BEKLENEN EKONOMİ POLİTİKASININ ETKİNSİZLİĞİ VE GELİŞMEKTE OLAN ÜLKELER

Yıl 1992, Cilt: 10 Sayı: 1, 65 - 85, 31.12.1992

İlyas Şıklar

Öz

1980'1i yıllar boyunca gerçekleştirilen makı:ıo ekonomik araş­tırmalarda, gerek teorik gerekse ampirik temelde yoğun şekilde incelenen konulardan birisi rasyonel bekleyişler hipotezi olmuştur. Kimi yazarlar tarafından bir «devrim» olarak adlandırılan bu atı­lımı (1) Robert LUCA:S 1972 tarihinde yayınlanan bir çalışmasıyla (2) başlatmış, ancak konu Thomas SARGENT ve NeiJ WALLACE'­nin optimal para politikası üzerine yaptıkları çalışmalarda bu yak­laşımı kullanmaları He dikkatleri çekmiştir (3). Yeni Klasik Yaklaşım (New Classical Approach) olarak adlandırılan bu yaklaşımın el­de ettiği temel sonuçlardan bir tanesi ekonomik politika değişiklik­lerinin etkinsizliği önermesidir (policy ineffectiveness proposition). Literatürde bu önerme kısaca LSW hipotezi olarak da adlandırıl­maktadır.
Bu çalışmada amaç, rasyonel bekıleyişler yaklaşımı esas alına­rak gerçekleştirilen analizlerde elde edilen ve kısaca politika etkin­sizliği olarak adlandıracağım1z söz konusu hipotezin gelişmekte olan ülkeler bağlamında geçeı:ıli olup olmadığını test etmektir. Zira, Khan'ın da belirttiği gi'bi (4), rasyonel beklentiler yaklaşımı geliş­mekte olan ülkeler bağlamında hala test edilmesi gereken bir yak­
laşım konumundadır (5). Çarlışmanın birinci bölümü politika et­kinsizliği hipotezinin ne olduğunu ortaya koymaya yöneliktir ve bu amaçla önce Lucas Kritiği (Lucas Critiquc) ortaya konarak bek­lenen-beklenmeyen politika ayırımına açıklık kazandırılmaktadır. Bu amaca ulaşa:bilmek için söz konusu bölümde karmaşık ekono­ınetrik notasyonlardan kaçınmaya ve mümkün olan yerlerde gra­fik gösterimlere yer vermeye özen gösteriılmiştir. İkinci bölüm te­mel olarak gelişmekte olan bir ülkenin yapısal özellik1eri göz önün­de tutularak geliştirilecek ıolan rasy;onel bekleyişler modelinin spe­sifikasyonuna yer vermektedir. Spesifikasyon sonrasında model analitik olarak çözülmekte ve konu teorik temeller çerçevesinde tartışılmaktadır. Tahmin Sonuçları adını alan üçüncü bölümde tah­min aşamasında karşıfaşılan ekonometrik sorunlar ve tahmin yön­temleri ortaya konduktan sonra, elde edilen sonuçlar çeşitli yön­leriyle tartışılmaktadır. Nihayet sonuç bölümünde önceki bölüm­lere bağlı olarak ulaşılan sonuçlar özetlenmekte ve karar alıcılara yönelik bazı politika önerilerine yer verilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Gelişmekte Olan Ülkeler, Ekonomi Politikası

Kaynakça

• ATTFIELD, C.L.F - N.W. DUCK: «Influence of Unanticipated Money Growth on Real Output: Some Cross Country Estimates», JOURNAL OF MONEY, CREDIT, AND BANKING, Vol. 15, No. 5, Mayıs 1983, s. 442-454.
• BARRO, R.J.: «Unanticipated Money Growth and Unemployment in the United States», RATIONAL EXPECTATIONS AND ECONOMETRIC PRACTICE [LUCA:S - SARGENT (Eds.)] içinde yeniden basını s. 229-260.
• BARRO, R.J.: «Unanticipated Money, Output and the Price Level in the United States», RATIONAL EXPECTATIONS AND ECONOMETRIC PRACTICE [LUCAS - SARGENT (Eds.)] içinde yeniden basım s. 585-616.
• BARRO, R.J. : Macroeconomics, 3rd Ed., John 'Willey and Sons, ine., New York 1990.
• BEGG, D.K:H.: The Rational Expectations Revoluation in Macro­economics: Theories and Evidence, The Johns Hopkins University Press, Baltimore 1985.
• DARRAT, A.F.: «Rational Expectations and the Role of Monetary Policy: Some Tests Based on the Fisher Equation», EASTERN ECONOMIC JOURNAL, Vol. 14, No. 3, Tem­muz-Eylül 1988, s. 211-219.
• GIRILICHES, Z. - M.D. INTRILAGATOR (Eds.) : Handbook of Econometrics Vol. I, North-Holland Puıblishing Company, Amsterdam 1983.
• HAUSMAN, J.H.: «Specification and Estirnation of Simultancous Equation Models», HANDBOOK OF ECONOME'JrIUCS VOL. I, [GRILICHES - INTRILAGATOR (Eds.)] içinde s.391-448.
• HSIAO, C.: «Autoregressive Modelling and Money-lncomc Causa­lity», .JOURNAL OF MONETARY ECONOMICS, Vol. 7, No. 1, Ocak 1981, s. 85-106.
• KHAN, M.S.: «Macroeconomic Adjustrnent in Developing Countries:A Policy Perspcctive», THE WORLD BANK RESEARCH OBSERVER, Vol. 2, No. l, Ocak 1987, s. 23-42.
• KHAN, M.S. - M.D. KNIGHT : « Unanticipated Monetary Growth and Inflationary Finance», JOURNAL OF MONEY, CREDIT AND BANKING, Vol. 14, No. 3, Agustos 1982, s. 347-364.
• LUCAS, R.E. Jr: «EX!pectations and the Neutrality of Money», JOURNAL OF ECONOMIC THEORY, Vol. 4, Nisan 1972,s. 7l,6-746.
• LUCAS R.E. Jr- T.J. SARGENT (Eds.): Rational Expectations and Econoınetric Practice, The University of Minnesota Press, Minneapolis 1989.
• McCALLUM, B.T. : «Rational Expectations and l\facroeconomic Staıbilization Policy», JOURNAL OF IViOJ•mY, CRElIHT AND BANKING VoL. 12, No. 4, Part 2, Kasım 1980, s.716-746.
• MISHKIN, F.S.: «Docs Anticipatcd Aggregate Demand Policy Matter?», A RATIONAL EXPECTA'fiON APPROACH TO MACROECONOMETR!CS [MISHKIN (Ed.)] içinde s.110-155.
• MISHKIN, F.S.: Econo:mics of Money, Banking and :F:inancial Markets, 2nıd Ed, Scott, Foresman anıd Co., Bostan 1990.
• MISHKIN, F.S. (Ed.): A Rational Expectation Approach to Macro­econometrics, National Brueau of Economic Research, Monograph, Chicago 1983.
• RAZIN, A. ve Dig.: Economic Effects of Goverıiment Budget, The MIT Press, Carnibridge, Mass. 1989.
• SARGENT, R.E. - N. WALLACE: «Rational Expectations, the Op­timal Monetary Insfrument and the Optimal Money Supply Rule», RA'fIONAL EXPECTATIONS AND ECO­NOMETRIC PRACTICE [LUCAS-SARGENT (Eds.)], için­de yeniden basım s. 215-228.
• TAYLOR, J.B.: «Estimation and Control of a Macroeconomic Mo­del with Rational Expectations», RATIONAL EXPECTA- 1'IONS AND ECONOMETRIC PRACTICE, [LUCAS - SARGENT (Eıds.)] içinde yeniden basım s. 659-680.