ANALİTİK BÜTÇE SINIFLAMASI İÇERSİNDE KAMU HARCAMALARININ EKONOMİK SINIFLAMASI

Yıl 2002, Cilt: 18 Sayı: 1, 125 - 137, 01.12.2002

Tayfun Moğol

Öz

Günümüz modern devlet bütçelerinden beklenen amaçlara ulaşabilmek için harcama sınıflamaları, klasik bütçeleme tekniğinden farklı olarak daha çok fonksiyonel ve ekonomik sınıflama biçimine dönüşmüştür.
Kamu kesiminin uyguladığı mali politikaların uygun bir biçimde analiz edilebilmesi, değerlendirilebilmesi, devletin ve daha geniş anlamda kamu kesiminin performansını değerlendirebilmek için kamu harcamalarının eko­nomik ve fonksiyonel sınıflamalarına ihtiyaç duyulmuştur. Ekonomik sınıflama daha çok mali politikaların ekonomi üzerinde etkilerini ölçebilmek ve değer­lendirebilmek için uygundur. Fonksiyonel sınıflama ise kamu kesiminin per­formansını belirlemede kullanılabilmektedir.

Bu çalışma, Maliye Bakanlığı'nın 1995 yılında başlayan Kamu Mali Yö­netim Projesinin bir parçası olarak geliştirdiği yeni bütçe sınıflaması üzerin­de değerlendirme yapmayı amaçlamaktadır. "Analitik Bütçe Sınıflaması" ola­rak adlandırılan sınıflamada, IMF tarafından geliştirilmiş Government Finan­ce Statistics, GFS, metodolojisinin örnek alındığı belirtilmiştir. GFS sisteminin önerdiği ekonomik sınıflama ile Türkiye'de 2003 Mali yılından itibaren uygu­lamaya geçilecek Analitik sınıflamanın içerisindeki ekonomik sınıflamanın karşılaştırmasını yapmak ve varsa farklıklarını ve bunların olası etkilerini orta­ya konmaya çalışılacaktır.
Sonuç olarak yeni bütçe sınıflaması içersinde yer alan Ekonomik Sınıfla­manın, GFS sisteminin ortaya koyduğu temel mantığa aykırı düzenlemeleı·i içerdiği söylenebilir.
GFS sistemindeki ekonomik sınıflamanın tam anlamıyla temel alınmadı ğı, Türk kamu maliyesindeki, cari, yatırım, transfer harcaması sınıflamasının devam ettirilmeye çalışılıp, GFS sistemi ile uyum sağlanmasına çalışılmış ol­duğu izlenimi edinilmektedir.

In modern government, to reach to the goals of budgets, expenditure classifications should be functional and economical classifications. Appropriate analysis of fiscal policies applied by governments and measur­ing central government's or total public sector's performance needs func­tional and economical classifications. While economical classification is more useful to defining etfects of fiscal policies on general economy, func­tional c\assification is dealt with measuring public sector performance on social, cultural, economical ete. policies.
This study aim to evaluate new budget classification of Ministry of Finance as a part of Public Sector Fiscal Management Project. it is reported on official document of the Ministry that new budget classification is based on IMF's Government Finance Statistics methodology. This study's aim is to compare Turkish New economical classification in Analytical classifications with the GFS's methodology and put some differences, if there are.
it is found that new economical classification is tota\ly different from GFS's methodology. Main aim of GFS system is not reflected in the new clas­sification. There is a strong impression that Ministry of Finance trying to keep old economical classification, (current, investment and transfer expenditure classification). Ministry of Finance had tried to combine classification in GFS system and old economical classification.

Anahtar Kelimeler

Analitik Bütçe, Kamu Harcamaları

Kaynakça

• Dicle, Atilla, Kamu Yönetiminde Planlama-Programlama-Bütçeleme Sistemi (PPBS), Ankara, 1973
• Maliye Bakanlığı, Bütçe ve Mali Kontrol Genel Müdürlüğü, Analitik Bütçe Sınıflaması Eğitim El Kitabı, Mart 2002, Ankara, s.34
• Mikesell, John, Fiscal Administration Analysis and Aplications tor the Public Sector, Fifth Edition, Harcourt Brace College Publishers, 1999
• 2003 Yılı Bütçe Çağrısı, Resmi Gazete, 19 Haziran 2002, Sayı: 24 790
• IMF, Government Finance Statistics Manual 2001, December 19, 2001