Bütçe-Politika İlişkisi Kapsamında Kamu Mali Yönetiminden Beklentiler

Yıl 2021, Cilt: 5 Sayı: 2, 99 - 114, 04.10.2021

Samed Kurban

Öz

Bütçe, kamu yönetimi için oldukça önemli fonksiyonları yerine getirir. Bu fonksiyonlar, devleti yönetme yetkisini elinde bulunduran iktidarın birtakım hedeflerini gerçekleştirmek için araçtır. Politik bir belge olan bütçe, toplumun çatışan ve rekabet eden menfaatleri arasında kıt kaynakları bölüştürür. Yürütmeyi oluşturan hükümet ya da iktidar da esasen bir siyasi partinin icra edeceği politikayı uygular. Bu kapsamda, politika ve bütçe arasındaki ilişki, karar alıcıların bütçeye siyasal ve ekonomik tercihlerine göre anlam yüklemelerine neden olmaktadır. Bunun sonucunda, yönetimin temel işlevleri, kamu yönetiminin etkinlik derecesini gösteren bütçeye bağlı olarak şekillenmektedir. Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu, söz konusu tercihin sonuçlarından biridir. Çalışmada, kamu politikası-bütçe ilişkisi kapsamında kamu mali yönetiminde ortaya çıkan değişimin irdelenmesi amaçlanmıştır. Buna göre, 5018 sayılı kanun çerçevesinde kamu idarelerine getirilen stratejik plan hazırlama zorunluluğu özünde bütçenin yönetimini ilgilendirmektedir. Çalışmada yazılı belge ve döküman analizi üzerinden nitel araştırma yöntemi kullanılmıştır.

Anahtar Kelimeler

bütçe, kamu politikası, kamu yönetimi

Kaynakça

• Anderson, J. E. (2003), Public Policymaking, Fifth Edition, Houghton Mifflin Company, New York.
• Ayanoğlu, A. (2016), Türk Bütçe Sistemi ve Bütçe Denetimi, Seçkin Yayıncılık, Ankara.
• Beard, C. A. (1917), The Budget, D. Appleton and Company, New York.
• Buck, A. E. (1921), Budget Making, D. Appleton and Company, New York.
• Candan, E. (2006), “Eski ve Yeni Kamu Mali Yönetim Sisteminin Mukayeseli Olarak Değerlendirilmesi ve 5018 Sayılı Kanun ile Öngörülen Esaslar ve Getirilen Yenilikler I”, Vergi Dünyası, 295: 188-194.
• Candan, E. (2015), “Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Sisteminin Merkeziyetçi ve Adem-i Merkeziyetçi Niteliğine İlişkin Analiz-I”, Güncel Mevzu, 115-116: 77-88.
• Coşkun, G. (1978), Kamu Mali Yönetimi, Türkiye ve Orta Doğu Amme İdaresi Enstitüsü Yayınları, Ankara.
• Demircan, E., M. Ener (2009), Değişim-İstikrar ve Bütçe Politikaları, Ekin Yayınevi, Bursa.
• Dikmen, A. A. (2003), “Kamu Mali Yönetim ve Kontrol Kanunu Tasarısı Üzerine Değerlendirmeler”, Kamu Yönetimi Reformu İncelemeleri: Mülkiye’den Perspektifler, Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi, Ankara.
• Dye, T. R. (2013), Understanding Public Policy, Fourteenth Edition, Pearson Education, Inc., USA.
• Emre, C. (2003), Yönetim Bilimi Yazıları, İmaj Yayıncılık, Ankara.
• Erginay, A. (1957), Mukayeseli Bütçe, Ankara Ajans Türk Matbaası, Ankara.
• Ergun, T., Polat, A. (1978), Kamu Yönetimine Giriş, Türkiye ve Orta Doğu Amme İdaresi Enstitüsü Yayınları, Ankara.
• Eryılmaz, B. (2016), Kamu Yönetimi, 9. Baskı, Umuttepe Yayınları, Kocaeli.
• Fitzpatrick. D. A. (1918), Budget Making in a Democracy, The Macmillan Company, New York.
• Gulick, L., Urwick, L. (1937), Papers on the Science of Administration, Institute of Public Administration, New York.
• Güler, B. A. (2003), “Kamu Reformunun Dış Dinamikleri”, Kamu Yönetimi Temel Kanunu “Reform Değil Sosyal Devletin Tasfiyesi” Sempozyumu, Türk Mühendis ve Mimarlar Odaları Birliği, Ankara.
• Güler, B. A. (2010), Türkiye’nin Yönetimi Yapı, İmge Kitabevi Yayınları, Ankara.
• Güzelsarı, S. (2007), “Küresel Kapitalizm ve Devletin Dönüşümü”, Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Isaksen, J, vd. (2007), Budget, State and People Budget Process, Civil Society And Transparency in Angola, CMI Reports, Norway.
• Kamu İç Denetim Genel Tebliği (2013, 19 Nisan). Resmî Gazete (Sayı: 28623), https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2013/04/20130419-5.htm, (04.03.2021).
• Karatepe, K. (2006), “Mali Anayasada Değişiklik Sorunu”, Memleket Siyaset ve Yönetim, 1 (2): 43-94.
• Kuyucak, H. A. (1952), Bütçe, İsmail Akgün Matbaası, İstanbul.
• Lee, R. D., Johnson, R. W. (1998), Public Budgeting Systems, Aspen Publishers, Inc, USA.
• Lowrie, S. G. (1915), “The Proper Function of the State Budget”, The Annals of the American Academy of Political and Social Science, 62: 47-63.
• Quiggin, John (2006), “Economic Constraints on Public Policy”, The Oxford Handbook of Public Policy, (Ed.) Moran M. vd., Oxford University Press, New York.
• Rubin, I. S. (2000), The Politics of Public Budgeting: Getting and Spending, Borrowing And Balancing. Fourth Edition, Seven Bridges Press, LLC., New York.
• Söyler, İ. (2006), “Kamu Mali Yönetim Sisteminin Bütçe İlkeleri Açısından Değerlendirilmesi (Eleştirel ve Normatif Bir Yaklaşım)”, Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 8 (1): 187-208.
• Violante, L. (2001), “Parliament, Democracy and the Role of the Budget Process”, Budget Towards a New Role for the Legislature, 24-25 January 2001, 15-44, Paris.
• Wildavsky, A. B. (1974), The Politics of the Budgetary Process, Second Edition, Little, Brown, USA.
• 1050 sayılı Muhasebe-i Umumiye Kanunu (1927, 26 Mayıs). Resmî Gazete (Sayı: 606), https://teftis.ktb.gov.tr/TR-14874/1050-muhasebei-umumiye-kanunu.html, (04.03.2021).
• 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu (2003, 10 Aralık). Resmî Gazete (Sayı: 25326), https://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.5018.pdf, (04.03.2021).