THE POLITICAL AND ADMINISTRATIVE STRUCTURE OF THE ANCIENT KINGDOM OF IBERIA

Yıl 2024, Cilt: 9 Sayı: 17, 164 - 185, 28.12.2024

Sinem Keküllüoğlu

https://doi.org/10.48122/amisos.1564718

Öz

ANTİK IBERIA KRALLIĞI’NIN POLİTİK VE İDARİ YAPISI

Öz

ÖZ
Gürcistan’ın doğusunda bulunan Iberia Bölgesi, Antik Çağ’da Kafkasya’nın önemli geçiş noktalarından biri olarak kabul edilmekteydi. Bölge sınırları içerisinde yer alan geçitler sayesinde tarih boyunca büyük güçlerin hedefi haline gelmiş, böylece Iberia’nın Antik Çağ tarihi boyunca siyasi ve askeri alanda popülaritesini kaybetmemesine yol açmıştır. Tarihi Prehistorik dönemlere kadar uzanan bu bölgede MS 1. yüzyıldan itibaren politik ve idari yönetim biçimi bakımından birtakım gelişmeler yaşanmış olduğu görülmektedir. MÖ yak. 4. yüzyılda kurulduğu düşünülen Iberia Krallığı, jeostratejik konumundan dolayı özellikle Roma ve Sasani İmparatorluğu tarafından ele geçirilmeye çalışılmıştır. MS 3. yüzyıldan itibaren bölgede yaşanan savaşlar ve ayaklanmalar Iberia Krallığı’nın varlığını sürdürmesine engel olamamış ancak kral I. Vakhtang Gorgasali’den sonra gücünde azalma görülmüştür. MS 530’dan? sonra krallık yönetimi yerini İran kökenli marzpan adlı bölgesel yöneticilere bırakmıştır. Klasik Çağ’dan Geç Antik Çağ’a kadar var olduğu bilinen Iberia Krallığı, özellikle birkaç soylu ailenin mensuplarından seçilen krallar sayesinde doğudaki ve batıdaki devletlere karşı ayakta kalabilmiştir. Krallık yönetiminde yetkinliğe sahip olan ailelerin kendi içlerindeki akrabalık ilişkileri ve soy bağları zaman zaman evlat edinme gibi durumlar nedeniyle karmaşık bir duruma dönüşmektedir. Buna rağmen yönetimde sadece birkaç ailenin bulunması akrabalık ilişkilerine dair veriler elde etmeyi kolaylaştırmaktadır. Iberia Krallığı’nın yönetim modelinde Pers ve İran kökenli bir idari yapı tarzının benimsendiği görülmektedir. Buna bağlı olarak idari yapıdaki görev ve yetkilerin incelemesi yapılırken doğu modeli dikkate alınmalıdır. Bu çalışmada Iberia Krallığı’nın sahip olduğu coğrafi özelliklerin askeri ve siyasi yapısına olan etkileri, krallığın tarihsel gelişimi ve yönetim biçimi hakkında değerlendirme yapılacaktır. Ayrıca krallığın uzun bir dönem boyunca nasıl ayakta kalabildiği sorusuna yanıt bulmaya çalışılacaktır.
Anahtar Kelimeler: Doğu Gürcistan, Iberia Krallığı, yönetim, idari görevliler, krallar ve soy ağaçları.
ABSTRACT
The Iberia Region, located in the east of Georgia, was considered one of the important transit points of the Caucasus in ancient times. Thanks to the passes within the borders of the region, it has become the target of great powers throughout history, thus ensuring that Iberia has not lost its popularity in the political and military fields throughout its ancient history. In this region, whose history dates back to prehistoric times, it is seen that there have been some developments in terms of political and administrative management since the 1st century AD. The Kingdom of Iberia, thought to have been founded around the 4th century BC, was attempted to be captured by the Roman and Sassanid Empires in particular due to its geostrategic location. The wars and rebellions that took place in the region from the 3rd century AD onwards could not prevent the Iberian Kingdom from continuing its existence, but its power decreased after King Vakhtang I Gorgasali. After 530 AD, the royal administration was replaced by regional rulers called marzpans of Iranian origin. The Kingdom of Iberia, known to have existed from the Classical Age to Late Antiquity, was able to survive against the Eastern and Western states thanks to the kings chosen from members of a few noble families. The kingship relations and lineage ties within families that have authority over the administration of the kingdom sometimes become complicated due to situations such as adoption. However, the fact that there are only a few families in the administration makes it easier to obtain data on kinship relations. It is seen that the administrative model of the Kingdom of Iberia adopted an administrative structure style of Persian and Iranian origin. Accordingly, the eastern model should be taken into consideration when examining the duties and authorities in the administrative structure. In this study, it is planned to evaluate the effects of the geographical features of the Iberia Region in Transcaucasia on its military and political structure and the historical development and form of government of the kingdom established in the region. In addition, an attempt will be made to answer the question of how the kingdom was able to survive for such a long period.
Keywords: Eastern Georgia, Kingdom of Iberia, management, administrative officers, kings and their family trees.

Anahtar Kelimeler

Doğu Gürcistan, Iberia Krallığı, yönetim, idari görevliler, krallar ve soy ağaçları

Kaynakça

• Drinkwater, J. 2008, “Maximinus to Diocletian and the Crisis”, The Crisis of Empire, A.D. 193-337 (ed. A. K. Bowman, P. Garnsey, A. Cameron), The Cambridge Ancient History, Second Edition, Vol. XII, 28-66.
• Drinkwater, J. 2008, “Maximinus to Diocletian and the Crisis”, The Crisis of Empire, A.D. 193-337 (ed. A. K. Bowman, P. Garnsey, A. Cameron), The Cambridge Ancient History, Second Edition, Vol. XII, 28-66.
• Gamkrelidze G. 2012, “About the Military Political Situation in Iberia- Colchis (Georgia) in the 4. cent BC- 2.cent. AD (written sources and archaeological evidence)”, Researches in Iberia-Colchology (History and archaeology of Ancient Georgia), (ed. D. Braund), Georgian National Museum, 118-138.
• Gamkrelidze G. 2012, “About the Military Political Situation in Iberia- Colchis (Georgia) in the 4. cent BC- 2.cent. AD (written sources and archaeological evidence)”, Researches in Iberia-Colchology (History and archaeology of Ancient Georgia), (ed. D. Braund), Georgian National Museum, 118-138.
• Gibbon, E. 1787, History of the Decline and Fall of the Roman Empire, Vol. 1-6.
• Gibbon, E. 1787, History of the Decline and Fall of the Roman Empire, Vol. 1-6.
• Historia Augusta, Valeriani Duo. III., (trans. David Magie), LOEB Classical Library.
• Historia Augusta, Valeriani Duo. III., (trans. David Magie), LOEB Classical Library.