KREMNA’DAN BEZEMELİ TAVAN KASETİ ÖRNEKLERİ

Yıl 2020, Cilt: 5 Sayı: 8, 75 - 91, 27.06.2020

Hüseyin Metin , Mustafa Çidem

Öz

Pisidia Bölgesi sınırları içinde kalan Kremna, Burdur İli, Bucak İlçesi, Çamlık Köyü’ne bağlı Hacıbağ Mahallesi’nin doğusunda yer almaktadır. Üç tarafı uçurum, batısı sur duvarları ile çevrilidir. Stratejik konuma sahip olan kent, Augustus Dönemi’nde “Colonia Iulia Agusta Felix Cremnensium” adıyla Roma kolonisi haline getirilmiştir. Bu tarihlerden sonra Kentin, Via Sebaste aracılığıyla diğer koloni kentleri ile bağlantısı sağlanmıştır. 19. yy.’dan itibaren bölgeye gelen seyyah ve araştırmacıların sık sık ziyaret ettikleri bir nokta haline gelen Kremna’da resmi olarak yapılan tek arkeolojik kazı çalışması, 1970 yılında J. İnan tarafından gerçekleştirilmiştir. 1985-1987 yılları arasında S. Mitchell kentte yüzey araştırması yapmıştır. 2013 yılından beri H. Metin tarafından kent ve çevresinde yüzey araştırmaları yapılmaktadır.
Bu çalışmada Kremna’dan sekiz adet tavan kasedi incelenmiştir. Bunlardan en erkeni (K1) devşirme malzeme olarak surlarda bulunmuştur. Diğerleri Sütunlu Cadde ve Büyük Propylaion yapısına aittir. Bu iki yapının çevresinde çok sayıda tavan kasedi olsa da, oldukça tahrip oldukları için kapsam dışı tutulmuştur. Bezemeli kasetler, kesin tarihlenen yapılara ait olanlar ile karşılaştırılmış ve gelişim safhasına göre değerlendirilmiştir. Bezeme üslubundan yola çıkılarak Kremna’da MÖ 1. yy.’ın sonlarında yerellikten söz edilebilir. Ancak MS 2. yy.’da özellikle Erken Severuslar Dönemi’nde ortak sanat anlayışıyla bölgesel etkileşimin doruk noktaya ulaştığı anlaşılmaktadır. Çalışmadaki esas amaç kente özgü mimari uygulamaları ve bölgesel etkileşimleri irdelemektir. Bu çalışmayla birlikte Kremna’daki ve çevre kentlerle olan benzer üslup özellikleri ortaya konmuştur.

Anahtar Kelimeler

Pisidia, Kremna, Roma, Mimari Bezeme

Kaynakça

• Alp, O. 2006, Pisidia Bölgesi Roma Dönemi Bezemeli Mimari Elemanları, Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Ankara. Arundell, F. V. J. 2016, Küçük Asya’da Keşifler Cilt I-II, (Çev. D.Dereli), Arkeoloji ve Sanat Yayınları, İstanbul. Başaran, C. 1995, Anadolu Mimari Bezemeleri, Roma Çağı Lotus-Palmet Örgesi, Atatürk Üniversitesi, Fen Edebiyat Fakültesi Basımevi, Erzurum. Başaran, C.-Yıldızlı, M. 2016, “Parion Titatrosu Roma Dönemi Mimari Bezemeleri”, Parion Roma Tiyatrosu 2006-2015 Yılı Çalışmaları, Mimarisi ve Buluntuları, İçdaş Yayınları, Ankara, 77-104. Can, B. 1999, Aspendos Tiyatrosu Bezemeleri, Atatürk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Erzurum. Davies, G. 2000, “Cremna in Pisidia: a Re-Appraisal of The Siege Works”, Anatolian Studies 50, 151-158. Davies, E. J. 2006, Anadolu; XIX. Yüzyılda Karya, Frigya, Likya ve Pisidya Antik Kentlerine Yapılan Bir Gezinin Öyküsü, (Çev. F. Yılmaz), Arkeoloji ve Sanat Yayınları, İstanbul. Ferrero, D. B. 1969, Teatri classici in Asia Minore 2. Citta di Pisidia, Licia e Caria (Studi diarchitettura antica 2) Rome. Greenhalgh, J. 1987, Roman Pisidia -a Study of Development and Change, Newcastle Unıversity, Department of Archaeology, The Doctor’s Thesis, Newcastle. Hirschfeld, G. 1879, Bericht über eine Reise in Südwestlichen Kleinasien, Zeitschrift der Gesellschaft für Erdkunde XIV, Wien. Hoepfner, W. 1991, “Zum Problem Griechischer Holz-und Kasettendecken” Diskussionen zur Archaologischen Bauforschung, Mainz, 90-98. İnan, J. 1970, “Kremna Kazısı Raporu”, Türk Arkeoloji Dergisi, 19.2, 51-97. Karaosmanoğlu, M. 1996, Roma Çağı Yumurta Dizisi, Atatürk Üniversitesi, Fen Edebiyat Fakültesi Basımevi, Erzurum. Kramer, J. 1983, Zu einigen Architekturteilen des Grabtempels westlich von Side, BJb 183, 145-166. Koenigs, W.- Radt, W. 1979, “Ein Kaiserzeitlicher Rundbau (Monopteros) in Pergamon” IstMitt 29, 317-354. Lanckoronski, K. G. 2015, Pamphylia ve Pisidia Kentleri: Pisidia, Vol. 2. (Çev. S. Bulgurlu Gün). AKMED, İstanbul. Levick, B. 1967, Roman Colonies in Asia Minor, Clarendon Press, Oxford. Mansel, A.M. 1959, Die Grabbauten von Side, Arch. Anzeiger, 364-402. Metin, H. 2012, “Pisidia’da Görkemli Bir Kent Kremna: Tarihi Coğrafya ve Araştırmalar”, I. Burdur Sempozyumu, Cilt 1, Gül Ofset, Burdur, 215-225. Metin, H. 2013, “Kremna’dan İki Kandil Kalıbı Üzerine Gözlemler/”, SDÜ Fen Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi 28, 2013, 255-264. Metin, H. 2014, “Kremna Antik Kenti Kuzey Yayılımı Hakkında İlk Gözlemler”, Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi S. B. E., Dergisi, C. 6, S. 11, Burdur, 2014, (1-27). Metin, H. v.d. 2015, “Kremna ve Çevresi Yüzey Araştırması 2014/Surveys in and around Kremna in 2014”, ANMED 13, 174-179. Metin, H. 2015a, “Kremna Araştırmalarında Yeni Bulgular”, I. Teke Yöresi Sempozyumu, Burdur, 2015, (655-665). Metin, H. 2015b “Kremna: Dağlık Pisidia Bölgesi'nin Görkemli Kenti”, Aktüel Arkeoloji 45, 2015, 22-24. Metin, H.-Soslu, S. 2016, “Kremna ve Çevresi Yüzey Araştırması 2015”, 34. AST.2, 311-324. Metin, H.-Soslu, S.-Çidem, M. 2017, Kremna ve Çevresi Yüzey Araştırması 2015/Surveys in and around Kremna in 2016”, ANMED 15, 161-170. Metin, H.-Soslu, S.-Çidem, M. 2018, “ Kremna ve Çevresi Yüzey Araştırması 2017/Surveys in and around Kremna in 2017”, ANMED 16, 208-216. Mitchell, S. 1987, “Kremna ve Sagalassos Çalışmaları”, 4. AST.1, 167-170. Mitchell, S. 1988, “Kremna 1987”, 6. AST.1, 219-274. Mitchell, S. 1995, Cremna in Pisidia. An Ancient City in Peace and in War, London. Mitchell, S.-Waelkens, M. 1987, “Sagalassos and Cremna 1986”, Anatolian Studies 37, 37-47. Mitchell, S.-Waelkens, M. 1988, “Cremna and Sagalassus 1987”, Anatolian Studies 38, 53-65. Mitchell, S.-Cüceren, İ. 1994, “1993 Yılı Pisidia Yüzey Araştırmaları”, 12. AST.1, 497-512. Ortaç, M. 2001, Die Hellenistischen und Römischen Propyla in Kleinasien. Doktors Der Philosophie, Fakultät Für Geschichtswissenschaft der Ruhr-Universitat, Bochum. Özsait, M. 1985, Hellenistik ve Roma Devrinde Pisidia Tarihi, İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yayını, İstanbul. Rumscheid, F. 1994, Unterschungen zur Kleinasiatischen Bauornamentik des Hellenismus, Verlag Philipp von Zabern, Mainz. Schörner, G. 1995, Römische Rankenfriese, Mainz. Sevin, V. 2007, Anadolu Tarihi Coğrafyası, Türk Tarih Kurumu, Ankara. Seyirci, K. H. 2016, Rhodiapolis Antik Kenti Mimari Bezemeleri, Akdeniz Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Arkeoloji Anabilim Dalı, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Antalya. Shafer, R. 2012, “Pisidian”, The American Journal of Philology, Vol. 71, No. 3, 239-270. Sterrett, J. R. S. 1988, The Wolfe Expedition to Asia Minor, Papers of the American School of Classical Studies at Athens III 1884/5, Boston. Tancke, K. 1989, Figuralkassetten Griechischer und Römischer Steindecken, Europaische Hochschulschriften, Reihe 38, Frankfurt. Türkmen, M. 2007, Pamphilya ve Kilikya’da Severuslar Dönemi Mimari Bezemesi, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmamış Doktora Tezi, İstanbul. Vandeput, L. 1992, “The Theatre Façade at Sagalassos”, Anatolian Studies 42, 99-118. Vandeput, L. 1997, The Architectural Decoration in Roman Asia Minor Sagalassos: a Case Study, Brepols Publishers, Leuven. Vandeput, L. – Büyükkolancı M. 1999, “Das Große Propylon in Kremna in Pisidien”, IstMitt 49, Tübingen, 213-248. Waddington, C. H. 1853, Voyage Numismatique en Asie Mineure au Point de vue Numismatique, Paris.