Okul Öncesi Sağlık Taramalarının Değerlendirilmesi: Artvin İli Örneği

Yıl 2017, Cilt: 17 Sayı: 2, 93 - 101, 23.06.2017

Vasfiye Güven Mustafa Kürşat Şahin

https://doi.org/10.17098/amj.286159

Öz

Amaç:
Bu çalışma Artvin Merkez Toplum Sağlığı Merkezi
bölgesinde bulunan beş anaokulundaki çocukların okul sağlığı tarama programı
ile sağlık durumlarının değerlendirilmesi amacıyla yapılmıştır.

Materyal
ve Metot: Çalışmaya 36-72 ay yaş grubunda 257 çocuk
dahil edilmiş olup, ebeveynlerinden izin alınarak yaş, cinsiyet, boy-kilo
ölçümü ve muayeneleri (saç-saçlı deri, göz, kulak, ağız-diş, genital)
yapılmıştır. Dünya Sağlık Örgütünün yaşa göre vücut kitle indeksi
kullanılmıştır. Veriler SPSS 22.0 programında değerlendirilmiş; sayılar,
yüzdeler, ortalamalar standart hata ve güven aralığı ile birlikte verilmiştir.
İstatistiksel analizlerde ki-kare testi ve bağımsız örnekler t testi
kullanılmıştır.

Bulgular:
Çalışmaya 36-72 ay arasında olan 257 çocuk katılmıştır.
Çocukların %47,50’si kız ve yaş ortalamaları 56,88±1,04 ay idi. Çocukların boy
ortalamaları 107,48±0,74 cm, kilo ortalamaları 18,67±0,35 kg ve vücut kitle
indeksi ortalamaları 16,11±0,20 kg/m² olarak saptanmıştır.
Çocukların %82,90’ı normal kilolu, %13,20’si aşırı kilolu ve %3,50’si obez
olarak saptanmıştır. Çocukların %12,80’inde bir göz problemi, %7,00’ında işitme
problemi, %14,80’inde diş problemi, %4,70’sinde bitlenme, %1,90’ında kısa
frenulum saptanmıştır. Erkeklerin %10,40’ında ürogenital bir problem saptanmış
olup %2,98’inin inmemiş testisi vardı.

Sonuç:
Bu çalışmada en sık saptanan patoloji diş ve göz problemleriydi. Okul öncesi
sağlık taramaları, okul ve toplum sağlığını etkileyecek önemli sorunların
önceden tespitini sağlaması ve önlemlerin alınması için birinci basamak
hekimlerine fırsatlar sunmaktadır. 

Anahtar Kelimeler

çocuk sağlığı, çocukluk çağı obezitesi, aşırı kiloluluk, kırma kusuru, ağız diş sağlığı

Evaluation of Pre-School Health Screening: An Example from Artvin Province

Öz

Objectives: The purpose of this study was to assess the health
status of children at five nursery schools within the Artvin Central Community
Health Center region, Turkey, using a school health screening program.

Materials and Methods: 257 children aged 36-72 months were included in this
study. Age, sex and height-weight measurement and examinations (hair-hairy
skin, eye, ear, oral-dental, genital) were performed with parental permission.
The World Health Organization body mass index (BMI) for age was employed.
Numbers, percentages, means are given together with standard error and
confidence interval. Data were analyzed on SPSS 22.0 software using the
chi-square and independent samples t tests.

Results: 257 children aged 36-72 months, 47.50% female, with a mean age of
56.88±1.04 months were enrolled. Mean height was 107.48±0.74 cm, mean weight
18.67±0.35 kg and mean BMI 16.11±0.20 kg/m². Normal weight was
determined in 82.90% of children, while 13.20% were overweight and 3.50% were
obese. Ocular problems were determined in 12.80% of children, hearing problems
in 7.00%, dental problems in 14.80%, lice in 4.70% and short frenulum in 1.90%.
An urogenital problem was determined in 10.40% of males, and undescended testis
in 2.98%.

Conclusion: The most common pathologies in this study were dental
and ocular problems. Pre-school health screening allows primary physicians to
identify major problems that will impact on school and societal health beforehand
and to take appropriate measures. 

Anahtar Kelimeler

child health, childhood obesity, overweight, refractive error, eye health, oral and dental health

Kaynakça

• Allison MA, Crane LA, Beaty BL, Davidson AJ, Melinkovich P, Kepme A. School-based Health centers: improving Access and quality of care for low-income adolescents. Pediatrics. 2007;120(4):887-94.
• Kalyoncu C, Metintas S, Baliz S, Arikan I. Thelevel of health in Elementary School Students in Training and Research Areas and Evaluation of School Screening Examination Results. TAF Prev Med Bull 2011;10(5):511-8.
• Gündüz S, Albayrak HM. Where are we in school health? Ankara Medical Journal. 2014;14(1):29-33.
• T.C. Sağlık Bakanlığı Sağlık Hizmetlerinde Okul Sağlığı Kitabı. T.C. Sağlık Bakanlığı Refik Saydam Hıfzıssıhha Merkezi Başkanlığı Hıfzıssıhha Mektebi Müdürlüğü. Ankara: Yücel Ofset Matbaacılık; 2008.
• WHO. Child growth standards. BMI-for-age. [internet] http://who.int/childgrowth/standards/bmi_for_age/en/ (Erişim tarihi: 23.12.2016)
• WHO. Growth reference 5-19 years. BMI-for-age (5-19 years). [internet] http://www.who.int/growthref/who2007_bmi_for_age/en/ (Erişim tarihi: 23.12.2016)
• Türkiye’de Okul Çağı (6-10 Yaş Grubu) Çocuklarında Büyümenin İzlenmesi (TOÇBİ) Projesi Araştırma Raporu, Sağlık Bakanlığı, Temel Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü, Sağlık Bakanlığı Yayın No:834, Ankara: Kuban Matbaacılık; 2011.
• Işıklı B, Kalyoncu C, Metintaş S, Arslantaş D, Ünsal A. Eskişehir kırsal ilköğretim öğrencilerinde görme kusurları. Sürekli Tıp Eğitimi Dergisi 2007;16(17):95-9.
• Ece A, Ceylan A, Gürkan F, ve ark. Diyarbakır ve çevresi okul çocuklarında boy kısalığı, düşük ağırlık ve obezite sıklığı. Van Tıp Dergisi 2004;11(2):128-36.
• Yabancı, Nurcan, Işıl Şimşek, Hakan İstanbulluoğlu ve Bilal Bakır. Ankara’da Bir Anaokulunda Şişmanlık Prevalansı ve Etkileyen Etmenler. TAF Preventive Medicine Bulletin 2009;8(5):397-404.
• Yalvaç S, Erkan T, Erginöz E, Çokuğraş FÇ, Kutlu T. Bahçelievler çocuk yuvası 0-6 yaş grubunda beslenme durumunun değerlendirilmesi. Türk Ped Arş 2008;43:89-93.
• Nader PR, O'Brien M, Houts R, et al. National Institute of Child Health and Human Development Early Child Care Research Network. Identifying risk for obesity in early childhood. Pediatrics 2006;118:e594-601.
• Twells LK, Newhook LA. Obesity prevalence estimates in a Canadian regional population of preschool children using variant growth references. BMC Pediatrics 2011;11:21.
• Köksal G, Özel G. Okul Öncesi Dönemde Obezite. Sağlık Bakanlığı. Ankara: Klasmat Matbaacılık; 2008;729:1-32.
• Türkiye Beslenme ve Sağlık Araştırması 2010: Beslenme Durumu ve Alışkanlıklarının Değerlendirilmesi Sonuç Raporu, Sağlık Bakanlığı Yayın No: 931. Ankara: 2014. http://www.sagem.gov.tr/TBSA_Beslenme_Yayini.pdf, Erişim tarihi: Ocak 2017. 16. Önal S, Özdemir A, Meşe C, Koca Özer B. Okul öncesi Dönem Çocuklarda Malnütrisyon ve Obezite Prevelansının Değerlendirilmesi: Ankara Örneği. DTCF Dergisi 2016;56(1):210-25.
• Kabataş EU, Kabataş N, Yabanoğlu N. Rize Devlet Hastanesi Göz Polikliniğine Başvuran 6-15 Yaş Arası Çocuklarda Kırma Kusurlarının Biyometrik Değerler İle İlişkisi. Ortadoğu Tıp Dergisi 2013;5(1):25-8.
• Ankara İli’nde İlkokul 1.Sınıf Öğrencilerinde Gözde Kırma Kusurları Sıklığının Tespit Edilmesi Araştırması, T.C. Sağlık Bakanlığı Yayın No: 933. Ankara: Türkiye Cumhuriyeti Sağlık Bakanlığı Sağlık Araştırmaları Genel Müdürlüğü; Aralık 2013, http://www.sagem.gov.tr/Gozde_Kirma_Kusurlari_Raporu_04_03_2014.pdf, Erişim tarihi: Ocak 2017.
• Ergin A. Kırıkkale Merkezi İlkokul Birinci Sınıflarda Göz Taraması Sonuçları. T Klin J Med Sci 2001;21:166-72.
• Lan W, Zhao F, Lin L, Li Z, Zeng J, Yang Z, Morgan IG. Refractive errors in 3-6 year old chinese children: a very low prevalence of myopia? PLoSOne 2013;8(10):e78003.
• Aydın N, İrgil E, Akış N, Pala K. Nilüfer Halk Sağlığı Eğitim Araştırma Bölgesi’nde Dört İlköğretim Okulundaki Öğrencilerin Sağlık Durumlarının Değerlendirilmesi. Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi 2004;30(1):1-6.
• Kılınç G, Koca H, Ellıdokuz H. 3-4 yaş grubu çocukların ağız sağlık durumlarının iki yıllık takibi. Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi 2013;27(1):25–31.
• Tulunoğlu Ö, Bodur H, Ulusu T, Ciğer R, Odabaş M. Okul öncesi (3-6 yaş)ve okul çağındaki (7-8 yaş) çocuklarda diş yüzeylerindeki çürük dağılımının ve prevalansının karşılaştırmalı olarak değerlendirilmesi. Gazi Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi Dergisi 2003;20:11-6.
• Doğan GB, Gökalp S. Türkiyede diş çürüğü durumu ve tedavi gereksinimi, 2004. Hacettepe Diş Hekimliği Fakültesi Dergisi 2008;32:45-57.
• Gucuk S, Dudak AH. [Evaluation of the Health Screening on Students in the First Year of Primary School: Example of Bolu Province]. TAF Prev Med Bull 2012;11(5): 565-70.
• Açık Y, Deveci SE, Turacı Çelik G, Karaaslan O. Elazığ Yenimahalle Eğitim Araştırma Sağlık Ocağı Bölgesi”nde bulunan ilköğretim okulları birinci sınıf öğrencilerinin sağlık taraması sonuçlarının değerlendirilmesi. Toplum Hekimliği Bülteni 2006;25(1):30-4.
• McAninch JW. Disorders of the testis, scrotum and spermatic cord. In: Tanagho E A, -McAninch JW. Smith’s General Urology. 15th ed., New Europe: McGraw-Hill; 2000: 684-98.
• Schneck FX, Bellinger MF. Abnormalites of the testes and scrotum and their surgical management. In: Campbell’s Urology (eds.: Walsh PC, Retik AB, Vaughan ED, Wein AJ.), Philadelphia: W.B. Saunders; 2007: p. 3774- 5.
• Yücesan S, Dindar H, Olcay I, et al. Prevalence of congenital abnormalities in Turkish school children. Eur J Epidemiol 1993;9(4):373-80.