ANALYSIS OF THE SPILLOVER EFFECT BETWEEN THE ENERGY SECTOR AND THE GROSS DOMESTİC PRODUCT IN TURKEY DURING CRISIS PERIODS

Yıl 2024, Cilt: 25 Sayı: 2, 332 - 348, 30.06.2024

İlkay Güler

https://doi.org/10.53443/anadoluibfd.1369256

Öz

This study is intended to determine the spillover effect between the energy sector and gross domestic product (GDP) during crisis periods. Diebold and Yılmaz (2012) spillover effect analysis was applied to Turkey's data for the 1998Q1-2022Q4 period. In this context, separate results are presented for before and after effects of the 2008 global economic crisis (economic crisis), annexation of Crimea by the Russian Federation (political crisis) and the Covid-19 pandemic (health crisis) in the period when the study was conducted. According to the findings obtained from the spillover effect analysis, it was determined that there was a net transmitter from GDP to the energy sector approximately at 1.56% level in the in pre-economic crisis period, approximately at 16,49% level in post-economic and pre- political crisis period, approximately at 14,92% level in the period after the 2014 political crisis and before the health crisis, and approximately at 0,12% level in post- health crisis period. As a result, it was determined that the energy sector does not trigger Turkey's economic growth, but constantly follows economic growth.

Anahtar Kelimeler

Energy Economics, Economic Growth, Crisis, Energy Sector, Spillover Analysis

KRİZ DÖNEMLERİNDE TÜRKİYE’DE ENERJİ SEKTÖRÜ İLE GAYRİSAFİ YURTİÇİ HASILA ARASINDAKİ YAYILMA ETKİSİNİN ANALİZİ

Öz

Bu çalışmanın amacı, kriz dönemlerinde enerji sektörü ile gayrisafi yurtiçi hasıla (GSYH) arasındaki yayılma etkisini belirlemektir. Türkiye’nin 1998Q1-2022Q4 dönemine ait verilere, Diebold ve Yılmaz (2012) yayılma etkisi analizi uygulanmıştır. Bu çerçevede; çalışmanın yapıldığı dönemde gerçekleşen, 2008 küresel ekonomik krizi (ekonomik kriz), Rusya’nın Kırım’ı ilhakı (siyasi kriz) ve Covid-19 pandemisi (sağlık krizi), öncesi ve sonrası dönemdeki etkileri için ayrı ayrı sonuçlar sunulmuştur. Yayılma etkisi analizinden elde edilen bulgulara göre; ekonomik kriz öncesi dönemde yaklaşık %1,56, ekonomik kriz sonrası ve siyasi kriz öncesi dönemde yaklaşık %16,49, 2014 siyasi kriz sonrası ve sağlık krizi öncesi dönemde yaklaşık %14,92, sağlık krizi sonrası dönemde ise yaklaşık %0,12 düzeyinde, GSYH’den enerji sektörüne yayılım olduğu belirlenmiştir. Sonuçta, enerji sektörünün, Türkiye’nin ekonomik büyümesini tetiklemediği aksine sürekli ekonomik büyümeyi takip ettiği belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Enerji Ekonomisi, Ekonomik Büyüme, Kriz, Enerji Sektörü, Yayılma Analizi

Kaynakça

• Aşık, A. (2003). Yapısal kırılmalar ve makroekonomik değişkenler: Ampirik bir çalışma (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Bilgili, F., Düzgün, R., & Uğurlu, E. (2007). Büyüme, doğrudan yabancı sermaye yatırımları ve yurt içi yatırımlar arasındaki etkileşim. Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 23(2), 127 -152.
• Blanchard, M. O. J. (2009). The crisis: basic mechanisms and appropriate policies. International Monetary Fund.
• Bouri, E. (2023). Spillovers in the joint system of conditional higher-order moments: US evidence from green energy, brown energy, and technology stocks. Renewable Energy, 210, 507 - 523.
• Bouteska, A., Sharif, T., & Abedin, M. Z. (2023). Volatility spillovers and other dynamics between cryptocurrencies and the energy and bond markets. The Quarterly Review of Economics and Finance, 92, 1-13.
• Costala, M., & Lorusso, M. (2022). Spillovers among energy commodities and the Russian stock market. Journal of Commodity Markets, 28, 1-22.
• Coşkun, M., & Taşpınar, N. (2022). Volatility spillovers between Turkish energy stocks and fossil fuel energy commodities based on time and frequency domain approaches. Resources Policy, 79, 1-12.
• Diebold, F. X., & Yilmaz, K. (2009). Measuring financial asset return and volatility spillovers, with application to global equity markets. The Economic Journal, 119(534), 158 - 171.
• Diebold, F. X., & Yilmaz, K. (2012). Better to give than to receive: Predictive directional measurement of volatility spillovers. International Journal of Forecasting, 28(1), 57 - 66.
• Elma, Ç.A. (2008). Yapısal kırılmalar altında birim kök testleri ve eşbütünleşme analizi: Para talebi istikrarı (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Eurostat (2023). EU energy mix and import dependency. https://ec.europa.eu/eurostat/statistics-explained/index.php?title=Archive:EU_energy_mix_and_import_dependency/ adresinden erişildi.
• Güler, İ. (2020). Post-pandemi süreci için ekonomik kalkınma arayışı: Türkiye örneği. Adam Academy Journal of Social Sciences, 10(1), 19 - 50
• Gürcün, D., & Cömertler, N. (2020). Türkiye’nin 2008 küresel ekonomik krizi ve Kovid-19 kriziyle mücadelesi. Anemon Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 8(İktisadi ve İdari Bilimler), 305-316.
• Harris, R., & Sollis, R. (2003). Applied time series, modelling and forecasting. New York: John Wiley & Sons.
• Jebabli, I., Kouaissah, N., & Arouri, M. (2022). Volatility spillovers between stock and energy markets during crises: A comparative assessment between the 2008 global financial crisis and the COVID-19 pandemic crisis. Finance Research Letters, 46, 1-12.
• Jin, Y., Zhao, H., Bu, L., & Zhang, D. (2023). Geopolitical risk, climate risk and energy markets: A dynamic spillover analysis. International Review of Financial Analysis, 87, 1-24.
• Konak, A. (2019). Kırım'ın ilhakı ile sonuçlanan ukrayna krizi ve ekonomik etkileri. Uluslararası Afro-Avrasya Araştırmaları Dergisi, 4(8), 80-93.
• Laborda, R., & Olmo, J. (2021). Volatility spillover between economic sectors in financial crisis prediction: Evidence spanning the great financial crisis and Covid-19 pandemic. Research in International Business and Finance, 57, 1-13.
• Lei, L., Aziz, G., Sarwar, S., Waheed, R., & Tiwari, A. K. (2023). Spillover and portfolio analysis for oil and stock market: A new insight across financial crisis, COVID-19 and Russian-Ukraine war. Resources Policy, 85, 1-15.
• Mensi, W., Hanif, W., Vo, X. V., Choi, K. H., & Yoon, S. M. (2023). Upside/downside spillovers between oil and Chinese stock sectors: From the global financial crisis to global pandemic. The North American Journal of Economics and Finance, 67, 1-30.
• Mensi, W., Rehman, M. U., & Vo, X. V. (2020). Spillovers and co-movements between precious metals and energy markets: Implications on portfolio management. Resources Policy, 69, 1-12.
• Mensi, W., Rehman, M. U., & Vo, X. V. (2021). Dynamic frequency relationships and volatility spillovers in natural gas, crude oil, gas oil, gasoline, and heating oil markets: Implications for portfolio management. Resources Policy, 73, 1-21.
• Ouyang, Z. Y., Qin, Z., Cao, H., Xie, T. Y., Dai, X. Y., & Wang, Q. W. (2021). A spillover network analysis of the global crude oil market: Evidence from the post-financial crisis era. Petroleum Science, 18(4), 1256-1269.
• Özel, M. S. (2015). Rus dış politikasında Ukrayna Krizi ve Türkiye’ye etkileri. IV. Türkiye Lisansüstü Çalışmaları Kongresi, Bildiriler Kitabı – II (s. 73 – 88). Kütahya.
• Rehman, M. U., Nautiyal, N., Ghardallou, W., Vo, X. V., & Zeitun, R. (2023). Comovement and spillover among energy markets: A Comparison across different crisis periods. Economic Analysis and Policy, 79, 277-302.
• Sevüktekin, M., & Çınar, M. (2017). Ekonometrik zaman serileri analizi. Ankara: Dora Yayıncılık.
• T.C. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı. (2023). Enerji denge tabloları. https://enerji.gov.tr/enerji-isleri-genel-mudurlugu-denge-tablolari / adresinden erişildi.
• TÜİK. (2023). Gayrisafi yurtiçi hasıla iktisadi faaliyet kollarına (A10) göre cari fiyatlarla (değer pay değişim oranı). https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Donemsel-Gayrisafi-Yurt-Ici-Hasila-IV.-Ceyrek:-Ekim---Aralik,-2022-49664 adresinden erişildi.
• Uğurlu, E. (2014). Modelling volatility: Evidence from the Bucharest stock exchange. Journal of Applied Economic Sciences, 9(30), 718-720.
• Wu, X., & Jiang, Z. (2023). Time-varying asymmetric volatility spillovers among China’s carbon markets, new energy market and stock market under the shocks of major events. Energy Economics, 126, 1-17.
• Yapı Kredi. (2023). Türev ürünler. https://www.yapikredi.com.tr/bireysel-bankacilik/yatirim-urunleri/turev-urunler/ adresinden erişildi.
• Zeng, H., Lu, R., & Ahmed, A. D. (2023). Return connectedness and multiscale spillovers across clean energy indices and grain commodity markets around COVID-19 crisis. Journal of Environmental Management, 340, 1-16.
• Zhu, B., Deng, Y., & Hu, X. (2023). Global energy security: Do internal and external risk spillovers matter? A multilayer network method. Energy Economics, 126, 1-19.