Nursing Role in Coping with Psychosocial Problems Experienced by Cancer Patients

Yıl 2020, Cilt: 4 Sayı: 1, 60 - 70, 31.01.2020

Mualla Yılmaz , Zahide Gül Yazgı

Öz

 Cancer is one of the most important health
problems of our age, which threatens human health in our country and all over
the world, and its prevalence is increasing rapidly. Cancer patients experience
several psychosocial problems, including diagnosis, treatment, treatment and
recurrence. Nurses play an important role in determining the psychosocial
problems of cancer patients and eliminating these problems. In this review, it
is aimed to draw attention to the importance of psychosocial problems
experienced by cancer patients and to examine strategies to deal with these
problems. 

Anahtar Kelimeler

Cancer Patients, Psychosocial Problems, Nursing

Onkoloji Hastalarının Yaşadığı Psikososyal Sorunlarla Baş Etmesinde Hemşirenin Rolü

Öz

Kanser ülkemizde ve tüm dünyada insan
sağlığını tehdit eden, görülme sıklığı hızla artan, çağımızın en önemli sağlık
sorunlarındandır. Kanser hastaları, tanı, tedavi, tedavi sonrası ve nüks
dönemleri olmak üzere her dönemde birçok psikososyal sorun yaşamaktadır. Kanser
hastalarının yaşadıkları psikososyal sorunların belirlenmesinde ve bu
sorunların giderilmesinde hemşirelere önemli görevler düşmektedir. Bu derlemede
kanser hastalarının yaşadıkları psikososyal sorunların önemine dikkat çekilmesi
ve bu sorunlarla baş etme stratejilerinin irdelenmesi amaçlanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Kanser Hastaları, Psikososyal Sorunlar, Hemşirelik

Kaynakça

• 1. Şentürk, S., Bıçak, D., & Akça, D. (2018). Kanserli hasta yakınlarının yaşadıkları sorunlar ve hemşirelik yaklaşımı. Sağlık Akademisyenleri Dergisi,5 (1), 35-39.2. Ülger, E., Alacacıoğlu, A., Gülseren, A. Ş., Zencir, G., Demir, L., &Tarhan M. O. (2014). Kanserde psikososyal sorunlar ve psikososyal onkolojinin önemi. DEÜ Tıp Fakültesi Dergisi,28 (2), 85-92.3. Bag, B. (2012). Psiko-onkoloji, psikososyal sorunlar ve ölçüm yöntemleri. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar-CurrentApproaches in Psychiatry, 4 (4), 449-464.4.International Agency for Research on Cancer. All cancers. http://gco.iarc.fr/today/data/factsheets/cancers/39-All-cancers-fact-sheet.pdf (Erişim Tarihi: 08.03.2019)5. International Agency for Research on Cancer. Turkey. http://gco.iarc.fr/today/data/factsheets/populations/792-turkey-fact-sheets.pdf (Erişim Tarihi: 08.03.2019)6. International Agency for Research on Cancer. Cancer tomorrow. http://gco.iarc.fr/tomorrow/home (Erişim Tarihi: 08.03.2019)7.International Agency for Research on Cancer. Latest global cancer data. https://www.who.int/cancer/PRGlobocanFinal.pdf (Erişim Tarihi: 08.03.2019)8. Bahar, A. (2007). Kanser hastalarına psikososyal yaklaşım. Atatürk Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 10 (1), 105-111.9. Güleç, G., & Büyükkınacı, A. (2011). Kanser ve psikiyatrik bozukluklar. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar-Current Approaches in Psychiatry, 3 (2), 343-367.10. Caruso, R., Nanni, M.G., Riba, M.B., Sabato, S., & Grassi, L. (2017). The burden of psychosocial morbidity related to cancer: patient and family issues. International Review of Psychiatry, 29 (5), 389-402.11. Mullen, E., & Mistry, H. (2018). Managing cancer survivorship issues, The Journal for Nurse Practitioners – JNP, 14 (4), 337-343.12. Adams, C. (2008). Coping with common concerns. Hodgkinson, K., & Gilchrist J. (Ed). Psychosocial Care of Cancer Patients: A Health Professional’s Guide to What to Say and Do (ss. 67-88). Australia: Ausmed Publications.13. Gümüş, A. B. (2006). Meme kanserinde psikososyal sorunlar ve destekleyici girişimler. Meme Sağlığı Dergisi, 2 (3), 108-114.14. Holland, J. M. (2014). Elisabeth Kübler-Ross. https://doi.org/10.13140/rg.2.1.3863.2401 (Erişim Tarihi: 10.03.2019) 15. Gemalmaz, A., & Avşar, G. (2015). Kanser tanısı ve sonrası yaşananlar: kalitatif bir çalışma. Hemşirelikte Eğitim ve Araştırma Dergisi, 12 (2), 93-98.16. Gorman, L. M. (2018). The psychosocial impact of cancer on the individual, family, and society. Bush, N. J., & Gorman, L. Psychosocial nursing care along the cancer continuum (Third Edition) (ss. 3-23). Pittsburgh: Oncology Nursing Society.17. Körükcü, Ö. (2018). Bazı yaşamsal geçişler zordur. Jinekolojik kanser tanısı almak gibi… Acıbadem Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 9 (3), 248-254.18. Bag, B. (2013). Kanser hastalarında uzun dönemde görülen psikososyal sorunlar. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar-Current Approaches in Psychiatry,5 (1), 109-126.19. Purkayastha, A., Sarin, A., Bhatnagar, S., & Sharma, N. (2018). Dealing with psychosocial care including psychological and emotional issues in cancer patients and cancer survivors. BAOJ Pall Medicine, 4 (1), 1-3.20. Karakartal, D. (2018). Kanser hastalarının yaşadıkları psiko-sosyal sorunların incelenmesi. Uluslararası Beşeri Bilimler ve Eğitim Dergisi- International Journal of Humanities and Education,4 (9), 48-62.21. Tünel, M., Vural, A., Evlice, Y. E., & Tamam, L. (2012). Meme kanserli hastalarda psikiyatrik sorunlar. Arşiv Kaynak Tarama Dergisi, 21 (3), 189-219.22. Altınova, H. H., & Duyan, V. (2013). Onkolojik sosyal hizmet. Turkısh Journal of Family Medicine And Primary Care (TJFMPC), 7 (3), 40-45.23. Avuçan, E. E., İmrek, M., & Karaboğa, I. (2006). Kanserin psikososyal yönleri. Türk Psikoloji Bülteni,12 (38), 81-91.24. Aksan, A. T., & Gizir, C. A. (2017). Sağlık psikolojik danışmanlığı çerçevesinde meme kanserli kadınların yaşantıları ve psiko-sosyal gereksinimleri. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 13 (3), 977-999.25. Tan, G., Waldman, K., & Bostick R. (2002). Psychosocial issues, sexuality, and cancer. Sexuality and Disability, 20 (4), 297-318.26. Elting, L.S., Avritscher, E. B. C., Cooksley C. D., Cardenas-Turanzas, M., Garden, A. S., & Chambers, M. S. (2008). Psychosocial and economic impact of cancer. Dent Clin North Am, 52 (1), 231-252. 27. Adler, N. E., & Page, E. A. K. (2008). Cancer care for the whole patient: meeting psychosocial health needs. Washington: The National Academies Press.28. Mothoneos, J. (2016). Emotions and cancer: a guide for people with cancer, their families and friends. Australia: Cancer Council Australia.29. Bajpaia, J., & Shylasree, T. S. (2018). Sexual quality of life in breast and ovarian cancer survivors: Tip of theiceberg! Journal of Cancer Policy, 15, 100-103.30. CancerQuest. Emotional and psychosocial effects of cancer. https://www.cancerquest.org/patients/psychosocial-problems (Erişim Tarihi: 11.03.2019)31. Dinçer, Y., & Oskay, Ü. (2015). Kanser ve cinsellik. Journalagent,17 (63), 311-314.32. Irmak, M. K., Bilgin M. G., & Sızlan, A. (2008). Hasta gözüyle kanser. TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni, 7 (2), 167-172.33. Bilge, Ç., Kaydırak, M. M., & Aslan, E. (2016). Jinekolojik kanserin cinsel yaşam üzerindeki etkileri. SDÜ Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 7 (3), 31-38.34. Dizon, D. S. (2009). Quality of life after breast cancer: survivorship and sexuality. The Breast Journal,15 (5), 500-504.35. Bag, B. (2012). Kanser hastalarında yorgunluğa bağlı psikososyal sorunlar ve çözüm önerileri. Arşiv Kaynak Tarama Dergisi,21(4), 253-273.36. Özkan, M., & Akın, S. (2017). Kanserli hastalarda yorgunluğun fonksiyonel yaşam kalitesi üzerindeki etkisinin değerlendirilmesi. Florence Nightingale Hemşirelik Dergisi, 25 (3), 177-192.37. Gregurek, R., Braš, M., Đorđević, V., Ratković, A-S., & Brajković, L. (2010). Psychological problems of patients with cancer. Psikiyatri Danubina, 22 (2), 227-230.38. Gopalan, M. R., Karunakaran, V., Prabhakaran, A., & Jayakumar, K. L. (2016). Prevalence of psychiatric morbidity among cancer patients–hospital-based, cross-sectional survey. Indian J Psychiatry, 58 (3), 275-280.39. Çam, O., Gümüş, A. B., & Yıldırım, S. (2014). Fiziksel hastalıklara verilen psikososyal tepkiler. Çam, O., & Engin, E. Ruh sağlığı ve hastalıkları hemşireliği bakım sanatı (ss. 599-638). İstanbul: İstanbul Medikal Yayıncılık.40. Anguiano, L., Mayer, D. K., Piven, M. L., & Rosenstein, D. (2012). A literatüre review of suicide in cancer patients. Cancer Nurs, 35 (4), E14-E26.41. McFarland, D. C., & Holland, J. C. (2016). The management of psychological issues in oncology. Clinical Advances in Hematology &Oncology,14 (12), 999-1009.42. Šoštarič, M., & Šprah, L. (2004). Psychological distress and intervention in cancer patients treated with radiotherapy. Radiology and Oncology, 38 (3), 193-203.43. Thewes, B., Lebel, S., Leclair, C. S., & Butow, P. (2016). A qualitative exploration of fear of cancer recurrence (FCR) amongst Australian and Canadian breast cancer survivors. Support Care Cancer, 24 (5), 2269-2276.44. Hanprasertpong, J., Geater, A., Jiamset, I., Padungkul, L., Hirunkajonpan, P., & Songhong, N. (2017). Fear of cancer recurrence and its predictors among cervical cancer survivors. Journal of Gynecologic Oncology, 28(6), 1-11.45. Odanye, E. O. A. (2018). Psychosocial care in oncology. Clinics in Oncology, 3, 1-2.46. Tuncer, A. M. (2007). Türkiye’de kanser kontrolü. Ankara: Onur Matbaacılık.47. Legg, M. J. (2011). What is psychosocial care and how can nurses better provide it to adult oncology patients. Australian Journal of Advanced Nursing, 28 (3), 61-67.48. Durmaz, H., & Orak, S. (2016). Konsültasyon liyezon psikiyatri hemşireliği (KLPH). Gürhan, N. Ruh sağlığı ve psikiyatri hemşireliği(ss.791-808). Ankara: Nobel Tıp Kitabevleri.49. Özdemir, Ü., & Taşcı, S. (2013). Kronik hastalıklarda psikososyal sorunlar ve bakım. Erciyes Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi,1(1), 57-72.50. Kocaman, N. (2005). Genel hastane uygulamasında psikososyal bakım ve konsültasyon liyezon psikiyatrisi hemşireliği. C.Ü. Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi,9(1), 49-54.51. T.C Milli Eğitim Bakanlığı. Onkoloji hastalıkları ve bakımı. (2013). http://www.megep.meb.gov.tr/mte_program_modul/moduller_pdf/Onkoloji%20Hastal%C4%B1klar%C4%B1%20Ve%20Bak%C4%B1m%C4%B1.pdf (Erişim Tarihi: 25.03.2019)52. Üzüm, G., & Nehir, S. (2019). Kanser hastalarında psikoeğitimin problem çözme becerisine etkisi. Psikiyatri Hemşireliği Dergisi-Journal of Psychiatric Nursing, 10(1), 75-81.53. Oskay, Ü., & Başgöl, Ş. (2015). Jinekolojik kanser hastalarında yaşanan cinsel sorunlar ve bu sorunların giderilmesinde kullanılan model ve yaklaşımlar. Ege Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi,31 (1): 108-119.54. Coşkun, A., & Özerdoğan, N. (2018). Palyatif bakımda cinsel sağlık. Acıbadem Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi,9(4):371-377.55. Uğur, Ö. (2014). Kanser hastasının semptom yönetimi. Türk Onkoloji Dergisi,29 (3), 125-135.56. Çelik, A. S. (2014). Radyoterapi sonucu gelişen yan etkiler ve hemşirelik yaklaşımı. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 3 (3), 933-947.57. Işıl, Ö., & Karaca, S. (2009). Ölüm yaklaşırken yaşananlar ve söylenebilecekler: Bir gözden geçirme. Maltepe Üniversitesi Hemşirelik Bilim ve Sanatı Dergisi,2 (1), 82-87.58. Fitch, M. I. (2007). Understanding oncology nurses' experiences talking about death and dying. Canadian Oncology Nursing Journal, 17(3), 132.59. Özçelik, H. (2017). Palyatif bakım ve ölmekte olan hastaya yaklaşım. Turkiye Klinikleri Anesthesiology Reanimation-Special Topics, 10(1), 87-93.