AYDINTEPE YERALTI ŞEHRİ (BAYBURT): MİMARİ FONKSİYON ANALİZİ

Yıl 2023, Cilt: 8 Sayı: 14, 70 - 93, 29.06.2023

Hüseyin Metin , Mesut Yılmaz

https://doi.org/10.48122/amisos.1257965

Öz

Bayburt İli, Aydıntepe İlçesi, Prehistorik dönemlerden beri yerleşim izleri taşıyan bir yöre olarak dikkati çekmektedir. İçerisinde bulunduğu bölgenin tarih öncesi çağlardan itibaren süregelen ticari yol ağına sahip olması, verimli toprakları, su kaynaklarına yakınlığı nedeniyle tarihsel süreç içerisinde farklı uygarlıklara ev sahipliği yapmıştır. Bayburt ve çalışma konusu Aydıntepe’de (Hart) yapılan yüzey araştırmalarında eski kalıntıların izlerini taşıyan çok sayıda eser günümüze kadar ulaşmıştır. Bu çalışmada, Aydıntepe İlçe merkezinde yer alan bulunduğu ilçe ismi ile anılan yeraltı şehrinin mimari fonksiyon analizi incelenmiştir. Aydıntepe Yeraltı Şehri, geçmişten günümüze kadar varlığını kısmen sürdürerek gelmiş olan ve bulunduğu bölgede tekil kültür varlığı niteliği taşıyan tarihi açıdan da büyük öneme sahip alanlardan birisidir. Aydıntepe Yeraltı şehrinde kısa süreli kazı çalışmaları yapılmıştır. Çalışmaların sürdürülememesinin en önemli sebebi yeraltı şehrinin bazı kısımlarında meydana gelen göçüklerdir. Bu çalışmada yeraltı şehrinin ortaya çıkarılan bölümünün tamamının planı çıkarılmış, plan doğrultusunda yapıların işlevlerine ve konservasyonuna yönelik öneriler sunulmuştur. Çalışma sonucunda yeraltı şehrinin M.S. 3. yüzyılda yapılmış olabileceği ve uzun süre kullanıldığı düşünülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Aydıntepe (Hart), Yeraltı Şehri, Erken Tunç Çağı, Roma Dönemi, Bizans Dönemi

Teşekkür

Bu çalışma yapılması öngörülen ve şuan hazırlık aşamasındaki "Yeraltı şehri Aydınlanıyor (Belgeleme, Rölöve ve Fizibilite Çalışmaları) projesi kapsamında yapılmıştır. Aydıntepe Kaymakamlığı ve KUDAKA'ya (Kuzeydoğu Anadolu Kalkınma Ajansı) desteklerinden dolayı teşekkür ederiz.

AYDINTEPE UNDERGROUND CITY (BAYBURT): ARCHITECTURAL FUNCTION ANALYSIS

Öz

Kaynakça

• Atnur, G. 2017, “Tarihin Tanığı Bir Şair: Bayburtlu Zihni”, Atatürk Üniversitesi Güzel Sanatlar Enstitüsü Dergisi 38, 197-216.
• Bahadır, G. 2010, “Kuruluşundan IV. Yüzyıla Kadar Antakya”, Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 7 (13), 349-372.
• Belli, O. 2003, “Urartu Krallığı’nın Tarihsel Gelişimi”, (Ed. F. Özdem) Urartu: Savaş ve Estetik, İstanbul.
• Yiğitpaşa, D. 2010, “Urartu Ölü Gömme Gelenekleri ve Ölümle İlgili Ritüeller”, Atatürk Üniversitesi Güzel Sanatlar Enstitüsü Dergisi, 25, 177-202.
• Yiğitpaşa, D. 2016, Doğu Anadolu Geç Demir Çağı Kültürü, Ankara: Gece Kitaplığı.