Suçun Fırsat Maliyeti Yaklaşımı ile Analizi: Türkiye Örneği

Yıl 2019, Cilt: 3 Sayı: 2, 93 - 113, 11.10.2019

Taner Tümer

Öz

21.yüzyılda
küresel ölçekte yaşanan krizler dolayısıyla toplumların ekonomik
görünümlerindeki bozulmalar ve kişilerin hayatını idame ettirebilmek için suçlu
davranışa yönelme eğilimlerindeki artış, gerek sosyologları gerekse
ekonomistleri suç olgusu üzerinde ekonomik saiklerin etkilerini araştırmaya
yöneltmiştir. Çalışmada konuya iktisadi açıdan yaklaşılarak, 1978-2018 yılları
arasında Türkiye genelinde ekonomik değişken olarak seçilen asgari ücret ve
işsizlik oranlarının, malvarlığına karşı suç işleyerek cezaevine giren kişi
sayıları ile aralarındaki uzun dönem ilişki Johansen Testi ile araştırılmış,
ayrıca kısa dönemde, VAR modeline dayalı Granger nedensellik analizi ile
nedenselliğin yönü ve çoklu doğrusal regresyon analizi ile de katsayıların
işaretleri bulunmaya çalışılmıştır. Uzun dönemde değişkenler arasında herhangi
bir ilişki bulunamazken, kısa dönemde işssizliğin, suçun nedeni olduğu
anlaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

İşsizlik, Asgari Ücret, Suç, Eşbütünleşme, Granger

Kaynakça

• Becker, G. (1968), “Crime and Punishment: An Economic Approach.”, Journal of Political Economy, 76(2):169-217.
• Çakmak, C. ve Güney, A. (2011), “Suçun Ekonomik Bir Belirleyicisi Olarak İşsizlik:1990-2009 Türkiye Analizi’’, Sekine Bozdemir ve Uğur Argun (Ed), Suç Önleme Sempozyumu Bildiriler Kitabı, Bursa Emniyet Müdürlüğü Yayınları No:1, Bursa, 222-243.
• Demirbaş, T. (2005), Kriminoloji, 2. Baskı, Seçkin Yayıncılık, Ankara.
• Dinler, Z. (2017), Mikroekonomi, 28.Baskı, Ekin Yayınevi, Bursa.
• Göktaş, P., Pekmezci, A., Bozkurt, K. (2019), Ekonometrik Serilerde Uzun Dönem Eşbütünleşme ve Kısa Dönem Nedensellik, Gazi Kitabevi, Ankara
• Gujarati, D.N. ve Porter, D.C. (2018), Temel Ekonometri, (Çev. Ümit Şenesen ve Gülay Günlük Şenesen), Beşinci Baskı, Literatür yayınları, İstanbul.
• Güvel, E.A. (2004), Suç ve Ceza Ekonomisi, Roma Yayınları, 1. Baskı, Ankara.
• Johansen, S. and Juselıus, K. (1990), "Maximum Likelihood Estimation and Inference on Cointegration –with Applications to the Demand for Money", Oxford Bulletin of Economics and Statistics, 52(2), pp.169-210.
• Kazgan, G. (2018), İktisadi Düşünce, 21. Basım, Remzi Kitabevi, İstanbul.
• Kutlar, A. (2017), EViews ile Uygulamalı Çok Denklemli Zaman Serileri, 1.Basım, Umuttepe Yayınları, Kocaeli
• Lee, D. Y. (2006); “Unemployment and Crime:An Empirical Investigation’’, Proceedings of the Pennsylvania Economic Assocation, s.80-88.
• Sevüktekin, M. ve Çınar, M. (2017), Ekonometrik Zaman Serileri Analizi, 5. baskı, Bursa.
• Soyaslan, D. (1998), Kriminoloji (Suç ve Ceza Bilimleri), 2.Baskı, AÜ Hukuk Fakültesi Yayınları, Ankara.
• Schmidt, P. ve Witte, A.D. (1984), An Economic Analysis of Crime and Justice: Theory, Methods, and Applications, New York, Academic Press, 416 p.
• Tarı, R. (2018), Ekonometri, 13.Baskı, Umuttepe Yayınları, Kocaeli.
• Witte, A.D. ve Witt, R. (2000),“Crime Causation: Economic Theories’’,Encyclopedia of Crime and Justice,forthcoming 2001. https://www.surrey.ac.uk/economics/files/apaperspdf/ECON%2003-00.pdf (02.04.2019).