RESVERATROLÜN SAĞLIK ÜZERİNE ETKİLERİ VE YAŞLI SAĞLIĞI ÜZERİNE KORUYUCU ÖZELLİKLERİNİN İNCELENMESİ

Yıl 2023, Cilt: 2 Sayı: 2, 18 - 24, 01.10.2023

Oğuzhan Keskin , Alparslan Güldamla Yeliz Mercan

Öz

Yaşlanma zaman içinde çok çeşitli moleküler ve hücresel
hasarın birikiminin etkisinden kaynaklanarak fiziksel ve zihinsel
kapasitede kademeli bir azalmaya, artan hastalık riskine ve
nihayetinde ölüme yol açan geri dönüşsüz yapısal ve işlevsel
değişimlerin tümü olarak tanımlanmaktadır. Dünya nüfusunun
bir artış çizgisinde olduğu bilinmektedir. Nüfusun yaşlanmasıyla
birlikte sağlığın korunması politikaları ön plana çıkmaktadır.
Yaşlanma sürecinde sağlığın korunmasında ve erken
yaşlanmanın önlenmesinde genetik ve çevresel faktörler
etkilidir. Halk sağlığı bakış açısıyla birincil korunma metodu
olarak hastalıkların oluşmadan engellenmesi amaçlanmaktadır.
Yaşlanma süreciyle birlikte yeterli ve dengeli beslenmenin,
yaşlılık sebebiyle oluşan olumsuzlukların azaltılması için önem
arz ettiği bilinmektedir. Yaşlanma süreciyle oluşan
olumsuzlukların azaltılması ve sağlıklı yaşam süresinin
uzatılması için yaşlanma karşıtı bileşiklere ayrıca ihtiyaç
bulunmaktadır. Bu bileşikler içerisinde en önemlilerinden birisi
de resveratroldür. Resveratrol (3,5,4 trihidroksistilben) insan
diyetindeki üzüm (Vitaceae Vitis vinifera), dut (Moraceae
Morus rubra), fıstık (Fabaceae Arachis hypogaea), çilek
(Rosaceae fragaria vesca) gibi birçok kaynakta bulunan
flavonoit olmayan polifenolik bir bileşiktir. Resveratrol Avrupa
ve Asya ülkelerinde on yıllardır kardiyolojik risklerin
azaltılmasında, antikanserojen bir bileşik olarak, alerji ve cilt
hastalıklarının tedavisinde kullanılmaktadır. Resveratrolün antiinflamatuar,
antioksidan, antitümör, otofajiyi arttırıcı
özellikleri, anti-proliferatif, kardiyoprotektif etkileri sebebiyle
yaşlanma sonucu oluşan fiziksel, biyolojik ve yaşam biçimindeki olumsuz değişikliklerin azaltılmasında da yaygın olarak
kullanılmaktadır. Ayrıca dünya nüfusunun yaşlanmasıyla
birlikte yaşlı sağlığının korunması ve geliştirilmesi için
fitokimyasalların diyetle alımı ve besin takviyesi olarak
kullanımının etkilerinin klinik olarak daha fazla araştırılması
gerekmektedir. Bu çalışma ile yaşlanma süreci ile birlikte
oluşacak olan olumsuzlukları geciktirmek veya engellemek için
resveratrol mucizesinin incelenmesi amaçlanmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Resveratrol, Fitokimyasallar, Yaşlanma, Yaşlılara Yönelik Sağlık Hizmetleri

Kaynakça

• https://platform.who.int/data/maternal-newborn-child-adolescent-ageing/ageing-data/ageing---mortality-causes-ofdeath (Erişim tarihi: 1 Temmuz 2023)
• Rakıcıoğlu N, Samur G, Başoğlu S. Diyetisyenler için hasta izlem rehberi. CNR Sistem Bilişim Teknolojileri Ltd. Şti. Ankara 2017.
• https://www.who.int/health-topics/ageing#tab=tab_1 . (Erişim tarihi: 1 Temmuz 2023)
• https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Dunya-Nufus-Gunu-2022-45552 (Erişim tarihi: 15 Temmuz 2023)
• Çiftçi S, Rakıcıoğlu N. Yaşlılarda kardiyovasküler hastalıklar ve beslenme etmenleri. Bes Diy Derg 2019;47(1):82-90
• Yılmazer G, Duman NB. Yaşlı kadınlarda polifarmasi ve komorbiditeler. STED 2018;27(2):80-85.
• Solmaz T, Altay B. Yaşlı bireylerde ilaç kullanımı ve düşmeye neden olan faktörlerin belirlenmesi. Balıkesir Sağlık Bilimleri Dergisi 2019;8(3):129-134.
• Irmak H, Yardım N, Keklik K, Temel F. Türkiye bulaşıcı olmayan hastalıklar ve risk faktörleri kohort çalışması. Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü Matbaası, Ankara 2021.
• Ekici E, Çolak MY, Kozan EH. Huzurevinde yaşayan yaşlıların beslenme durumları ve günlük yaşam aktivitelerinin belirlenmesi. Online Türk Sağlık Bilimleri Dergisi 2019;4(4):505-518.
• Bulduk EÖ. Yaşlılık ve toplumsal değişim. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi 2014;182:53-60.
• Yeşildemir Ö. Tek NA. Enteral beslenme desteği: farklı geriatrik hastalıklarda endikasyonlar, uygulama yolu ve ürün tercihi. Turkiye Klinikleri J Health Sci 2018;3(1):71-9.
• Soyuer F, Soyuer A. Yaşlılık ve fiziksel aktivite. İnönü Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi 2018;15(3);219-224.
• Bölüktaş RP. Yaşlanma teorileri ve geriatrik değerlendirme. İstanbul Üniversitesi Açık ve Uzaktan Eğitim Fakültesi. İstanbul 2019.
• Can Mİ, Aslan A. Yaşlanmanın moleküler temelleri. Erciyes Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 2014;30(2):107-112.
• Özcan O, Erdal H, Çakırca H, Yönden Z. Oksidatif stres ve hücre içi lipit, protein ve DNA yapıları üzerine etkileri. Journal of Clinical and Experimental Investigations 2015;6(3):331-336.
• Cankurtaran M. Yaşlılık, yaşlanma mekanizmaları, antiaging ve yaşam tarzı değişiklikleri. 7. Ulusal İç Hastalıkları Kongresi Bildiri Kitabı, Bursa 10-13 Mart 2011.
• Aksoydan E. Yaşlılık ve beslenme (2. baskı). Sağlık Bakanlığı Yayın No: 726. Reklam Kurdu Ajansı Ankara 2012.
• Öğüt S, Atay E. Yaşlılık ve oksidatif stres. SDÜ Tıp Fak Derg 2012;19(2):68-74.
• https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/ageing-and-health (Erişim tarihi: 1 Temmuz 2023).
• Irmak H, Yardım N, Temel F, Keklik K. Türkiye sağlıklı yaşlanma eylem planı ve uygulama programı 2021-2026. Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü Matbaası, Ankara 2021.
• Tonbalak K, Ongan D. Yaşlılıkta beslenme durumunu etkileyen engellilik sorunlarına karşı uygulanan beslenme çözümleri. İzmir Kâtip Çelebi Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi 2022;7(2):435-440.
• https://turkiye.un.org/tr/sdgs (Erişim tarihi: 1 Temmuz 2023).
• Bilir N. Yaşlılıkta sağlığın korunması ve koruyucu hekimlik. Kutsal YG (Editör). Geriatri: Yaşlı Sağlığına Multidisipliner Yaklaşım. TEB Eczacılık Akademisi Yayın No:4. Yorum Basın Yayın Sanayi, Ankara 2009, s.17-20
• Şenol Y, Akdeniz M. Yaşlılık ve koruyucu tıp. GeroFam 2010;1:49-68.
• Giacomello E. Toniolo L. Nutrition, diet and healthy aging. Nutrients 2021;14(1):190. https://doi.org/10.3390/nu14010190