine sahip; gemi kaptanlarının, birinci zabitlerin, başmühendislerin ve ikinci mühendislerin sergiledikleri liderlik davranışları, gemideki diğer gemi insanlarının bakış açılarına göre değerlendirilmiştir. Araştırma bulgularına göre, gemi yöneticilerinin daha çok görev odaklı liderlik davranışı sergiledikleri ortaya çıkmıştır. Ayrıca güverte bölümünde çalışan gemi insanlarının, makine bölümünde çalışan gemi insanlarına göre bağlamsal performans düzeylerinin daha yüksek olduğu tespit edilmiştir. Denizcilik sektöründe liderlik ile ilgili yapılan çalışmaların sınırlı sayıda olması ve özellikle de liderlik davranışları ile gemi insanlarının bağlamsal performansı arasındaki ilişkiyi inceleyen herhangi bir çalışmanın olmaması bu çalışmanın önemini göstermektedir.

Anahtar Kelimeler

Gemi insanları;, Gemi kaptanları-mühendisleri, liderlik davranışları

Destekleyen Kurum

yok

Proje Numarası

yok

Teşekkür

yok

The Effect of the Perceived Leadership Behaviors of Ship Master and Chief Engineer on the Contextual Performance of Seafarers1

Öz

Proje Numarası

yok

Kaynakça

• Anderson, J., & Gerbing, D. (1998). Structural equation modeling in practice: A review and recommended two-step approach. Psychological Bulletin, 103(3).
• Atik, O. (2014). Takım liderliğinin mesleki kültür yönünden incelenmesi: Gemi kaptanları üzerine bir araştırma. İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi Yayınları.
• Bass, B. (1990). From transactional to transformational leadership: Learning to share the vision. Organizational Dynamics, 18(3), 19-31.
• Bloisi, W., Cook, C. W., & Hunsaker, P. L. (2003). Management and organizational behaviour, european edition. New York: The McGraw-Hill Companies.
• Borman, W., & Motowidlo, S. (1993). Expanding the criterion domain to include elements of contextual performance. Personnel Selection in Organizations; San Francisco: Jossey-Bass, 71-98.
• Casimir, G. (2001). Combinative aspects of leadership style: The ordering and temporal spacing of leadership behaviors. The Leadership Quarterly, 12(3), 245-278.
• Çetin, S., Giderler, C., ve Güler, M. (2017). Lider yöneticilerin çalışanların motivasyonuna ve performansına etkisi: kamu kuruluşunda bir çalışma. Kastamonu Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 19(4), 36-49.
• Fiedler, F. E. (1967). A Theory of leadership of effectiveness. NewYork: McGraw.
• Vigoda-Gadot, E. (2007). Leadership style, organizational politics, and employees' performance: Anempirical examination of two competing models. Personnel Review, 36(5), 661-683.
• Giray, M. D., ve Güngör, D. (2015). Görev yönelimli ve ilişki yönelimli liderlik ölçeği: geçerlik ve güvenirlik çalismasi. Turk Psikoloji Yazıları, 18(35), 13.
• Hair, J. F., Anderson, R. E., Tatham, R. L., & Black W. C. (2010). Multivariate data analysis (7th. ed.). New Jersey: Prentice Hall.
• Hellrıegel, D., & Slocum, J. W. (1992). Management. New York: Addison Wesley Publishing Company.
• Huey, Y. L., & Ahmad, Z. K. (2009). The moderating effects of organizational culture on the relationships between leadership behaviour and organizational commitment and between organizational commitment and job satisfaction and performance. Leadership & Organization Development Journal, 30(1), 53-86.
• Kayral, İ. (2015). Öz liderlik becerilerinin, sağlık çalışanlarının iş tatminleri ve iş performanslarına etkisi. Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi, 18(2).
• Iqbal, N., Anwar, S., & Haider, N. (2015). Effect of leadership style on employee performance. Arabian Journal of Business and Management Review, 5(5).
• Jawahar, I., & Carr, D. (2007). Conscientiousness and contextual performance: The compensatory effects of perceived organizational support and leader-member exchange. Journal of Managerial Psychology, 22(4), 330-349.
• Jones, G. R., & George, J. M. (2007). Essentials of contemporary management (2nd. ed.). New York: McGraw-Hill Irwin.
• Judge, T. A., Piccolo, R. F., & Ilies, R. (2004). The forgotten ones? The validity of consideration and initiating structure in leadership research. Journal of Applied Psychology, 89(1), 36.
• Lu, C., Hsu, C., & Lee, C. (2016). The impact of seafarers’ perceptions of national culture and leadership on safety attitude and safety behavior in dry bulk shipping. International Journal of e-Navigation and Maritime Economy, 4, 75-87.
• Northouse, P. G. (2004). Leadership: Theory and practice (3rd. ed.). California: Sage Publications.
• Madlock, P. (2008). The link between leadership style, communicator competence, and employee satisfaction. The Journal of Business Communication, 45(1), 61-78.
• Olaniyan, O., & Hystad, S. (2016). Employees’ psychological capital, job satisfaction, insecurity, and intentions to quit: The direct and indirect effects of authentic leadership. Journal of Work and Organizational Psychology, 32(3), 163-171.
• Öter, S., ve Ayan, M. (2016). Denizcilik işletmelerinde dönüşümcü liderlik ve örgütsel vatandaşlık davranışı arasındaki ilişkiler üzerine bir literatür. Dokuz Eylül Üniversitesi Denizcilik Fakültesi Dergisi, 8(1).
• Robbins, S., Judge, T., & Breward, K. (2003). Essentials of organizational behavior, 7, Upper Saddle River: Prentice Hall.
• Pradhan, S., Jena, L. K., & Bhattacharyya, P. (2018). Transformational leadership and contextual performance: İOLe of integrity among Indian IT professionals. International Journal of Productivity and Performance Management, 67(2), 445-462.
• Sandhaland, H., Oltedal, H. A., Hystad, S. W., & Eid, J. (2017). Effects of leadership style and psychological job demands on situation awareness and the willingness to take a risk: A survey of selected offshore vessels. Safety Science (93), 178-186.
• Scotter, V. J. R. (2000). Relationships of task performance and contextual performance with turnover, job satisf., and affective commitment. Human Resourse Management Review, 10(1), 79-95.
• Sonnentag, S., & Frese, M. (2002). Performance concepts and performance theory. Psychological Management of İndividual Performance, 23(1), 3-25.
• Topaloğlu, G. (2005). Dönüştürücü liderlik ve örgütsel vatandaşlık davranışı arasındaki ilişki. (Unpublished Master’s). Gebze Yüksek Teknoloji Enstitüsü, Gebze.
• Theotokas, I., Lagoudis, I. N., & Kotsiopoulos, N. (2014). Leadership profiling of oceangoing ship masters. The Asian Journal of Shipping and Logistics, 30(3), 321-343.
• Veliu, L., Manxhari, M., Demiri, V., & Jahaj, L. (2017). The Influence Of Leadershıp Styles On Employee's Performance. Journal of Management Management, 31(2).
• Wagner, J. A., & Hollenbeck, J. R. (2015). Organizational behavior: Securing competitive advantage ( 2nd. ed.). New York: Routledge.
• Werner, J. (2000). Implications of OCB and contextual performance for human resource management . Human Resource Management Review, 10(1), 3-24.
• Yeh, H., & Hong, D. (2012). The mediating effect of organizational commitment on leadership type and job performance . The Journal of Human Resource and Adult Learning, 8(2), 50-59.
• Yılmaz, H., ve Karahan, A. (2010). Liderlik davranışı, örgütsel yaratıcılık ve işgören performansı arasındaki ilişkilerin incelenmesi: Uşak'ta bir araştırma. Yönetim ve Ekonımi Dergisi, 17(2), 145-158. Yukl, G. (2002). Leadership in Organization (5th. ed.). New Jersey: Prentice Hall. Yücel, İ., ve Akgül, İ. (2016). Liderlik stilleri ile örgütsel bağlılık arasındaki ilişkide iş tatmininin aracılık etkisi: Akademisyenler üzerine bir çalışma, C.Ü. İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 17(1).