Aile Hekimliği Uzmanlık Öğrencilerinin Bakış Açısından Aile Hekimliği Saha Eğitimi ve Eğitim Aile Sağlığı Merkezleri

Yıl 2018, Cilt: 18 Sayı: 3, 300 - 311, 28.09.2018

Burçin Yıldırım , Memet Taşkın Eğici

https://doi.org/10.17098/amj.461389

Cited By: 2

Öz

Amaç: Çalışmamızda aile hekimliğinde
saha eğitimini ve özgün bir model olan eğitim aile sağlığı merkezlerini uzmanlık
öğrencilerinin penceresinden ele aldık. Aile hekimliği asistanlarının bilgi, beklenti
ve düşüncelerini irdeleyerek, saha eğitiminde gelecek perspektifine ışık
tutmaya çalıştık.

Materyal ve Metot: Çalışmamız 36
farklı hastanede tam zamanlı uzmanlık eğitimi alan aile hekimliği asistanlarına
yapılmıştır. Gönüllülük esasına dayalı ve katılımcıların doldurduğu anket çalışmasıdır.

Sayısal
verileri içeren soruların analizinde ortalama ve standart sapma, frekans ve
oran değerleri, nitel verilerin analizinde ki‐kare testi kullanıldı. Açık uçlu
sorulardan elde edilen veriler kategorize edilerek değerlendirilmiştir.

Bulgular: Çalışmamıza aile hekimliği
uzmanlık eğitimi alan toplam 200 kişi katılmıştır. Katılımcılar 24‐

47 yaş
aralığında olup yaş ortalaması 28,6 ± 2,9’dur. Çalışmaya katılanların yüksek
oranda %87,5 (n=175) aile hekimliği asistanı olmaktan memnun oldukları görüldü.
Katılımcıların %81’i (n=162) aile hekimliği uzmanlık eğitimi süresinin yeterli
olduğunu belirtmiştir. Eğitim aile sağlığı merkezi (EASM) hakkında yeterli
bilgiye sahip olanların oranı %36,5 (n=73) olarak saptandı. Uzman olduktan
sonra aile hekimliği saha eğitiminin bir parçası olmak isterim diyenlerin oranı
%76,5 (n=153) olarak bulundu. Çalışmaya katılanların %89,5’inin (n=179) eğitim
sorumlusunun aile hekimliği uzmanı olduğu belirlendi. Çalışmaya katılanlardan
saha eğitimini EASM’ de geçirenler %36 (n=72) olarak bulundu. Saha eğitiminin
EASM ve hastane polikliniklerinde verilmesi gerektiğini düşünen katılımcıların
oranı %36 (n=72) olarak bulundu.

Sonuç: Çalışmamızda, aile hekimliği
uzmanlık öğrencilerinin büyük oranda, uzmanlık eğitimindeki saha eğitiminin
EASM’de verilmesi gerektiği ancak hastane aile hekimliği polikliniklerindeki
uygulama eğitimlerinin de devam etmesi yönünde kanaate sahip oldukları
belirlendi. Uzmanlık eğitim süresinin mevcut haliyle üç yıl olarak devam etmesi
çoğunluk tarafından kabul gördüğü ve aile hekimliği uzmanlık öğrencilerinin,
standart bir eğitici eğitiminden geçtikten sonra saha eğitiminin bir parçası olmaya
istekli oldukları belirlendi.

Anahtar Kelimeler

Aile hekimliği, uzmanlık eğitimi, saha eğitimi, eğitim aile sağlığı merkezi

On-Site Training of Family Medicine and Training Family Health Centers with the Perspective of Family Medicine Residents

Öz

Objectives: In our research, we considered the subject
of on‐site training of family medicine and a unique model called ‘’training
family health centers’’ from the aspect of residents. We tried to shed light on
the future perspective on site‐training by examining the expectations,
information, and opinions of family medicine residents.

Materials and Methods: After taking the ethical approval, the research
was done with the family medicine residents taking full time career training.
The participants filled out a questionnaire and the research is based on
voluntariness. In the analysis of queries involving numerical data, average and
standard deviation, frequency and ratio values were used, and chi‐square test
was used in the analysis of qualitative data. Data obtained from open‐ended
questions were evaluated by being categorized.

Results: Our work was conducted with 200
participants having family medicine resident training in 36 different
hospitals. The participants were in the age range of 24‐27 and the average age
was 28.6+2.9. It has been seen that 87.50% (n=175) of the participants joining
were pleased to be a family medicine resident. 81% of the participants
indicated that the period of education was enough. The ratio of the participants
who have enough information about a training family health center has been
determined as 36%(n=73). The percentage of the ones who said “I want to be a
part of on‐site training after the specialization’’ was 76.50% (n=153). Of the
participants 89.50% had a family physician clinic head. The percentage of the
participants who spent their on‐site training in ‘’training family health
centers’’ was found as 36%. The percentage of the participants who think that ’’on‐site
training education’’ should be given in ‘’training family health centers’’ and
hospital clinics is 36%.

Conclusion: In our research, it was determined that
family medicine residents mostly thought that onsite training should be given
at training family health centers, but that the training at family medicine

outpatient clinics located in hospitals
should continue. It was accepted by the majority that the duration

of the residency should last for three
years. Residents were willing to become a part of on‐site training

after they had completed standard training.

Anahtar Kelimeler

Family medicine, recidency training, on-site training, training family health center

Kaynakça

• 1. The European Definition of General Practice / Family Medicine. WONCA Europe 2011 Edition, Barcelona: WHO Europe Office. www.woncaeurope.org/sites/default/files/documents/Definition%203rd%20ed%202011%20with %20revised%20wonca%20tree.pdf, Erişim tarihi: 15.06.2018.
• 2. Aile Hekimliği Standart, Müfredat ve Rotasyon Belirleme Komisyonu. Aile Hekimliği Uzmanlık Eğitiminde Rotasyon Uygulamaları Üzerine Rapor. Türk Aile Hek Derg 2015;15(2):88-9.
• 3. Tıpta Uzmanlık Kurulu Müfredat Oluşturma ve Standart Belirleme Sistemi (TUKMOS). Aile Hekimliği Uzmanlık Eğitimi Çekirdek Müfredatı. Erişim adresi: http://www.tuk.saglik.gov.tr/TR,31474/aile-hekimligi.html, Erişim Tarihi: 20.05.2018
• 4. Wonca Europe 2011. The European Definition of General Practice/ Family Medicine. 2011 edition. http://www.woncaeurope.org/sites/default/files/documents/Definition%203rd% 20ed%202011%20with%20revised%20wonca%20tree.pdf, Erişim Tarihi: 03.07.2017.
• 5. Uğurlu, M, Üstü, Y. Türkiye’de Aile Hekimliği Uzmanlık Eğitimi Süreci ve Geliştirilmesi Gereken Noktalar. Ankara Medical Journal 2018;18:123-8.
• 6. Apaydın Kaya Ç, Uzuner A, Ünalan PC, Çifçili S, Akman M. Marmara Üniversitesi Tıp Fakültesi Aile Hekimliği Anabilim Dalı Eğitim Aile Sağlığı Merkezleri Kurma Deneyimi Jour Turk Fam Phy 2017;8(1):14-20.
• 7. Eğitim Aile Sağlığı Merkezleri Ödeme ve Sözleşme Yönetmeliği 26 Eylül 2014 tarihli ve 29131 sayılı Resmi Gazete, http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2014/09/20140926‐3.htm Erişim tarihi: 15.06.2018.
• 8. Türkiye Aile Hekimleri Uzmanlık Derneği (TAHUD) tarafından T.C. Sağlık Bakanlığı Türkiye Halk Sağlığı Kurumu Başkanlığı’na (THSK) Verilmek Üzere Hazırlanan Kısa Rapor. Ankara: TAHUD; 2017, Ocak. http://www.tahud.org.tr/view/contentFiles/upload/files/THSK%20Rapor%20Toplam.pdf, Erişim Tarihi. 25.06.2018.
• 9. Kodaş H. Aile Hekimliği Asistanlarının Uzmanlık Eğitimleri Konusunda Güncel Sorunları ve Geleceklerine Bakış Açısı (Tez). İstanbul: Sağlık Bilimleri Üniversitesi, Gaziosmanpaşa Taksim Sağlık Uygulama ve Araştırma Merkezi Aile Hekimliği Kliniği; 2017.
• 10. Adıyaman C. Aile Hekimliği Asistanlarının Uzmanlık Eğitimine Bakışı (Yayınlanmamış Uzmanlık Tezi). T.C. Sağlık Bakanlığı Türkiye Kamu Hastaneleri Kurumu İstanbul İli Beyoğlu Kamu Hastaneler Birliği Genel Sekreterliği Sağlık Bilimleri Üniversitesi Gaziosmanpaşa Taksim Eğitim ve Araştırma Hastanesi Aile Hekimliği Kliniği, İstanbul; 2016.
• 11. Tan MN, Özçakar N, Kartal M. Asistan Hekimlerin Tıpta Uzmanlık Eğitimi Kapsamında Mesleki Memnuniyetleri ve Yaşam Koşulları ile İlişkisi. Marmara Medical Journal 2012;25:20-5.
• 12. Can H, Güçlü YA, Doğan S, Erkaleli MB. Cerrahi ve Cerrahi Dışı Kliniklerdeki Asistan Hekimlerde Tükenmişlik Sendromu. Tepecik Eğit Hast Derg 2010;20(1):33-40.
• 13. Oandasan IF, Archibald D, Ross S.vGiving curriculum planners an edge: using entrance surveys to design family medicine education. Can Fam Physician 2015;61(4):e204-10.
• 14. Tıp Dallarında Asistan Eğitimi Çalıştayı/Çalıştay Raporu. Ankara: Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı; 2017. http://www.yok.gov.tr/documents/10279/2922270/tip_dallarinda_egitim_calistayi.pdf/e30037bd-9fbb-4f53-8f05-42f13d6b3abe, Erişim tarihi:25.06.2018.
• 15. Porter S. Want to know what medical residents think about their residency training? Just ask them. http://www.aafp.org/news/education-professional-development/20150812residentreport.html, Erişim tarihi: 05.11.2017.
• 16. Ünlüoğlu İ, Cebeci S, Konur M ve ark. Aile Hekimliği Asistanlarının ve Anabilim Dallarının Türkiye‟deki Aile Hekimliği Uygulamaları ve Uzmanlık Eğitimleri ile İlgili Düşünceleri, 2008. www.tahud.org.tr/view/contentFiles/dokuman/20160614092754.pdf, Erişim tarihi: 05.11.2017.
• 17. İşcan G, Gülmez G, Yıldırım E, Adahan Sunay D, Bilge Y. Aile Hekimliği Asistanların Aile Hekimliği Uzmanlığı ve Aile Hekimliği Uygulaması ile ilgili Düşünceleri. 10. Ulusal Aile Hekimliği Kongresi 2011. www.tahud.org.tr/view/contentFiles/dokuman/20160614092754.pdf, Erişim tarihi: 05.11.2017.
• 18. McKee M, MacLehose M, Nolte L, Ellen. Health Policy And European Union Enlargement. UK: McGraw-Hill Education; 2004.
• 19. Wonca, EURACT. http://euract.woncaeurope.org/specialist-training-database (Erişim Tarihi: 25.04.2018).
• 20. Çiçek C Terzi C, Solak A ve ark. Üniversite Hastanelerinde Temel Bilimler Alanında Uzmanlık Eğitimi: Tıpta Uzmanlık Öğrencisi Bakış Açısı İle. Mikrobiyoloji Bülteni 2005;39:491-501.
• 21. Sancaktar Ö, Demirağ S. Uzmanlık Eğitimi Programlarıyla İlgili Gelişmelerin Aile Hekimliği Asistanlarının Kendi Eğitimlerine Bakışları ve Gelecekle İlgili Beklentileri Üzerine Etkisi (Tez). Adnan Menderes Üniversitesi Tıp Fakültesi Aile Hekimliği Anabilim Dalı, Aydın; 2013.
• 22. Yıkılkan H, Türedi Ö, Aypak C, Görpelioğlu S. Ankara ilinde eğitim alan aile hekimliği asistanlarının eğitim gereksinimlerinin değerlendirilmesi. Cumhuriyet Medical Journal 2013;35:25-32.
• 23. Wonca Global Standards for Postgraduate Family Medicine Education June 2013. http://www.globalfamilydoctor.com/site/DefaultSite/filesystem/documents/Groups/Education/WONCA%20ME%20stds_edit%20for%20web_250714.pdf, Erişim tarihi: 05.11.2017.
• 24. Tıpta Uzmanlık Kurulunun (TUK) 02-03/01/2014 Tarih ve 406 Sayılı Kararı ile Belirlenen Usul ve Esaslar, https://hsgm.saglik.gov.tr/dosya/mevzuat/genel_nitelikli_yazilar/sahu_usul_esaslar.pdf, Erişim tarihi: 05.11.2017.
• 25. Victor K. Ng, Burke AC, Narula A. Residents as teachers: Survey of Canadian Family Medicine Residents. Canadian Family Physician September 2013, 59 (9) e421-e427
• 26. Alanyalı FM, Geroğlu B, Kurnaz MA, Can H, Öngel K. İzmir İlinde Bulunan Eğitim ve Araştırma Hastanelerindeki Aile Hekimliği Asistanlarının Aile Hekimliği Disiplini Konusunda Bilgileri ve Uzmanlık Eğitimi ile İlgili Görüşleri. The Journal of Turkish Family Physician 2014;5(4):1-7.
• 27. Maç, Ç, Öztürk G. "Bir Eğitim ve Araştırma Hastanesinin Aile Hekimliği Poliklinikleri ile Eğitim Aile Sağlığı Merkezi Polikliniklerine Başvuran Hastaların Kayıtlarının Karşılaştırılması". Ankara Med J 2018;18:14-21.
• 28. Metsemakers JFM. Family medicine training in Turkey: some thoughts. Türkiye Aile Hekimliği Dergisi 2012;16(1):23-34.
• 29. Aile Hekimliği Uzmanlık Eğitimi Çerçeve Programı, Türkiye Aile Hekimliği Yeterlilik Kurulu 2013, www.tahud.org.tr/view/contentFiles/dokuman/20160614092754.pdf Erişim tarihi: 05.11.2017.
• 30. Uzuner A, Topsever P, Unluoglu I, et al. Residents’ Views About Family Medicine Specialty Education. BMC Medical Education 2010;10:29.
• 31. http://www.pinnaclehealth.org/professionals-and-job-seekers/graduate-medical-education/osteopathic-medicine-residencies/family-practice-residency-program/residency-curriculum (Erişim tarihi: 11.05.2018).
• 32. Postgraduate-Program Overview http://mcmasterfht.ca/education/postgraduate/ Erişim tarihi: 12.05.2018.
• 33. Care of the Elderly. https://medm-backend.fammedmcmaster.ca/wp-content/uploads/2018/07/Care-of-the-Elderly.pdf Erişim tarihi: 12.05.2018.
• 34. Comparisons of UK General Practice and US Family Practice. JABFP 1999;12(2):162-72.
• 35. Tekin O, Üstü Y, Uğurlu M. Aile Hekimliği Uzmanlık Eğitiminde Saha Eğitimi. Ankara Med J 2012;12(1):16-21.