Tıkayıcı Uyku Apne Sendromlu Hastalarda Ameliyat Sonrası Hemşirelik İzlem Formunun Geliştirilmesi

Yıl 2019, Cilt: 3 Sayı: 1, 30 - 44, 31.01.2019

Nurdan Gezer

Öz

Amaç;  Tıkayıcı Uyku Apne Sendromlu hastalarda
hemşirelik izlem formunun geliştirilmesi amacıyla analitik olarak planlandı.

Yöntem; Araştırmanın
örneklemini belirlemede olasılıksız örneklem seçme yöntemlerinden gelişigüzel
örneklem yöntemi kullanıldı. Evrendeki 280 erişkin hasta örneklemi de oluşturdu.  Araştırmaya 180 hasta katıldı. Araştırma
verilerinin toplanmasında araştırmacı tarafından oluşturulan hasta tanıtım ve
Uyku Bozukluğu Belirtileri Formu, Mallampati Skorlaması, Tıkayıcı Uyku Apne
Sendromu Belirtilerini Tanılama Rehberi, Epworth Uykululuk Ölçeği, Tıkayıcı
Uyku Apne Sendrom’lu hastada Ameliyat Sonrası Risk Değerlendirme Rehberi, Tıkayıcı
Uyku Apne Sendromlu hastada Ameliyat Sonrası İzlem Formundan yararlanıldı.
Verilerin değerlendirmesinde Yüzdelik, Ki-Kare, iki ortalama arasındaki farkın
önemlilik testi kullanıldı.

Bulgular: Uyku
bozukluğu belirtileri  formunda yer alan horlama
ve gün boyu uykululuk hali sıklığı,  apne
tanısı alma, gece boyunca solunum durması, gece sık uyanma, gün boyunca uyanık
kalmada zorlanma gibi durumlara ilişkin bulgulara bakıldığında Tıkayıcı Uyku
Apne Sendrom riski olan ve olmayan hastalar arasında olarak anlamlı bir fark
bulundu (p<0.01). Tıkayıcı Uyku Apne Sendrom riski olan hastaların BKİ, Boyun
çevresi, Mallampati Skorlaması, Tıkayıcı Uyku Apne Sendrom risk puanı ve EUÖ
puan ortalamalarının riski olmayanlara göre anlamlı bulundu (p<0.01). Geliştirilen
izlem formuyla Tıkayıcı Uyku Apne Sendrom riski olan hastaların izlemi yapıldı.
Bu hastaların anestezisinde opioidlerin kullanılması sebebiyle ameliyat sonrası
bu hastalara pozisyon verilmesi, solunuma yardımcı araç gereç kullanılması
gerektiği bulundu. Tıkayıcı Uyku Apne Sendromu riski olan ve olmayan hastaların
ameliyat sonrası izlem formuna göre Tıkayıcı Uyku Apne Sendromu riski olan
hastaların % 27‘sinin monitörize edilmesi ve O2 satürasyonlarının izlenmesi
gerektiği görüldü.

Sonuç; Tıkayıcı
Uyku Apne Sendrom’lu hastaların cerrahi kliniklerinde tanılanmasında ve
ameliyat sonrası monitörize edilmesinde ve izlemi yapılmasında geliştirilen
izlem formunun kullanışlı olduğu görüldü.

Anahtar Kelimeler

Tıkayıcı Uyku Apne Sendromu, postoperatif komplikasyon, hasta takibi

Kaynakça

• Kaynaklar1.Alberti A, Mazotta G, GAllinella E, Sarchielli P. Headache Characteristics in Obstructive Sleep Apnea Syndrome and Insomnia. Acta Nerol. Scand. 2005; 111: 309–16.2.Atılgan Arıtürk Z, Abakay A, Ülgen S. Tıkayıcı Uyku Apne Sendromu ve Kardiovasküler Sorunlar. Dicle Tıp Dergisi. 2011; 38 (2) 253-2563.Saunamaki T, Jehkonen MA. A Review of Executive Funtions İn Obstructive Sleep Apnea Syndrome. Acta Neurol. Scand. 2007;115: 1–11.4.Dursunoğlu N, Dursunoğlu D. Obstrüktif Uyku Apne Hipopne Sendromunun Kardiovasküler Sistem Üzerine Etkileri. Anadolu Kardiyoloji Dergisi. 2005;41.5.Endeshaw Y. Clinical Characteristics of Obstructive Sleep Apnea in Communitiy- Dwelling Older Adults. JAGS. 2006;54: 1740–4.6.Udoh O. Obesity and Obstructive Sleep Apnea. Total Health. 2006;28: 4. 26–27.7. Köktürk O. Obstrüktif Uyku Apne Sendromu Epidemiyolojisi, Tüberküloz ve Toraks Dergisi. 1998; 46:193-201.8.Simson S, Pruitt B. Alarm For Patients with Obstructive Sleep Apnea. Nursing. 2012; (April),34-419. Fidan F, Ünlü M. Obstrüktif Uyku Apne Sendromu ve Anestezi. Kocatepe Tıp Dergisi. 2005; 6:1–510.Gross B et all. Practice Guidlines for the Perioperative Management of Patients With Obstructive Sleep Apnea, Anesthesiology. 2006; 104:1081–93.11.Practice Guidelines For the Perioperative Management of Patients with Obstructive Sleep Apnea. 2006; 104:5. 1081–93.12.Jensen R, Olsborg C, Torbergsen T, Bekkelund SI. Is Obstructive Sleep Apnea Syndrome Associated With Headache? Acta Neurol. Scand. 2004; 109:180–4.13. Gupta RM, Parvizi J, Hanssen AD, GAy PC. Postoperative complications in patients with obstructive sleep apnea syndrome undergoing hip or knee replacement: a case-control study. Mayo Clinic Proc. 2001;76: 9. 897–905.14. Chung F et all. Stop Questionnaire. Anesthesiology. 2008;108(5): 812–21.15. Schneider C, Fulda S, Schulz H. Daytime Variation in Performance and Tiredness\Sleepiness amongs in Patients With İnsomnia, Narcolepsy, Sleep Apnea and Normal Controls. J. SLeep Res. 2004; 13: 373–8316. Deutzer J. Potential Complications of Obstructive Sleep Apnea in patients Undergoing Gastric Bypass Surgery. Cirit. Care Nurs Q. 2005; 28(3):293–9917. Khan AF, Ali M. Perioperative Management of Patients with Obstructive Sleep Apnoea- A Review. Indian Jour. of Anaesthesia. 2008; 52(2): 140–7.18. Erdil F, Elbaş ÖN. Cerrahi Hastalıkları Hemşireliği Kitabı 117–18. III. Baskı, Tasarım Ofset Ltd.Şti. Ankara, 1999.19. Tate J et all. More Than a Snore Recognizing the Danger of Sleep Apnea. Nursing. 2002; 32(8):46–49.20. Fırat H. Uyku Apne Sendromu. Toraks Derneği Yayınları. 200721. Moore P, Bardwell WA, İSrael-Ancoli S, Dimsdale JE. Association Between Polysomnographic Sleep Measures and Health-Related Quality of Life in Ostructive Sleep Apnea. J.Sleep Res. 2001; 10: 303–8.22. Scales B. Screening High-Risk Patients For the Amblulatory Setting. Journal Of PeriAnesthesia Nursing. 2003;18: 5. 307–16.23. Grunstein RR. Syndome Zzzzzz: The Overlap Between Snoring, Sleep Apnea, and Metabolic Syndrome. Drug Development Research. 2006; 67: 616–1824. Chung F at all. Validation of the Berlin Questionnaire and American Society of Anesthesiologists Checklist as Screaning Tools for Obstructive Seleep Apnea in Surgical Patients, Anesthesiology. 2008; 108:822-3025. Broström A, at all. Obstructive Sleep Apnoea Syndrome-patients’ Perceptions of Their Sleep and Its Effects on Their Life Situation. JAN. 2007; 57(3): 318–32726. Ağargün MY, Çilli A,Ş, ve ark. (1999) Ewporth Uykululuk Ölçeğinin Geçerlik ve Güvenirliği, Türk Psikiyatri Dergisi, 10(4), 261–267.27. Willard R et all. Wake Up Call for Sleep. Nursing. 2005;35: 3. 47–49.28. Berry D. Case Study: Obstructive Sleep Apnea. MEDSURG Nursing. 2008; 17:1, 11-17.29. Zeitz K, McCutcheon H, Albrecht A. Postoperative Complications in The First 24 Hours: A General Surgery Audit. Jour. Adv. 2004.30. Pang KP. Identifying Patients Who Need Close Monitoring During and After Upper Airway Surgery for Obstructive Sleep Apnoea. Otolaryngology abstract pubmed. 2006.