BÜTÇE PROSEDÜRÜNÜN, BÜTÇE BÜYÜKLÜĞÜ VE BÜTÇE AÇIKLARINA ETKİLERİ

Yıl 2000, Cilt: 16 Sayı: 1, 433 - 444, 01.12.2000

Tayfun Moğol

Öz

Ekonomik analiz mali performansın belirleyicileri hakkında pek fazla araştırma yapmamıştır. Mali politikanın, politik prosedür tarafından dışsal olarak belirlendiğini kabul eder. Ekonomik analizlerin bir yönü kamu harcamalarının ekonomideki aşırı büyümesini araştırmaktadır. Diğer bir araştırma yönü, mali değişkenlerin makro ekonomik büyüklükler üzerindeki etkilerini inceleme konusu yapmaktadır. Bu ekonomik analizlerin yanında farklı yönde incelemeler de yapılmaktadır. Bu incelemeler mali performansı politik özelliklere bağlamaktadırlar. Politik istikrarsızların daha fazla borç stokuna neden olduğu veya çok partili koalisyon hükümetlerinin bütçe açıklarını kapatmada daha başarısız oldukları üzerine yoğunlaşmaktadırlar.
Yeni politik ekonomi literatürü, bütçe prosedürünü ilgilendiren düzenlemelerin, oylama düzenlemelerinin, mali performansa yönelik mekanizmaların rolü üzerinde durmaktadır.
Her demokratik ülkedeki bütçe prosedürü üç ana aşamadan oluşmaktadır. Birinci aşama, parlamentoya sunulmak üzere bütçe teklifinin hazırlanmasıdır. Bakanlar arasındaki tercih çatışmaları, bütçe hazırlık aşamasında çözümlenmektedir. İkinci aşama parlamentoda bütçe teklifinin değiştirilmesi, onaylanması veya ret edilmesi aşamasıdır. Bu aşama, bütçe üzerinde fikir birliğine varmış hükümet ile parlamentoda bulunan partiler arasında anlaşma ve pazarlık prosedürü olarak düşünülebilir. Üçüncü aşama ise parlamentoca kabul edilen bütçenin gerektiğinde değiştirilerek hükümet tarafından uygulanmasıdır.
Bu çalışma, söz konusu aşamalardaki prosedürlerin bütçe büyüklüklerini ve/veya bütçe açıklarını nasıl etkileyebileceğini araştırmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Bütçe, bütçe açıkları

Kaynakça

• Aaron, Henry J.,Harvey Galper, Joseph A. Peachman,George L. Perry, Alice M. Rivlin, Charles L. Schultze, Economic Choices 1987, The Brooking Institution, Washington D.C., 1986, s12-13
• Alesina, Albeto, Roberto Perotti, Budget Defıcits and Budget Institutions, NBER Working Paper 5556, May 1996
• Alt, James, K.Alec Chrystal, Electoral Cycles, Budget Controls, and Public Expenditure, Journal of Public Policy, 1981, ss.37-59
• Boadway, Robin W., David E. Wildasin, Public Sector Economics, Second Edition, Little, Brown and Company, Boston, Toronto, 1984
• Ed, Campos, Sanjay Pradhan, Budgetary Institutions and Expenditure Outcomes, Policy research Working Paper 1646, The World Bank Policy research Department, Public Economics Division, September 1996
• Ehrhart, Kari-Martin, Roy Gardner, Jürgen von Hagen, Claudia Keser, Budget Process: Theory and Experimental Evidence, CIRANO Scientifıc Series, Montreal, October 1999
• Ferejhon and Krehbiel, The Budget Process and the Size ofthe Budget, American J oumal of Political Science, Vol.31, 1987, ss.315
• Groves, Theodore, Two Essays on Voting Procedures and the Budget; Essay 1 : A Theorem of Voting Rules and Budget Defıcits, Defıcit, Essay 2: Solving the Budge Defıcit Problem: A Voting Scheme Proposal, University of California, San Diego, Department of Economics, Discussion Paper 92-42R, August 1993
• Huber, John D., Restrictive Legislative Procedures in France and the United States, American Political Science Review, Vol. 86,No.3, Sep 1992, ss.675-687
• Shepsle, Kenneth A., Institutional Arrangements and Equilibrium in Multi Dimensional Voting Models, American Journal of Political Science, Vol.23, 1979, ss26-59
• von Hagen, Jürgen. S.Budgeting Procedures and Fiscal Performance in the European Communities, Economic Papers, Number 96, October 1992
• von Hagen, Jürgen, lan J. Harden, Budget Process and Commitment to Fiscal Discipline, European Economic Review, Vol.39, 1995, s.771- 779
• Wildavsky, Aaron, Politics of Budget Process, Second Edition, Little, Brown and Company, Boston, Toronto, 1974.